Poem315

Poem315

بـه نزديک اسـکـندر آمد وزير

کـه اي شاه پيروز و دانـش‌پذير

بکشـتيم دشمـنـت را ناگـهان

سرآمد برو تاج و تـخـت مـهان

چو بـشـنيد گـفـتار جانوشيار

سکـندر چـنين گفـت با ماهيار

که دشمن که افگندي اکنون کجاست

بـبايد نـمودن بـه من راه راست

برفـتـند هر دو بـه پيش اندرون

دل و جان رومي پر از خشـم و خون

چو نزديک شد روي دارا بديد

پر از خون بر و روي چون شنـبـليد

بـفرمود تا راه نـگذاشـتـند

دو دسـتور او را نگـه داشـتـند

سـکـندر ز باره درآمد چو باد

سر مرد خستـه بـه ران بر نـهاد

نـگـه کرد تا خسته گوينده هست

بـماليد بر چـهر او هر دو دسـت

ز سر برگرفت افـسر خـسرويش

گـشاد آن بر و جوشن پـهـلويش

ز ديده بـباريد چـندي سرشـک

تـن خسـتـه را دور ديد از پزشک

بدو گـفـت کين بر تو آسان شود

دل بدسـگالـت هراسان شود

تو برخيز و بر مـهد زرين نـشين

وگر هسـت نيروت بر زين نـشين

ز هـند و ز رومـت پزشـک آورم

ز درد تو خونين سرشـک آورم

سـپارم ترا پادشاهي و تـخـت

چو بـهـتر شوي ما ببنديم رخـت

جـفا پيشـگان ترا هـم کـنون

بياويزم از دارشان سرنـگون

چـنانـچون ز پيران شنيديم دوش

دلم گشت پر خون و جان پر ز جوش

ز يک شاخ و يک بيخ و پيراهـنيم

بـه بيشي چرا تخمـه را برکـنيم

چو بـشـنيد دارا بـه آواز گفـت

کـه هـمواره با تو خرد باد جفـت

برآنـم کـه از پاک دادار خويش

بيابي تو پاداش گـفـتار خويش

يکي آنـک گفتي که ايران تراسـت

سر تاج و تـخـت دليران تراسـت

بـه مـن مرگ نزديک‌تر زانک تخت

بـه پردخت تخت و نگون گشت بخت

برين اسـت فرجام چرخ بـلـند

خرامـش سوي رنج و سودش گزند

بـه مـن در نگر تا نگويي که مـن

فزونـم ازين نامدار انـجـمـن

بد و نيک هر دو ز يزدان شـناس

وزو دار تا زنده باشي سـپاس

نـمودار گفـتار مـن مـن بسم

بدين در نـکوهيده هرکـسـم

کـه چندان بزرگي و شاهي و گنج

نـبد در زمانـه کس از من به رنـج

هـمان نيز چندان سليح و سـپاه

گرانـمايه اسـپان و تخت و کـلاه

هـمان نيز فرزند و پيوسـتـگان

چـه پيوستـگان داغ دل خستگان

زمان و زمين بـنده بد پيش مـن

چـنين بود تا بخت بد خويش مـن

ز نيکي جدا مانده‌ام زين نـشان

گرفـتار در دسـت مردم‌کـشان

ز فرزند و خويشان شده نااميد

سيه شد جـهان و دو ديده سـپيد

ز خويشان کسي نيسـت فريادرس

اميدم بـه پروردگارسـت و بـس

برين گونـه خسته بـه خاک اندرم

ز گيتي بـه دام هـلاک اندرم

چـنين اسـت آيين چرخ روان

اگر شـهريارم و گر پـهـلوان

بزرگي بـه فرجام هـم بـگذرد

شکارسـت مرگـش همي بشکرد

سـکـندر ز ديده بـباريد خون

بران شاه خستـه بـه خاک اندرون

چو دارا بديد آن ز دل درد او

روان اشـک خونين رخ زرد او

بدو گفت مگري کزين سود نيسـت

از آتـش مرا بهره جز دود نيسـت

چـنين بود بخشش ز بخشـنده‌ام

هـم از روزگار درخـشـنده‌ام

بـه اندرز من سر بـه سر گوش دار

پذيرنده باش و بدل هوش دار

سـکـندر بدو گفت فرمان تراست

بـگو آنچ خواهي که پيمان تراست

زبان تير دارا بدو برگـشاد

هـمي کرد سرتاسر اندرز ياد

نخسـتين چـنين گفت کاي نامدار

بـترس از جـهان داور کردگار

کـه چرخ و زمين و زمان آفريد

توانايي و ناتوان آفريد

نـگـه کـن بـه فرزند و پيوند من

بـه پوشيدگان خردمـند مـن

ز مـن پاک‌دل دخـتر مـن بـخواه

بدارش بـه آرام بر پيشـگاه

کـجا مادرش روشـنـک نام کرد

جـهان را بدو شاد و پدرام کرد

نياري بـه فرزند مـن سرزنـش

نـه پيغاره از مردم بدکـنـش

چو پرورده شـهرياران بود

بـه بزم افـسر نامداران بود

مـگر زو بـبيني يکي نامدار

کـجا نو کـند نام اسـفـنديار

بيارايد اين آتـش زردهـشـت

بـگيرد هـمان زند و استا بمشت

نـگـه دارد اين فال جشـن سده

هـمان فر نوروز و آتـشـکده

هـمان اورمزد و مـه و روز مـهر

بـشويد بـه آب خرد جان و چـهر

کـند تازه آيين لـهراسـپي

بـماند کيي دين گـشـتاسـپي

مـهان را بـه مه دارد و که به کـه

بود دين فروزنده و روزبـه

سـکـندر چـنين داد پاسخ بدوي

کـه اي نيکدل خسرو راسـت‌گوي

پذيرفـتـم اين پـند و اندرز تو

فزون زين نـباشـم برين مرز تو

هـمـه نيکويها بـه جاي آورم

خرد را بدين رهـنـماي آورم

جـهاندار دسـت سکـندر گرفت

بـه زاري خروشيدن اندر گرفـت

کـف دسـت او بر دهان برنـهاد

بدو گـفـت يزدان پـناه تو باد

سـپردم ترا جاي و رفتم بـه خاک

سـپردم روانرا بـه يزدان پاک

بـگـفـت اين و جانش برآمد ز تن

برو زار بگريسـتـند انـجـمـن

سکـندر همـه جامه‌ها کرد چاک

بـه تاج کيان بر پراگـند خاک

يکي دخـمـه کردش بر آيين او

بدان سان کـه بد فره و دين او

بشستـن ازان خون به روشن گلاب

چو آمدش هـنـگام جاويد خواب

بياراسـتـندش بـه ديباي روم

هـمـه پيکرش گوهر و زر بوم

تـنـش زير کافور شد ناپديد

ازان پـس کـسي روي دارا نديد

بـه دخـمـه درون تخت زرين نهاد

يکي بر سرش تاج مشـکين نـهاد

نـهادش بـه تابوت زر اندرون

بروبر ز مژگان بـباريد خون

چو تابوتـش از جاي برداشـتـند

همـه دسـت بر دست بگذاشتند

سـکـندر پياده بـه پيش اندرون

بزرگان هـمـه ديدگان پر ز خون

چـنين تا سـتودان دارا برفـت

هـمي پوسـت گفتي بروبر بکفت

چو بر تـخـت بـنـهاد تابوت شاه

بر آيين شاهان برآورد راه

چو پردخـت از دخمـه ارجـمـند

ز بيرون بزد دارهاي بـلـند

يکي دار بر نام جانوشيار

دگر هـمـچـنان از در ماهيار

دو بدخواه را زنده بردار کرد

سر شاه‌کـش مرد بيدار کرد

ز لشـکر برفـتـند مردان جنـگ

گرفتـه يکي سنگ هر يک به چنگ

بـکردند بر دارشان سـنـگـسار

مـبادا کـسي کو کشد شـهريار

چو ديدند ايرانيان کو چـه کرد

بزاري بران شاه آزادمرد

گرفـتـند يکـسر برو آفرين

بدان سرور شـهريار زمين