Poem75

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

زماني    پر    انديشـه   شد   زال   زر
برآورد      يال      و     بـگـسـترد     بر
وزان  پـس  به  پاسخ  زبان  برگـشاد
هـمـه    پرسـش   موبدان   کرد   ياد
نخـسـت   از   ده   و  دو  درخت  بلند
که هر يک همي شاخ سي برکشند
بـه   سالي   ده   و   دو   بود  ماه  نو
چو    شاه    نو    آيين    ابر    گاه   نو
بـه  سي  روز  مه  را  سرآيد  شـمار
برين     سان    بود    گردش    روزگار
کـنون  آنکـه  گفتي  ز  کار  دو  اسپ
فروزان     بـه    کردار    آذرگشـسـپ
سـپيد   و  سياهسـت  هر  دو  زمان
پـس    يکدگر    تيز    هر    دو    دوان
شـب   و   روز   باشد  که  مي‌بـگذرد
دم   چرخ   بر   ما   هـمي   بـشـمرد
سديگر  که  گفتي که آن سي سوار
کـجا      برگذشـتـند     بر     شـهريار
ازان  سي  سواران  يکي  کـم  شود
بـه   گاه  شمردن  هـمان  سي  بود
نگفـتي   سخـن   جز  ز  نقصان  ماه
کـه  يک  شب  کم آيد همي گاه گاه
کـنون  از  نيام  اين  سخن  برکـشيم
دو  بـن  سرو  کان  مرغ  دارد نـشيم
ز     برج     بره     تا     ترازو     جـهان
هـمي    تيرگي    دارد    اندر    نـهان
چـنين  تا  ز  گردش  به  ماهي شود
پر    از    تيرگي    و   سياهي   شود
دو   سرو  اي  دو  بازوي  چرخ  بـلـند
کزو    نيمـه   شادب   و   نيمي   نژند
برو   مرغ   پران   چو   خورشيد   دان
جـهان    را    ازو   بيم   و   اميد   دان
دگر   شارسـتان   بر   سر  کوهـسار
سراي    درنـگـسـت   و   جاي   قرار
همين  خارستان چون سراي سپنج
کزو  ناز  و  گنجست و هم درد و رنـج
هـمي   دم   زدن   بر  تو  بر  بشـمرد
هـم   او   برفرازد   هم   او   بـشـکرد
برآيد       يکي       باد       با      زلزلـه
ز    گيتي    برآيد    خروش   و   خـلـه
همـه   رنـج   ما  ماند  زي  خارستان
گذر    کرد    بايد   سوي   شارسـتان
کـسي    ديگر   از   رنـج   ما   برخورد
نـپايد     برو    نيز    و    هـم    بـگذرد
چـنين   رفـت  از  آغاز  يکسر  سخن
هـمين   باشد   و   نو   نگردد   کـهـن
اگر      توشـه‌مان      نيکـنامي     بود
روانـها     بران     سر     گرامي    بود
و    گر   آز   ورزيم   و   پيچان   شويم
پديد   آيد   آنـگـه   کـه  بيجان  شويم
گر  ايوان  ما  سر  بـه  کيوان برسـت
ازان    بـهره    ما    يکي    چادرسـت
چو  پوشـند  بر  روي  ما خون و خاک
همـه  جاي  بيمست  و  تيمار و باک
بيابان    و    آن    مرد   با   تيز   داس
کـجا  خشک  و  تر زو دل اندر هراس
تر  و  خشک  يکـسان  هـمي  بدرود
وگر   لابـه   سازي   سخن   نـشـنود
دروگر   زمانـسـت   و   ما   چون   گيا
همانـش     نـبيره     هـمانـش     نيا
بـه   پير  و  جوان  يک  به  يک  ننـگرد
شـکاري   کـه   پيش  آيدش  بشکرد
جـهان   را   چنينست   ساز  و  نـهاد
کـه  جز  مرگ  را  کـس  ز  مادر  نزاد
ازين      در      درآيد     بدان     بـگذرد
زمانـه    برو    دم    هـمي   بـشـمرد
چو   زال   اين  سخنها  بـکرد  آشـکار
ازو    شادمان    شد    دل    شـهريار
بـه   شادي  يکي  انجمن  برشگفت
شـهـنـشاه    گيتي    زهازه    گرفت
يکي   جشنگاهي   بياراسـت   شاه
چـنان   چون  شب  چارده  چرخ  ماه
کـشيدند  مي  تا  جهان  تيره گشت
سرميگـساران  ز  مي  خيره  گشت
خروشيدن       مرد       بالاي       گاه
يکايک      برآمد      ز     درگاه     شاه
برفتـند  گردان  همه  شاد  و  مست
گرفتـه  يکي  دست  ديگر  به  دست
چو     برزد    زبانـه    ز    کوه    آفـتاب
سر      نامدران     برآمد     ز     خواب
بيامد      کـمربـسـتـه      زال      دلير
بـه  پيش  شهنشاه  چون  نره  شير
بـه    دسـتوري    بازگشـتـن    ز    در
شدن      نزد      سالار      فرخ     پدر
بـه  شاه  جهان  گفت  کاي نيکخوي
مرا    چـهر   سام   آمدسـت   آرزوي
بـبوسيدم    اي    پايه    تـخـت   عاج
دلـم  گشت  روشن  بدين  برز  و  تاج
بدو   گفـت   شاه  اي  جوانـمرد  گرد
يک     امروز     نيزت    بـبايد    سـپرد
ترا    بويه   دخـت   مـهراب   خاسـت
دلـت   راهـش   سام  زابل  کجاست
بـفرمود   تا   سنج   و   هـندي  دراي
بـه    ميدان    گذارند    با    کره   ناي
ابا    نيزه   و   گرز   و   تير   و   کـمان
برفـتـند     گردان     همـه    شادمان
کـمانـها    گرفـتـند    و    تير    خدنگ
نـشانـه    نـهادند    چون   روز   جنگ
بـپيچيد   هر   يک   بـه  چيزي  عـنان
بـه  گرز  و  به  تيغ  و  به تير و سـنان
درخـتي   گشـن  بد  به  ميدان  شاه
گذشـتـه   برو   سال   بسيار   و  ماه
کـمان    را    بـماليد   دسـتان   سام
برانـگيخـت    اسـپ    و   برآورد   نام
بزد     بر     ميان     درخـت    سـهي
گذاره   شد   آن   تير   شاهنـشـهي
هـم  اندر  تگ  اسپ  يک  چوبـه  تير
بينداخت  و  بگذاشت  چون نره شير
سـپر         برگرفـتـند         ژوپين‌وران
بگشـتـند     با     خشـتـهاي     گران
سـپر   خواسـت  از  ريدک  ترک  زال
برانـگيخـت    اسـپ    و   برآورد   يال
کـمان  را  بينداخت  و  ژوپين  گرفـت
بـه    ژوپين    شـکار   نوآيين   گرفـت
بزد   خشـت   بر  سه  سـپر  گيل‌وار
گـشاده   بـه   ديگر  سو  افگند  خوار
بـه   گردنکـشان   گفت   شاه  جهان
کـه   با   او  که  جويد  نبرد  از  مـهان
يکي       برگراييدش       اندر      نـبرد
کـه    از   تير   و   ژوپين   برآورد   گرد
هـمـه    برکـشيدند    گردان    سليح
بدل   خـشـمـناک   و   زبان  پر  مزيح
بـه     آورد    رفـتـند    پيچان    عـنان
ابا     نيزه     و     آب    داده    سـنان
چـنان  شد  که  مرد  اندر آمد به مرد
برانگيخت  زال اسپ و برخاست گرد
نـگـه   کرد  تا  کيست  زيشان  سوار
عـنان   پيچ   و   گردنـکـش   و  نامدار
ز    گرد   اندر   آمد   بـسان   نـهـنـگ
گرفتـش   کـمربـند   او   را   به  چنگ
چنان  خوارش  از  پشت زين برگرفت
کـه  شاه  و  سپه  ماند اندر شگفت
بـه      آواز      گفـتـند     گردنـکـشان
کـه   مردم  نبيند  کسي  زين  نشان
هر  آن  کس  که  با  او  بـجويد  نـبرد
کـند     جامـه     مادر     برو     لاژورد
ز    شيران    نزايد   چـنين   نيز   گرد
چـه   گرد  از  نهنگانش  بايد  شـمرد
خـنـک  سام  يل  کش  چنين  يادگار
بـماند    بـه    گيتي    دلير   و   سوار
برو      آفرين      کرد      شاه     بزرگ
هـمان     نامور     مهـتران     سـترگ
بزرگان    سوي    کاخ    شاه    آمدند
کـمر    بـسـتـه    و    با   کلاه   آمدند
يکي   خلعـت   آراست  شاه  جـهان
کـه  گشتند  ازان  خيره  يکسر مهان
چـه    از   تاج   پرمايه   و   تـخـت   زر
چـه   از   ياره  و  طوق  و  زرين  کـمر
هـمان    جامـه‌هاي    گرانـمايه   نيز
پرستـنده  و  اسپ  و  هر  گونه  چيز
بـه   زال   سپهـبد   سـپرد  آن  زمان
هـمـه    چيزها    از   کران   تا   کران