Poem593

Poem593

چو آوردم اين روز خـسرو بـبـن

ز شيروي و شيرين گشايم سخـن

چو پنـجاه و سه روز بگذشـت زين

کـه شد کشتـه آن شاه با آفرين

بـه شيرين فرستاد شيروي کـس

کـه اي نره جادوي بي‌دسـت رس

هـمـه جادويي داني و بدخويي

بـه ايران گـنـکار ترکـس تويي

بـه تنبـل همي‌داشـتي شاه را

بـه چاره فرود آوري ماه را

بـترس اي گنهـکار و نزد مـن آي

بـه ايوان چنين شاد و ايمن مـپاي

برآشـفـت شيرين ز پيغام او

وزان پرگـنـه زشـت دشـنام او

چـنين گفـت کانکس که خون پدر

بريزد مـباداش بالا وبر

نـبينـم مـن آن بدکنش راز دور

نـه هنـگام ماتـم نه هنگام سور

دبيري بياورد انده بري

هـمان ساختـه پهـلوي دفتري

بدان مرد دانـنده اندرز کرد

همـه خواسـتـه پيش او ارز کرد

همي‌داشـت لختي به صندوق زهر

که زهرش نبايست جستن به شهر

هـمي‌داشـت آن زهر با خويشتن

هـمي‌دوخـت سرو چمن را کفن

فرسـتاد پاسـخ بـه شيروي باز

کـه اي تاجور شاه گردن فراز

سخنـها که گفتي تو برگست و باد

دل و جان آن بدکنش پـسـت باد

کـجا در جـهان جادويي جز بـنام

شنو دست و بو دست زان شادکام

وگر شاه ازين رسـم و اندازه بود

کـه راي وي از جادوي تازه بود

که جادو بدي کس به مشکوي شاه

بـه ديده به ديدي همان روي شاه

مرا از پي فرخي داشـتي

کـه شبگير چون چشم بگماشتي

ز مـشـکوي زرين مرا خواسـتي

بـه ديدار مـن جان بياراسـتي

ز گـفـتار چونين سخـن شرم دار

چـه بـندي سخـن کژ بر شهريار

ز دادار نيکي دهـش ياد کـن

بـه پيش کس اندر مگو اين سخن

بـبردند پاسـخ بـه نزديک شاه

بر آشـفـت شيروي زان بيگـناه

چـنين گفت کز آمدن چاره نيست

چو تو در زمانه سخن خواره نيسـت

چو بـشـنيد شيرين پراز درد شد

بـپيچيد و رنـگ رخـش زرد شد

چـنين داد پاسـخ که نزد تو مـن

نيايم مـگر با يکي انـجـمـن

کـه باشـند پيش تو دانـندگان

جـهانديده و چيز خوانـندگان

فرسـتاد شيروي پـنـجاه مرد

بياورد دانـنده و سالـخورد

وزان پـس بشيرين فرستاد کـس

کـه برخيز و پيش آي و گفتار بـس

چو شيرين شنيد آن کـبود و سياه

بـپوشيد و آمد بـه نزديک شاه

بـشد تيز تا گـلـشـن شادگان

کـه با جاي گوينده آزادگان

نشـسـت از پس پرده‌يي پادشا

چـناچون بود مردم پارسا

بـه نزديک او کس فرسـتاد شاه

کـه از سوک خـسرو برآمد دو ماه

کـنون جفـت من باش تا برخوري

بدان تا سوي کهـتري نـنـگري

بدارم تو را هـم بـسان پدر

وزان نيز نامي‌تر و خوب‌تر

بدو گفت شيرين که دادم نخسـت

بده وانگـهي جان من پيش تسـت

وزان پـس نياسايم از پاسـخـت

ز فرمان و راي و دل فرخـت

بدان گشـت شيروي همداسـتان

کـه برگويد آن خوب رخ داسـتان

زن مـهـتر از پرده آواز داد

کـه اي شاه پيروز بادي و شاد

تو گفـتي که من بد تـن و جادوام

ز پا کي و از راسـتي يک سوام

بدو گفت که شيرويه بود اين چـنين

ز تيزي جوانان نـگيرند کين

چـنين گـفـت شيرين به آزادگان

کـه بودند در گـلـشـن شادگان

چـه ديديد ازمـن شـما از بدي

ز تاري و کژي و نابـخردي

بـسي سال بانوي ايران بدم

بـهر کار پـشـت دليران بدم

نجستـم هميشـه جز از راستي

ز مـن دور بد کژي وکاسـتي

بسي کس به گفتار من شهر يافت

ز هر گونه‌يي از جهان بـهر يافـت

بـه ايران کـه ديد از بنـه سايه‌ام

وگر سايه تاج و پيرايه‌ام

بـگويد هر آنکس که ديد و شـنيد

هـمـه کار ازين پاسـخ آمد پديد

بزرگان کـه بودند در پيش شاه

ز شيرين بـه خوبي نـمودند راه

کـه چون او زني نيست اندر جهان

چـه در آشـکار و چه اندر نـهان

چـنين گفت شيرين که اي مهتران

جـهان گشـتـه و کار ديده سران

بـسـه چيز باشد زنان رابـهي

کـه باشـند زيباي گاه مـهي

يکي آنـک باشرم و باخواستسـت

کـه جفتـش بدو خانه آراستست

دگرآنـک فرخ پـسر زايد او

ز شوي خـجـسـتـه بيفزايد او

سـه ديگر کـه بالا و رويش بود

بـه پوشيدگي نيز مويش بود

بدان گه که من جفت خـسرو بدم

بـه پيوسـتـگي در جهان نو بدم

چو بي‌کام و بي‌دل بيامد ز روم

نشسـتـن نـبود اندرين مرز و بوم

از آن پـس بران کامـگاري رسيد

کـه کس در جهان آن نديد و شنيد

وزو نيز فرزند بودم چـهار

بديشان چـنان شاد بد شـهريار

چو نسـتود و چون شـهريار و فرود

چو مردان شـه آن تاج چرخ کـبود

ز جـم و فريدون چو ايشان نزاد

زبانـم مـباد ار بـپيچـم ز داد

بگـفـت اين و بگشاد چادر ز روي

همـه روي ماه و همه پشت موي

سه ديگر چنين است رويم که هست

يکي گر دروغست بنـماي دسـت

مرا از هـنر موي بد در نـهان

کـه آن رانديدي کس اندر جـهان

نـمودم همـه پيشت اين جادويي

نـه از تنـبـل و مـکر وز بدخويي

نه کس موي من پيش ازين ديده بود

نـه از مهـتران نيز بشـنيده بود

ز ديدار پيران فرو ماندند

خيو زير لـبـها برافـشاندند

چو شيروي رخـسار شيرين بديد

روان نـهانـش ز تـن برپريد

ورا گـفـت جز تو نبايد کـسـم

چو تو جفت يابم به ايران بـسـم

زن خوب رخ پاسـخـش داد باز

کـه از شاه ايران نيم بي‌نياز

سه حاجت بخواهم چو فرمان دهي

کـه بر تو بـماناد شاهنـشـهي

بدو گفـت شيروي جانم توراسـت

دگر آرزو هرچ خواهي رواسـت

بدو گفـت شيرين که هر خواستـه

کـه بودم بدين کـشور آراسـتـه

ازين پـس يکايک سپاري به مـن

هـمـه پيش اين نامور انجـمـن

بدين نامـه اندر نهي خـط خويش

کـه بيزارم از چيز او کـم و بيش

بـکرد آنـچ فرمود شيروي زود

زن از آرزوها چو پاسـخ شـنود

بـه راه آمد از گلـشـن شادگان

ز پيش بزرگان و آزادگان

بـه خانـه شد و بـنده آزاد کرد

بدان خواستـه بـنده را شاد کرد

دگر هرچ بودش بـه درويش داد

بدان کو ورا خويش بد بيش داد

ببخـشيد چـندي بـه آتشـکده

چـه برجاي و روز و جشـن سده

دگر بر کنامي کـه ويران شدسـت

رباطي کـه آرام شيران بدسـت

بـه مزد جـهاندار خـسرو بداد

بـه نيکي روان ورا کرد شاد

بيامد بدان باغ و بـگـشاد روي

نشسـت از بر خاک بي‌رنگ و بوي

همـه بـندگان را بر خويش خواند

مران هر يکي رابـه خوبي نـشاند

چـنين گفت زان پس به بانگ بلند

که هرکس که هست از شما ارجمند

هـمـه گوش داريد گفـتار مـن

نـبيند کـسي نيز ديدار مـن

مـگوييد يک سر جز از راسـتي

نيايد ز دانـندگان کاسـتي

که زان پس که من نزد خسرو شدم

بـه مـشـکوي زرين او نوشدم

سر بانوان بودم و فر شاه

از آن پس چو پيدا شد از من گـناه

نـبايد سـخـن هيچ گفتن بروي

چـه روي آيد اندر زني چاره جوي

هـمـه يکـسر از جاي برخاستند

زبانـها بـه پاسـخ بياراسـتـند

کـه اي نامور بانوي بانوان

سـخـن‌گوي و دانا و روشن روان

بـه يزدان که هرگز تو راکـس نديد

نـه نيز از پـس پرده آوا شـنيد

هـمانا ز هنـگام هوشـنـگ باز

چو تو نيز ننشسـت بر تـخـت ناز

هـمـه خادمان و پرسـتـندگان

جـهانـجوي و بيدار دل بـندگان

بـه آواز گـفـتـند کاي سرفراز

سـتوده بـه چين و به روم و طراز

کـه يارد سخن گفتن از تو بـه بد

بدي کردن از روي تو کي سزد

چـنين گفت شيرين که اين بدکنش

کـه چرخ بلـندش کند سرزنـش

پدر را بکشت از پي تاج و تـخـت

کزين پـس مبيناد شادي و بخـت

مـگر مرگ را پيش ديوار کرد

کـه جان پدر را بـه تـن خوار کرد

پيامي فرسـتاد نزديک مـن

کـه تاريک شد جان باريک مـن

بدان گفتـم اين بد که مـن زنده‌ام

جـهان آفرين را پرسـتـنده‌ام

پديدار کردم هـمـه راه خويش

پراز درد بودم ز بدخواه خويش

پـس از مرگ من بر سر انجـمـن

زبانـش مـگر بد سرايد ز مـن

ز گـفـتار او ويژه گريان شدند

هـم از درد پرويز بريان شدند

برفـتـند گويندگان نزد شاه

شـنيده بـه گفتـند زان بي‌گناه

بـپرسيد شيروي کاي نيک خوي

سـه ديگر چـه چيز آمدت آرزوي

فرسـتاد شيرين به شيروي کـس

کـه اکـنون يکي آرزو ماند و بـس

گـشايم در دخـمـه شاه باز

بـه ديدار او آمدسـتـم نياز

چنين گفت شيروي کاين هم رواست

بديدار آن مـهـتر او پادشاسـت

نگـهـبان در دخـمـه را باز کرد

زن پارسا مويه آغاز کرد

بـشد چـهر بر چهر خسرو نـهاد

گذشتـه سـخـنـها برو کرد ياد

هـم آنـگـه زهر هلاهـل بخورد

ز شيرين روانـش برآورد گرد

نشـسـتـه بر شاه پوشيده روي

بـه تـن بريکي جامـه کافور بوي

بـه ديوار پشتـش نـهاد و بـمرد

بـمرد و ز گيتي نشانـش بـبرد

چو بشـنيد شيروي بيمار گشـت

ز ديدار او پر ز تيمار گـشـت

بـفرمود تا دخـمـه ديگر کنـند

ز مشـک وز کافورش افسر کنـند

در دخـمـه شاه کرد اسـتوار

برين بر نيامد بـسي روزگار

کـه شيروي را زهر دادند نيز

جـهان را ز شاهان پرآمد قـفيز

بـه شومي بزاد و به شومي بمرد

هـمان تخت شاهي پسر را سپرد

کـسي پادشاهي کند هفـت ماه

بـهـشـتـم ز کافور يابد کـلاه

بـه گيتي بهي بهتر از گاه نيسـت

بدي بـتر از عـمر کوتاه نيسـت

کـنون پادشاهي شاه اردشير

بـگويم کـه پيش آمدم ناگزير