Poem462

Poem462

دگر روز چون تاج بـفروخـت هور

جـهاندار شد سوي نخـچير گور

کـمان را بـه زه بر نهاده سـپاه

پـس لشکر اندر همي رفت شاه

چنين گفت هرکو کمان را به دست

بـمالد گـشايد به اندازه شست

نـبايد زدن تير جز بر سرون

کـه از سينـه پيکانـش آيد برون

يکي پهـلوان گفت کاي شـهريار

نـگـه کـن بدين لشـکر نامدار

کـه با کيست زين‌گونه تير و کمان

بدانديش گر مرد نيکي گـمان

مـگر باشد اين را گـشاد برت

کـه جاويد بادا سر و افـسرت

چو تو تير گيري و شمـشير و گرز

ازان خـسروي فر و بالاي برز

همـه لشـکر از شاه دارند شرم

ز تير و کمانشان شود دسـت نرم

چـنين داد پاسخ که اين ايزديست

کزو بـگذري زور بـهرام چيسـت

برانـگيخـت شـبديز بـهرام را

هـمي تيز کرد او دلارام را

چو آمدش هنگام بگشاد شسـت

بر گور را با سرونش بـبـسـت

هـم‌انـگاه گور اندر آمد بـه سر

برفـتـند گردان زرين کـمر

شگـفـت اندران زخـم او ماندند

يکايک برو آفرين خواندند

کـه کـس پر و پيکان تيرش نديد

بـه بالاي آن گور شد ناپديد

سواران جـنـگي و مردان کين

سراسر برو خواندند آفرين

بدو پهـلوان گفـت کاي شـهريار

مـبيناد چـشـمـت بد روزگار

سواري تو و ما هـمـه بر خريم

هـم از خروران در هنر کـمـتريم

بدو گفت شاه اين نه تير منسـت

کـه پيروزگر دستـگير منسـت

کرا پشـت و ياور جهاندار نيسـت

ازو خوارتر در جـهان خوار نيسـت

برانـگيخـت آن بارکش را ز جاي

تو گفتي شد آن باره پران هـماي

يکي گور پيش آمدش ماده بود

بـچـه پيش ازو رفته او مانده بود

يکي تيغ زد بر ميانـش سوار

بدونيم شد گور ناپايدار

رسيدند نزديک او مـهـتران

سرافراز و شمشير زن کـهـتران

چو آن زخـم ديدند بر ماده گور

خردمـند گفت اينت شمشير و زور

مـبيناد چـشـم بد اين شاه را

نـماند بـجز بر فـلـک ماه را

سر مهـتران جـهان زير اوسـت

فلـک زير پيکان و شمشير اوست

سـپاه از پس‌اندر همي تاختـند

بيابان ز گوران بـپرداخـتـند

يکي مرد بر گرد لشکر بگـشـت

کـه يک تن مباد اندرين پهن دشت

کـه گوري فروشد بـه بازارگان

بديشان دهـند اين همـه رايگان

ز بر کوي با نامداران جز

بـبردند بـسيار ديبا و خز

بـپذرفـت و فرمود تا باژ و ساو

نـخواهـند اگر چـندشان بود تاو

ازان شـهرها هرک درويش بود

وگر نانش از کوشـش خويش بود

ز بـخـشيدن او توانـگر شدند

بـسي نيز با تخت و افـسر شدند

بـه شـهر اندر آمد ز نخـچيرگاه

بـکي هفتـه بد شادمان با سپاه

برفـتي خوش‌آواز گوينده‌يي

خردمـند و درويش جوينده‌يي

بگـفـتي کـه اي دادخواهندگان

بـه يزدان پـناهيد از بـندگان

کـسي کو بخفتسـت با رنـج ما

وگر نيستـش بـهره از گنـج ما

بـه ميدان خراميد تا شـهريار

مـگر بر شـما نوکـند روزگار

دگر هرک پيرست و بيکار و سست

هـمان کو جوانست و ناتن درست

وگر وام دارد کـسي زين گروه

شدسـت از بد وام خواهان ستوه

وگر بي‌پدر کودکانـند نيز

ازان کـس که دارد بخواهـند چيز

بود مام کودک نـهـفـتـه نياز

بدوبر گـشايم در گـنـج باز

وگر مايه‌داري توانـگر بـمرد

بدين مرز ازو کودکان ماند خرد

گـنـه کار دارد بدان چيز راي

ندارد بـه دل شرم و بيم خداي

سخـن زين نشان کس مداريد باز

کـه از رازداران مـنـم بي‌نياز

توانـگر کـنـم مرد درويش را

بـه دين آورم جان بدکيش را

بـتوزيم فام کـسي کـش درم

نـباشد دل خويش دارد بـه غـم

دگر هرک دارد نـهـفـتـه نياز

هـمي دارد از تنـگي خويش راز

مر او را ازان کار بي‌غـم کـنـم

فزون شادي و اندهش کم کـنـم

گر از کارداران بود رنـج نيز

کـه او از پدرمرده‌يي خواست چيز

کـنـم زنده بر دار بيداد را

کـه آزرد او مرد آزاد را

گـشادند زان پـس در گنـج باز

توانـگر شد آنکس کـه بودش نياز

ز نخـچيرگـه سوي بغداد رفـت

خرد يافـتـه با دلي شاد رفـت

برفتـند گردنـکـشان پيش اوي

ز بيگانـه و آنـک بد خويش اوي

بـفرمود تا بازگردد سـپاه

بيامد بـه کاخ دلاراي شاه

شـبـسـتان زرين بياراستـند

پرسـتـندگان رود و مي خواستند

بـتان چامـه و چنگ برساختـند

ز بيگانـه ايوان بـپرداخـتـند

ز رود و مي و بانگ چنـگ و سرود

هوا را هـمي داد گـفـتي درود

به هر شب ز هر حجره يک دست‌بند

بـبردند تا دل ندارد نژند

دو هفتـه هـمي بود دل شادمان

در گنـج بـگـشاد روز و شـبان

درم داد و آمد به شـهر صـطـخر

بـه سر بر نهاد آن کيان تاج فـخر

شبـسـتاان خود را چو در باز کرد

بـتان را ز گـنـج درم ساز کرد

بـه مشکوي زرين هرانکس که تاج

نـبودش بزير اندرون تـخـت عاج

ازان شاه ايران فراوان ژکيد

برآشـفـت وز روزبـه لـب گزيد

بدو گـفـت مـن باژ روم و خزر

بديشان دهـم چون بياري بدر

هـم‌اکـنون بـه خروار دينار خواه

ز گـنـج ري و اصفـهان باژ خواه

شبـسـتان برين‌گونـه ويران بود

نـه از اخـتر شاه ايران بود

ز هر کـشوري باژ نو خواسـتـند

زمين را بـه ديبا بياراسـتـند

برين‌گونـه يک چند گيتي بـخورد

بـه بزم و به رزم و به ننگ و نـبرد