Poem175

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

سواران    گزين    کرد    پيران    هزار
همـه    جنـگـجوي   و   همه   نامدار
بديشان  چنين  گفت  پيران  کـه زود
عـنان       تـگاور       بـبايد       بـسود
شـب   و   روز  رفتـن  چو  شير  ژيان
نـبايد    گـشادن    بـه   ره   بر   ميان
کـه  گر  گيو  و خسرو به ايران شوند
زنان  اندر  ايران  چـه  شيران  شوند
نـماند   برين   بوم  و  بر  خاک  و  آب
وزين    داغ    دل    گردد    افراسياب
بـه    گـفـتار    او    سر    برافراختـند
شـب   و  روز  يکسر  همي  تاختـند
نجستـند  روز  و  شب  آرام  و خواب
وزين    آگـهي   شد   بـه   افراسياب
چـنين    تا    بيامد   يکي   ژرف   رود
سـپـه  شد  پراگنده  چون  تار  و پود
بـنـش   ژرف   و   پهـناش   کوتاه  بود
بدو    بر    بـه    رفـتـن    دژآگاه    بود
نشستـه    فرنـگيس   بر   پاس   گاه
بـه  ديگر  کران  خفته  بد گيو و شاه
فرنـگيس     زان     جايگـه     بـنـگريد
درفـش      سـپـهدار     توران     بديد
دوان    شد    بر    گيو   و   آگاه   کرد
بران   خـفـتـگان   خواب   کوتاه   کرد
بدو   گـفـت   کاي  مرد  با  رنـج  خيز
کـه       آمد       ترا      روزگار      گريز
ترا      گر     بيابـند     بيجان     کـنـند
دل    ما    ز   درد   تو   پيچان   کـنـند
مرا    با    پـسر    ديده    گردد   پرآب
برد    بـسـتـه    تا   پيش   افراسياب
وزان   پـس   ندانـم   چـه   آيد   گزند
نداند     کـسي     راز    چرخ    بـلـند
بدو    گـفـت    گيو   اي   مـه   بانوان
چرا   رنجـه   کردي   بدينـسان  روان
تو   با   شاه   برشو   بـه  بالاي  تـند
ز   پيران  و  لشکر  مـشو  هيچ  کـند
جـهاندار      پيروز      يار     مـنـسـت
سر    اخـتر    اندر    کـنار    منـسـت
بدوگفـت    کيخـسرو    اي   رزمساز
کـنون   بر   تو  بر  کار  مـن  شد  دراز
ز     دام     بـلا    يافـتـم    مـن    رها
تو    چـندين    مـشو   در   دم   اژدها
بـه    هامون    مرارفـت   بايد   کـنون
فـشاندن  به  شمشير بر شيد خون
بدو   گفـت   گيو   اي   شـه  سرفراز
جـهان    را    بـه    نام   تو   آمد   نياز
پدر    پهلوانـسـت    و    من   پهـلوان
بـه   شاهي   نـپيچيم  جان  و  روان
برادر  مرا  هست  هفتاد  و  هشـت
جـهان  شد  چو  نام  تو  اندر گذشت
بـسي    پهلوانسـت    شاه   اندکي
چـه   باشد   چو   پيدا  نـباشد  يکي
اگر   مـن   شوم   کشـتـه   ديگر  بود
سر     تاجور     باشد     افـسر    بود
اگر    تو   شوي   دور   از   ايدر   تـباه
نـبينـم   کـسي   از   در   تاج   و  گاه
شود  رنج  من  هفت  ساله  بـه  باد
دگر    آنـک    نـنـگ    آورم    بر    نژاد
تو   بالا   گزين   و   سـپـه   را   بـبين
مرا     ياد     باشد     جـهان     آفرين
بـپوشيد    درع   و   بيامد   چو   شير
هـمان   باره   دستکـش   را  بـه  زير
ازين  سوي  شه  بود  ز آنسو سـپاه
ميانـچي  شده  رود  و  بر  بسته راه
چو      رعد     بـهاران     بـغريد     گيو
ز   سالار  لشکر  همي  جسـت  نيو
چو   بشـنيد   پيرانش   دشـنام   داد
بدو    گـفـت    کاي   بد   رگ   ديوزاد
چو    تـنـها    بدين    رزمـگاه    آمدي
دلاور     بـه     پيش    سـپاه    آمدي
کـنون    خوردنـت    نوک   ژوپين   بود
برت   را   کفن   چـنـگ  شاهين  بود
اگر    کوه    آهـن    بود    يک    سوار
چو   مور   اندر  آيد  بـه  گردش  هزار
شود  خيره  سر گرچه خردست مور
نـه  مورست  پوشيده  مرد  و  ستور
کنـند  اين  زره  بر  تنش  چاک  چاک
چو  مردار  گردد  کشندش  بـه خاک
يکي     داسـتان    زد    هژبر    دمان
کـه   چون   بر   گوزني  سرآيد  زمان
زمانـه    برو    دم    همي   بـشـمرد
بيايد     دمان    پيش    مـن    بـگذرد
زمان    آوريدت    کـنون    پيش   مـن
هـمان    پيش   اين   نامدار   انجمـن
بدو   گفـت   گيو  اي  سپـهدار  شير
سزد   گر   بـه   آب   اندر   آيي   دلير
بـبيني    کزين    پرهـنر    يک   سوار
چـه    آيد   ترا   بر   سر   اي   نامدار
هزاريد    و    مـن    نامور    يک   دلير
سر   سرکـشان   اندر   آرم   بـه  زير
چو     مـن     گرزه    سرگراي    آورم
سران    را    هـمـه   زير   پاي   آورم
چو    بشـنيد   پيران   برآورد   خشـم
دلـش  گشت  پرخون  و  پرآب چشم
برانگيخـت   اسـپ   و  بيفشارد  ران
بـه      گردن      برآورد     گرز     گران
چو  کشتي  ز دشت اندر آمد به رود
هـمي   داد   نيکي  دهـش  را  درود
نـکرد    ايچ   گيو   آزمون   را   شـتاب
بدان    تا    برآمد    سـپـهـبد   ز   آب
ز    بالا   بـه   پـسـتي   بـپيچيد   گيو
گريزان   هـمي   شد   ز   سالار  نيو
چو   از   آب   وز  لـشـکرش  دور  کرد
بـه    زين    اندر   افـگـند   گرز   نـبرد
گريزان       ازو       پـهـلوان       بـلـند
ز    فـتراک    بگـشاد   پيچان   کمـند
هـم‌آورد     با     گيو     نزديک     شد
جـهان  چون  شب  تيره  تاريک  شد
بـپيچيد        گيو       سرافراز       يال
کمـند    اندرافگـند   و   کردش   دوال
سر    پـهـلوان    اندر   آمد   بـه   بـند
ز   زين   برگرفتـش   به   خم  کـمـند
پياده   بـه   پيش   اندر  افـگـند  خوار
بـبردش     دمان     تا     لـب    رودبار
بيفگـند  بر  خاک  و  دستش ببست
سليحش  بپوشيد و خود بر نشست
درفشـش   گرفتـه  به  چنگ  اندرون
بـشد      تا      لـب     آب     گـلزريون
چو   ترکان  درفش  سپـهدار  خويش
بديدند       رفـتـند       ناچار       پيش
خروش      آمد      و     نالـه     کرناي
دم    ناي   رويين   و   هـندي   دراي
جـهانديده    گيو   اندر   آمد   بـه   آب
چو  کشتي  که  از  باد  گيرد شـتاب
برآورد    گرز    گران    را   بـه   کـفـت
سـپـه   ماند   از  کار  او  در  شگفت
سبـک  شد  عنان  وگران شد رکيب
سر  سرکشان خيره گشت از نهيب
بـه   شمـشير   و   با  نيزه  سرگراي
هـمي  کشت  ازيشان  يل رهنماي
از  افگنده شد روي هامون چون کوه
ز  يک  تـن  شدند  آن  دليران سـتوه
قـفاي   يلان   سوي   او  شد  همـه
چو   شير   اندر  آمد  بـه  پيش  رمـه
چو  لشکر  هزيمت  شد از پيش گيو
چـنان  لشکري  گشن  و  مردان  نيو
چنان  خيره  برگشت  و بگذاشت آب
که  گفتي  نديدست لشکر به خواب
دمان   تا   بـه   نزديک   پيران   رسيد
همي  خواست  از تن سرش را بريد
بـه   خواري   پياده   ببردش   کـشان
دمان   و   پر  از  درد  چون  بيهـشان
چـنين   گفـت  کاين  بددل  و  بي‌وفا
گرفـتار      شد      در      دم     اژدها
سياوش   بـه   گـفـتار   او  سر  بداد
گر   او   باد   شد   اين  شود  نيز  باد
ابر     شاه     پيران    گرفـت    آفرين
خروشان     بـبوسيد     روي     زمين
هـمي  گفت  کاي  شاه  دانش پژوه
چو    خورشيد    تابان    ميان    گروه
تو   دانسـتـه‌اي   درد   و   تيمار  مـن
ز    بـهر    تو    با    شاه   پيگار   مـن
سزد   گر  من  از  چـنـگ  اين  اژدها
بـه   بـخـت   و   به   فر  تو  يابم  رها
بـه   کيخـسرو   اندر   نگـه   کرد  گيو
بدان   تا  چـه  فرمان  دهد  شاه  نيو
فرنـگيس     را     ديد     ديده     پرآب
زبان     پر     ز     نـفرين     افراسياب
به  گيو  آن  زمان گفت کاي سرافراز
کـشيدي    بـسي    رنـج    راه   دراز
چـنان   دان  که  اين  پيرسر  پهـلوان
خردمـند  و  رادست  و  روشن  روان
پـس     از    داور    دادگر    رهـنـمون
بدان    کاو   رهانيد   ما   را   ز   خون
ز   بد   مـهر   او   پرده  جان  ماسـت
وزين   کرده  خويش  زنهار  خواسـت
بدو    گـفـت    گيو   اي   سر   بانوان
انوشـه     روان    باش    تا    جاودان
يکي  سخت  سوگند  خوردم بـه ماه
بـه   تاج  و  به  تخت  شـه  نيک‌خواه
کـه   گر   دست   يابـم  برو  روز  کين
کـنـم    ارغواني    ز   خونـش   زمين
بدو   گفـت  کيخسرو  اي  شيرفـش
زبان   را   ز   سوگـند  يزدان  مـکـش
کنونـش   بـه   سوگند   گستاخ   کن
بـه    خـنـجر   وراگوش   سوراخ   کن
چو  از  خنجرت  خون  چـکد  بر زمين
هـم   از  مهر  ياد  آيدت  هـم  ز  کين
بشد گيو و گوشش به خنجر بسفت
ز    سوگـند   برتر   درشتي   نگـفـت
چنين  گفت  پيران ازان پس به شاه
کـه   کلـباد  شد  بي‌گمان  با  سپاه
بـفرماي    کاسـپـم    دهد    باز   نيز
چنان دان که بخشيده‌اي جان و چيز
بدو    گـفـت   گيو   اي   دلير   سـپاه
چرا   سسـت   گشتي   بـه  آوردگاه
بـه   سوگـند   يابي   مـگر   باره   باز
دو    دستـت   ببـندم   به   بـند   دراز
کـه   نگـشايد  اين  بند  تو  هيچکس
گـشاينده   گلشهر   خواهيم  و  بس
کـجا    مـهـتر    بانوان    تو    اوسـت
وزو  نيست  پيدا  ترا  مغز  و  پوسـت
بدان    گشـت   همداستان   پهـلوان
بـه   سوگـند   بخريد   اسپ  و  روان
کـه  نگشايد  آن  بند  را  کس  به راه
ز   گلشـهر  سازد  وي  آن  دستـگاه
بدو  داد  اسپ  و دو دستش ببست
ازان    پـس   بفرمود   تا   برنشسـت