Home › Iran › Poetry › Shams Tabrizi - Divaan
دیوان
شمس تبریزی
(غزلیات) 1001 - 1500 -------------------------------------------------------- 1001 آه
در آن شمع
منور چه بود�������������������������������������� کآتش زد
در دل و دل را
ربود ای
زده اندر دل
من آتشی���������������������������������������� سوختم ای
دوست بیا زود
زود صورت
دل صورت مخلوق
نیست������������������������������� کز
رخ دل حسن خدا
رو نمود جز
شکرش نیست مرا
چاره ای��������������������������������� جز لب او
نیست مرا هیچ
سود یاد
کن آن را که
یکی صبحدم������������������������������������ این دلم
از زلف تو
بندی گشود جان
من اول که
بدیدم تو را�������������������������������������� جان من از
جان تو چیزی
شنود چون
دلم از چشمه
تو آب خورد��������������������������������� غرقه شد
اندر تو و سیلم
ربود 1002 چونک
کمند تو دلم
را کشید�������������������������������������� یوسفم از
چاه به صحرا
دوید آنک
چو یوسف به
چهم درفکند���������������������������������� باز به
فریادم هم او
رسید چون
رسن لطف در
این چه فکند�������������������������������� چنبره دل
گل و نسرین
دمید قیصر
از آن قصر به
چه میل کرد������������������������������� چه چو
بهشتی شد و
قصر مشید گفتم
ای چه چه شد آن
ظلمتت����������������������������������� گفت
که خورشید به
من بنگرید هر
که فسردست
کنون گرم شد���������������������������������� جمره عشقت
بگدازد جلید قیصر
رومست که بر
زنگ زد���������������������������������� اوست که
ترسابچه
خواندش فرید پرتو
دل بود که زد
بر سعیر������������������������������������� پر شد و
بشکافت که هل
من مزید دوزخ
گفتش که مرا
جان ببخش��������������������������������� تا بخورم
هرک ز یزدان
برید برگذر
از آتش ای بحر
لطف������������������������������������ ور
نه بمردم تبشم
بفسرید گفت
که ای آتش قوم
مرا����������������������������������������� زود به من
ده که خداشان
گزید جمله
یکایک به کف
او سپرد������������������������������������ گفت که
نار تو ز نورم
رهید تافت
ز تبریز رخ
شمس دین������������������������������������ شمس بود
نور جهان را
کلید 1003 شاخ
گلی باغ ز تو
سبز و شاد����������������������������������� هست حریف
تو در این رقص باد باد
چو جبریل و تو
چون مریمی�������������������������������� عیسی
گلروی از این
هر دو زاد رقص
شما هر دو
کلید بقاست������������������������������������ رحمت
بسیار بر این
رقص باد تختگه
نسل شما شد
دماغ���������������������������������������� تخت بود
جایگه کیقباد میوه
هر شاخ به
معده رود��������������������������������������� زانک
برستست ز کون
و فساد نعمت
ما چو ز مکون
بود���������������������������������������� خلط نگردد
بخور و ارتقاد روزی
هر قوم ز باغ
دگر��������������������������������������� خوان
بزرگست تو را
ای جواد قسمت
بختست برو بخت
جو������������������������������������� بخت به از
رخت بود
المراد بس
که نسیمی به
دل اندردمید������������������������������������ زان مدد
نور که آرد
ولاد 1004 دوش
دل عربده گر
با کی بود����������������������������������� مشت کی
کردست دو چشمش
کبود آن
دل پرخواره ز
عشق شراب���������������������������������� هفت قدح
از
دگران برفزود مست
شد و بر سر کوی
اوفتاد����������������������������������� دست زنان
ناگه خوابش
ربود آن
عسسی رفت
قبایش ببرد�������������������������������������� وان دگری
شد کمرش را
گشود آمد
چنگی بنوازید
تار�������������������������������������������� جست ز
خواب آن دل بی
تار و پود دید
قبا رفته
خمارش نماند���������������������������������������� دید زیان
کم شد سودای
سود دیدش
ساقی که در
آتش فتاد������������������������������������� جام گرفت
و سوی او شد چو
دود بر
غم او ریخت می
دلگشا�������������������������������������� صورت
اقبال بدو رو
نمود بخت
بقا یافت قبا
گو برو����������������������������������������� ذوق فنا
دید چه جوید
وجود عالم
ویرانه به
جغدان حلال�������������������������������������� باد دو صد
شنبه از آن
جهود ما
چو خرابیم و
خراباتییم���������������������������������������� خیز قدح
پر کن و پیش آر
زود این
قدح از لطف
نیاید به چشم����������������������������������� جسم
نداند می جان
آزمود زان
سوی گوش آمد
این طبل عید������������������������������� در دلش
آتش بزن افغان
عود بس
کن و اندر تتق
عشق رو������������������������������������ دلبر
خوبست و
هزاران حسود 1005 هر
که ز عشاق
گریزان شود������������������������������������ بار دگر
خواجه پشیمان
شود والله
منت همه بر
جان اوست������������������������������������ هر که سوی
چشمه حیوان
شود هر
که سبوی تو
کشد عاقبت������������������������������������� در
حرم عشرت
سلطان شود تنگ
بود حوصله
آدمی������������������������������������������� از تو چو
دریای و چو
عمان شود رو
به دل اهل دلی
جای گیر������������������������������������� قطره به
دریا در و
مرجان شود جنبش
هر ذره به اصل
خودست��������������������������������� هر چه بود
میل کسی آن
شود کافر
صدساله چو
بیند تو را������������������������������������� سجده کند
زود مسلمان
شود جان
و دل از جذبه
میل و هوس��������������������������������� همصفت
دلبر و جانان
شود خار
که سرتیز ره
عاشق است���������������������������������� عاقبت
الامر گلستان
شود ناطقه
را بند کن و
جمع باش������������������������������������� گر نه
ضمیر تو
پریشان شود 1006 عشق
مرا بر همگان
برگزید������������������������������������� آمد و
مستانه رخم را
گزید شکر
کز آن کان زر
جعفری������������������������������������ روی مرا
نادره گازی
رسید باد
تکبر اگرم در
سرست���������������������������������������� هم
ز دم اوست که
در من دمید کرد
مرا خشم مه و
بر رخم�������������������������������������� گنبد نیلی
سره نیلی کشید باده
فراوان و یکی
جام نی��������������������������������������� بوسه
پیاپی شد و لب
ناپدید ای
شب کفر از مه
تو روز دین���������������������������������� گشته یزید
از دم تو
بایزید گو
سگ نفس این
همه عالم بگیر�������������������������������� کی شود از
سگ لب دریا
پلید قفل
خداییش بسی
خون که ریخت�������������������������������� خونش
بریزیم چو آمد
کلید جان
به سعادت بکشد
نفس را������������������������������������ تا به هم
افتند سعید و
شهید هیچ
شکاری نرهد
زان صیاد������������������������������������ کو ز سگی
های سگ تن
رهید ای
خرف پیر جوان
شو ز سر����������������������������������� تازه شد
از یار هزاران
قدید وی
بدن مرده برون
آ ز گور������������������������������������ صور
دمیدند ز عرش مجید خامش
و بشنو دهل
خامشان������������������������������������� ایدک الله
به عیش جدید 1007 گفت
کسی خواجه
سنایی بمرد����������������������������������� مرگ چنین
خواجه نه
کاریست خرد قالب
خاکی به زمین
بازداد�������������������������������������� روح طبیعی
به فلک واسپرد ماه
وجودش ز غباری
برست������������������������������������ آب حیاتش
به درآمد ز
درد پرتو
خورشید جدا شد
ز تن�������������������������������������� هر چه ز
خورشید جدا شد
فسرد صافی
انگور به
میخانه رفت������������������������������������ چونک اجل
خوشه تن را
فشرد شد
همگی جان مثل
آفتاب���������������������������������������� جان شده
را مرده نباید
شمرد مغز
تو نغزست مگر
پوست مرد�������������������������������� مغز نمیرد
مگرش دوست برد پوست
بهل دست در آن
مغز زن�������������������������������� یا بشنو
قصه آن ترک و
کرد کرد
پی دزدی انبان
ترک���������������������������������������� خرقه
بپوشید و سر و
مو سترد 1008 یا
من نعماه غیر
معدود������������������������������������������� و السعی
لدیه غیر
مردود قد
اکرمنا و قد
دعانا���������������������������������������������� کی نعبده
و نعم معبود لا
یطلب حمدنا
لفخر���������������������������������������������� بل یجعلنا
بذاک محمود قد
بشر باللقاء
صدقه���������������������������������������������� من حضرته
الکریم مورود و
الوعد من الحبیب
حلو������������������������������������������ و السعی
الی السعود
مسعود خاصا
سعدی که او به
هر دم������������������������������������ صد
دل به سعود
خویش بربود 1009 طارت
الکتب الکرام
من کرام یا
عباد��������������������������� ایقظوا من
غفله ثم
انشروا
للاجتهاد جاء
نا میزاننا کی
نختبر
اوزاننا��������������������������������� ربنا اصلح
شاننا اوجد به
عفو یا جواد اضحکوا
بعد البکاء
نعم هذا المشتکی���������������������������� قد خرجتم
من حجاب و
انتبهتم من
رقاد پارسی
گوییم شاها
آگهی خود از
فواد��������������������������� ماه تو
تابنده باد و
دولت پاینده
باد هر
ملولی که تو
را دید و خوش و
تازه نشد�������������������� آب و نانش
تیره باد و
آتشش بادا
رماد خوابناکی
که صباحت دید
وز جا برنجست���������������������� چشم بختش
خفته بادا تا
الی یوم
المعاد 1010 من
رای درا تلالا
نوره وسط
الفواد������������������������������ بیننا و
بینه قبل
التجلی الف
واد جاء
من یحیی
الموات و
الرمیم و
الرفات������������������������ ایها
الاموات
قوموا و
ابصروا یوم
التناد طارت
الکتب الکرام
من کرام
کاتبین���������������������������� ایقظوا من
غفله ثم
انشروا
للاجهتاد جاء
نا میزاننا کی
تختبر
اوزاننا��������������������������������� ربنا اصلح
شاننا اوجد به
عفو یا جواد اضحکوا
بعد البکا یا
نعم هذ
المشتکا���������������������������� قد خرجتم
من حجاب و
انتبهتم من
رقاد پارسی
گوییم شاها
آگهی خود از
فواد��������������������������� ماه تو
تابنده باد و
دولتت پاینده
باد هر
ملولی که تو
را دید و خوش و
تازه نشد�������������������� آب نابش
تیره باد و
آتشش بادا
رماد خوابناکی
که صباحت دید
وز جا برنجست���������������������� چشم
بختش خفته
بادا تا الی
یوم المعاد 1011 میر
خوبان را دگر
منشور خوبی
دررسید����������������������� در گل و
گلزار و نسرین
روح دیگر
بردمید با
ملیحا زاده
الرحمن
احسانا جدید������������������������������� یا منیرا
زاده نور علی
نور مزید خوشتر
از جان خود چه
باشد جان فدای
خاک تو�������������� خوبتر از
ماه چه بود
ماه در تو
ناپدید کل
ذی روح یفدی
فی هواک روحه������������������������������ کل بستان
انیق من جناک
مستفید لست
انکر ما ذکرتم
البقاء فی
الفنا������������������������������� کل من
ابدی جمیلا
لیس یبعد ان
یعید این
ملولی می کشد
جان را که
چیزی تو بگو������������������� هیچ کس را
کس گریبان از
گزافه کی کشید 1012 یا
شبه الطیف لی انت
قریب بعید�������������������������������� جمله
ارواحنا تغمس
فیما ترید نوبت
آدم گذشت نوبت
مرغان رسید����������������������������� طبل قیامت
زدند خیز که
فرمان رسید انت
لطیف الفعال
انت لذیذ
المقال�������������������������������� انت جمال
الکمال زدت
فهل من مزید از
پس دور قمر
دولت بگشاد در�������������������������������� دلق برون
کن ز سر خلعت
سلطان رسید جاء
اوان السرور
زال زمان
الفتور����������������������������� لیس
لدنیا غرور یا
سندی لا تحید دیو
و پری داشت
تخت ظلم از آن
بود سخت������������������� دیو رها
کرد رخت چتر
سلیمان رسید هل
طرب یا غلام
فاملا کاس
المدام������������������������������ انت بدار
السلام ساکن
قصر مشید عشق
چه خوش
حاکمیست ظالم
و بی قول نیست��������������� حاجت
لاحول نیست
دیو مسلمان
رسید یا
لمع المشرق
مثلک لم یخلق������������������������������������ خذ بیدی
ارتقی نحوک
انت المجید عاشق
از دست شد
نیست شد و هست
شد����������������������� بلبل جان
مست شد سوی
گلستان رسید پرده
برانداخت حور
جمله جهان
همچو طور������������������� زیر و زبر
بست نور موسی
عمران رسید هر
چه خیال نکوست
عشق هیولای
اوست���������������������� صورت از
رشک حق پرده
گر جان رسید هست
تنت چون غبار
بر سر بادی
سوار����������������������� چونک جدا
گشت باد خاک
به ماچان رسید اعلم
ان الغبار
مرتفع
بالریاح������������������������������������ مثل هوی
اختفی وسط
صیاح شدید 1013 اگر
حریف منی پس
بگو که دوش چه
بود���������������������� میان این
دل و آن یار می
فروش چه بود فدیت
سیدنا انه یری
و یجود������������������������������������� الی
البقاء یبلغ
من الفناء
یذود اگر
به چشم بدیدی
جمال ماهم دوش����������������������������� مرا بگو
که در آن حلقه
های گوش چه
بود معاد
کل شرود طغی و
منه نآی���������������������������������� مثال ظلک
ان طال هو
الیک یعود وگر
تو با من هم
خرقه ای و
همرازی�������������������������� بگو که
صورت آن شیخ
خرقه پوش چه
بود بامر
حافظ الله
المکان یعی��������������������������������������� بمس عاطفه
الله الزمان
ولود اگر
فقیری و
ناگفته راز می
شنوی������������������������������ بگو اشارت
آن ناطق خموش
چه بود ایا
فواد فذب فی
لظی محبته�������������������������������������� ایا حیاه
فدومی فقد
اتاک خلود وگر
نخفتی و از
حال دوش آگاهی������������������������������� بگو که
نیم شب آن
نعره و خروش
چه بود ترید
جبر جبیر
الفواد
فانکسرن���������������������������������� ترید نحله
تاج فلا تنی
به سجود از
آنچ جامه و تن
پاره پاره می
کردیم�������������������������� بیار
پارگکی تا که
رنگ و بوش چه
بود برغم
انفک لا تنکسر
کما الحیوان������������������������������� به نصف
وجهک لا تسجدن
شبیه یهود وگر
چو یونس رستی
ز حبس ماهی و
بحر��������������������� بگو که
معنی آن بحر و
موج و جوش چه
بود یقول
لیت حبیبی
یحبنی کرما������������������������������������� الیس حبک
تاثیر حب ود
ودود وگر
شناخته ای
کاصل انس و
جان ز کجاست������������������ یکیست اصل
پس این وحشت
وحوش چه بود ایا
نضاره عیشی
بما تهیجنی������������������������������������� متی تقر
عیونی و صاحبی
مفقود وگر
بدیدی جانی که
پشت و رویش
نیست���������������������� گه تصور
عشاق پشت و
روش چه بود لان
سکرت بما قد
سقیتنی یا دهر�������������������������������� اکون مثلک
لدا
لربه لکنود وگر
ز عشق تو
سردفتر غرض
ماییم��������������������������� هزار دفتر
و پیغام و گفت
و گوش چه بود 1014 حکم
البین بموتی و
عمد������������������������������������������ رضی الصد
بحینی و قصد فتح
الدهر عیون
حسد�������������������������������������������� فر آنی
بفناکم و حسد یهرق
العشق دماء
حقنت����������������������������������������� لیس للعشق
قریب و ولد لکن
الموت حیاه
لکم���������������������������������������������� لکن الفقر
غناء و رغد سافروا
فی سبل العشق
معی�������������������������������������� لا تخافن
ضلالا و رصد لا
یهولنکم
بعدکم�������������������������������������������������� دونکم وفد
وصال و مدد فنسیم
طرب اولهم������������������������������������������������� یهب
السالک حولا و
جلد 1015 ای
شاهد سیمین
ذقن درده
شرابی همچو زر�������������������� تا سینه
ها روشن شود
افزون شود نور
نظر کوری
هشیاران ده آن
جام سلطانی
بده�������������������������� تا جسم
گردد همچو جان
تا شب شود
همچون سحر چون
خواب را درهم
زدی درده شراب
ایزدی������������������ زیرا
نشاید در کرم
بر خلق بستن
هر دو در ای
خورده جام
ذوالمنن
تشنیع بیهوده
مزن���������������������� زیرا که
فاز من شکر
زیرا که خاب
من کفر ای
تو مقیم میکده
هم مستی و هم
می زده����������������������� تشنیع های
بیهده چون می زنی ای
بی گهر 1016 انا
فتحنا عینکم
فاستبصروا
الغیب البصر������������������������ انا قضینا
بینکم
فاستبشروا
بالمنتصر باد
صبا ای خوش
خبر مژده
بیاور دل ببر���������������������� جانم فدات
ای مژده ور
بستان تو جانم
ماحضر شمشیرها
جوشن شود
ویرانه ها
گلشن شود��������������������� چشم جهان
روشن شود چون
از تو آید یک
نظر ای
قهر بی دندان
شده وی لطف صد
چندان شده���������������� جان و
جهان خندان
شده چون داد
جان ها را ظفر هر
کس که دیدت ای
ضیا وان حضرت
باکبریا���������������� بادا ورا
شرم از خدا گر
او بلافد از
هنر نگذاشت
شیر بیشه ای
از هست ما یک
ریشه ای��������������� الا که
نیم اندیشه ای
در روز و شب
هجران شمر ای
آفرین بر روی
شه کز وی خجل
شد روی مه��������������� کوران به
دیده گفته خه
بشنوده لطفش
گوش کر از
عشق آن سلطان
من وان دارو و
درمان من����������������� کی سیر گردد
جان من در جان
من جوع البقر ان
کان عیشا قد
هجر و اختل
عقلی من سهر������������������� والله
روحی ما نفر
والله روحی ما
کفر من
ابروش او ماه
وش او روز و من
همچو شبش�������������� او جان و
من چون قالبش
حیران از آن
خوبی و فر آه
از دعا بی
سامعی جرم و
گنه بی شافعی��������������������� درد و الم
بی نافعی رویم
چو زر بی
سیمبر کی
باشد آن در
سفته من
الحمدلله
گفته من����������������������� مستطرب و
خوش خفته من
در سایه های
آن شجر تا
دیدمی جانان
خود من جویمی
درمان خود�������������������� که
گویمش هجران
خود بنمایمش
خون جگر ای
گوهر بحر بقا
چون حق تو بس
پنهان لقا�������������������� مخدوم شمس
الدین را
تبریز شهر و
مشتهر 1017 آمد
ترش رویی دگر
یا زمهریر است
او مگر������������������� برریز
جامی بر سرش
ای ساقی همچون
شکر یا
می دهش از
بلبله یا خود
به راهش کن
هله������������������ زیرا میان
گلرخان
خوش نیست
عفریت ای پسر درده
می پیغامبری
تا خر نماند
در خری������������������������ خر را
بروید در زمان
از باده عیسی
دو پر در
مجلس مستان دل
هشیار اگر آید
مهل������������������������ دانی که
مستان را بود
در حال مستی
خیر و شر ای
پاسبان بر در
نشین در مجلس
ما ره مده�������������������� جز عاشقی
آتش دلی کآید
از او بوی جگر گر
دست خواهی پا
دهد ور پای
خواهی سر نهد���������������� ور بیل
خواهی عاریت
بر جای بیل
آرد تبر تا
در شراب آغشته
ام بی شرم و بی
دل گشته ام��������������� اسپر
سلامت نیستم
در پیش تیغم
چون سپر خواهم
یکی گوینده ای
آب حیاتی زنده
ای����������������������� کآتش به
خواب اندرزند
وین پرده گوید
تا سحر اندر
تن من گر رگی
هشیار یابی
بردرش����������������������� چون
شیرگیر حق نشد
او را در این
ره سگ شمر قومی
خراب و مست و
خوش قومی غلام
پنج و شش���������� آن ها جدا
وین ها جدا آن
ها دگر وین ها
دگر ز
اندازه بیرون
خورده ام
کاندازه را گم
کرده ام���������������� شد وایدی
شد وافمی هذا
حفاظ ذی السکر هین
نیش ما را نوش
کن افغان ما
را گوش کن����������������� ما را چو
خود بی هوش کن
بی هوش سوی ما
نگر 1018 رو
چشم جان را
برگشا در بی
دلان اندرنگر������������������� قومی چو
دل زیر و زبر
قومی چو جان
بی پا و سر بی
کسب و بی کوشش
همه چون دیگ
در جوشش همه�������� بی پرده و
پوشش همه دل
پیش حکمش چون
سپر از
باغ و گل
دلشادتر وز
سرو هم آزادتر����������������������� وز
عقل و دانش
رادتر وز آب
حیوان پاکتر چون
ذره ها اندر
هوا خورشید
ایشان را قبا�������������������� بر آب و گل
بنهاده پا وز
عین دل برکرده
سر در
موج دریاهای
خون بگذشته بر
بالای خون������������������ وز موج وز
غوغای خون
دامانشان
ناگشته تر در
خار لیکن همچو
گل در حبس
ولیکن همچو مل������������� در آب
و گل لیکن چو
دل در شب
ولیکن چو سحر باری
تو از
ارواحشان وز
باده و
اقداحشان��������������������� مستی خوشی
از راحشان
فارغ شده از
خیر و شر بس
کن که هر مرغ
ای پسر خود کی
خورد انجیر تر��������� شد طعمه
طوطی شکر وان
زاغ را چیزی
دگر 1019 ما
را خدا از بهر
چه آورد بهر
شور و شر��������������������� دیوانگان
را می کند
زنجیر او
دیوانه تر ای
عشق شوخ
بوالعجب
آورده جان را
در طرب�������������� آری درآ
هر نیم شب بر
جان مست بی
خبر ما
را کجا باشد
امان کز دست
این عشق آسمان���������������� ماندست
اندر خرکمان
چون عاشقان
زیر و زبر ای
عشق خونم
خورده ای صبر
و قرارم برده
ای�������������� از فتنه
روز و شبت
پنهان شدستم
چون سحر در
لطف اگر چون
جان شوم از
جان کجا پنهان
شوم���������� گر در عدم
غلطان شوم
اندر عدم داری
نظر ما
را که پیدا
کرده ای نی از
عدم آورده ای��������������������� ای هر عدم
صندوق تو ای
در عدم بگشاده
در هستی
خوش و سرمست
تو گوش عدم در
دست تو������������� هر دو
طفیل هست تو
بر حکم تو
بنهاده سر کاشانه
را ویرانه کن
فرزانه را
دیوانه کن���������������������� وان باده
در پیمانه کن
تا هر دو گردد
بی خطر ای
عشق چست معتمد
مستی سلامت می
کند�������������������� بشنو سلام
مست خود دل را
مکن همچون حجر چون
دست او بشکسته
ای چون خواب
او بربسته ای����������� بشکن خمار
مست را بر کوی
مستان برگذر 1020 ای
تو نگار خانگی
خانه درآ از
این سفر����������������������� پسته لعل
برگشا تا نشود
گران شکر ساقی
روح چون تویی
کشتی نوح چون
تویی������������������� تا که
تهیست ساغرم
خون چه پرست
این جگر طعنه
زند مرا ز کین
رو صنمی دگر
گزین��������������������� در دو
جهان یکی بگو
کو صنمی کجا
دگر آن
قلمی که نقش
کرد چونک بدید
نقش تو����������������������� گفت
که های گم شدم
این ملکست یا
بشر جان
و جهان چرا
چنین عیب و
ملامتم کنی��������������������� در دل من
درآ ببین هر
نفسی یکی حشر عشق
بگوید الصلا
مایده دو صد
بلا����������������������������� خشک لبی و
چشم تر مایده
بین ز خشک و تر چونک
چشیدی این دو
را جلوه شود
بتی تو را����������������� شهره یکی
ستاره ای بنده
او دو صد قمر فاش
بگو که شمس
دین خاصبک و
شه یقین�������������������� در تبریز
همچو دین اوست
نهان و مشتهر 1021 گرم
درآ و دم مده
باده بیار و
غم ببر���������������������������� ای دل و
جان هر طرف
چشم و چراغ هر
سحر هم
طرب سرشته ای
هم طلب فرشته
ای������������������������ هم عرصات
گشته ای پر ز
نبات و نیشکر خیز
که رسته خیز
شد روز نبات
ریز شد���������������������� با
خردم ستیز شد
هین بربا از
او خبر خوش
خبران غلام تو
رطل گران سلام
تو���������������������� چون شنوند
نام تو یاوه
کنند پا و سر خیز
که روز می رود
فصل تموز می
رود���������������������� رفت و
هنوز می رود
دیو ز سایه
عمر ای
بشنیده آه جان
باده رسان ز
راه جان������������������������ پشت دل و
پناه جان پیش
درآ چو شیر نر مست
و خراب و شاد و
خوش می گذری ز
پنج و شش�������� قافله را
بکش بکش خوش
سفریست این
سفر لحظه
به لحظه دم به
دم می بده و
بسوز غم�������������������� نوبت تست
ای صنم دور
توست ای قمر عقل
رباست و دلربا
در تبریز شمس
دین����������������������� آن تبریز
چون بصر شمس
در اوست چون
نظر گر
چه بصر عیان
بود نور در او
نهان بود��������������������� دیده
نمی شود نظر
جز به بصیرتی
دگر 1022 دی
سحری بر گذری
گفت مرا یار������������������������������ شیفته و
بی خبری چند
از این کار چهره
من رشک گل و
دیده خود را����������������������������� کرده پر
از خون جگر در
طلب خار گفتم
کی پیش قدت
سرو نهالی����������������������������������� گفتم کی
پیش رخت شمع
فلک تار گفتم
کی زیر و زبر
چرخ و زمینت����������������������������� نیست
عجب گر بر تو
نیست مرا بار گفت
منم جان و دلت
خیره چه باشی���������������������������� دم مزن و
باش بر سیمبرم
زار گفتم
کی از دل و جان
برده قراری������������������������������ نیست مرا
تاب سکون گفت
به یک بار قطره
دریای منی دم
چه زنی بیش������������������������������� غرقه شو و
جان صدف پر ز
گهر دار 1023 اگر
باده خوری
باری ز دست
دلبر ما خور��������������������� ز
دست یار
آتشروی عالم
سوز زیبا خور نمی
شاید که چون
برقی به هر دم
خرمنی سوزی�������������� مثال کشت
کوهستان همه
شربت ز بالا
خور اگر
خواهی که چون
مجنون حجاب
عقل بردری��������������� ز دست عشق
پابرجا شراب
آن جا ز بی جا
خور اگر
دلتنگ و
بدرنگی به زیر
گلبنش بنشین��������������������� وگر
مخمور و
مغموری از این
بگزیده صهبا
خور گریزانست
این ساقی از
این مستان
ناموسی�������������������� اگر اوباش
و قلاشی مخور
پنهان و پیدا
خور حریفان
گر همی خواهی
چو بسطامی و
چون کرخی����������� مخور باده
در این گلخن
بر آن سقف
معلا خور برو
گر کارکی داری
به کار خویشتن
بنشین�������������������� چو
بر یوسف نه ای
مجنون غم نان
زلیخا خور کسی
دکان کند
ویران که بطال
جهان باشد���������������������� چو
نربودست
سیلابت تو آب
از مشک سقا
خور بگرد
دیگ این دنیا
چو کفلیز ار
همی گردی�������������������� برون رو
ای سیه کاسه
مخور حمرا و
حلوا خور در
این بازار ای
مجنون چو منبل
گرد تن پرخون�������������� چو در شاهد طمع
کردی برو
شمشیر لالا
خور اگر
مشتاق
اشراقات شمس
الدین تبریزی����������������������� شراب صبر
و تقوا را تو
بی اکراه و
صفرا خور 1024 مرا
همچون پدر
بنگر نه همچون
شوهر مادر������������������ پدر را
نیک واقف دان
از آن کژبازی
مضمر تو
گردی راست
اولیتر از آنک
کژ نهی او را������������������ وگر تو کژ
نهی او را به
استیزت کند
کژتر ز
بابا بشنو و
برجه که
سلطانیت می
خواند��������������������� که خاک
اوت کیخسرو
بمیرد پیش او
سنجر چو
ان الله یدعو
را شنیدی کژ
مکن رو را���������������������� زهی راعی
زهی داعی زهی
راه و زهی
رهبر پراکنده
شدی ای جان به
هر درد و به هر
درمان�������������� ز عشقش
جوی جمعیت در
آن جامع بنه
منبر چو
کر و فر او
دیدی تویی
کرار و شیر حق�������������������� چو بال و
پر او دیدی
تویی طیار چون
جعفر 1025 مرا
آن اصل بیداری
دگرباره به
خواب اندر�������������������� بداد
افیون شور و
شر ببرد از سر
ببرد از سر به
صد حیله کنم
غافل از او
خود را کنم
جاهل����������������� بیاید آن
مه کامل به
دست او چنین
ساغر مرا
گوید نمی گویی
که تا چند از
گدارویی���������������������� چو هر
عوری و ادباری
گدایی می کنی
هر در بدین
زاری و خفریقی
غلام دلق و
ابریقی����������������������� اگر حقی و
تحقیقی چرایی
این جوال اندر از
این ها کز تو
می زاید شهان
را ننگ می آید���������������� ملک بودی
چرا باید که
باشی دیو را
تسخر که
داند گفت گفت
او که عالم
نیست جفت او�������������������� ز
پیدا و نهفت
او جهان کورست
و هستی کر مرا
گر آن زبان
بودی که راز
یار بگشودی�������������������� هر آن
جانی که
بشنودی برون
جستی از این
معبر از
آن دلدار
دریادل مرا
حالیست بس
مشکل�������������������� که ویران
می شود سینه
از آن جولان و
کر و فر اگر
با مومنان
گویم همه کافر
شوند آن دم����������������������� وگر
با کافران
گویم نماند در
جهان کافر چو
دوش آمد خیال
او به خواب
اندر تفضل جو����������������� مرا پرسید
چونی تو بگفتم
بی تو بس مضطر اگر
صد جان بود ما
را شود خون از
غمت یارا���������������� دلت سنگست
یا خارا و یا
کوهیست از
مرمر 1026 گر
چه نه به
دریاییم دانه
گهریم آخر���������������������������� ور چه نه
به میدانیم در
کر و فریم آخر گر
باده دهی ور
نی زان باده
دوشینه��������������������������� از دادن و
نادادن بس بی
خبریم آخر ای
عشق چه زیبایی
چه راوق و
گیرایی������������������������ گر رفت زر
و کیسه در کان
زریم آخر ای
طعنه زنان بر
ما بگشاده
زبان بر ما������������������������ باری ز
شما خامان ما
مستتریم آخر لولی
که زرش نبود
مال پدرش نبود����������������������������� دزدی
نکند گوید پس
ما چه خوریم
آخر ما
لولی و شنگولی
بی مکسب و
مشغولی����������������������� جز مال
مسلمانان مال
کی بریم آخر زنبیل
اگر بردیم
خرماش
درآگندیم������������������������������� وز نیل
اگر خوردیم هم
نیشکریم آخر گر
شحنه
بگیردمان آرد
به چه و زندان������������������������� بر چاه
زنخدانش آبی
بچریم آخر چاهش
خوش و زندانش
وان ساقی و
مستانش������������������ وان گفتن
بی سیمان که
سیمبریم آخر می
گوید جان با
تن کای تن خمش
و تن زن�������������������� لب بند و
بصر بگشا صاحب
نظریم آخر 1027 یغمابک
ترکستان بر
زنگ بزد لشکر��������������������������� در قلعه
بی خویشی
بگریز هلا
زوتر تا
کی ز شب زنگی
بر عقل بود
تنگی�������������������������� شاهنشه
صبح آمد زد بر
سر او خنجر گاو
سیه شب را
قربان سحر
کردند������������������������������ موذن پی
این گوید
کالله هو
الاکبر آورد
برون گردون از
زیر لگن شمعی�������������������������� کز خجلت
نور او بر چرخ
نماند اختر خورشید
گر از اول
بیمارصفت
باشد���������������������������� هم از دل
خود گردد در
هر نفسی خوشتر ای
چشم که پردردی
در سایه او
بنشین������������������������� زنهار
در این حالت
در چهره او
بنگر آن
واعظ روشن دل
کو ذره به رقص
آرد����������������������� بس نور که
بفشاند او از
سر این منبر شاباش
زهی نوری بر
کوری هر کوری������������������������ زان پس که
بر آرد سر کور
وی نپوشاند شمس
الحق تبریزی
در آینه صافت������������������������������ گر غیر
خدا بینم باشم
بتر از کافر 1028 ذاتت
عسلست ای جان
گفتت عسلی
دیگر����������������������� ای
عشق تو را در
جان هر دم
عملی دیگر از
روی تو در هر
جان باغ و
چمنی خندان�������������������� وز جعد تو
در هر دل از
مشک تلی دیگر مه
را ز غمت باشد
گه دق و گه
استسقا������������������������� مه زین
خللی رسته از
صد خللی دیگر با
لطف بهارت دل
چون برگ چرا
لرزد����������������������� ترسد که
خزان آید آرد
دغلی دیگر هر
سرمه و هر
دارو کز خاک
درت نبود���������������������� در دیده
دل آرد درد و
سبلی دیگر ابلیس
ز لطف تو
اومید نمی برد��������������������������������� هر دم ز تو
می تابد در وی
املی دیگر فرعون
ز فرعونی آمنت
به جان گفته��������������������������� بر خرقه
جان دیده ز
ایمان تکلی
دیگر خورشید
وصال تو روزی
به جمل آید��������������������������� در چرخ
دلم یابد برج
حملی دیگر اجزای
زمین را بین
بر روی زمین
رقصان�������������������� این جوق
چو بنشیند آید
بدلی دیگر بر
روی زمین جان
را چون رو شرف
و نوری���������������� در زیر
زمین تن را
چون تخم اجلی
دیگر تا
چند غزل ها را
در صورت و حرف
آری������������������� بی صورت و
حرف از جان
بشنو غزلی
دیگر 1029 جان
بر کف خود
داری ای مونس
جان زوتر������������������� من نیک
سبک گشتم آن
رطل گران زوتر از
باده بسی ساغر
فربه کن هر
لاغر��������������������������� هر چند
سبک دستی ای
دست از آن زوتر ای
بر در و بام تو
از لذت جام تو������������������������������� جان ها به
صبوح آیند من
از همگان زوتر سودای
تو می آرد زان
می که نه قی
آرد����������������������� از سینه
به چشم
آید از نور
عیان زوتر 1030 نیمیت
ز زهر آمد
نیمی دگر از
شکر���������������������������� بالله که
چنین منگر
بالله که چنان
منگر هر
چند که زهر از
تو کانیست
شکرها را���������������������� زان رو که
چنین نوری زان
رنگ چنان انور نوری
که نیارم گفت
در پای تو می
افتد������������������������� معنیش که
درویشا در ما
بنگر خوشتر در
من که توم
بنگر خودبین
شو و همچین شو������������������ ای نور ز
سر تا پا از
پای مگو وز سر چون
در بصر خلقی
گویی تو پر از
زرقی���������������������� ای آنک تو
هم غرقی در
خون دل من تر ار
زانک گهر داری
دریای دو چشمم
بین����������������������� ور سنگ
محک داری اندر
رخ من بین زر آن
شیر خدایی را
شمس الحق
تبریزی�������������������������� صیدی که نه
روبه شد او را
به سگی مشمر 1031 جان
من و جان تو
بستست به
همدیگر�������������������������� همرنگ شوم
از تو گر خیر
بود گر شر ای
دلبر شنگ من
ای مایه رنگ
من���������������������������� ای شکر
تنگ من از تنگ
شکر خوشتر ای
ضربت تو محکم
ای نکته تو
مرهم�������������������������� من گشته
تمامی کم تا
من تو شدم یک
سر همسایه
ما بودی چون چهره
تو بنمودی������������������������� تا خانه
یکی کردی ای
خوش قمر انور یک
حمله تو
شاهانه بردار
تو این خانه������������������������� تا جز تو
فنا گردد
کالله هو
الاکبر چون
محو کند راهم
نی جویم و نی
خواهم���������������������� زیرا همه
کس داند که
اکسیر نخواهد
زر از
تابش آن کوره
مس گفت که زر
گشتم������������������������ چون گشت
دلش تابان زان
آتش نیکوفر مس
باز به خویش
آمد نوشش همه
نیش آمد��������������������� تا باز به
پیش آمد
اکسیرگر اشهر 1032 تا
چند زنی بر من
ز انکار تو
خار آخر������������������������ من با تو
نمی گویم ای
مرده پار آخر ماننده
ابری تو هم مظلم
و بی باران����������������������������� تاریک مکن
ای ابر یک
قطره ببار آخر این
جمله فرمان ها
از بهر قدر
آمد������������������������������ ای
جبری غافل تو
از لذت کار
آخر با
کور کسی گوید
کاین رشته به
سوزن کش�������������������� با بسته
کسی گوید کان
جاست شکار آخر با
طفل دوروزه کس
از شاهد و می
گوید����������������������� یا با نظر
حیوان از چشم
خمار آخر چون
هیچ نیابی توی
پهلوی زنان
بنشین������������������������ از حلقه
جانبازان
بگذر به کنار
آخر در
قدرت مخدومی
شمس الحق
تبریزی������������������������� غوطی
بخوری بینی حق
را به نظار
آخر 1033 ای
دیده مرا بر
در واپس
بکشیده سر���������������������������� باز از
طرفی پنهان
بنموده رخ
عبهر یک
لحظه سلف دیده
کاین جایم تا
دانی������������������������� بر حیرت
من گاهی خندیده
تو چون شکر در
بسته به روی
من یعنی که
برو واپس������������������������ بر بام
شده در پی
یعنی نمطی
دیگر سر
را تو چنان
کرده رو رو که
رقیب آمد���������������������� من سجده
کنان گشته
یعنی که از
این بگذر من
در تو نظر
کرده تو چشم
بدزدیده���������������������������� زان ناز و
کرشم تو صد
فتنه و شور و
شر تو
دست گزان بر
من کاین جمله ز
دست تو�������������������� من بوسه
زنان گشته بر
خاک به عذر
اندر کی
باشد کان بوسه
بر لعل لبت
یابم����������������������������� وان
گاه تو بخراشی
رخساره چون
زعفر ای
کافر زلف تو
شاه حشم زنگی�������������������������������� فریاد که
ایمان شد اندر
سر تو کافر چون
طره بیفشانی
مشک افتد در
پایت�������������������������� چون جعد
براندازی
خطیت دهد عنبر احسنت
زهی نقشی کز
عطسه او جان
شد���������������������� ای کشته
به پیش تو صد
مانی و صد آزر ناگه
ز جمال تو یک
برق برون جسته�������������������������� تا محو شد
این خانه هم
بام فنا هم در در
عین فنا گفتم
ای شاه همه
شاهان����������������������������� بگداخت
همی نقشی
بفسرده بدین
آذر گفتا
که خطاب تو هم
باقی این
برفست�������������������������� تا برف
بود باقی
غیبست گل احمر گفتم
که الا ای مه
از تابش روی
تو����������������������������� خورشید
کند سجده چون
بنده گک کمتر آخر
بنگر در من
گفتا که نمی
ترسی���������������������������� از آتش
رخسارم وانگه
تو نه سامندر گفتم
بتکی باشم دو
چشم بپوشیده��������������������������������� اندر حجب
غیرت پوشیده
من این مغفر گفتا
که تو را این
عشق در صبر
دهد رنگی�������������������� شایسته آن
گردی هم ناظر
و هم منظر گفتم
چه نشان باشد
در بنده از
این وعده������������������������ گفتا که
درخش جان در
آتش دل چون زر وان
گاه نکو بنگر
در صحن عیار
جان������������������������� در حال
درخشانی وز
تابش او برخور گفتم
که همی ترسم
وز ترس همی
میرم������������������������� کز دیدن
جان خود از من
رود آن جوهر آن
جوهر بی چونی
کز حسن خیال
تو�������������������������� در چشم
نشستستم ای طرفه
سیمین بر گفتا
که مترس آخر
نی منت همی
گویم�������������������������� کز باغ
جمال ما هم بر
بخوری هم بر آن
نقش خداوندی
شمس الحق
تبریزی��������������������������� پرنور از
او عالم تبریز
از او انور او
بود خلاصه کن
او را تو
سجودی کن������������������������ تا تو
شنوی از خود
کالله هو
الاکبر 1034 مکن
یار مکن یار
مرو ای مه
عیار����������������������������� رخ فرخ خود
را مپوشان به
یکی بار تو
دریای الهی
همه خلق چو
ماهی������������������������������ چو خشک
آوری ای دوست
بمیرند به
ناچار مگو
با دل شیدا
دگر وعده فردا���������������������������������� که بر چرخ
رسیدست ز
فردای تو
زنهار چو
در دست تو
باشیم ندانیم
سر از پای������������������������� چو سرمست
تو باشیم
بیفتد سر و
دستار عطاهای
تو نقدست
شکایت نتوان
کرد�������������������������� ولیکن گله
کردیم برای دل
اغیار مرا
عشق بپرسید که
ای خواجه چه
خواهی��������������������� چه خواهد
سر مخمور به
غیر در خمار سراسر
همه عیبیم
بدیدی و خریدی������������������������������ زهی کاله
پرعیب زهی لطف
خریدار ملوکان
همه زربخش
تویی خسرو
سربخش��������������������� سر از گور
برآورد ز تو
مرده پیرار ملالت
نفزایید دلم
را هوس دوست������������������������������� اگر
رهزندم جان ز
جان گردم
بیزار چو
ابر تو ببارید
بروید سمن از
ریگ�������������������������� چو خورشید
تو درتافت
بروید گل و
گلزار ز
سودای خیال تو
شدستیم خیالی�������������������������������� کی داند
چه شویم از تو
چو باشد گه
دیدار همه
شیشه شکستیم
کف پای بخستیم����������������������������� حریفان
همه مستیم مزن
جز ره هموار 1035 ای
عاشق
بیچاره شده
زار به زر بر���������������������������� گویی که
نزد مرگ تو را
حلقه به در بر بندیش
از آن روز که
دم های شماری��������������������������� تو می زنی
و وهم زنت شوی
دگر بر خود
را تو سپر کن
به قبول همه
احکام������������������������� زان پیش
که تیر اجل
آید به سپر بر از
آدمی ادراک و
نظر باشد
مقصود����������������������������� کای رحمت
پیوسته به
ادراک و نظر
بر ای
کان شکر فضل
تو وین خلق چو
طوطی�������������������� طوطی چه
کند که ننهد
دل به شکر بر آن
نیشکر از عشق
تو صد جای کمر
بست��������������������� شکر تو
نبشتست بر
اطراف کمر بر جز
شمس و قمر
باصره را نور
دگر ده������������������������� ای نور تو
وافر شده بر
شمس و قمر بر از
کار جهان سیر
شده خاطر عارف��������������������������� عاشق شده
بر شیوه و بر
کار دگر بر دیدست
که گر نوش کند
آب جهان را���������������������������� بی حضرت
تو آب ندارد
به جگر بر گیرم
همه شب پاس
نداری و نزاری���������������������������� خود را
بزن ای مخلص
بر ورد سحر بر آن
ها که شب و
صبحدم آرام
ندیدند����������������������������� ناگاه
فتادند بر آن
گنج گهر بر موسی
همه شب نور
همی جست و به
آخر���������������������� نوری عجبی
دید به بالای
شجر بر یعقوب
وطن ساخت به
جان طره شب را����������������������� تا بوسه
زد آخر به رخ و
زلف پسر بر مقصود
خدا بود و پسر
بود بهانه�������������������������������� عاشق نشود
جان پیمبر به
بشر بر او
ز آل خلیلست و
به آفل نکند
میل������������������������������ چون خار
بود آفل او را
به بصر بر جز
دوست خلیلی
نپذیرفت
خلیلش������������������������������� ور نه تن
خود را نفکندی
به شرر بر ای
گشته بت جان
تو نقشی و
کلوخی���������������������������� انکار تو
پس چیست به
عباد حجر بر یک
لحظه بنه گوش
که خواهم سخنی
گفت���������������������� ای چشم
خوشت طعنه زده
نرگس تر بر بر
نقد زن ای
دوست که محبوب
تو نقدست��������������������� ای چشم
نهاده همه بر
بوک و مگر بر بربستم
لب را ز ره چشم
بگویم��������������������������������� چیزی
که رود مستی
آن کله سر بر نی
نی بنگویم که
عجب صید
شگرفست������������������������� مرغ نظرست
و ننشیند به
خبر بر 1036 ای
رخت فکنده تو
بر اومید و
حذر بر�������������������������� آخر نظری
کن به نظربخش
فکر بر ای
طالب و ای
عاشق بنگر به
طلب بخش���������������������� بنگر به
موثر تو چه
چفسی به اثر
بر او
می کشدت جانب صلح
و طرف جنگ����������������������� گه صحبت
یاران و گهی
اوج سفر بر در
تو نگران او و
تو را چشم چپ و
راست�������������������� او با تو
سخن گوی و تو
را گوش سمر بر او
می زند این
سیخ و هش گاو
سوی یوغ���������������������� عیسیست
رفیق و هش
خربنده به خر
بر هر
گاو و خری سیخ
خورد بر کفل و
پشت��������������������� تو سیخ
ندامت خوری بر
سینه و بر بر زان
سیخ کباب دل
تو گر نشد آگه������������������������������� پخته کندت
مطبخیش نار
سقر بر گه
کاسه گرفتی که
حلیماب و زفر
کو��������������������������� گه چنگ
گرفتی تو به
تقریع زفر بر ز
افشارش مرگ آن
رخ تو گردد
چون زر��������������������� زر بازدهی
و بنهی سر به
حجر بر بس
چند کنی عشوه
تو در محفل
کوران������������������������� بس چند
زنی نعره تو
بر مسمع کر بر 1037 گیرم
که بود میر تو
را زر به
خروار��������������������������� رخساره
چون زر ز کجا یابد
زردار از
دلشده زار چو
زاری بشنیدند��������������������������������� از خاک
برآمد به
تماشا گل و
گلزار هین
جامه بکن زود
در این حوض
فرورو���������������������� تا بازرهی
از سر و از غصه
دستار ما
نیز چو تو
منکر این
غلغله بودیم����������������������������� گشتیم
به یک غمزه
چنین سغبه
دلدار تا
کی شکنی عاشق
خود را تو ز
غیرت������������������������ هل تا دو
سه ناله بکند
این دل بیمار نی
نی مهلش زانک
از آن ناله
زارش��������������������������� نی خلق
زمین ماند و
نی چرخه دوار امروز
عجب نیست اگر
فاش نگردد����������������������������� آن عالم
مستور به
دستوری ستار باز
این دل دیوانه
ز زنجیر برون
جست������������������������ بدرید
گریبان خود از
عشق دگربار خامش
که اشارت ز شه
عشق چنین است����������������������� کز صبر
گلوی دل و جان
گیر و بیفشار 1038 به
حسن تو نباشد
یار دیگر�������������������������������������� درآ ای
ماه خوبان بار
دیگر مرا
غیر تماشای
جمالت����������������������������������������� مبادا در
دو عالم کار
دیگر بدزدیدی
ز حسن تو یکی
چیز����������������������������������� اگر بودی
چو تو عیار
دیگر چو
خورشید جمالت
روی بنمود��������������������������������� ز هر ذره
شنو اقرار
دیگر زهی
دریا که آگندی
ز گوهر������������������������������������ که هر
قطره نمود
انبار دیگر به
یک خانه دو
بیمارند و
عاشق�������������������������������� منم بیمار
و دل بیمار
دیگر خدایا
هر دو را
تیمار کردی������������������������������������� ولیکن
ماند آن تیمار
دیگر چه
داند جان منکر
این سخن را��������������������������������� که
او را نیست آن
دیدار دیگر که
منکر گفت
سنایی خود
همینست������������������������������ سنایی گفت
نی خروار دیگر بدان
خروار تو
خروار منگر������������������������������������ گشا دو
چشم عیسی وار
دیگر 1039 بگرد
فتنه می گردی
دگربار������������������������������������� لب بامست
و مستی هوش می
دار کجا
گردم دگر کو
جای دیگر������������������������������������ که ما فی
الدار غیر
الله دیار نگردد
نقش جز بر کلک
نقاش����������������������������������� بگرد نقطه
گردد پای
پرگار چو
تو باشی دل و
جان کم نیاید���������������������������������� چو سر
باشد بیاید
نیز دستار گرفتارست
دل در قبضه حق������������������������������������� گرفته
صعوه را بازی
به منقار ز
منقارش فلک
سوراخ سوراخ��������������������������������� ز چنگالش
گران جانان
سبکبار رها
کن این سخن ها
را ندا کن���������������������������������� به
مخموران که
آمد شاه خمار غم
و اندیشه را
گردن بریدند������������������������������������ که آمد
دور وصل و لطف
و ایثار هلا
ای ساربان
اشتر بخوابان������������������������������������ از این
خوشتر کجا
باشد علف زار چو
مهمانان بدین
دولت رسیدند���������������������������������� بیا ای
خازن و بگشای
انبار شب
مشتاق را روزی
نیاید�������������������������������������� چنین
پنداشتی دیگر
مپندار خمش
کن تا خموش ما
بگوید������������������������������������ ویست اصل
سخن سلطان
گفتار 1040 جفا
از سر گرفتی
یاد می دار������������������������������������ نکردی آن
چه گفتی یاد
می دار نگفتی
تا قیامت با
تو جفتم���������������������������������������� کنون با
جور جفتی یاد
می دار مرا
بیدار در شب
های تاریک���������������������������������� رها کردی
و خفتی یاد می
دار به
گوش خصم می
گفتی سخن ها�������������������������������� مرا دیدی
نهفتی یاد می
دار نگفتی
خار باشم پیش
دشمن������������������������������������� چو گل با
او شکفتی یاد
می دار گرفتم
دامنت از من
کشیدی�������������������������������������� چنین کردی
و رفتی یاد می
دار همی
گویم عتابی من
به نرمی����������������������������������� تو می
گویی به زفتی
یاد می دار فتادی
بارها دستت
گرفتم����������������������������������������� دگرباره
بیفتی یاد می
دار 1041 مرا
یارا چنین بی
یار مگذار������������������������������������ ز
من مگذر مرا
مگذار مگذار به
زنهارت درآمد
جان چاکر������������������������������������ مرا در
هجر بی زنهار
مگذار طبیبی
بلک تو عیسی
وقتی�������������������������������������� مرو ما را
چنین بیمار
مگذار مرا
گفتی که ما را
یار غاری������������������������������������ چنین تنها
مرا در غار
مگذار تو
را اندک نماید
هجر یک شب��������������������������������� ز من پرس
اندک و بسیار
مگذار مینداز
آتش اندک به
سینه���������������������������������������� که نبود
آتش اندک خوار
مگذار دمم
بگسست لیکن
بار دیگر������������������������������������� ز من بشنو
مرا این بار
مگذار 1042 منم
از جان خود
بیزار بیزار������������������������������������ اگر باشد
تو را از بنده
آزار مرا
خود جان و دل
بهر تو باید���������������������������������� که قربان
تو باشد ای
نکوکار ز
آزار دلت گر
چه نگویی��������������������������������������� درون جان
من پیداست
آثار بهار
از من بگردد
چون ندانم������������������������������������ چو در دل
جای گلشن پر
شود خار گناهم
پیش لطفت سجده
آرد�������������������������������������� که ای
مسجود جان
زنهار زنهار گنه
را لطف تو
گوید که تا کی����������������������������������� گنه گوید
بدو کاین بار
این بار تن
و جانی که خاک
تو نباشد������������������������������������ تن او سله
باشد جان او
مار تو
خورشیدی و مرغ
روز خواهی������������������������������� چو
مرغ شب بیاید
نبودش بار چو
برگیری تو رسم
شب ز عالم�������������������������������� چه پرها
برکند مرغ شب
ای یار به
حق آن که لطف
تو جهانست���������������������������������� که آن جا
گم شود این
چرخ دوار به
چشم جان چه
دریا و چه
صحرا������������������������������ در آن عالم
چه اقرار و چه
انکار به
تنگی درفتد
هرک از تو
ماند��������������������������������� فروکن دست
و او را زود
بردار به
قصد از شمس
تبریزی نگردم�������������������������������� چگونه زهر
نوشد مرد
هشیار 1043 مرا
اقبال
خندانید آخر�������������������������������������������� عنان این
سو بگردانید
آخر زمانی
مرغ دل بربسته
پر بود����������������������������������� بدادش پر
و پرانید آخر زهی
باغی که
خندانید از
فضل���������������������������������� بدان ابری
که گریانید
آخر زهی
نصرت که مر
اسلام را داد�������������������������������� زهی
ملکی که
استانید آخر به
چوگان وفا یک
گوی زرین����������������������������������� در این
میدان
بغلطانید آخر کمر
بگشاد مریخ و
بینداخت������������������������������������� سلح ها را
بدرانید آخر بخندد
آسمان زیرا
زمین را�������������������������������������� خدا از
خوف برهانید
آخر 1044 به
ساقی درنگر در
مست منگر���������������������������������� به یوسف
درنگر در دست
منگر ایا
ماهی جان در
شست قالب������������������������������������ ببین صیاد
را در شست
منگر بدان
اصلی نگر
کآغاز بودی������������������������������������ به فرعی
کان کنون
پیوست منگر بدان
گلزار بی
پایان نظر کن������������������������������������ بدین خاری
که پایت خست
منگر همایی
بین که سایه
بر تو افکند���������������������������������� به زاغی
کز کف تو جست
منگر چو
سرو و سنبله
بالاروش کن����������������������������������� بنفشه وار
سوی پست منگر چو
در جویت روان
شد آب حیوان������������������������������ به خم و
کوزه گر اشکست
منگر به
هستی بخش و
مستی بخش بگرو����������������������������� منال از
نیست و اندر
هست منگر قناعت
بین که نرست و
سبک رو������������������������������� به طمع
ماده آبست
منگر تو
صافان بین که
بر بالا
دویدند��������������������������������� به دردی
کان به بن
بنشست منگر جهان
پر بین ز صورت
های قدسی����������������������������� بدان
صورت که راهت
بست منگر به
دام عشق مرغان
شگرفند������������������������������������� به بومی
که ز دامش رست
منگر به
از تو ناطقی
اندر کمین هست��������������������������������� در آن
کاین لحظه
خاموشست منگر 1045 بگردان
ساقیا آن جام
دیگر�������������������������������������� بده جان
مرا آرام دیگر به
جان تو که
امروزم ببینی�������������������������������������� که صبرم
نیست تا ایام
دیگر اگر
یک ذره رحمت
هست بر من������������������������������� مکن تاخیر
تا هنگام دیگر خلاصم
ده خلاصم ده
خلاصی����������������������������������� که سخت
افتاده ام در
دام دیگر اگر
امروز در بر
من ببندی�������������������������������������� درافتم هر
دمی از بام
دیگر مرا
در دست اندیشه
بمسپار������������������������������������� که اندیشه
ست خون آشام
دیگر می
خام ار
نگردانی تو
ساقی������������������������������������ مرا زحمت دهد
صد خام دیگر بگیر
این دلق اگر
چه وام دارم���������������������������������� گرو کن
زود بستان وام
دیگر بنه
نامم غلام
دردنوشان������������������������������������������ نمی خواهم
خدایا نام
دیگر 1046 نگشتم
از تو هرگز ای
صنم سیر�������������������������������� ولیک از
هجر گشتم دم
به دم سیر همی
بینم رضایت در
غم ماست��������������������������������� چگونه
گردد این بی
دل ز غم سیر چه
خون آشام و
مستسقیست این
دل����������������������������� که چشمم
می نگردد ز
اشک و نم سیر اگر
سیری از این
عالم بیا که������������������������������������ نگردد هیچ
کس زان عالمم
سیر چو
دیدم اتفاق
عاشقانت������������������������������������������ شدستم از
خلاف و لا و لم
سیر ولی
دردم تو
اسرافیل جان
ها������������������������������������ نیم از
نفخ روح و زیر
و بم سیر چو
بوی جام جان
بر مغز من زد�������������������������������� شدم
ای جان جان از
جام جم سیر چو
بیشست آن جنون
لحظه به لحظه���������������������������� خسیس آن
کو نگشت از
بیش و کم سیر چو
دیدم کاس و
طاس او شدستم��������������������������������� از این
طشت نگون خم
به خم سیر خیال
شمس تبریزی
بیامد���������������������������������������� ز عشق خال
او گشتم ز غم
سیر 1047 در
این سرما و
باران یار
خوشتر������������������������������� نگار اندر
کنار و عشق در
سر نگار
اندر کنار و چون
نگاری���������������������������������� لطیف و
خوب و چست و
تازه و تر در
این سرما به
کوی او گریزیم��������������������������������� که مانندش
نزاید کس ز
مادر در
این برف آن
لبان او
ببوسیم���������������������������������� که دل را
تازه دارد برف
و شکر مرا
طاقت نماند از
دست رفتم����������������������������������� مرا بردند
و آوردند دیگر خیال
او چو ناگه در
دل آید�������������������������������������� دل
از جا می رود
الله اکبر 1048 خداوند
خداوندان
اسرار������������������������������������������ زهی
خورشید در
خورشید انوار ز
عشق حسن تو
خوبان مه رو���������������������������������� به رقص
اندر مثال چرخ
دوار چو
بنمایی ز خوبی
دست بردی��������������������������������� بماند دست
و پای عقل از
کار گشاده
ز آتش او آب
حیوان�������������������������������������� که آبش
خوشترست ای
دوست یا نار از
آن آتش
بروییدست
گلزار������������������������������������� و زان
گلزار عالم
های دل زار از
آن گل ها که هر
دم تازه تر شد������������������������������ نه زان گل
ها که پژمردست
پیرار نتاند
کرد عشقش را
نهان کس����������������������������������� اگر چه
عشق او دارد ز
ما عار یکی
غاریست
هجرانش پرآتش���������������������������������� عجب روزی
برآرم سر از
این غار ز
انکارت بروید
پرده هایی�������������������������������������� مکن
در کار آن
دلبر تو انکار چو
گرگی می نمودی
روی یوسف������������������������������� چون آن
پرده غرض می
گشت اظهار ز
جان آدمی زاید
حسدها���������������������������������������� ملک باش و
به آدم ملک
بسپار غذای
نفس تخم آن
غرض هاست�������������������������������� چو کاریدی
بروید آن به
ناچار نداند
گاو کردن بانگ
بلبل��������������������������������������� نداند ذوق
مستی عقل
هشیار نزاید
گرگ لطف روی
یوسف����������������������������������� و نی
طاووس زاید
بیضه مار به
طراری ربود
این عمرها را���������������������������������� به پس
فردا و فردا
نفس طرار همه
عمرت هم
امروزست
لاغیر�������������������������������� تو مشنو
وعده این طبع
عیار کمر
بگشا ز هستی و
کمر بند����������������������������������� به خدمت
تا رهی زین
نفس اغیار نمازت
کی روا باشد
که رویت����������������������������������� به هنگام
نمازست
سوی بلغار در
آن صحرا بچر
گر مشک خواهی���������������������������� که می چرد
در آن آهوی
تاتار نمی
بینی تغیرها و
تحویل���������������������������������������� در افلاک
و زمین و اندر
آثار کی
داند جوهر
خوبت بگردد������������������������������������� به خاکی
کش ندارد سود
غمخوار چو
تو خربنده
باشی نفس خود
را�������������������������������� به حلقه
نازنینان
باشی بس خوار اگر
خواهی عطای
رایگانی�������������������������������������� ز
عالم های باقی
ملک بسیار چنان
جامی که
ویرانی هوش
است������������������������������ ز شمس حق و
دین بستان و
هش دار خداوند
خداوندان
باقی�������������������������������������������� که
نبودشان به
مخدومیش
انکار ز
لطف جان او
رفته بکارت������������������������������������ چو
دیدندنش ز جنت
حور ابکار اگر
نه پرده رشک
الهی������������������������������������������ بپوشیدیش
از دار و ز
دیار که
سنگ و خاک و آب
و باد و آتش����������������������������� همه
روحی شدندی
مست و سیار به
بازار بتان و
عاشقان در�������������������������������������� ز نقش او
بسوزد جمله
بازار دو
ده دان هر دو
کون دو جهان
را������������������������������ چه باشد
ده که باشد
اوش سالار که
روح القدس
پایش می
ببوسید��������������������������������� ندا آمد
که پایش را مه
آزار چه
کم عقلی بود
آن کس که این
را������������������������������ برای
جاه او گوید
که مکثار به
حق آنک آن شیر
حقیقی�������������������������������������� چنین صید
دلم کردست
اشکار که
از تبریز
پیغامی فرستی�������������������������������������� که اینست
لابه ما اندر
اسحار 1049 صد
بار بگفتمت
نگهدار������������������������������������������ در خشم و
ستیزه پا
میفشار بر
چنگ وفا و
مهربانی������������������������������������������ گر زخمه
زنی بزن به
هنجار دانی
تو یقین و چون
ندانی��������������������������������������� کز
زخمه سخت
بسکلد یار می
بخش و مخسب
کاین نه
نیکوست���������������������������� ما خفته
خراب و فتنه
بیدار می
گویم و می کنم
نصیحت�������������������������������������� من خشک
دماغ و گفت و
تکرار می
خندد بر نصیحت
من����������������������������������������� آن چشم
خمار یار خمار می
گوید چشم او
به تسخر��������������������������������������� خوش می
گویی بگو
دگربار از
تو بترم اگر
ننوشم�������������������������������������������� پوشیده
نصیحت تو طرار استیزه
گرست و
لاابالیست��������������������������������������� کی عشوه
خورد حریف خون
خوار خامش
کن و از دیش
مترسان����������������������������������� کز باغ
خداست این سمن
زار خاموش
که بی بهار
سبزست������������������������������������ بی سبلت
مهر جان و
آذار 1050 کی
باشد اختری در
اقطار��������������������������������������� در برج
چنین مهی
گرفتار آواره
شده ز کفر و
ایمان���������������������������������������� اقرار به
پیش او چو
انکار کس
دید دلی که دل
ندارد���������������������������������������� با جان
فنا به تیغ
جان دار من
دیدم اگر کسی
ندیدست��������������������������������������� زیرا که
مرا نمود
دیدار علم
و عملم قبول
او بس������������������������������������������ ای من ز جز
این قبول
بیزار گر
خواب شبم ببست
آن شه�������������������������������������� بخشید
وصال و بخت
بیدار این
وصل به از
هزار خوابست���������������������������������� از خواب
مکن تو یاد
زنهار از
گریه خود چه
داند آن طفل����������������������������������� کاندر دل
ها چه دارد
آثار می
گرید بی خبر
ولیکن����������������������������������������� صد چشمه
شیر از او در
اسرار بگری
تو اگر اثر
ندانی������������������������������������������ کز گریه
تست خلد و
انهار امشب
کر و فر
شهریاریش�������������������������������������� اندر ده
ماست شاه و
سالار نی
خواب رها کند
نه آرام��������������������������������������� آن صبح
صفا و شیر
کرار 1051 شب
گشت ولیک پیش
اغیار������������������������������������� روزست شب
من از رخ یار گر
عالم جمله خار
گیرد����������������������������������������� ماییم ز
دوست غرق
گلزار گر
گشت جهان خراب
و معمور��������������������������������� مستست دل
و خراب دلدار زیرا
که خبر همه
ملولیست�������������������������������������� این بی
خبریست اصل
اخبار 1052 نوریست
میان شعر احمر���������������������������������������� از دیده و
وهم و روح
برتر خواهی
خود را بدو
بدوزی�������������������������������������� برخیز و
حجاب نفس بردر آن
روح لطیف
صورتی شد�������������������������������������� با ابرو و
چشم و رنگ
اسمر بنمود
خدای بی چگونه������������������������������������������� بر صورت
مصطفی پیمبر آن
صورت او فنای
صورت������������������������������������� وان نرگس
او چو روز
محشر هر
گه که به خلق
بنگریدی�������������������������������������� گشتی ز
خدا گشاده صد
در چون
صورت مصطفی
فنا شد����������������������������������� عالم
بگرفت الله
اکبر 1053 نزدیک
توام مرا مبین
دور��������������������������������������� پهلوی منی
مباش مهجور آن
کس که بعید شد
ز معمار������������������������������������� کی گردد
کارهاش معمور چشمی
که ز چشم من
طرب یافت������������������������������� شد روشن و
غیب بین و
مخمور هر
دل که نسیم من بر
او زد������������������������������������ شد گلشن و
گلستان پرنور بی
من اگرت دهند
شهدی���������������������������������������� یک
شهد بود هزار
زنبور بی
من اگرت امیر
سازند���������������������������������������� باشی بتر
از هزار مامور می
های جهان اگر
بنوشی��������������������������������������� بی من
نشود مزاج
محرور در
برق چه نامه
بر توان خواند��������������������������������� آخر چه
سپاه آید از
مور خلقان
برقند و یار
خورشید�������������������������������������� بی گفت تو
ظاهرست و
مشهور خلقان
مورند و ما
سلیمان���������������������������������������� خاموش
صبور باش و
مستور 1054 ای
یار شگرف در
همه کار������������������������������������� عیاره و
عاشق تو عیار تو
روز قیامتی که
از تو����������������������������������������� زیر و
زبرست شهر و
بازار من
زاری عاشقان
چه گویم�������������������������������������� ای
معشوقان ز عشق
تو زار در
روز اجل چو من
بمیرم�������������������������������������� در گور
مکن مرا
نگهدار ور
می خواهی که
زنده گردیم����������������������������������� ما را به
نسیم وصل
بسپار آخر
تو کجا و ما
کجاییم������������������������������������������ ای بی تو
حیات و عیش بی
کار از
من رگ جان
بریده بادا��������������������������������������� گر بی تو
رگیم هست
هشیار اندر
ره تو دو صد
کمین بود������������������������������������� نزدیک
نمود راه و
هموار از
گلشن روی تو
شدم مست������������������������������������� بنهادم
مست پای بر
خار رفتم
سوی دانه تو
چون مرغ������������������������������������ پرخون
دیدم جناح و منقار این
طرفه که
خوشترست زخمت�������������������������������� از هر
دانه که دارد
انبار ای
بی تو حرام
زندگانی����������������������������������������� ای بی تو
نگشته بخت
بیدار خود
بخت تویی و
زندگی تو������������������������������������� باقی نامی
و لاف و آزار ای
کرده ز دل مرا
فراموش������������������������������������� آخر چه
شود مرا به
یاد آر یک
بار چو رفت آب
در جوی���������������������������������� کی گردد
چرخ طمع یک
بار خامش
که ستیزه می
فزاید��������������������������������������� آن خواجه
عشق را ز
گفتار 1055 انجیرفروش
را چه بهتر����������������������������������������� انجیرفروشی
ای برادر سرمست
زییم مست
میریم��������������������������������������� هم مست
دوان دوان به
محشر گر
خاک شویم وگر
بریزیم�������������������������������������� ساقی با
ماست بنده
پرور خاکش
خوش باد کوست
عاشق���������������������������������� خاکش ز
شراب جان مخمر آن
خاک شکوفه کرد
یعنی��������������������������������������� مستیم
از این سر و از
آن سر مهتر
چو خراب گشت و
خوش شد������������������������������ خاکست
خرابتر ز مهتر خاکی
گشتی چو مست
گشتی������������������������������������� ملاح تو
برکشید لنگر خود
لنگر ما گسست
کلی����������������������������������������� هر لوح
جدا ز لوح
دیگر از
بند و ز غرقه
بازرستند��������������������������������������� هر تخته
کشتی است رهبر چون
خوش نبود چنین
خرابی����������������������������������� بگشای دو
چشم عقل و بنگر 1056 انجیرفروش
را چه بهتر����������������������������������������� انجیرفروشی
ای برادر ماییم
معاشران دولت��������������������������������������������� هین بر کف
ما نهید ساغر ای
ساقی ماه روی
زیبا������������������������������������������ ای جمله
مراد تو میسر از
روی تو تاب
یافت خورشید����������������������������������� وز بال تو
برپرید جعفر ماییم
بلای دی چشیده��������������������������������������������� چون باغ ز
زخم دی مزعفر بشنو
ز بهار نو
سقاهم�������������������������������������������� در
جام کن آن
شراب احمر لوح
دل را ز غم
فروشوی��������������������������������������� ای شاه
مطهر مطهر ای
تو همه را ولی
نعمت����������������������������������������� بر ما ز
همه کسان
فزونتر در
سایه ات ای
درخت طوبی����������������������������������� ما راست
سعادت مکرر بر
عشق و جمال
دوست وقفیم����������������������������������� وز جمله
کارها محرر بر
هر که گزید
خدمت تو���������������������������������������� شد منصب
سلطنت مقرر آن
کس که بود
مرید خورشید������������������������������������ چون نبود
همچو مه منور مخمور
شدند قوم و
تشنه����������������������������������������� درده می و
زین حدیث بگذر جان
را بده از
مزوره خویش������������������������������������ تا نبود
صحتش مزور یک
قوم همی رسند
مهمان��������������������������������������� امروز
مقدم و ماخر ما
گاو و شتر
کنیم قربان����������������������������������������� از بهر
قدوم هر برادر چه
گاو که می سزد
به قربان������������������������������������ از
بهر مبشر آن
مبشر تو
نیز شتردلی
رها کن������������������������������������������ اشترواری
فرست شکر شکر
گفتم قدح
نگفتم���������������������������������������������� در نقل
بود نبیذ مضمر ور
این نکنی خموش
گردم��������������������������������������� دانی چه
کنم خموشی
اندر 1057 دارد
درویش نوش
دیگر����������������������������������������� و اندر سر
و چشم هوش
دیگر در
وقت سماع
صوفیان را��������������������������������������� از عرش
رسد خروش دیگر تو
صورت این سماع
بشنو��������������������������������������� کایشان
دارند گوش
دیگر صد
دیگ به جوش هست
این جا�������������������������������� دارد
درویش جوش
دیگر همزانوی
آنک تش نبینی����������������������������������������� سرمست ز
می فروش دیگر درویش
ز دوش باز مست
است��������������������������������� غیر شب و
روز دوش دیگر ماییم
چو جان خموش و
گویا������������������������������������ حیران شده
در خموش دیگر 1058 آخر
کی شود از آن
لقا سیر�������������������������������������� آخر
کی شود ز باغ
ما سیر ای
عدل تو کرده
چرخ را سبز���������������������������������� وی لطف تو
کرده باغ را
سیر رو
بنمایید ای
ظریفان�������������������������������������������� کز جان
خودیم بی شما
سیر آن
نقل هزارمن
بریزید������������������������������������������� تا گردد
هر کجا گدا
سیر در
بزم رضای تست
نقلی���������������������������������������� وز وی دل و
چشم انبیا سیر کی
گردد سیر ماهی
از آب�������������������������������������� کی
گردد خلق از
خدا سیر مشتاب
مرو که
کیمیایی������������������������������������������ تا مس
بچرد ز کیمیا
سیر خوانی
دگرست غیر این
خوان����������������������������������� تا لوت
خورند اولیا
سیر تا
ذوق جفاش دید
جانم������������������������������������������� در عشق
جفاست از وفا
سیر کز
ملکت سیر شد
سلیمان���������������������������������������� و ایوب
نگشت از بلا
سیر چه
مکر و چه نعل
باژگونه ست��������������������������������� خود گرسنه
نادرست یا سیر خاموش
کن و دغا رها
کن��������������������������������������� آخر نشدی
از این دغا
سیر 1059 گفتی
که زیان کنی
زیان گیر������������������������������������ گفتی که
تو ملحدی چنان
گیر گفتی
که تو روبهی
نه ای شیر����������������������������������� ما را سقط
همه سگان گیر گفتی
که ز دل خبر
نداری��������������������������������������� ای مونس
دل مرا زبان
گیر 1060 عاشقی
در خشم شد از
یار خود معشوق
وار������������������� گازری
در خشم گشت از
آفتاب نامدار وانگهان
چون گازری از
گازران
درویشتر��������������������� وانگهان
چون آفتابی
آفتاب هر دیار ناز
گازر چون بدید
آن آفتاب از
لطف خود��������������������� ابر پیش
آورد اینک
گازری باکار و
بار گفت
تا گازر نخندد
من برون نایم
ز ابر������������������������ تا دل او
خوش نگردد من
نباشم برقرار دسته
دسته جامه های
گازران از کار
ماند���������������������� تا پدید
آید که گازر
اختیارست
اختیار هر
کی باشد عاشق
آن آفتاب از
جان و دل��������������������� سر ز خاک
پای گازر
برندارد
زینهار گویم
آن گازر که
باشد شمس
تبریزی و بس�������������������� کز برای
او برآید
آفتاب از هر
کنار 1061 عرض
لشکر می دهد
مر عاشقان را
عشق یار���������������� زندگان
آن جا پیاده
کشتگان آن جا
سوار عارض
رخسار او چون
عارض لشکر
شدست����������������� زخم چشم و
چشم زخم
عاشقان را گوش
دار آفتابا
شرم دار از
روی او در ابر
رو��������������������������� ماه تابان
از چنان رخ
الحذار و
الحذار چون
به لشکرگاه
عشق آیی دو
دیده وام کن��������������������� وانگهان
از یک نظر آن
وام ها را می
گزار جز
خمار باده جان
چشم را تدبیر
نیست������������������������ باده جان
از که گیری
زان دو چشم
پرخمار چون
تو پای لنگ
داری گو پر از
خلخال باش������������������ گوش کر را
سود نبود از
هزاران
گوشوار گر
عصا را تو
بدزدی از کف
موسی چه سود������������������ بازوی
حیدر بباید تا
براند
ذوالفقار دست
عیسی را بگیر
و سرمه چوب از
وی مدزد�������������� تا ببینی
کار دست و تا
ببینی دست کار گر
ندانی کرد آن
سو زیرزیرک می
نگر����������������������� نی به چشم
امتحانی بل به
چشم اعتبار زانک
آن سو در
نوازش رحمتی
جوشیده است����������������� شمس
تبریزیش گویم
یا جمال
کردگار 1062 چون
نبینم من
جمالت صد جهان خود
دیده گیر����������������� چون حدیث
تو نباشد سر
سر بشنیده گیر ای
که در خوابت
ندیده آدم و
ذریتش���������������������������� از کی
پرسم وصف حسنت
از همه پرسیده
گیر چون
نباشم در
وصالت ای ز بینایان
نهان���������������������� در بهشت و
حور و دولت تا
ابد باشیده
گیر چون
نبینم خشم و
ناز شکرینت هر
دمی������������������������ بر سر
شاهان معنی مر
مرا نازیده
گیر چونک
ابر هجر تو
ماه تو را
پوشیده کرد���������������������� صد هزاران
در و گوهر بر
سرم باریده
گیر چونک
مستان را
نباشد شمع و
شاهد روی تو������������������ صد هزاران
خم باده هر
طرف جوشیده
گیر خضر
بی من گر
ببیند روی تو
ای وای من��������������������� ور نبیند
آب حیوان هر
دمش نوشیده
گیر چون
فنا خواهد شدن
این ساحره
دنیای دون�������������������� تخت و بخت
و گنج و عالم
را به من
بخشیده گیر در
ازل جان های
صدیقان نثار
روی تو������������������������ چونک رویت
را نبینم خود
نثاری چیده
گیر این
عزیز مصر جانم
تا نبیند روی
تو��������������������������� هر دو
روزی یوسفی
شکرلبی
بخریده گیر ای
خروشیده ز
دردم سنگ و
آهن دم به دم��������������������� چون
نجست از سنگ و
آهن برق
بخروشیده گیر یک
شب این دیوانه
را مهمان آن
زنجیر کن�������������������� ور
بژولاند سر
زلف تو را
ژولیده گیر ور
جهان در عشق
تو بدگوی من
شد باک نیست��������������� صد دروغ و
افترا بر
صادقی بافیده
گیر با
فراقت از دو
عالم چون منم
مظلومتر������������������������� گر بنالد
ظالم از مظلوم
تو نالیده گیر چون
نلافم شمس
تبریز از سگان
کوی تو����������������������� بر سر
شیران عالم مر
مرا لافیده
گیر 1063 عزم
رفتن کرده ای
چون عمر شیرین
یاد دار������������������ کرده ای
اسب جدایی رغم
ما زین یاد
دار بر
زمین و چرخ
روید مر تو را
یاران صاف������������������ لیک عهدی
کرده ای با
یار پیشین یاد
دار کرده
ام تقصیرها
کان مر تو را
کین آورد���������������������� لیک شب
های مرا ای
یار بی کین
یاد دار قرص
مه را هر شبی
چون بر سر
بالین نهی������������������� آنک کردی
زانوی ما را
تو بالین یاد
دار همچو
فرهاد از
هوایت کوه
هجران می کنم��������������������� ای تو را
خسرو غلام و
صد چو شیرین
یاد دار بر
لب دریای چشمم
دیده ای صحرای
عشق�������������������� پر
ز شاخ زعفران
و پر ز نسرین
یاد دار التماس
آتشینم سوی
گردون می رود����������������������������� جبرئیل از
عرش گوید یا
رب آمین یاد
دار شمس
تبریزی از آن
روزی که دیدم
روی تو������������������� دین من شد
عشق رویت مفخر
دین یاد دار 1064 مطربا
در پیش شاهان
چون شدستی
پرده دار������������������ برمدار
اندر غزل جز
پرده های
شاهوار بندگانشان
دلخوشان و
بندگیشان بی
نشان����������������������� خوان
هاشان بی خمیر
و باده هاشان
بی خمار دیده
بینای مطلق در
میان خلق و حق��������������������������� از همه
خلقش گزیر و
بر همه فرمان
گزار همچو
خور عالم فروز
و همچو گردون
سرفراز���������������� هم کلید
هشت جنت هم
برون از پنج و
چار سجده
آرد پیش ایشان
بانماز و بی
نماز������������������������� پیش ایشان
سبز گردد شوره
خاک و سبزه
زار 1065 یا
ربا این لطف
ها را از لبش
پاینده دار������������������������ او همه
لطفست جمله یا
ربش پاینده
دار ای
بسی حق ها که
دارد بر شب
تاریک ماه�������������������� ای خدای
روز و شب تو بر
شبش پاینده
دار هست
منزل های خوش
مر روح را از
مذهبش����������������� ای
خدایا روح را
بر مذهبش
پاینده دار طفل
جان در مکتبش
استاد
استادان شدست��������������������� ای خدا
این طفل را در
مکتبش پاینده
دار لشکر
دین را ز شاهم
شمس تبریزی
ضیاست������������������ ای خدایا
تا ابد بر
موکبش پاینده
دار 1066 مرحبا
ای جان باقی پادشاه
کامیار������������������������������� روح بخش
هر قران و
آفتاب هر دیار این
جهان و آن
جهان هر دو
غلام امر تو����������������������� گر نخواهی
برهمش زن ور
همی خواهی
بدار تابشی
از آفتاب فقر
بر هستی بتاب������������������������������ فارغ آور
جملگان را از
بهشت و خوف
نار وارهان
مر فاخران فقر
را از ننگ جان������������������������ در ره
نقاش بشکن
جمله این نقش
و نگار قهرمانی
را که خون صد
هزاران ریخته
ست������������������ ز
آتش اقبال
سرمد دود از
جانش برآر آن
کسی دریابد
این اسرار
لطفت را که او���������������������� بی وجود
خود برآید محو
فقر از عین
کار بی
کراهت محو
گردد جان اگر
بیند که او���������������������� چون زر
سرخست خندان
دل درون آن
شرار ای
که تو از اصل
کان زر و گوهر
بوده ای�������������������� پس تو را
از کیمیاهای
جهان ننگست و
عار جسم
خاک از شمس
تبریزی چو کلی
کیمیاست����������������� تابش آن
کیمیا را بر
مس ایشان گمار 1067 سر
برآور ای حریف
و روی من بین
همچو زر���������������� جان سپر
کردم ولیکن
تیر کم زن بر
سپر این
جگر از تیرها
شد همچو پشت
خارپشت�������������������� رحم کردی
عشق تو گر عشق
را بودی جگر من
رها کردم جگر
را هرچ خواهد
گو بشو�������������������� بر دهانم
زن اگر من زین
سخن گویم دگر بنده
ساقی عشقم مست
آن دردی درد���������������������������� گوشه ای
سرمست خفتم
فارغم از خیر
و شر گر
بیاید غم
بگویم آنک غم
می خورد رفت��������������������� رو به
بازار و ربابی
از برای من
بخر 1068 نیشکر
باید که بندد
پیش آن لب ها
کمر������������������������� خسروی
باید که نوشم
زان لب شیرین
شکر بلک
دریاییست عشق
و موج رحمت می
زند������������������� ابر
بفرستد به
دوران و به
نزدیکان گهر صد
سلام و بندگی
ای جان از این
مستان بخوان��������������� جام زرین
پیش آر و سیم
بر ای سیمبر پشت
آنی تو که
پشتش از غم و
محنت شکست����������������� آب آنی که
ندارد هیچ آبی
بر جگر پخته
شد نان دلی کز
تف عشق تو
بسوخت��������������������� شد زبردست
ابد آن کز تو
شد زیر و زبر زان
سر مستانش رست
از خنجر قصاب
مرگ����������������� که نبودند
اندر این سودا
چو ساطوری
دوسر می
بیار ای عشق
بهر جان
فرزندان خویش�������������������� محو کن
اندیشه ها را
زان شراب چون
شرر دی
بدادی آنچ
دادی جمع را ای
میرداد�������������������������� بخش
امروزینه کو
ای هر دمی
بخشنده تر بس
کن و پرده دگر
زن تا نگردد
کس ملول�������������������� می پر از
باغی به باغی
این چنین کن
پرشکر 1069 در
سماع عاشقان
زد فر و تابش
بر اثیر������������������������ گر سماع
منکران
اندرنگیرد گو
مگیر قسمت
حقست قومی در
میان آفتاب������������������������������ پای
کوبانند و
قومی در میان
زمهریر قسمت
حقست قومی در
میان آب شور��������������������������� تلخ و
غمگینند و
قومی در میان
شهد و شیر نوبت
الفقر فخری تا
قیامت می زنند����������������������������� تو که
داری می خور و
می ده شب و روز
ای فقیر فقر
را در نور
یزدان جو مجو
اندر پلاس����������������������� هر برهنه
مرد بودی مرد
بودی نیز سیر بانگ
مرغان می رسد
بر می فشانی
پر و بال������������������ لیک
اگر خواهی
بپری پای را
برکش ز قیر عقل
تو دربند جان
و طبع تو
دربند نان������������������������� مغزها
اندر خمار و
دست ها اندر
خمیر عارفا
گر کاهلی آمد
قران کاهلان������������������������������� جاء
نصرالله آمد
ابشروا جاء
البشیر گرمی
خود را دگر جا
خرج کردی ای
جوان������������������� هر کی آن
جا گرم باشد این
طرف باشد زحیر گرمیی
با سردیی و
سردیی با
گرمیی��������������������������� چونک آن
جا گرم بودی
سردی این جا
ناگزیر لیک
نومیدی رها کن
گرمی حق بی
حدست��������������������� پیش این
خورشید گرمی
ذره ای باشد
سعیر همچو
مقناطیس می کش
طالبان را بی
زبان�������������������� بس بود
بسیار گفتی ای
نذیر بی نظیر 1070 گر
به خلوت دیدمی
او را به جایی
سیر سیر������������������� بی
رقیبش دادمی
من بوسه هایی
سیر سیر بس
خطاها کرده ام
دزدیده لیکن
آرزوست���������������������� با لب ترک
خطا روزی
خطایی سیر سیر تا
یکی عشرت
ببیند چرخ کو
هرگز ندید����������������������� عشرت
کدبانوی با
کدخدایی سیر
سیر یک
به یک
بیگانگان را
از میان بیرون
کنید������������������� تا کنارم
گیرد آن دم
آشنایی سیر
سیر دست
او گیرم به
میدان اندرآیم
پای کوب������������������������ می زنم
زان دست با او
دست و پایی
سیر سیر ای
خوشا روزی که
بگشاید قبا را
بند بند����������������������� تا کشم او
را برهنه بی
قبایی سیر سیر در
فراق شمس
تبریزی از آن
کاهید تن������������������������� تا فزاید
جان ها را جان
فزایی سیر سیر 1071 معده
را پر کرده ای
دوش از خمیر و
از فطیر����������������� خواب آمد
چشم پر شد
کآنچ می جستی
بگیر بعد
پرخوردن چه
آید خواب غفلت
یا حدث��������������������� یار
بادنجان چه
باشد سرکه
باشد یا که
سیر سوز
اگر از روح
خواهی خواجه
کم کن لقمه را��������������� گوز اگر
مفتوح خواهی
کاسه را در
پیش گیر ای
خدا جان
را پذیرا کن ز
رزق پاک خویش������������������ تا نماند
چون سگان
مردار هر لقمه
پذیر وقت
روزه از میان
دل برآید ناله
زار��������������������������� بعد خوردن
از ره زیرین
گشاید پرده
زیر 1072 گر
خورد آن شیر
عشقت خون ما
را خورده گیر��������������� ور سپارم
هر دمی جان
دگر بسپرده
گیر سردهم
این دم توی می
بی محابا می
خورم��������������������� گر
کسی آید برد
دستار و کفشم
برده گیر گر
بگوید
هوشیاری زرق
را پرورده ای������������������������ با چنین
برقی پیاپی
زرق را پرورده
گیر جان
من طغرای باقی
دارد اندر دست
خویش������������������� صورتم
امروز و
فرداییست او
را مرده گیر از
خدا دریا همی
خواهی و مار
خشکیی������������������������ چون تو
ماهی نیستی
دریا به
دست آورده گیر غوره
افشاری و گویی
من ریاضت می
کنم��������������������� چونک
میخواره نه ای
رو شیره
افشرده گیر صوفیان
صاف را گویی
که دردی خورده
اند������������������� صوفیان را
صاف می دارد
تو بستان درده
گیر هر
شکوفه کز می
ما نیست خندان
بر درخت������������������� گر چه او
تازه ست و
خندان هم کنون
پژمرده گیر شمس
تبریزی تو
خورشیدی و از
تو چاره نیست��������������� چونک بی
تو شب بود
استاره ها
بشمرده گیر 1073 خوی
بد دارم ملولم
تو مرا معذور
دار��������������������������� خوی من کی
خوش شود بی
روی خوبت ای
نگار بی
تو هستم چون
زمستان خلق از
من در عذاب��������������� با تو
هستم چون
گلستان خوی من
خوی بهار بی
تو بی عقلم
ملولم هر چه
گویم کژ بود����������������������� من
خجل از عقل و
عقل از نور
رویت شرمسار آب
بد را چیست
درمان باز در
جیحون شدن������������������� خوی بد را
چیست درمان
بازدیدن روی
یار آب
جان محبوس می
بینم در این
گرداب تن�������������������� خاک را بر
می کنم تا ره
کنم سوی بحار شربتی
داری که
پنهانی به
نومیدان دهی������������������������ تا
فغان در ناورد
از حسرتش
اومیدوار چشم
خود ای دل ز
دلبر تا توانی
برمگیر����������������������� گر ز تو
گیرد کناره ور
تو را گیرد
کنار 1074 گرم
در گفتار آمد
آن صنم این
الفرار���������������������������� بانگ
خیزاخیز آمد
در عدم این
الفرار صد
هزاران شعله
بر در صد
هزاران مشعله������������������� کیست بر
در کیست بر در
هم منم
این الفرار از
درون نی آن
منم گویان که
بر در کیست آن����������������� هم منم بر
در که حلقه می
زنم این
الفرار هر
که پندارد دو
نیمم پس دو
نیمش کرد قهر������������������� ور یکی ام
پس هم آب و
روغنم این
الفرار چون
یکی باشم که
زلفم صد
هزاران
ظلمتست������������������ چون دو
باشم چونک ماه
روشنم این
الفرار گرد
خانه چند جویی
تو مرا چون
کاله دزد��������������������� بنگر این
دزدی که شد بر
روزنم این
الفرار زین
قفص سر را ز هر
سوراخ بیرون
می کنم����������������� سوی وصلت
پر خود را می
کنم این
الفرار در
درون این قفص
تن در سر سودا
گداخت�������������������� وز قفص
بیرون به هر
دم گردنم این
الفرار بی
می از شمس
الحق تبریز
مست گفتنم������������������������ طوطیم
یا بلبلم یا
سوسنم این
الفرار 1075 آینه
چینی تو را با
زنگی اعشی چه
کار������������������������ کر
مادرزاد را با
ناله سرنا چه
کار هر
مخنث از کجا و
ناز معشوق از
کجا������������������������ طفلک
نوزاد را با
باده حمرا چه
کار دست
زهره در حنی
او کی سلحشوری
کند��������������������� مرغ خاکی
را به موج و غره
دریا چه کار بر
سر چرخی که
عیسی از بلندی
بو نبرد���������������������� مر خرش را
ای مسلمانان
بر آن بالا چه
کار قوم
رندانیم در
کنج خرابات
فنا���������������������������������� خواجه ما
را با جهاز و
مخزن و کالا
چه کار صد
هزاران ساله
از دیوانگی
بگذشته ایم����������������������� چون تو
افلاطون عقلی
رو تو را با ما
چه کار با
چنین عقل و دل
آیی سوی
قطاعان راه����������������������� تاجر
ترسنده را
اندر چنین
غوغا چه کار زخم
شمشیرست این
جا زخم زوبین
هر طرف����������������� جمع
خاتونان نازک
ساق رعنا را
چه کار رستمان
امروز اندر
خون خود غلطان
شدند�������������������� زالکان
پیر را با
قامت دوتا چه
کار عاشقان
را منبلان دان
زخم خوار و
زخم دوست��������������� عاشقان
عافیت را با
چنین سودا چه
کار عاشقان
بوالعجب تا
کشته تر خود
زنده تر���������������������� در جهان
عشق باقی مرگ
را حاشا چه
کار وانگهی
این مست عشق
اندر هوای شمس
دین������������������ رفته
تبریز و شنیده
رو تو را آن جا
چه کار از
ورای هر دو
عالم بانگ آید
روح را������������������������� پس تو را
با شمس دین
باقی اعلا چه
کار 1076 لحظه
لحظه می برون
آمد ز پرده
شهریار���������������������� باز اندر
پرده می شد
همچنین تا هشت
بار ساعتی
بیرونیان را
می ربود از
عقل و دل��������������������� ساعتی اهل
حرم را می
ببرد از هوش و
کار دفتری
از سحر مطلق
پیش چشمش باز
بود��������������������� گردشی از
گردش او در دل
هر بی قرار گاه
از نوک قلم
سوداش نقشی می
کشید������������������������� گاه
از سرنای عشقش
عقل مسکین
سنگسار چونک
شب شد ز آتش
رخسار شمعی
برفروخت��������������� تا دو صد
پروانه جان را
پدید آمد مدار چون
ز شب نیمی بشد
مستان همه بیخود
شدند������������������ ما
بماندیم و شب
و شمع و شراب و
آن نگار مای
ما هم خفته
بود و برده
زحمت از میان�������������������� مای ما با
مای او گشته
کنار اندر
کنار چون
سحر این مای
ما مشتاق آن
ما گشته بود������������������ ما درآمد
سایه وار و شد
برون آن مای
یار شمس
تبریزی برفت
اما شعاع روی
او������������������������� هر طرف
نوری دهد آن
را که هستش
اختیار 1077 از
کنار خویش
یابم هر دمی
من بوی یار����������������������� چون نگیرم
خویش را من هر
شبی اندر کنار دوش
باغ عشق بودم
آن هوس بر سر
دوید��������������������� مهر او از
دیده برزد تا
روان شد
جویبار هر
گل خندان که
رویید از لب
آن جوی مهر������������������� رسته بود
از خار هستی
جسته بود از
ذوالفقار هر
درخت و هر
گیاهی در چمن
رقصان شده������������������ لیک اندر
چشم عامه بسته
بود و برقرار ناگهان
اندررسید از
یک طرف آن سرو
ما��������������������� تا
که بیخود گشت
باغ و دست بر
هم زد چنار رو
چو آتش می چو
آتش عشق آتش
هر سه خوش������������� جان ز آتش
های درهم
پرفغان این
الفرار در
جهان وحدت حق
این عدد را
گنج نیست�������������������� وین عدد
هست از ضرورت
در جهان پنج و
چار صد
هزاران سیب
شیرین بشمری
در دست خویش������������� گر
یکی خواهی که
گردد جمله را
در هم فشار صد
هزاران دانه
انگور از حجاب
پوست شد������������������� چون نماند
پوست ماند
باده های
شهریار بی
شمار حرف ها
این نطق در دل
بین که چیست������������� ساده رنگی
نیست شکلی
آمده از اصل
کار شمس
تبریزی نشسته
شاهوار و پیش
او������������������������ شعر من صف
ها زده چون
بندگان
اختیار 1078 شادیی
کان از جهان
اندر دلت آید
مخر������������������������� شادیی کان
از دلت آید
زهی کان شکر بازخر
جان مرا زین
هر دو فراش ای
خدا��������������������� پهلوی
اصحاب کهفم
خوش بخسبان بی
خبر سایه
شادیست غم غم
در پی شادی
دود������������������������� ترک شادی
کن که این دو
نسکلد از
همدگر در
پی روزست شب
و اندر
پی شادیست غم�������������������� چون بدیدی
روز دان کز شب
نتان کردن حذر تا
پی غم می دوی
شادی پی تو می
دود������������������������� چون پی
شادی روی تو
غم بود بر ره
گذر یاد
می کن آن
نهنگی را که
ما را درکشد����������������������� تا نماند
فهم و وهم و
خوب و زشت و
خشک و تر همچو
شمع نخل بندان
کآتشش در خود
کشد��������������������� کاغذ
پرنقش و صورت
درفتد در آب
در 1079 بهر
شهوت جان خود
را می دهی
همچون ستور��������������� وز برای
جان خود که می
دهی وانگه به
زور می
ستانی از خسان
تا وادهی ده
چارده������������������������� در هوای
شاهدی و لقمه
ای ای بی حضور آن
سبدکش می کشد
آن لقمه ها را
تون به تون����������������� می دواند
مرده کش مر
شاهدت را گور
گور لقمه
ات مردار آمد
شاهدت هم مرده
ای������������������������� در میان
این دو مرده
چون نمی باشی
نفور چشم
آخر را ببند و
چشم آخر برگشا���������������������������� آخر هر
چیز بنگر تا
بگیرد چشم نور 1080 ساقیا
هستند خلقان
از می ما دور
دور�������������������������� زان جمال
و زان کمال و
فر و سیما دور
دور گر
چه پیر کهنه
ای در حکمت و
ذوق و صفا������������������ از شراب
صاف ما هستی
تو پیرا دور
دور چونک
بینایان نمی
بینند رنگ جام
را��������������������������� عقل خود
داند که باشد
جان اعمی دور
دور چون
صریح و رمز
قاضی می نداند
جان او�������������������� دور باشد
از دل او رمز و
ایما دور دور تا
نبرد تیغ شمس
الحق زنار تو
را������������������������������ جان تو
باشد از آن
لطف و چلیپا
دور دور تا
ز خوبی بتان
خالی نگردد
جان تو���������������������������� باشی از
رخسار آن
دلدار زیبا
دور دور گر
چه اندر بزم
شاهان تو بدی
سرده ولیک�������������������� چون در
این بزم
اندرآیی باشی
این جا دور
دور تو
شنیدی قرب
موسی طور سینا
نور حق���������������������� در حضور
خضر بود آن
طور سینا دور
دور سقف
مینا گر چه بس
عالیست پیش
چشم تو�������������������� لیک
پیش رفعتش بد
سقف مینا دور
دور ای
گران جان یا
سبک شو یا برو
از بزم ما�������������������� یا مکن
مانند خود از
عیش ما را دور
دور مطرب
عشاق بهر من
زن این نادر
نوا������������������������� زانک هست
از گوش کر این
بانگ سرنا دور
دور 1081 ای
صبا حالی ز خد
و خال شمس
الدین بیار�������������������� عنبر
و مشک ختن از
چین به
قسطنطین بیار گر
سلامی از لب
شیرین او داری
بگو�������������������������� ور پیامی
از دل سنگین
او داری بیار سر
چه باشد تا
فدای پای شمس
الدین کنم����������������������� نام شمس
الدین بگو تا
جان کنم بر او
نثار خلعت
خیر و لباس از
عشق او دارد
دلم������������������������ حسن شمس
الدین دثار و
عشق شمس الدین
شعار ما
به بوی شمس
دین سرخوش
شدیم و می
رویم��������������� ما ز جام
شمس دین مستیم
ساقی می میار ما
دماغ از بوی
شمس الدین
معطر کرده ایم�������������������� فارغیم از
بوی عود و
عنبر و مشک
تتار شمس
دین بر دل
مقیم و شمس
دین بر جان
کریم��������������� شمس دین
در یتیم و شمس
دین نقد عیار من
نه تنها می
سرایم شمس دین
و شمس دین������������������� می
سراید عندلیب
از باغ و کبک
از کوهسار حسن
حوران شمس دین
و باغ رضوان
شمس دین������������� عین انسان
شمس دین و شمس
دین فخر کبار روز
روشن شمس دین
و چرخ گردان
شمس دین�������������� گوهر کان
شمس دین و شمس
دین لیل و
نهار شمس
دین جام جمست
و شمس دین بحر
عظیم����������������� شمس
دین عیسی دم
است و شمس دین
یوسف عذار از
خدا خواهم ز
جان خوش دولتی
با او نهان������������������ جان ما
اندر میان و
شمس دین اندر
کنار شمس
دین خوشتر ز
جان و شمس دین
شکرستان�������������� شمس دین
سرو روان و
شمس دین باغ و
بهار شمس
دین نقل و
شراب و شمس
دین چنگ و
رباب������������ شمس دین
خمر و
خمار و شمس
دین هم نور و
نار نی
خماری کز وی
آید انده و
حزن و ندم����������������������� آن خمار
شمس دین کز وی
فزاید افتخار ای
دلیل بی دلان
و ای رسول
عاشقان�������������������������� شمس
تبریزی بیا
زنهار دست از
ما مدار 1082 عقل
بند ره روان و
عاشقانست ای
پسر������������������������� بند بشکن
ره عیان اندر
عیانست ای پسر عقل
بند و دل فریب
و تن غرور و جان
حجاب���������������� راه از
این جمله
گرانی ها
نهانست ای پسر چون
ز عقل و جان و
دل برخاستی
بیرون شدی��������������� این یقین
و این عیان هم
در گمانست ای
پسر مرد
کو از خود
نرفتست او نه
مردست ای پسر���������������� عشق کان
از جان نباشد
آفسانست ای
پسر سینه
خود را هدف کن
پیش تیر حکم
او������������������������ هین
که تیر حکم او
اندر کمانست
ای پسر سینه
ای کز زخم تیر
جذبه او خسته
شد������������������������� بر جبین و
چهره او صد
نشانست ای پسر گر
روی بر آسمان
هفتمین ادریس
وار�������������������������� عشق جانان
سخت
نیکونردبانست
ای پسر هر
طرف که
کاروانی
نازنازان می
رود����������������������� عشق را
بنگر که قبله
کاروانست ای
پسر سایه
افکندست عشقش
همچو دامی بر
زمین�������������������� عشق چون
صیاد او بر
آسمانست ای
پسر عشق
را از من مپرس
از کس مپرس از
عشق پرس���������� عشق در
گفتن چو ابر
درفشانست ای
پسر ترجمانی
من و صد چون
منش محتاج
نیست�������������������� در حقایق
عشق خود را
ترجمانست ای
پسر عشق
کار خفتگان و
نازکان نرم
نیست������������������������� عشق
کار پردلان و
پهلوانست ای
پسر هر
کی او مر
عاشقان و
صادقان را
بنده شد�������������������� خسرو و
شاهنشه و صاحب
قرانست ای پسر این
جهان پرفسون
از عشق تا
نفریبدت������������������������� کاین جهان
بی وفا از تو
جهانست ای پسر بیت
های این غزل
گر شد دراز از
وصل ها������������������� پرده دیگر
شد ولی معنی
همانست ای پسر هین
دهان بربند و
خامش کن از
این پس چون
صدف���������� کاین
زیانت در
حقیقت خصم
جانست ای پسر 1083 هله
زیرک هله زیرک
هله زیرک زوتر������������������������ هله کز
جنبش ساقی
بدود باده به
سر بر بدود
روح پیاده سر
گنجینه گشاده������������������������������� رخ چون
زهره نهاده
غلطی روی قمر
بر هله
منشین و میاسا
بهل این صبر و
مواسا���������������������� بگزین
جهد و مقاسا
که چو دیکم به
شرر بر اگرم
عشوه پرستی سر
هر راه نبستی��������������������������� شب من روز
شدستی زده
رایت به سحر
بر هله
برجه هله برجه
که ز خورشید
سفر به��������������������� قدم از
خانه به در نه
همگان را به
سفر بر سفر
راه نهان کن
سفر از جسم به
جان کن��������������������� ز فرات آب
روان کن بزن
آن آب خضر بر دم
بلبل چو شنیدی
سوی گلزار
دویدی��������������������������� چو بدان
باغ رسیدی بدو
اکنون به شجر
بر به
شجر بر هله
برگو مثل
فاخته کوکو��������������������������� که طلبکار
بدین خو نزند
کف به خبر بر 1084 مه
روزه اندرآمد
هله ای بت چو
شکر�������������������������� گه بوسه
است تنها نه
کنار و چیز
دیگر بنشین
نظاره می کن ز
خورش کناره می
کن������������������� دو هزار
خشک لب بین به
کنار حوض کوثر اگر
آتش است روزه
تو زلال بین
نه کوزه���������������������� تری دماغت
آرد چو شراب
همچو آذر چو
عجوزه گشت
گریان شه روزه
گشت خندان���������������� دل نور
گشت فربه تن
موم گشت لاغر رخ
عاشقان مزعفر
رخ جان و عقل
احمر���������������������� منگر برون
شیشه بنگر
درون ساغر همه
مست و خوش
شکفته رمضان ز
یاد رفته������������������ به وثاق
ساقی خود
بزدیم حلقه بر
در چو
بدید مست ما
را بگزید دست
ها را�������������������������� سر خود
چنین چنین کرد
و بتافت روز
معشر ز
میانه گفت
مستی خوش و
شوخ و می
پرستی���������������� که کی
گوید اینک
روزه شکند ز
قند و شکر شکر
از لبان عیسی
که بود حیات
موتی������������������������ که
ز ذوق باز
ماند دهن نکیر
و منکر تو
اگر خراب و
مستی به من آ
که از منستی�������������������� و اگر
خمار یاری
سخنی شنو مخمر چو
خوشی چه خوش
نهادی به کدام
روز زادی����������������� به کدام
دست کردت قلم
قضا مصور تن
تو حجاب عزت
پس او هزار
جنت�������������������������� شکران و
ماه رویان همه
همچو مه مطهر هله
مطرب شکرلب
برسان صدا به
کوکب���������������������� که ز صید
بازآمد شه ما
خوش و مظفر ز
تو هر صباح
عیدی ز تو هر
شبست قدری������������������� نه چو قدر
عامیانه که
شبی بود مقدر تو
بگو سخن که
جانی قصصات
آسمانی������������������������ که کلام
تست صافی و
حدیث من مکدر 1085 همه
صیدها بکردی
هله میر بار
دیگر�������������������������� سگ
خویش را رها
کن که کند
شکار دیگر همه
غوطه ها
بخوردی همه
کارها بکردی��������������������� منشین ز
پای یک دم که
بماند کار
دیگر همه
نقدها شمردی
به وکیل
درسپردی��������������������������� بشنو از
این محاسب عدد
و شمار دیگر تو
بسی سمن بران
را به کنار
درگرفتی������������������������� نفسی کنار
بگشا بنگر
کنار دیگر خنک
آن قماربازی
که بباخت آن
چه بودش�������������������� بنماند
هیچش الا هوس
قمار دیگر تو
به مرگ و
زندگانی هله
تا جز او
ندانی���������������������� نه چو
روسبی که هر
شب کشد او
بیار دیگر نظرش
به سوی هر کس
به مثال چشم
نرگس������������������� بودش زهر
حریفی طرب و
خمار دیگر همه
عمر خوار باشد
چو بر دو یار
باشد������������������������ هله تا تو
رو نیاری سوی
پشت دار دیگر که
اگر بتان چنین
اند ز شه تو
خوشه چینند��������������������� نبدست مرغ
جان را جز او
مطار دیگر 1086 هله
زیرک هله زیرک
هله زیرک هله
زوتر�������������������� هله کز
جنبش تو کار
همه نیکوتر بدوان
از پی مردان
بنگر از چپ و
راست���������������������� جسته از
سنگ ستاره ز
قمر مه روتر یک
به یک
پیش تو آیند
چو از جا بروی����������������������� همچو من
بسته کمرها ز
شکر خوش خوتر در
گلشن بگشاید ز
درون صورت عشق������������������������ صورتش چون
گل سرخ از گل
تر خوش بوتر عشق
داوود شود آهن
از او نرم شود���������������������������� شیر آهو
شود آن جا وزو
آهوتر هر
یکی ذره شود
عیسی و عیسی
نفسی������������������������ مرگ جان
بخش شود بلک ز
جان دلجوتر اندر
آن حال اگر
ماه ببوسد لب
تو������������������������������� گوییش خیز
برو از بر ما
آن سوتر دل
من پرسخنست ار
چه دهان
بربستم�������������������������� تا بگوید
خردی کوست ز
ما خوشگوتر 1087 بده
آن باده به ما
باده به ما
اولیتر������������������������������� هر چه
خواهی بکنی
لیک وفا
اولیتر سر
مردان چه کند
خوبتر از سجده
تو��������������������������� مسجد عیسی
ز جان سقف سما
اولیتر یک
فسون خوان
صنما در دل
مجنون بردم��������������������� غنج های
چو صبی را نه
صبا اولیتر عقل
را قبله کند
آنک جمال تو
ندید������������������������������ در کف کور
ز قندیل عطا
اولیتر تو
عطا می ده و از
چرخ ندا می
آید���������������������������� که ز دریا
و ز خورشید
عطا اولیتر لطف
ها کرده ای
امروز دو تا
کن آن را����������������������� چونک
در چنگ نیایی
تو دوتا
اولیتر چونک
خورشید برآید
بگریزد سرما���������������������������� هر کی
سردست از او
پشت و قفا
اولیتر تا
بدیدم چمنت ز
آب و گیا
ببریدم������������������������������� آن ستورست
که در آب و گیا
اولیتر سادگی
را ببرد گر چه
سخن نقش خوشست��������������������� بر رخ
آینه از نقش
صفا اولیتر صورت
کون تویی آینه
کون تویی������������������������������� داد
آینه به تصویر
بقا اولیتر خمش
این طبل مزن
تیغ بزن وقت
غزاست��������������������� طبل اگر
پشت سپاهست
غزا اولیتر 1088 سر
فروکن به سحر
کز سر بازار
نظر������������������������� طبله
کالبد آورده
ام آخر بنگر بر
سر کوی تو
پرطبله من بین
و بخر�������������������������� شانه ها و
شبه ها و سره
روغن ها تر شبه
من غم تو روغن
من مرهم تو������������������������������ شانه
ام محرم آن
زلف پر از
فتنه و شر از
فراقت تلفم
گشته خیالت
علفم��������������������������������� که دلم را
شکمی شد ز تو
پرجوع بقر من
ندانم چه کسم
کز شکرت
پرهوسم��������������������������� ای مگس ها
شده از ذوق
شکرهات شکر پرده
بردار صبا از
بر آن شهره
قبا����������������������������� تا ز
سیمین بر او
گردد کارم همه
زر چند
گویی تو بجو
یار وزو دست
بشو��������������������������� در دو
عالم نبود یار
مرا یار دگر چون
خرد ماند و دل
با من ای
خواجه بهل���������������������� ماه و
خورشید که
دیدست در
اعضای بشر چون
که در جان منی
شسته به چشمان
منی�������������������� شمس تبریز
خداوند تو
چونی به سفر 1089 هین
که آمد به سر
کوی تو مجنون
دگر������������������������� هین که
آمد به تماشای
تو دل خون دگر عاشق
روی تو را
گنبد گردون
نکشد���������������������������� مگرش جای
دهی بر سر
گردون دگر عاشق
تو نخورد حیله
و افسون کسی���������������������������� تو بخوان
و تو بدم بر
دلش افسون دگر عشق
روی تو به شش
سوی جهان دام
دلست������������������� که ندیدند
چنان رخ رخ
گلگون دگر رحمتی
کن تو بر آن
مرغ که در دام
افتاد����������������������� که
ندارد چو تو
شاهنشه بی چون
دگر کو
در این خانه
یکی سوخته
مفتونی����������������������������� که به شب
ها شنود ناله
مفتون دگر از
پس نیشکرت اشک
چو اطلس بارم�������������������������� چاره ام
نیست جز این
اطلس و اکسون
دگر 1090 صنما
این چه گمانست
فرودست حقیر��������������������������� تا بدین
حد مکن و جان
مرا خوار مگیر کوه
را که کند
اندر نظر مرد
قضا������������������������������� کاه را
کوه کند ذاک
علی الله یسیر خنک
آن چشم که
گوهر ز خسی
بشناسد������������������������ خنک آن
قافله ای که
بودش دوست
خفیر حاکمی
هر چه تو نامم
بنهی خشنودم���������������������������� جان پاک
تو که جان از
تو شکورست و
شکیر ماه
را گر تو حبش
نام نهی سجده
کند��������������������������� سرو را
چنبر خوانی
نکند هیچ نفیر زانک
دشنام تو بهتر
ز ثناهای جهان���������������������������� ز کجا
بانگ سگان و ز
کجا شیر زئیر ای
که بطال تو
بهتر ز همه
مشتغلان���������������������������� جز تو
جمله همه لاست
از آنیم فقیر تاج
زرین بده و
سیلی آن یار
بخر������������������������������ ور کسی
نشنود این را
انما انت نذیر بر
قفای تو چو
باشد اثر سیلی
دوست��������������������������� بوسه ها
یابد رویت ز
نگاران ضمیر مرد
دنیا عدمی را
حشمی پندارد��������������������������������� عمر در
کار عدم کی
کند ای دوست
بصیر رفت
مردی به طبیبی
به کله درد
شکم�������������������������� گفت او را
تو چه خوردی
که برستست
زحیر بیشتر
رنج که آید
همه از فعل
گلوست��������������������������� گفت من
سوخته نان
خوردم از پست
فطیر گفت
سنقر برو آن
کحل عزیزی به
من آر���������������������� گفت
درد شکم و کحل
خه ای شیخ
کبیر گفت
تا چشم تو مر
سوخته را
بشناسد��������������������������� تا ننوشی
تو دگر سوخته
ای نیم ضریر نیست
را هست گمان
برده ای از
ظلمت چشم������������������� چشمت از
خاک در شاه
شود خوب و
منیر هله
ای شارح دل ها
تو بگو شرح
غزل������������������������ من اگر شرح
کنم نیز برنجد
دل میر 1091 نه
که مهمان
غریبم تو مرا
یار مگیر���������������������������� نه که
فلاح توام
سرور و سالار
مگیر نه
که همسایه آن
سایه احسان
توام������������������������������ تو مرا
همسفر و مشفق
و غمخوار مگیر شربت
رحمت تو بر
همگان
گردانست�������������������������� تو مرا
تشنه و مستسقی
و بیمار مگیر نه
که هر سنگ ز
خورشید نصیبی
دارد������������������������ تو
مرا منتظر و
کشته دیدار
مگیر نه
که لطف تو گنه
سوز گنه
کارانست��������������������������� تو مرا
تایب و مستغفر
غفار مگیر نه
که هر مرغ به
بال و پر تو می
پرد�������������������������� تو مرا
صعوه شمر جعفر
طیار مگیر به
دو صد پر
نتوان بی مددت
پریدن���������������������������� تو مرا
زیر چنین دام
گرفتار مگیر خفتگان
را نه تماشای
نهان می بخشی�������������������������� تو
مرا خفته شمر
حاضر و بیدار
مگیر نه
که بوی جگر
پخته ز من می
آید����������������������������� مدد اشک
من و زردی
رخسار مگیر نه
که مجنون ز تو
زان سوی خرد
باغی یافت������������������ از جنون
خوش شد و می
گفت خرد زار
مگیر با
جنون تو خوشم
تا که فنون را
چه کنم������������������������ چون تو
همخوابه شدی
بستر هموار
مگیر چشم
مست تو خرابی
دل و عقل همه
ست����������������������� عارض چون
قمر و رنگ چو
گلنار مگیر قامت
عرعریت قامت
ما دوتا کرد������������������������������� نادری ذقن
و زلف چو زنار
مگیر این
تصاویر همه
خود صور عشق
بود�������������������������� عشق بی
صورت چون قلزم
زخار مگیر خرمن
خاکم و آن ماه
بگردم گردان����������������������������� تو مرا
همتک این گنبد
دوار مگیر من
به کوی تو خوشم
خانه من ویران
گیر���������������������� من به بوی
تو خوشم نافه
تاتار مگیر میکده
ست این سر من
ساغر می گو
بشکن��������������������� چون زرست
این رخ من زر
به خروار مگیر چون
دلم بتکده شد
آزر گو بت
متراش�������������������������� چون سرم
معصره شد خانه
خمار مگیر کفر
و اسلام کنون
آمد و عشق از
ازلست����������������������� کافری را
که کشد عشق ز
کفار مگیر بانگ
بلبل شنو ای
گوش بهل نعره
خر�������������������������� در گلستان
نگر ای چشم و
پی خار مگیر بس
کن و طبل مزن
گفت برای
غیرست������������������������ من خود
اغیار خودم
دامن اغیار
مگیر 1092 اختران
را شب وصلست و
نثارست و نثار��������������������� چون سوی
چرخ عروسیست ز
ماه ده و چار زهره
در خویش
نگنجد ز
نواهای لطیف������������������������ همچو بلبل
که شود مست ز
گل فصل بهار جدی
را بین به
کرشمه به اسد
می نگرد������������������������ حوت را
بین که ز دریا
چه برآورد
غبار مشتری
اسب دوانید
سوی پیر زحل����������������������������� که جوانی
تو ز سر گیر و
بر او مژده
بیار کف
مریخ که پرخون
بود از قبضه
تیغ�������������������������� گشت جان
بخش چو خورشید
مشرف آثار دلو
گردون چو از
آن آب حیات آمد
پر�������������������������� شود آن
سنبله خشک از
او گوهربار جوز
پرمغز ز میزان
و شکستن نرمد��������������������������� حمل از
مادر خود کی
بگریزد به
نفار تیر
غمزه چو رسید
از سوی مه بر
دل قوس������������������� شب روی
پیشه گرفت از
هوسش عقرب وار اندر
این عید برو
گاو فلک قربان
کن��������������������������� گر
نه ای چون
سرطان در وحلی
کژرفتار این
فلک هست سطرلاب
و حقیقت عشقست��������������������� هر چه
گوییم از این
گوش سوی معنی
دار شمس
تبریز در آن
صبح که تو
درتابی������������������������� روز روشن
شود از روی چو
ماهت شب تار 1093 روستایی
بچه ای هست
درون بازار���������������������������� دغلی لاف
زنی سخره کنی
بس عیار که
از او محتسب و
مهتر بازار
بدرد���������������������������� در
فغانند از او
از فقعی تا
عطار چون
بگویند چرا می
کنی این
ویرانی��������������������������� دست کوته
کن و دم درکش و
شرمی می دار او
دو صد عهد کند
گوید من بس
کردم�������������������������� توبه کردم
نتراشم ز شما
چون نجار بعد
از این بد
نکنم عاقل و
هوشیار شدم������������������������� که مرا
زخم رسید از
بد و گشتم
بیدار باز
در حین ببرد
از بر همسایه
گرو���������������������������� بخورد
بامی و چنگی همه
با خمر و خمار خویشتن
را به کناری
فکند رنجوری���������������������������� که به یک
ساله تب تیز
بود گشته نزار این
هم از مکر که
تا درفکند
مسکینی��������������������������� که بر او
رحم کند او به
گمان و پندار پس
بگوید که مرا
مکنت چندین
سیم است����������������������� پیش
هر کس به فلان
جای و نقدی
بسیار هر
که زین رنج
مرا باز یکی
یارانه���������������������������� بکند در
عوض آن بکنم
من صد بار تا
از این شیفته
سر نیز تراشی
بکند����������������������������� به طریق
گرو و وام به
چار و ناچار چون
بداند برود
خاک کند بر سر
او����������������������������� جامه زد
چاک به زنهار
از این بی
زنهار چون
شود قصد که
گیرند بپوشد
ازرق�������������������������� صوفیی
گردد صافی صفت
بی آزار یک
زبان دارد صد
گز که به ظاهر
سگزست������������������ چون به
زخمش نگری
باشد چاهی
پرمار به
گهی کز سر
عشرت لطف آغاز
کند�������������������������� شکرابت
دهد او از شکر
آن گفتار همه
مهر و کرم و
خاکی و عشق
انگیزی����������������������� که بجوشد
دل تو وز تو
رود جمله قرار و
گهی از سر فضل
و هنر آغاز
کند���������������������������� که بگویی
تو که لقمان
زمانست به کار تا
که از زهد و
تقزز سخن آغاز
کند���������������������������� سر و گردن
بتراشد چو کدو
یا چو خیار روزی
از معرفت و
فقه بسوزد ما
را���������������������������� که بگویم
که جنیدست و ز
شیخان کبار چون
بکاوی دغلی
گنده بغل
مکاری����������������������������� آفتی
مزبله ای جمله
شکم طبلی خوار هیچ
کاری نه از او
جمله شکم
خواری و بس������������������� پس از آن
گشت به هر
مصطبه او اشکم
خوار محتسب
کو ز کفایت چو
نظام الملکست������������������������� کرد از
مکر چنین کس
رخ خود در
دیوار زاری
آغاز کند او
که همه خرد و
بزرگ����������������������� همه یاریش
کنند ار چه
بدیدند یسار محتسب
عقل تو است دان که
صفاتت بازار��������������������� وان دغل
هست در او نفس
پلید مکار چون
همه از کف او
عاجز و مسکین
گشتند�������������������� جمله
گفتند که
سحرست فن این
طرار چونک
سحرست نتانیم
مگر یک حیله��������������������������� برویم از
کف او نزد
خداوند کبار صاحب
دید و بصیرت
شه ما شمس
الدین����������������������� که از او
گشت رخ روح چو
صد روی نگار چو
از او داد
بخواهیم از
این بیدادی����������������������������� او به یک
لحظه رهاند
همه را از
آزار که
اگر هیبت او
دیو پری
نشناسد�������������������������������� هر یکی
زاهد عصری شود
و اهل وقار برهندی
همه از ظلمت
این نفس لایم���������������������������� گر از او
یک نظری فضل
بتابند بهار خاک
تبریز که از
وی چو حریم
حرم است��������������������� بس از او
برخورد آن جان
و روان زوار 1094 پر
ده آن جام می
را ساقیا بار
دیگر����������������������������� نیست در
دین و دنیا
همچو تو یار
دیگر کفر
دان در طریقت
جهل دان در
حقیقت������������������������ جز تماشای
رویت پیشه و
کار دیگر تا
تو آن رخ
نمودی عقل و
ایمان ربودی������������������������ هست منصور
جان را هر طرف
دار دیگر جان
ز تو گشت شیدا
دل ز تو گشت
دریا����������������������� کی
کند التفاتی
دل به دلدار
دیگر جز
به بغداد کویت
یا خوش آباد
رویت�������������������������� نیست هر
دم فلک را جز
که پیکار دیگر در
خرابات مردان
جام جانست
گردان�������������������������� نیست
مانند ایشان
هیچ خمار دیگر همتی
دار عالی کان
شه لاابالی���������������������������������� غیر انبار
دنیا دارد
انبار دیگر پاره
ای چون برانی
اندر این ره
بدانی�������������������������� غیر این
گلستان ها باغ
و گلزار دیگر پا
به مردی فشردی
سر سلامت
ببردی�������������������������� رفت دستار
بستان شصت
دستار دیگر دل
مرا برد ناگه
سوی آن شهره
خرگه�������������������������� من گرفتار
گشتم دل
گرفتار دیگر روز
چون عذر آری
شب سر خواب
خاری�������������������� پای ما تا
چه گردد هر دم
از خار دیگر جز
که در عشق
صانع عمر هرزه
ست و ضایع��������������� ژاژ دان
در طریقت فعل
و گفتار دیگر بخت
اینست و دولت
عیش اینست و
عشرت�������������������� کو جز این
عشق و سودا
سود و بازار
دیگر گفتمش
دل ببردی تا
کجاها سپردی������������������������������ گفت نی من
نبردم برد
عیار دیگر گفتمش
من نترسم من
هم از دل
بپرسم�������������������������� دل بگوید
نماند شک و
انکار دیگر راستی
گوی ای جان
عاشقان را
مرنجان����������������������� جز تو در
دلربایان کو
دل افشار دیگر چون
کمالات فانی
هستشان این
امانی��������������������������� که به هر
دم نمایند لطف
و ایثار دیگر پس
کمالات آن را
کو نگارد جهان
را��������������������������� چون تقاضا
نباشد عشق و
هنجار دیگر بحر
از این روی
جوشد مرغ از
این رو خروشد��������������� تا در
این دام افتد
هر دم آشکار
دیگر چون
خدا این جهان
را کرد چون
گنج پیدا���������������������� هر سری پر
ز سودا دارد
اظهار دیگر هر
کجا خوش نگاری
روز و شب بی
قراری������������������ جوید او
حسن خود را
نوخریدار
دیگر هر
کجا ماه رویی
هر کجا مشک
بویی������������������������� مشتری وار
جوید عاشقی
زار
دیگر این
نفس مست اویم
روز دیگر
بگویم���������������������������� هم بر این
پرده تر با تو
اسرار دیگر بس
کن و طبل کم زن
کاندر این باغ
و گلشن������������������� هست پهلوی
طبلت بیست
نعار دیگر 1095 داد
جاروبی به دستم
آن نگار������������������������������������ گفت کز
دریا
برانگیزان
غبار باز
آن جاروب را ز
آتش بسوخت������������������������������ گفت کز
آتش تو جاروبی
برآر کردم
از حیرت سجودی
پیش او��������������������������������� گفت بی
ساجد سجودی
خوش بیار آه
بی ساجد سجودی
چون بود����������������������������������� گفت بی
چون باشد و بی
خارخار گردنک
را پیش کردم
گفتمش������������������������������������ ساجدی را
سر ببر از
ذوالفقار تیغ
تا او بیش زد
سر بیش شد����������������������������������� تا برست
از گردنم سر
صد هزار من
چراغ و هر سرم
همچون فتیل������������������������������� هر
طرف اندر
گرفته از شرار شمع
ها می ورشد از
سرهای من������������������������������� شرق تا
مغرب گرفته از
قطار شرق
و مغرب چیست
اندر لامکان������������������������������ گلخنی
تاریک و حمامی
به کار ای
مزاجت سرد کو
تاسه دلت����������������������������������� اندر این
گرمابه تا کی
این قرار برشو
از گرمابه و
گلخن مرو����������������������������������� جامه کن
دربنگر آن نقش
و نگار تا
ببینی نقش های
دلربا������������������������������������������ تا ببینی
رنگ های لاله
زار چون
بدیدی سوی
روزن درنگر��������������������������������� کان نگار
از عکس روزن
شد نگار شش
جهت حمام و
روزن لامکان������������������������������� بر سر
روزن جمال
شهریار خاک
و آب از عکس او
رنگین شده����������������������������� جان بباریده
به ترک و
زنگبار روز
رفت و قصه ام
کوته نشد����������������������������������� ای شب و روز از
حدیثش شرمسار شاه
شمس الدین
تبریزی مرا������������������������������������� مست می
دارد خمار
اندر خمار 1096 گر
ز سر عشق او
داری خبر����������������������������������� جان بده
در عشق و در
جانان نگر عشق
دریاییست و
موجش ناپدید��������������������������������� آب دریا
آتش و موجش
گهر گوهرش
اسرار و هر
سویی از او������������������������������� سالکی را
سوی معنی راه
بر سر
کشی از هر دو
عالم همچو موی���������������������������� گر
سر مویی از
این یابی خبر دوش
مستی خفته
بودم نیم شب����������������������������������� کاوفتاد
آن ماه را بر
ما گذر دید
روی زرد من در
ماهتاب������������������������������������ کرد روی
زرد ما از اشک
تر رحمش
آمد شربت وصلم
بداد������������������������������������ یافت یک
یک موی من
جانی دگر گر
چه مست افتاده
بودم از شراب������������������������������� گشت یک یک
موی بر من
دیده ور در
رخ آن آفتاب
هر دو کون������������������������������������ مست
لایعقل همی
کردم نظر 1097 عقل
بند ره روانست
ای پسر������������������������������������ بند بشکن
ره عیانست ای
پسر عقل
بند و دل فریب
و جان حجاب������������������������������ راه از
این هر سه
نهانست ای پسر چون
ز عقل و جان و
دل برخاستی����������������������������� این یقین
هم در گمانست
ای پسر مرد
کو از خود
نرفت او مرد
نیست����������������������������� عشق
بی درد
آفسانست ای
پسر سینه
خود را هدف کن
پیش دوست������������������������������ هین که
تیرش در
کمانست ای پسر سینه
ای کز زخم
تیرش خسته شد������������������������������� در جبینش
صد نشانست ای
پسر عشق
کار نازکان
نرم نیست������������������������������������� عشق کار
پهلوانست ای
پسر هر
کی او مر
عاشقان را
بنده شد������������������������������� خسرو و صاحب
قرانست ای پسر عشق
را از کس مپرس
از عشق پرس�������������������������� عشق ابر
درفشانست ای
پسر ترجمانی
منش محتاج
نیست������������������������������������� عشق خود
را ترجمانست
ای پسر گر
روی بر آسمان
هفتمین��������������������������������������� عشق
نیکونردبانست
ای پسر هر
کجا که
کاروانی می
رود������������������������������������ عشق قبله
کاروانست ای
پسر این
جهان از عشق
تا نفریبدت����������������������������������� کاین جهان
از تو جهانست
ای پسر هین
دهان بربند و
خامش چون صدف�������������������������� کاین
زبانت خصم
جانست ای پسر شمس
تبریز آمد و
جان شادمان���������������������������������� چونک با
شمسش قرانست
ای پسر 1098 آمدم
من بی دل و جان
ای پسر���������������������������������� رنگ من
بین نقش
برخوان ای پسر نی
غلط من نامدم
تو آمدی��������������������������������������� در وجود
بنده پنهان ای
پسر همچو
زر یک لحظه در
آتش بخند������������������������������ تا ببینی
بخت خندان ای
پسر در
خرابات دلم
اندیشه هاست������������������������������������ در هم
افتاده چو
مستان ای پسر پای
دار و شور
مستان گوش دار�������������������������������� در شکست و
جست دربان ای
پسر آمدم
و آوردمت
آیینه ای������������������������������������������ روی بین و
رو مگردان ای
پسر کفر
من آیینه
ایمان توست���������������������������������������� بنگر اندر
کفر ایمان ای
پسر می
زنم من نعره
ها در خامشی��������������������������������� آمدم
خاموش گویان
ای پسر 1099 ای
نهاده بر سر
زانو تو سر������������������������������������� وز درون
جان جمله
باخبر پیش
چشمت سرکش
روپوش نیست������������������������������ آفرین ها
بر صفای آن
بصر بحر
خونست ای صنم
آن چشم نیست���������������������������� الحذر ای
دل ز زخم آن
نظر در
مژه او گر چه
دل را مژده
هاست��������������������������� الحذر
ای عاشقان از
وی حذر او
به زیر کاه آب
خفته ست�������������������������������������� پا منه
گستاخ ور نی
رفت سر خفته
شکلی اصل هر
بیدادیی������������������������������������ تا ز
خوابش تو
نخسپی ای پسر پاره
خواهم کرد من
جامه ز تو���������������������������������� ای برادر
پاره ای زین
گرمتر سرکه
آشامی و گویی
شهد کو������������������������������������ دست تو در
زهر و گویی کو
شکر روح
را عمریست
صابون می زنی����������������������������� یا تو را
خود جان
نبودست ای مگر تا
به کی صیقل
زنی آیینه را������������������������������������� شرم بادت
آخر از آیینه
گر سوی
بحر شمس
تبریزی گریز���������������������������������� تا برآرد
ز آینه جانت
گهر 1100 بس
که می انگیخت
آن مه شور و شر�������������������������� بس که می
کرد او جهان
زیر و زبر مر
زبان را طاقت
شرحش نماند�������������������������������� خیره
گشته همچنین
می کرد سر ای
بسا سر همچنین
جنبان شده���������������������������������� با دهان
خشک و با
چشمان تر در
دو چشمش بین
خیال یار ما���������������������������������� رقص رقصان
در سواد آن
بصر من
به سر گویم
حدیثش بعد از
این������������������������������ من زبان
بستم ز گفتن
ای پسر پیش
او رو ای نسیم
نرم رو������������������������������������� پیش او
بنشین به رویش
درنگر تیز
تیزش بنگر ای
باد صبا������������������������������������� چشم و دل
را پر کن از
خوبی و فر ور
ببینی یار ما
را روترش������������������������������������� پرده ای
باشد ز غیرت
در نظر مو
نباشد عکس مو
باشد در آب��������������������������������� صورتی
باشد ترش اندر
شکر توبه
کردم از سخن
این باز چیست������������������������������ توبه نبود
عاشقانش را
مگر توبه
شیشه عشق او
چون گازرست����������������������������� پیش
گازر چیست کار
شیشه گر بشکنم
شیشه بریزم
زیر پای������������������������������������� تا خلد در
پای مرد بی
خبر شحنه
یار ماست هر
کو خسته شد������������������������������� گو مرا
بسته به پیش
شحنه بر شحنه
را چاه زنخ
زندان ماست��������������������������������� تا نهم
زنجیر زلفش
پای بر بند
و زندان خوش
ای زنده دلان�������������������������������� خوش مرا
عیشیست آن جا
معتبر گر
چه می کاهم چو
ماه از عشق او����������������������������� گر چه می
گردم چه گردون
بر قمر بعد
من صد سال
دیگر این غزل��������������������������������� چون جمال
یوسفی باشد
سمر زانک
دل هرگز نپوسد
زیر خاک������������������������������� این ز دل
گفتم نگفتم از
جگر من
چو داوودم شما
مرغان پاک��������������������������������� وین غزل
ها چون زبور
مستطر ای
خدایا پر این
مرغان مریز����������������������������������� چون
به داوودند از
جان یارگر ای
خدایا دست بر
لب می نهم������������������������������������ تا نگویم
زان چه گشتم
مستتر 1101 نرم
نرمک سوی
رخسارش نگر�������������������������������� چشم بگشا
چشم خمارش نگر چون
بخندد آن عقیق
قیمتی��������������������������������������� صد هزاران
دل گرفتارش
نگر سر
برآر از مستی
و بیدار شو����������������������������������� کار و بار
و بخت بیدارش
نگر اندرآ
در باغ بی
پایان دل���������������������������������������� میوه
شیرین بسیارش
نگر شاخه
های سبز
رقصانش ببین���������������������������������� لطف آن گل
های بی خارش
نگر چند
بینی صورت نقش
جهان������������������������������������ بازگرد و
سوی اسرارش
نگر حرص
بین در طبع
حیوان و نبات������������������������������ بعد از آن
سیری و ایثارش
نگر حرص
و سیری صنعت
عشقست و بس������������������������� گر ندیدی
عشق را کارش
نگر گر
ندیدی عشق رنگ
آمیز را����������������������������������� رنگ روی
عاشق زارش نگر با
چنین دشوار
بازاری که
اوست�������������������������������� با زر و بی
زر خریدارش
نگر 1102 عشق
را با گفت و با
ایما چه کار������������������������������� روح را با
صورت اسما چه
کار عاشقان
گوی اند در
چوگان یار��������������������������������� گوی را با
دست و یا با پا
چه کار هر
کجا چوگانش
راند می رود���������������������������������� گوی
را با پست و با
بالا چه کار آینه
ست و مظهر روی
بتان������������������������������������� با
نکوسیماش و
بدسیما چه کار سوسمار
از آب خوردن
فارغست������������������������������� مر ورا با
چشمه و سقا چه
کار آن
خیالی که ضمیر
اوطان اوست������������������������������� پاش را با
مسکن و با جا
چه کار عیسیی
که برگذشت او
از اثیر����������������������������������� با غم
سرماش و یا
گرما چه کار ای
رسایل کشته با
نادی غیب������������������������������������ رو تو را
با گفت و با
غوغا چه کار 1103 رفتم
آن جا مست و
گفتم ای نگار�������������������������������� چون مرا
دیوانه کردی
گوش دار گفت
بنگر گوش من
در حلقه ایست������������������������������ بسته آن
حلقه شو چون
گوشوار زود
بردم دست سوی
حلقه اش���������������������������������� دست بر من
زد که دست از
من بدار اندر
این حلقه تو
آنگه ره بری����������������������������������� کز صفا
دری شوی تو
شاهوار حلقه
زرین من وانگه
شبه���������������������������������������� کی رود بر
چرخ عیسی با
حمار 1104 باز
شد در عاشقی
بابی دگر������������������������������������� بر جمال
یوسفی تابی
دگر مژده
بیداران راه
عشق را��������������������������������������� آنک دیدم
دوش من خوابی
دگر ساخته
شد از برای
طالبان��������������������������������������� غیر این
اسباب اسبابی
دگر ابرها
گر می نبارد
نقد شد��������������������������������������� از برای
زندگی آبی دگر یارکان
سرکش شدند و
حق بداد��������������������������������� غیر این
اصحاب اصحابی
دگر سبزه
زار عشق را
معمور کرد���������������������������������� عاشقان را
دشت و دولابی
دگر وین
جگرهایی که بد
پرزخم عشق������������������������������ شد
درآویزان به
قلابی دگر عشق
اگر بدنام
گردد غم مخور���������������������������������� عشق دارد
نام و القابی
دگر کفشگر
گر خشم گیرد
چاره شد���������������������������������� صوفیان را
نعل و قبقابی
دگر گر
نداند حرف
صوفی دان که
هست���������������������������� دردهای
عشق را بابی
دگر از
هوای شمس دین
آموختم�������������������������������������� جانب
تبریز آدابی
دگر 1105 ای
خیالت در دل
من هر سحور��������������������������������� می خرامد
همچو مه یک
پاره نور نقش
خوبت در میان
جان ما������������������������������������� آتش
و شور افکند
وانگه چه شور آتشی
کردی و گویی
صبر کن����������������������������������� من ندانم
صبر کردن در
تنور یاد
داری کآمدی تو
دوش مست���������������������������������� ماه بودی
یا پری یا جان
حور آن
سخن هایی که
گفتی چون شکر������������������������������ وان اشارت
ها که می کردی
ز دور دست
بر لب می زدی
یعنی که تو������������������������������� از برای
این دل من
برمشور دست
بر لب می نهی
یعنی که صبر����������������������������� با لب
لعلت کجا ماند
صبور رو
به بالا می
کنی یعنی خدا������������������������������������� چشم بد را
از جمالم دار
دور ای
تو پاک از نقش
ها وز روی تو������������������������������ هر زمانی
یوسفی اندر
صدور 1106 راز
را اندر میان
نه وامگیر������������������������������������� بنده را
هر لحظه از
بالا مگیر تو
نکو دانی که
هر چیز از
کجاست����������������������������� گر
خطاها رفت آن
از ما مگیر روستایی
گر بوم آن
توام����������������������������������������� روستایی
خویش را رستا
مگیر چون
مرا در عشق ست
ا کرده ای������������������������������ خود مرا
شاگرد گیر ستا
مگیر تو
مرا از ذوق می
گیری گلو������������������������������������ تا بنالم
گویمت آن جا
مگیر سوی
بحرم کش که
خاشاک توام��������������������������������� تو مرا
خود لایق دریا
مگیر از
الست آمد صلاح
الدین تمام����������������������������������� تو ورا ز
امروز و از
فردا مگیر 1107 در
چمن آیید و
بربندید دید��������������������������������������� تا نیفتد
بر جماعت هر
نظر من
زیان ها کرده
ام من دیده ام���������������������������������� زخم ها از
چشم هر بی پا و
سر چشم
بد دیدیم ما
کز زخم او�������������������������������������� روسیه
گردد عیان شمس
و قمر دور
باد از رزم
شیران چشم سگ������������������������������� دور
باد از مهد
عیسی کون خر تیر
پرانست از چشم
بدان���������������������������������������� خلوت آمد
تیر ایشان را
سپر لیک
چشم نیک و بد
آمیخته ست��������������������������������� قلب را هر
کس بنشناسد ز
زر زاهدانش
آه ها پنهان
کنند���������������������������������������� خلوتی
جویند در وقت
سحر لیک
این مستان به
حکم خود نیند�������������������������������� نیستشان
جز حفظ حق
حصنی دگر باد
کم پران مزن
لاف خوشی������������������������������������ باد آرد
خاک و خس را در
بصر 1108 ساقیا
باده چون نار
بیار������������������������������������������ دفع غم را
تو ز اسرار
بیار باده
ای را که ز دل
می جوشد����������������������������������� زود ای
ساقی دلدار
بیار کافر
عشق بیا باده
ببین������������������������������������������ نیست شو
در می و اقرار
بیار ساقیا
دست همه مستان
گیر�������������������������������������� همچنان
جانب گلزار
بیار پیش
این شاهد ما
خوبان را�������������������������������������� گردن بسته
ز بلغار بیار مومنان
را همه عریان
کردی������������������������������������ گروی نیز
ز کفار بیار شمس
تبریز بگو
دولت را��������������������������������������� بپذیر
اندک و بسیار
بیار 1109 ساقیا
باده گلرنگ
بیار������������������������������������������� داروی درد
دل تنگ بیار روز
بزمست نه روز
رزمست����������������������������������� خنجر جنگ
ببر چنگ بیار ای
ز تو دردکشان
دردکشان������������������������������������� دردیی که
کندم دنگ بیار من
ز هر درد نمی
گردم دنگ����������������������������������� دردی آن
سره سرهنگ
بیار روز
جامست نه نام
و ناموس������������������������������������ نام از
پیش ببر ننگ
بیار کیمیایی
که کند سنگ
عقیق�������������������������������������� آزمون کن
بر او سنگ
بیار صیقل
آینه نه فلکست��������������������������������������������� ز امتحان
آهن پرزنگ
بیار چشمه
خضر تو را می
خواند������������������������������������ که
سبو کش دو سه
فرسنگ بیار پس
گردن ز چه رو
می خاری���������������������������������� نک ظفر
هست تو آهنگ
بیار حرف
رنگست اگر خوش
بویست������������������������������� جان بی
صورت و بی رنگ
بیار کم
کنی رنگ
بیفزاید روح��������������������������������������� بوی روح
صنم شنگ بیار لب
ببند از دغل و
از حیلت�������������������������������������� جان بی
حیلت و فرهنگ
بیار 1110 از
لب یار شکر را
چه خبر������������������������������������� وز رخش
شمس و قمر را
چه خبر با
دمش باد بهاری
چه زند��������������������������������������� وز قدش
سرو و شجر را
چه خبر گر
جهان زیر و
زبر گشت از او�������������������������������� عاشق زیر
و زبر را چه
خبر چونک
جان محرم
اسرارش نیست������������������������������ از رهش
اهل خبر را چه
خبر گر
چه نرگس
نگرانست به
باغ���������������������������������� از چمن
نرگس تر را چه
خبر گفته
هر قوم هم از
مستی خویش�������������������������������� که ز ما
قوم دگر را چه
خبر گفت
چونی و دل تو
چونست������������������������������������� از دل این
خسته جگر را
چه خبر با
ملک تاج و کمر
گر به همند���������������������������������� از ملک
تاج و کمر را
چه خبر کم
کن این ناله
که کس واقف
نیست����������������������������� ز آه عشاق
سحر را چه خبر 1111 روزی
خوشست رویت از
نور روز خوشتر�������������������� باده
نکوست لیکن
ساقی ز می
نکوتر هر
بسته ای که
باشد امروز
برگشاید���������������������������� دل در
مراد پیچد چون
باز در کبوتر هر
بی دلی ز دلبر
انصاف خود
بیابد��������������������������� هر تشنه
ای نشیند بر
آب حوض کوثر هر
دم دهد بت من
نو ساغری به
ساقی������������������������� کامروز
بزم عامست این
را به عاشقان
بر یک
ساغر لطیفی کز
غایت لطیفی������������������������������ گویی همه
شرابست خود
نیست هیچ ساغر 1112 بر
منبرست این دم
مذکر مذکر���������������������������������� چون چشمه
روانه مطهر
مطهر بر
منبری بلندی
دانای
هوشمندی�������������������������������� بر پای
منبر او مکرر
مکرر هر
لفظ او جهانی
روشن چو
آسمانی���������������������������� بگشاده در
بیانی مقرر
مقرر زین
گونه درگشایی
داده تو را
رهایی��������������������������� از
حبس خاکدانی
مکدر مکدر بنهاده
نردبانی از
صنعت زبانی��������������������������������� بر بام
آسمانی مدور
مدور نور
از درون هیزم
بیرون کشید
آتش��������������������������� آتش ز خود
نیامد منور
منور آتش
به فعل مردم
زاید ز سنگ و
آهن�������������������������� و اختر به
امر زاید مدبر
مدبر مر
هر پیمبری را
بودست معجز نو����������������������������� چون
نیست معجزه او
مشهر مشهر مسعود
از اوست نحسی
فردوس از او
است حبسی������������� محکوم از
اوست نفسی
مزور مزور این
منبر و مذکر
در نفس توست
در سر������������������������ اما در
این طلب تو
مقصر مقصر 1113 ای
جان جان جان
ها جانی و چیز
دیگر������������������������ وی کیمیای
کان ها کانی و
چیز دیگر ای
آفتاب باقی وی
ساقی سواقی��������������������������������� وی
مشرب مذاقی
آنی و چیز
دیگر ای
مشعله یقین را
وی پرورش زمین
را������������������������ وی عقل
اولین را ثانی
و چیز دیگر ای
مظهر الهی وی
فر پادشاهی��������������������������������� هر صنعتی
که خواهی تانی
و چیز دیگر هر
گون غرایبی را
هر
بوالعجایبی
را�������������������������� هر غیب و
غایبی را دانی
و چیز دیگر زان
عشق همچو
افیون لیلی
کنی و مجنون���������������������� ای
از سنات گردون
سانی و چیز
دیگر ای
نور صدرها را
اومید صبرها
را���������������������������� بر اوج
ابرها را رانی
و چیز دیگر ای
فخر انبیا را
وی ذخر اولیا
را������������������������������� وی قصر
اجتبا را بانی
و چیز دیگر ای
گنج مغفرت را
وی بحر مرحمت
را������������������������� من غیر
درگهت را شانی
و چیز دیگر چشمی
که غیر رویت
بیند ز بهر
زینت������������������������� باشد در
این جریمت
زانی و چیز
دیگر ای
اصل اصل مبدا
وی دستگیر
فردا���������������������������� گشتم به
دست سودا عانی
و چیز دیگر پرست
این دهانم بر
غیر تو نخوانم������������������������������ چون هست
غیر گوشت فانی
و چیز دیگر 1114 ای
محو عشق گشته
جانی و چیز
دیگر������������������������� ای آنک آن
تو داری آنی و
چیز دیگر اسرار
آسمان را و
احوال این و
آن را�������������������������� از لوح
نانبشته
خوانی و چیز دیگر هر
دم ز خلق پرسی
احوال عرش و
کرسی�������������������� آن را و صد
چنان را دانی
و چیز دیگر لعلیست
بی نهایت در
روشنی به غایت�������������������������� آن لعل بی
بها را کانی و
چیز دیگر حکمی
که راند فرمان
روز الست بر
جان���������������������� آن
جمله حکم ها
را رانی و چیز
دیگر چشمی
که دید آن رو
گر عشق راند
این سو�������������������� آن چشم
نیست والله
زانی و چیز
دیگر آن
چشم احول آمد
در گام اول
آمد������������������������������� کو گفت
اولی را ثانی
و چیز دیگر هر
کو بقا نیابد
از شمس حق
تبریز����������������������������� او هست در
حقایق فانی و
چیز دیگر 1115 ای
آینه فقیری
جانی و چیز
دیگر�������������������������������� وی آنک در
ضمیری آنی و
چیز دیگر اسرار
آسمان را
اندیشه و نهان
را������������������������������ احوال این
و آن را دانی و
چیز دیگر تاریخ
برگذشته بر
انسی و فرشته������������������������������� خط های
نانبشته
خوانی و چیز
دیگر از
غیب حصه ها را
بدهی به
مستحقان������������������������� وز سینه
غصه ها را
رانی و چیز
دیگر 1116 هر
کس به جنس
خویش درآمیخت
ای نگار�������������������� هر کس به
لایق گهر خود
گرفت یار او
را که داغ
توست نیارد
کسی خرید��������������������������� آن کو
شکار توست کسی
چون کند شکار ما
را چو لطف روی
تو بی خویشتن
کند������������������������ ما را ز
روی لطف تو بی
خویشتن مدار چون
جنس همدگر
بگرفتند جنس
جنس�������������������������� هر
جنس جنس گوهر
خود کرد
اختیار با
غیر جنس اگر
بنشیند بود
نفاق�������������������������������� مانند آب
و روغن و
مانند قیر و
قار تا
چون به جنس
خویش رود از
خلاف جنس������������������� زین سوی
تشنه تر شده
باشد بدان
کنار هرکه
از تو می
گریزد با
دیگری خوشست��������������������� و آنک از
تو می رمد به
کسی دارد او
قرار و
آن کو ترش
نشست به پیش
تو همچو ابر��������������������� خندان
دلست پیش دگر
کس چو نوبهار گویی
که نیست از مه
غیبم بجز دریغ��������������������������� وز جام و
خمر روح مرا
نیست جز خمار آن
نای و نوش یاد
نمی آیدت که
تو������������������������������ خوش می
خوری ز دست
یکی دیو
سنگسار صد
جام درکشی ز
کف دیو آنگهی������������������������������ بینی ترش
کنی بخور ای
خام پخته خوار این
جا سرک فکنده
و رویک ترش
ولیک���������������������� آن جا چو
اژدهای سیه
فام کوهسار با
جنس همچو سوسن
و با غیر جنس
گنگ��������������������� با جنس
خویش چون گل و
با غیر جنس خار رو
رو به جمله
خلق نتانی تو
جنس بود������������������������� شاخی ز صد
درخت نشد حامل
ثمار چون
شاخ یک درخت
شدی زان دگر
ببر����������������������� جویای وصل
این شده ای
دست از آن
بدار گر
زانک جنس مفخر
تبریز گشت جان������������������������� احسنت ای
ولایت و شاباش
کار و بار 1117 دل
ناظر جمال تو
آن گاه انتظار��������������������������������� جان مست
گلستان تو آن
گاه خار خار هر
دم ز پرتو نظر
او به سوی دل������������������������������ حوریست بر
یمین و
نگاریست بر
یسار هر
صبحدم که دام
شب و روز
بردریم�������������������������� از
دوست بوسه ای
و ز ما سجده صد
هزار امسال
حلقه ایست ز
سودای عاشقان���������������������������� گر نیست
بازگشت در این
عشق عمر پار بنواز
چنگ عشق تو به
نغمات لم یزل�������������������������� کز چنگ
های عشق تو
جانست تار تار اندر
هوای عشق تو
از تابش حیات����������������������������� بگرفته
بیخ های درخت
و دهد ثمار غوطی
بخورد جان به
تک بحر و شد
گهر��������������������� این
بحر و این گهر
ز پی لعل توست
زار از
نغمه های طوطی
شکرستان توست�������������������������� در رقص
شاخ بید و دو
دستک زنان
چنار از
بعد ماجرای
صفا صوفیان
عشق����������������������������� گیرند یک
دگر را چون
مستیان کنار مستانه
جان برون جهد
از وحدت الست������������������������� چون سیل
سوی بحر نه
آرام و نه
قرار جزوی
چو تیر جسته ز
قبضه کمان کل������������������������� او را
نشانه نیست
بجز کل و نی
گذار جانیست
خوش برون شده
از صد هزار
پوست����������������� در
چاربالش ابد
او راست کار و
بار جان
های صادقان
همه در وی
زنند چنگ���������������������� تا بانوا
شوند از آن
جان نامدار جان
ها گرفته
دامنش از عشق
و او چو قطب������������������ بگرفته
دامن ازل محض
مردوار تبریز
رو دلا و ز شمس
حق این بپرس������������������������� تا بر
براق سر معانی
شوی سوار 1118 میر
شکار من که
مرا کرده ای
شکار��������������������������� بی تو نه
عیش دارم و نه
خواب و نه
قرار دلدار
من تویی سر
بازار من تویی������������������������������ این جمله
جور بر من
مسکین روا
مدار ای
آنک یار نیست
تو را در جهان
عشق����������������������� من
در جهان فکنده
که ای یار یار
یار درده
از آن شراب که
اول بداده ای������������������������������ زان چشم
های مست تو
بشکن مرا خمار از
آسمان فرست
شرابی کز آن
شراب�������������������������� اندر زمین
نماند یک عقل
هوشیار روزی
هزار کار
برآری به یک
نظر��������������������������� آخر یکی
نظر کن و این
کار را برآر 1119 کس
بی کسی نماند
می دان تو این
قدر�������������������������� گر
با یکی نسازی
آید یکی دگر زین
خانه گر روم
من و خانه تهی
کنم�������������������������� آید یکی
دگر چو منی یا
ز من بتر میراث
مانده است
جهان از هزار
قرن�������������������������� چون شد به
زیر خاک پدر
شد پسر پدر تنها
نه آدمی حیوان
نیز همچنین��������������������������������� ور نی
ندیدی تو در
آفاق جانور شب
آفتاب اگر
برود هم ز بام
چرخ����������������������������� بر
جای آفتاب
ستاره ست یا
قمر گر
ترک یک هنر
بکند مرد طبع
او����������������������������� مشغول کار
دیگر گشت و
دگر هنر زیرا
که بر دل همه
خلقان
موکلیست���������������������������� بی کارشان
ندارد و بی
یار و بی سفر 1120 مستیم
و بیخودیم و جمال
تو پرده در���������������������������� زین پس
مباش ماها در
ابر و پرده در ما
جمع عاشقان تو
خوش قد و
قامتیم���������������������������� ما را
صلای فتنه و
شور و هزار شر خورشید
تافتست ز روی
تو چاشتگاه���������������������������� در عشق
قرص روی تو
رفتیم بام بر مستیست
در سر از می و
این تاب آفتاب������������������������ در سر
بتافتست پس از
دست رفت سر ای
مطرب هوای دل
عاشقان روح������������������������������ بنواز لحن
جان که تننتن
لطیفتر تا
جان ها ز خرقه
تن ها برون
شود���������������������������� تا بر
سرین خرقه رود
جان باخبر از
جام صاف باده
تو خاشاک جسم
را�������������������������� بردار تا
نهیم به اقبال
بر به بر تا
دیده ها گذاره
شود از حجاب
ها������������������������������ تا وارهد
ز خانه و مان و
ز بام و در سیمرغ
جان و مفخر
تبریز شمس دین�������������������������� بیند هزار
روضه و یابد
هزار پر 1121 آمد
بهار خرم و
آمد رسول یار���������������������������������� مستیم و
عاشقیم و
خماریم و بی
قرار ای
چشم و ای چراغ
روان شو به
سوی باغ�������������������� مگذار
شاهدان چمن را
در انتظار اندر
چمن ز غیب
غریبان رسیده
اند���������������������������� رو رو که
قاعدست که
القادم یزار گل
از پی قدوم تو
در گلشن آمدست����������������������������� خار از پی
لقای تو گشتست
خوش عذار ای
سرو گوش دار
که سوسن به
شرح تو����������������������� سر تا به
سر زبان شد بر
طرف جویبار غنچه
گره گره شد و
لطفت گره
گشاست������������������������ از تو
شکفته گردد و
بر تو کند
نثار گویی
قیامتست که
برکرد سر ز
خاک��������������������������� پوسیدگان
بهمن و دی
مردگان پار تخمی
که مرده بود
کنون یافت
زندگی��������������������������� رازی
که خاک داشت
کنون گشت
آشکار شاخی
که میوه داشت
همی نازد از
نشاط����������������������� بیخی که
آن نداشت خجل
گشت و شرمسار آخر
چنین شوند
درختان روح
نیز������������������������������� پیدا شود
درخت نکوشاخ
بختیار لشکر
کشیده شاه
بهار و بساخت
برگ�������������������������� اسپر
گرفته یاسمن و
سبزه
ذوالفقار گویند
سر بریم فلان
را جو گندنا�������������������������������� آن
را ببین
معاینه در صنع
کردگار آری
چو دررسد مدد
نصرت خدا�������������������������������� نمرود را
برآید از پشه
ای دمار 1122 اندیشه
را رها کن
اندر دلش مگیر������������������������������ زیرا
برهنه ای تو و
اندیشه
زمهریر اندیشه
می کنی که رهی
از زحیر و رنج����������������������� اندیشه
کردن آمد
سرچشمه زحیر ز
اندیشه ها
برون دان
بازار صنع را��������������������������� آثار
را نظاره کن
ای سخره اثیر آن
کوی را نگر که
پرد زو مصورات��������������������������� وان جوی
را کز او شد
گردنده چرخ
پیر گلگونه
ای کز اوست رخ
دلبران چو گل������������������������ سرفتنه ای
کز اوست رخ
عاشقان زریر خوش
از عدم همی
پرد این صد
هزار مرغ�������������������� از یک
کمان همی جهد
این صد هزار تیر بی
چون و بی
چگونه برون از
رسوم و فهم�������������������� بی دست می
سریشد در غیب
صد خمیر بی
آتشی تنور دل
و معده ها
فروخت���������������������������� نان بر
دکان نهاده و
خباز ما ستیر از
لوح خاک ساده
دهد صد هزار
نقش�������������������������� وز جوش
خون ماده دهد
صد هزار شیر شیی
ء اللهی بگفتی
و آمد ز چرخ
بانگ������������������������ زنبیل
برگشا که عطا
آمد ای فقیر زفت
آمد آن نواله
و زنبیل را
درید������������������������������ از مطبخ
خدای نیاید
صله حقیر آن
کس که من و
سلوی بفرستد
از هوا�������������������������� و آنک از
شکاف کوه برون
می کشد بعیر وان
کو ز آب نطفه
برآرد تهمتنی�������������������������������� وان کو ز
خواب خفته
گشاید ره مطیر اندر
عدم نماید هر
لحظه صورتی������������������������������� تا این
خیالیان
بشتابند در
مسیر فرمان
کنم چو گفت
خمش من خمش
کنم������������������������ خود شرح
این بگوید یک
روز آن امیر 1123 پرده
خوش آن بود کز
پس آن پرده
دار������������������������� با رخ چون
آفتاب سایه
نماید نگار آید
خورشیدوار
ذره شود بی
قرار������������������������������� کان رخ
همچون بهار از
پس پرده مدار خیز
که این روز
ماست روز
دلفروز ماست�������������������� از
جهت سوز ماست
عشق چنین
پرشرار خیز
که رستیم ما
بند شکستیم ما��������������������������������� خیز که
مستیم ما تا
به ابد بی
خمار خیز
که جان آمدست
جان و جهان
آمده است�������������������� دست زنان
آمدست ای دل
دستی برآر آب
حیات آمدست
روز نجات
آمدست���������������������������� قند و
نبات آمدست ای
صنم قندبار بنده
آن پرده ام
گوش گران کرده
ام����������������������������� تا
که به گوشم
دهان آرد آن
پرده دار مکر
مرا چون بدید
مکر دگر او
پزید��������������������������� آمد و
گوشم گزید گفت
هلا ای عیار بی
ادبی هم نکوست
کان سبب جنگ
اوست��������������������� سر نکشم
من ز دوست بهر
چنین کار و
بار جنگ
تو است این
حیات زانک
ندارد ثبات��������������������� جنگ تو
خوش چون نبات صلح
تو خود زینهار 1124 تاخت
رخ آفتاب گشت
جهان مست وار������������������������� بر مثل
ذره ها رقص
کنان پیش یار شاه
نشسته به تخت
عشق گرو کرده
رخت���������������������� رقص کنان
هر درخت دست
زنان هر چنار از
قدح جام وی
مست شده کو و
کی����������������������������� گرم شده
جام دی سرد
شده جان نار روح
بشارت شنید
پرده جان
بردرید���������������������������� رایت
احمد رسید کفر
بشد زار زار بانگ
زده آن هما هر
کی که هست از
شما��������������������� دور شو از
عشق ما تا
نشوی دلفکار گفته
دل من بدو کای
صنم تندخو��������������������������������� چون برهد
آن که او گشت
به زخمت شکار عشق
چو ابر گران
ریخت بر این و
بر آن��������������������� شد طرفی
زعفران شد
طرفی لاله زار آب
منی همچو شیر
بعد زمانی
یسیر���������������������������� زاد
یکی همچو قیر
وان دگری همچو
قار منکر
شه کور زاد بی
خبر و کور باد��������������������������� از شه ما
شمس دین در
تبریز افتخار 1125 چون
سر کس نیستت
فتنه مکن دل
مبر������������������������� چونک
ببردی دلی باز
مرانش ز در چشم
تو چون رهزند
ره زده را ره
نما�������������������������� زلفت اگر
سر کشد عشوه
هندو مخر عشق
بود گلستان
پرورش از وی
ستان������������������������� از شجره
فقر شد باغ
درون پرثمر جمله
ثمر ز آفتاب پخته
و شیرین شود�������������������������� خواب و
خورم را ببر
تا برسم نزد
خور طبع
جهان کهنه دان
عاشق او کهنه
دوز������������������������ تازه و
ترست عشق طالب
او تازه تر عشق
برد جوبجو تا
لب دریای هو������������������������������ کهنه خران
را بگو اسکی ببج
کمده ور هر
کس یاری گزید
دل سوی دلبر
پرید������������������������� نحس قرین
زحل شمس قرین
قمر دل
خود از این عام
نیست با کسش
آرام نیست������������������ گر تو
قلندردلی
نیست قلندر
بشر تن
چو ز آب منیست
آب به پستی
رود�������������������������� اصل دل از
آتشست او نرود
جز زبر غیر
دل و غیر تن
هست تو را
گوهری������������������������� بی خبری
زان گهر تا
نشوی بی خبر 1126 سست
مکن زه که من
تیر توام
چارپر��������������������������� روی
مگردان که من
یک دله ام نی
دوسر از
تو زدن تیغ
تیز وز دل و
جان صد رضا�������������������� یک سخنم
چون قضا نی
اگرم نی مگر گر
بکشی
ذوالفقار
ثابتم و
پایدار��������������������������������� نی بگریزم
چو باد نی
بمرم چون شرر جان
بسپارم به تیغ
هیچ نگویم
دریغ����������������������������� از
جهت زخم تیغ
ساخت حقم چون
سپر تیغ
زن ای آفتاب
گردن شب را به
تاب������������������������� ظلمت شب
ها ز چیست
کوره خاک کدر معدن
صبرست تن معدن
شکر است دل������������������������� معدن خنده
ست شش معدن
رحمت جگر بر
سر من چون
کلاه ساز شها
تختگاه�������������������������� در بر خود
چون قبا تنگ
بگیرم به بر گفت
کسی عشق را
صورت و دست از
کجا�������������������� منبت هر
دست و پا عشق
بود در صور نی
پدر و مادرت
یک دمه ای عشق
باخت���������������������� چونک
یگانه شدند
چون تو کسی
کرد سر عشق
که بی دست او
دست تو را دست
ساخت����������������� بی سر و
دستش مبین شکل
دگر کن نظر رنگ
همه روی ها آب
همه جوی ها���������������������������� مفخر
تبریز دان شمس
حق ای دیده ور 1127 وجهک
مثل القمر
قلبک مثل
الحجر����������������������������� روحک روح
البقا حسنک
نور البصر دشمن
تو در هنر شد
به مثل دم خر����������������������������� چند
بپیماییش
نیست فزون کم
شمر اقسم
بالعادیات
احلف
بالموریات��������������������������������� غیرک یا
ذا الصلات فی
نظری کالمدر هر
که بجز عاشقست
در ترشی
لایقست������������������������ لایق حلوا
شکر لایق سرکا
کبر هجرک
روحی فداک
زلزلنی فی
هواک������������������������� کل کریم
سواک فهو خداع
غرر چون
سر کس نیستت
فتنه مکن دل
مبر������������������������� چونک
ببردی دلی
بازمرانش ز در چشم
تو چون رهزند
ره زده را ره
نما�������������������������� زلف تو
چون سر کشد
عشوه هندو مخر عشق
بود دلستان
پرورش دوستان������������������������������� سبز و
شکفته کند جان
تو را چون شجر عشق
خوش و تازه رو
طالب او تازه
تر������������������������ شکل جهان
کهنه ای عاشق
او کهنه خر عشق
خران جو به جو
تا لب دریای
هو������������������������ کهنه خران
کو به کو اسکی
ببج کمده ور 1128 بر
سر ره دیدمش
تیزروان چون
قمر��������������������������� گفتم بهر
خدا یک دمه
آهسته تر یک
دم ای ماه وش
اسب و عنان را
بکش���������������������� ای تو چو
خورشید و خور
سایه ز ما زو
مبر گفت
منم آفتاب
نیست تو را
تاب تاب���������������������������� زانک ز یک
تاب من از تو
نماند اثر زانک
تو در سردسیر
داشته ای رخت
خشک������������������ خشک لب و
چشم تر بوده
ای از خشک و تر برج
من آن سوترست
دور ز خشک و
ترست������������������ نیک عجب
گوهرست نیک پر
از شور و شر از
پس چندین حجاب
چاک زدستی تو
جیب�������������������� از
پس پرده تو را
یاوه شده پا و
سر جانب
تبریز تاز
جانب شمع طراز������������������������������ شمس حق
سرفراز تا
شودت زیب و فر 1129 عمر
که بی عشق رفت
هیچ حسابش مگیر��������������������� آب حیاتست
عشق در دل و
جانش پذیر هر
که جز عاشقان
ماهی بی آب
دان���������������������������� مرده و
پژمرده است گر
چه بود او
وزیر عشق
چو بگشاد رخت
سبز شود هر
درخت�������������������� برگ جوان
بردمد هر نفس
از شاخ پیر هر
که شود صید
عشق کی شود او
صید مرگ����������������� چون سپرش
مه بود کی
رسدش زخم تیر سر
ز خدا تافتی
هیچ رهی یافتی�������������������������������� جانب ره
بازگرد یاوه
مرو خیر خیر تنگ
شکر خر بلاش
ور نخری سرکه
باش��������������������� عاشق این
میر شو ور
نشوی رو بمیر جمله
جان های پاک
گشته اسیران
خاک������������������������ عشق
فروریخت زر تا
برهاند اسیر ای
که به زنبیل
تو هیچ کسی
نان نریخت����������������������� در بن
زنبیل خود هم
بطلب ای فقیر چست
شو و مرد باش
حق دهدت صد
قماش�������������������� خاک سیه
گشت زر خون
سیه گشت شیر مفخر
تبریزیان شمس
حق و دین بیا����������������������������� تا
برهد پای دل ز
آب و گل همچو
قیر 1130 آید
هر دم رسول از
طرف شهر یار���������������������������� با فرح
وصل دوست با
قدح شهریار دست
زنان عقل کل
رقص کنان جزو
و کل��������������������� سجده کنان
سرو و گل بر
طرف سبزه زار بحر
از این دم به
جوش کوه از
این لعل پوش������������������ نوح از
این در خروش
روح از این
شرمسار ای
خرد دوربین
ساقی چون حور
بین��������������������������� باده
منصور بین جان
و دلی بی قرار بشنو
از چپ و راست
مژده سعادت تو
راست������������������ بخت صفا
در صفاست تا
تو توی اختیار پرده
گردون بدر
نعمت جنت بخور������������������������������ آب بزن بر
جگر حور بکش
در کنار هر
چه بر اصحاب
حال باشد اول
خیال������������������������� گردد آخر
وصال چونک
درآید نگار 1131 گفت
لبم چون شکر
ارزد گنج گهر������������������������������ آه ندارم
گهر گفت نداری
بخر از
گهرم دام کن
ور نبود وام
کن��������������������������������� خانه غلط
کرده ای عاشق
بی سیم و زر آمده
ای در قمار
کیسه پرزر
بیار������������������������������� ور نه برو
از کنار غصه و
زحمت ببر راه
زنانیم ما
جامه کنانیم
ما������������������������������������� گر تو ز
مایی درآ کاسه
بزن کوزه خور دام
همه ما دریم
مال همه ما
خوریم����������������������������� از همه ما
خوشتریم کوری
هر کور و کر جامه
خران دیگرند
جامه دران
دیگرند�������������������������� جامه دران
برکنند سبلت
هر جامه خر سبلت
فرعون تن موسی
جان برکند����������������������������� تا همه تن
جان شود هر سر
مو جانور در
ره عشاق او
روی معصفر
شناس���������������������������� گوهر عشق اشک
دان اطلس خون
جگر قیمت
روی چو زر
چیست بگو لعل
یار������������������������� قیمت اشک
چو در چیست
بگو آن نظر بنده
آن ساقیم تا
به ابد باقیم�������������������������������������� عالم ما
برقرار
عالمیان
برگذر هر
کی بزاد او
بمرد جان به
موکل سپرد����������������������� عاشق از
کس نزاد عشق
ندارد پدر گر
تو از این رو
نه ای همچو
قفا پس نشین�������������������� ور
تو قفا نیستی
پیش درآ چون
سپر چون
سپر بی خبر
پیش درآ و
ببین������������������������������ از نظر
زخم دوست
باخبران بی
خبر 1132 چون
سر کس نیستت
فتنه مکن دل
مبر������������������������� چونک
ببردی دلی
پرده او را
مدر چشم
تو چون رهزند
ره زده را ره
نما�������������������������� زلف تو
چون سر کشد
عشوه هندو مخر عشق
بود دلستان
پرورش دوستان������������������������������� سبز
و شکفته کند
باغ تو را چون
شجر وجهک
وجه القمر
قلبک مثل
الحجر����������������������������� روحک روح
البقا حسنک
نور البصر عشق
خران جو به جو
تا لب دریای
هو������������������������ کهنه خران
کو به کو اسکی
ببج کمدور دشمن
ما در هنر شد
به مثل دنب خر��������������������������� چند
بپیماییش
نیست فزون کم
شمر اقسم
بالعادیات
احلف
بالموریات��������������������������������� غیرک
یا ذالصلات فی
نظری کالمدر هر
که بجز عاشق
است در ترشی
لایقست���������������������� لایق حلوا
شکر لایق سرکا
کبر هجرک
روحی فداک
زلزلنی فی
هواک������������������������� کل کریم
سواک فهو خداع
غرر عشق
خوش و تازه رو
عاشق او تازه
تر����������������������� شکل جهان
کهنه ای عاشق
او کهنه تر 1133 نه
در وفات گذارد
نه در جفا
دلدار������������������������������ نه
منکرت بگذارد
نه بر سر
اقرار به
هر کجا که نهی
دل به قهر
برکندت�������������������������� به هیچ
جای منه دل
دلا و پا
مفشار به
شب قرار نهی
روز آن
بگرداند������������������������������ بگیر عبرت
از این اختلاف
لیل و نهار ز
جهل توبه و
سوگند می تند
غافل������������������������������ چه حیله
دارد مقهور در
کف قهار برادرا
سر و کار تو با
کی افتادست����������������������������� کز اوست
بی سر و پا
گشته گنبد
دوار برادرا
تو کجا خفته
ای نمی دانی�������������������������������� که بر سر
تو نشستست
افعی بیدار چه
خواب هاست که
می بینی ای دل
مغرور�������������������� چه دیگ
بهر تو پختست
پیر خوان سلار هزار
تاجر بر بوی
سود شد به سفر����������������������������� ببرد
دمدمه حکم حق
ز جانش
قرار چنانش
کرد که در
شهرها نمی
گنجید��������������������������� ملول شد ز
بیابان و رفت
سوی بحار رود
که گیرد مرجان
ولیک بدهد جان��������������������������� که در
کمین بنشستست
بر رهش جرار دوید
در پی آب و
نیافت غیر
سراب����������������������������� دوید در
پی نور و
نیافت الا نار قضا
گرفته دو گوشش
کشان کشان که
بیا����������������������� چنین کشند
به سوی جوال
گوش حمار بتر
ز گاوی کاین
چرخ را نمی
بینی���������������������������� که گردن
تو ببستست از
برای دوار در
این دوار
طبیبان همه
گرفتارند������������������������������� کز این
دوار بود مست
کله بیمار به
بر و بحر و به
دشت و به کوه
می کشدش������������������� که تا
کجاش دراند به
پنجه شیر شکار ولیک
عاشق حق را چو
بردراند شیر��������������������������� هلا دریدن
او را چو
دیگران مشمار دل
و جگر چو
نیابد درونه
تن او�������������������������������� همان کسی
که دریدش همو
شود معمار چو
در حیات خود
او کشته گشت
در کف عشق���������������� به امر
موتوا من قبل
ان تموتوا زار که
بی دلست و
جگرخون
عاشقست یقین������������������������ شکار را
ندرانید هیچ
شیر دو بار وگر
درید به سهوش
بدوزدش در حال�������������������������� در
او دمد دم جان
و بگیردش به
کنار حرام
کرد خدا شحم و
لحم عاشق را���������������������������� که تا طمع
نکند در فناش
مردم خوار تو
عشق نوش که
تریاق خاک
فاروقیست����������������������� که زهر
زهره ندارد که
دم زند ز ضرار سخن
رسید به عشق و
همی جهد دل من������������������������ کجا جهد ز
چنین زخم بی
محابا تار چو
قطب می نجهد
از میان دور
فلک��������������������������� کجا
جهد تو بگو
نقطه از چنین
پرگار خموش
باش که این هم
کشاکش قدرست������������������������� تو را به
شعر و به اطلس
مرا سوی اشعار 1134 چرا
ز قافله یک کس
نمی شود بیدار���������������������������� که رخت
عمر ز کی باز
می برد طرار چرا
ز خواب و ز
طرار می
نیازاری��������������������������� چرا از او
که خبر می کند
کنی آزار تو
را هر آنک
بیازرد شیخ و
واعظ توست��������������������� که نیست
مهر جهان را
چو نقش آب
قرار یکی
همیشه همی گفت
راز با خانه������������������������������ مشو خراب
به ناگه مرا
بکن اخبار شبی
به ناگه خانه
بر او فرود
آمد�������������������������������� چه گفت
گفت کجا شد
وصیت بسیار نگفتمت
خبرم کن تو
پیش از افتادن����������������������������� که چاره
سازم من با
عیال خود به
فرار خبر
نکردی ای خانه
کو حق صحبت��������������������������� فروفتادی
و کشتی مرا به
زاری زار جواب
گفت مر او را
فصیح آن خانه���������������������������� که چند
چند خبر کردمت
به لیل و نهار بدان
طرف که دهان
را گشادمی
بشکاف������������������������ که قوتم
برسیدست وقت
شد هش دار همی
زدی به دهانم
ز حرص مشتی گل������������������������� شکاف ها
همی بستی
سراسر دیوار ز
هر کجا که
گشادم دهان
فروبستی����������������������������� نهشتیم که
بگویم چه گویم
ای معمار بدان
که خانه تن
توست و رنج ها
چو شکاف������������������� شکاف رنج
به دارو گرفتی
ای بیمار مثال
کاه و گلست آن
مزوره و معجون�������������������������� هلا تو
کاه گل اندر
شکاف می افشار دهان
گشاید تن تا
بگویدت رفتم���������������������������������� طبیب
آید و بندد بر
او ره گفتار خمار
درد سرت از
شراب مرگ شناس������������������������� مده شراب
بنفشه بهل
شراب انار وگر
دهی تو به
عادت دهش که
روپوشست��������������������� چه روی
پوشی زان کوست
عالم الاسرار بخور
شراب انابت
بساز قرص ورع���������������������������� ز توبه
ساز تو معجون
غذا ز استغفار بگیر
نبض دل و دین
خود ببین چونی��������������������������� نگاه
کن تو به
قاروره عمل یک
بار به
حق گریز که آب
حیات او دارد������������������������������ تو زینهار
از او خواه هر
نفس زنهار اگر
کیست بگوید که
خواست فایده
نیست������������������������ بگو که
خواست از او
خاست چون بود
بی کار مرید
چیست به تازی
مرید خواهنده����������������������������� مرید از
آن مرادست و
صید از آن
شکار اگر
نخواست مرا پس
چرام خواهان
کرد����������������������� که
زرد کرد رخم
را فراق آن
رخسار وگر
نه غمزه او زد
به تیغ عشق
مرا��������������������������� چراست این
دل من خون و
چشم من خونبار خزان
مرید بهارست
زرد و آه کنان����������������������������� نه عاقبت
به سر او رسید
شیخ بهار چو
زنده گشت مرید
بهار و مرده
نماند�������������������������� مرید حق ز
چه ماند میان
ره مردار به
سوی باغ بیا و
جزای فعل ببین������������������������������� شکوفه
لایق هر تخم
پاک در اظهار چو
واعظان
خضرکسوه بهار
ای جان�������������������������� زبان حال
گشا و خموش
باش ای یار 1135 بیار
ساقی بادت فدا
سر و دستار�������������������������������� ز هر کجا
که دهد دست
جام جان دست
آر درآی
مست و خرامان
و ساغر اندر
دست���������������������� روا مبین
چو تو ساقی و
ما چنین هشیار بیار
جام که جانم ز
آرزومندی���������������������������������� ز خویش
نیز برآمد چه
جای صبر و
قرار بیار
جام حیاتی که
هم مزاج توست����������������������������� که مونس
دل خسته ست و
محرم اسرار از
آن شراب که گر
جرعه ای از او
بچکد���������������������� ز خاک
شوره بروید
همان زمان
گلزار شراب
لعل که گر نیم
شب برآرد جوش������������������������� میان
چرخ و زمین پر
شود از او
انوار زهی
شراب و زهی
ساغر و زهی
ساقی����������������������� که جان ها
و روان ها
نثار باد نثار بیا
که در دل من
رازهای
پنهانست������������������������������ شراب لعل
بگردان و پرده
ای مگذار مرا
چو مست کنی
آنگهی تماشا
کن����������������������������� که شیرگیر
چگونست در
میان شکار تبارک
الله آن دم که پر
شود مجلس������������������������������ ز بوی جام
و ز نور رخ
چنان دلدار هزار
مست چو پروانه
جانب آن شمع��������������������������� نهاده جان
به طبق بر که
این بگیر و
بیار ز
مطربان خوش
آواز و نعره
مستان���������������������������� شراب در
رگ خمار گم
کند رفتار ببین
به حال جوانان
کهف کان
خوردند�������������������������� خراب سیصد
و نه سال مست
اندر غار چه
باده بود که
موسی به
ساحران
درریخت�������������������� که
دست و پای
بدادند مست و
بیخودوار زنان
مصر چه دیدند
بر رخ یوسف����������������������������� که شرحه
شرحه بریدند
ساعد چو نگار چه
ریخت ساقی
تقدیس بر سر
جرجیس������������������������ که غم
نخورد و
نترسید ز آتش
کفار هزار
بارش کشتند و
پیشتر می رفت���������������������������� که مستم و
خبرم نیست از
یکی و
هزار صحابیان
که برهنه به
پیش تیغ شدند���������������������������� خراب و
مست بدند از
محمد مختار غلط
محمد ساقی
نبود جامی بود��������������������������������� پر از
شراب و خدا
بود ساقی
ابرار کدام
شربت نوشید
پوره ادهم������������������������������������� که مست
وار شد از ملک
و مملکت بیزار چه
سکر بود که
آواز داد
سبحانی������������������������������� که گفت
رمز اناالحق و
رفت بر سر دار به
بوی آن می شد
آب روشن و
صافی�������������������������� چو مست
سجده کنان می
رود به سوی
بحار ز
عشق این می
خاکست گشته
رنگ آمیز����������������������� ز تف این
می آتش فروخت
خوش رخسار وگر
نه باد چرا
گشت همدم و
غماز����������������������������� حیات سبزه
و بستان و
دفتر گفتار چه
ذوق دارند این
چار اصل ز
آمیزش������������������������� نبات و
مردم و حیوان
نتیجه این چار چه
بی هشانه میی
دارد این شب
زنگی������������������������� که خلق را
به یکی جام می
برد از کار ز
لطف و صنعت
صانع کدام را
گویم��������������������������� که بحر
قدرت او را
پدید نیست کنار شراب
عشق بنوشیم و
بار عشق کشیم�������������������������� چنانک
اشتر سرمست در
میان قطار نه
مستیی که تو
را آرزوی عقل
آید����������������������������� ز
مستی که کند
روح و عقل را
بیدار ز
هر چه دارد
غیر خدا شکوفه
کند����������������������������� از آنک
غیر خدا نیست
جز صداع و
خمار کجا
شراب طهور و
کجا می انگور����������������������������� طهور آب
حیاتست و آن
دگر مردار دمی
چو خوک و
زمانی چو
بوزنه کندت������������������������ به آب سرخ
سیه روی گردی
آخر کار دلست
خنب شراب خدا
سرش بگشا����������������������������� سرش به
گل بگرفتست
طبع بدکردار چو
اندکی سر خم
را ز گل کنی
خالی��������������������������� برآید از
سر خم بو و صد
هزار آثار اگر
درآیم کآثار
آن فروشمرم������������������������������������ شمار آن
نتوان کرد تا
به روز شمار چو
عاجزیم بلا
احصیی فرود
آریم������������������������������ چو گشت
وقت فروداشت
جام جان بردار درآ
به مجلس عشاق
شمس تبریزی����������������������������� که آفتاب
از آن شمس می
برد انوار 1136 نبشتست
خدا گرد چهره
دلدار������������������������������������ خطی که
فاعتبروا منه
یا اولی
الابصار چو
عشق مردم
خوارست مردمی
باید��������������������������� که خویش
لقمه کند پیش
عشق مردم خوار تو
لقمه ترشی دیر
دیر هضم شوی������������������������������ ولیست
لقمه شیرین
نوش نوش گوار تو
لقمه ای بشکن
زانک آن دهان
تنگست����������������������� سه
پیل هم نخورد
مر تو را مگر
به سه بار به
پیش حرص تو
خود پیل لقمه
ای باشد������������������������ تویی چو
مرغ ابابیل
پیل کرده شکار تو
زاده عدمی
آمده ز قحط
دراز��������������������������������� تو را چه
مرغ مسمن غذا
چه کژدم و مار به
دیگ گرم رسیدی
گهی دهان سوزی������������������������� گهی سیاه
کنی جامه و لب
و دستار به
هیچ سیر نگردی
چو معده دوزخ����������������������������� مگر
که بر تو نهد
پای خالق جبار چنانک
بر سر دوزخ
قدم نهد خالق������������������������������ ندا کند
که شدم سیر
هین قدم بردار خداست
سیرکن چشم
اولیا و خواص���������������������������� که رسته
اند ز خویش و ز
حرص این مردار نه
حرص علم و هنر
ماندشان نه
حرص بهشت���������������� نجوید او
خر و اشتر که
هست شیرسوار خموش
اگر شمرم من
عطا و بخشش
هاش��������������������� از آن
شمار شود گیج
و خیره روز
شمار بیا
تو مفخر تبریز
شمس دین به حق���������������������������� کمینه
چاکر تو شمس
گنبد دوار 1137 شدست
نور محمد هزار
شاخ هزار������������������������������ گرفته هر
دو جهان از
کنار تا به
کنار اگر
حجاب بدرد
محمد از یک
شاخ����������������������������� هزار راهب
و قسیس بردرد
زنار تو
را اگر سر
کارست روزگار
مبر����������������������������� شکار شو
نفسی و دمی
بگیر شکار تو
را سعادت بادا
که ما ز دست
شدیم��������������������������� ز دست
رفتن این بار
نیست چون هر
بار پریر
یار مرا گفت
کاین جهان
بلاست��������������������������� بگفتمش که
ولیکن نه چون
تو بی زنهار جواب
داد تو باری
چرا زنی تشنیع����������������������������� که پات
خار ندید و
سرت نیافت
خمار بگفتمش
که بلی لیک هم
مگیر مرا������������������������������ نیاحتی که
کنم وفق نوحه
اغیار چو
میرخوان توام
ترش بنهم و
شیرین�������������������������� که هر کسی
بخورد بای خود
ز خوان کبار به
سوزنی که دهان
ها بدوخت در
رمضان��������������������� بیا بدوز
دهانم که سیرم
از گفتار ولی
چو جمله دهانم
کدام را دوزی������������������������������ نیم چو
سوزن کو را
بود یکی سوفار خیار
امت محتاج شمس
تبریزند��������������������������������� شکافت
خربزه زین غم
چه جای خیر و
خیار 1138 چه
مایه رنج
کشیدم ز یار
تا این کار��������������������������� بر آب
دیده و خون
جگر گرفت قرار هزار
آتش و دود و
غمست و نامش
عشق���������������������� هزار درد
و دریغ و بلا و
نامش یار هر
آنک دشمن جان
خودست بسم
الله��������������������������� صلای
دادن جان و
صلای کشتن زار به
من نگر که مرا
او به صد چنین
ارزد������������������������ نترسم و
نگریزم ز کشتن
دلدار چو
آب نیل دو رو
دارد این
شکنجه عشق����������������������� به اهل
خویش چو آب و
به غیر او خون
خوار چو
عود و شمع
نسوزد چه
قیمتش باشد������������������������� که هیچ فرق
نماند ز عود و
کنده خار چو
زخم تیغ نباشد
به جنگ و نیزه
و تیر����������������������� چه فرق
حیز و مخنث ز
رستم و جاندار به
پیش رستم آن
تیغ خوشتر از
شکرست����������������������� نثار تیر
بر او لذیذتر
ز نثار شکار
را به دو صد
ناز می برد
این شیر����������������������� شکار در
هوس او دوان
قطار قطار شکار
کشته به خون
اندرون همی زارد������������������������� که از
برای خدایم
بکش تو
دیگربار دو
چشم کشته به
زنده بدان همی
نگرد�������������������������� که ای
فسرده غافل
بیا و گوش
مخار خمش
خمش که اشارات
عشق معکوسست���������������������� نهان شوند
معانی ز گفتن
بسیار 1139 مجوی
شادی چون در
غمست میل نگار������������������������ که در دو
پنجه شیری تو
ای عزیز شکار اگر
چه دلبر ریزد
گلابه بر سر
تو������������������������������ قبول
کن تو مر آن را
به جای مشک
تتار درون
تو چو یکی
دشمنیست
پنهانی����������������������������� بجز جفا
نبود هیچ دفع
آن سگسار کسی
که بر نمدی
چوب زد نه بر
نمدست����������������������� ولی غرض
همه تا آن
برون شود ز
غبار غبارهاست
درون تو از
حجاب منی����������������������������� همی برون
نشود آن غبار
از یک بار به
هر جفا و به هر
زخم اندک اندک
آن������������������������� رود
ز چهره دل گه
به خواب و گه
بیدار اگر
به خواب گریزی
به خواب
دربینی�������������������������� جفای یار
و سقط های آن
نکوکردار تراش
چوب نه بهر
هلاکت چوبست����������������������������� برای
مصلحتی راست
در دل نجار از
این سبب همه
شر طریق حق
خیرست����������������������� که عاقبت
بنماید صفاش
آخر کار نگر
به پوست که
دباغ در پلیدی
ها����������������������������� همی بمالد
آن را هزار
بار هزار که
تا برون رود
از پوست علت
پنهان�������������������������� اگر چه
پوست نداند ز
اندک و بسیار تو
شمس مفخر
تبریز چاره ها
داری���������������������������� شتاب کن
که تو را
قدرتیست در
اسرار 1140 بیامدیم
دگربار چون
نسیم بهار���������������������������������� برآمدیم
چو خورشید با
صد استظهار چو
آفتاب تموزیم
رغم فصل عجوز����������������������������� فکنده
غلغل و شادی
میانه گلزار هزار
فاخته جویان
ما که کو کوکو������������������������������ هزار بلبل
و طوطی به سوی
ما طیار به
ماهیان خبر ما
رسید در دریا��������������������������������� هزار موج
برآورد جوش
دریابار به
ذات پاک خدایی
که گوش و هوش
دهد����������������������� که در
جهان نگذاریم
یک خرد هشیار به
مصطفی و به هر
چار یار فاضل
او������������������������� که پنج
نوبت ما می
زنند در اسرار بیامدیم
ز مصر و دو صد
قطار شکر��������������������������� تو هیچ
کار مکن جز که
نیشکر مفشار نبات
مصر چه حاجت
که شمس تبریزی������������������������ دو صد
نبات بریزد ز
لفظ شکربار 1141 ز
بامداد چه
دشمن کشست
دیدن یار����������������������������� بشارتیست
ز عمر عزیز روی
نگار ز
خواب برجهی و
روی یار را
بینی���������������������������� زهی سعادت
و اقبال و
دولت بیدار همو
گشاید کار و
همو بگوید شکر������������������������������ چنان بود
که گلی رست بی
قرینه خار چو
دست بر تو نهد
یار و گویدت
برخیز������������������������ زهی قیامت
و جنات و
تحتها
الانهار بگو
به موسی عمران
که شد همه
دیده��������������������������� که نعره
ارنی
خیزد از دم
دیدار برای
مغلطه می دید
و دیدنش می
جست������������������������ زهی مقام
تجلی و آفتاب
مدار ز
بامداد چو
افیون فضل او
خوردیم����������������������������� برون شدیم
ز عقل و
برآمدیم ز کار ببین
تو حال مرا و
مرا ز حال
مپرس��������������������������� چو عقل
اندک داری برو
مگو بسیار برو
مگوی جنون را
ز کوره
معقولات�������������������������� که صد دریغ که
دیوانه گشته
ای یک بار مرا
در این شب
دولت ز جفت و
طاق مپرس������������������� که باده
جفت دماغست و
یار جفت کنار مرا
مپرس عزیزا که
چند می گردی���������������������������� که هیچ
نقطه نپرسد ز
گردش پرگار غبار
و گرد مینگیز
در ره یاری�������������������������������� که او به
حسن ز دریا
برآورید غبار منه
تو بر سر زانو
سر خود ای
صوفی������������������������� کز
این تو پی
نبری گر
فروروی بسیار چو
هیچ کوه احد
برنیامد از بن
و بیخ��������������������������� چه دست
درزده ای در
کمرگه کهسار در
آن زمان که
عسل های فقر
می لیسیم������������������������ به چشم ما
مگسی می شود
سپه سالار چه
ایمنست دهم از
خراج و نعل
بها����������������������������� چو نعل
ماست در آتش ز
عشق تیزشرار 1142 درخت
اگر متحرک بدی
به پا و به پر�������������������������� نه
رنج اره کشیدی
نه زخمه های
تبر ور
آفتاب نرفتی
به پر و پا همه
شب���������������������������� جهان
چگونه منور
شدی بگاه سحر ور
آب تلخ نرفتی
ز بحر سوی افق����������������������������� کجا حیات
گلستان شدی به
سیل و مطر چو
قطره از وطن
خویش رفت و
بازآمد������������������������ مصادف صدف
او گشت و شد
یکی گوهر نه
یوسفی به سفر
رفت از پدر
گریان��������������������������� نه در سفر
به سعادت رسید
و ملک و ظفر نه
مصطفی به سفر
رفت جانب یثرب��������������������������� بیافت
سلطنت و گشت
شاه صد کشور وگر
تو پای نداری
سفر گزین در
خویش����������������������� چو کان
لعل پذیرا شو
از شعاع اثر ز
خویشتن سفری
کن به خویش ای
خواجه��������������������� که از
چنین سفری گشت
خاک معدن زر ز
تلخی و ترشی
رو به سوی
شیرینی��������������������������� چنانک رست
ز تلخی هزار
گونه ثمر ز
شمس مفخر تبریز
جوی شیرینی������������������������������ از آنک هر
ثمر از نور
شمس یابد فر 1143 تو
شاخ خشک چرایی
به روی یار
نگر������������������������ تو برگ
زرد چرایی به
نوبهار نگر درآ
به حلقه رندان
که مصلحت
اینست�������������������������� شراب و
شاهد و ساقی
بی شمار نگر بدانک
عشق جهانی است
بی قرار در او����������������������� هزار عاشق
بی جان و بی
قرار نگر چو
دررسی تو بدان
شه که نام او
نبرم�������������������������� به حق
شاهی آن شه که
شاهوار نگر چو
دیده سرمه کشی
باز رو از این
سو کن��������������������� بدین جهان
پر از دود و
پرغبار نگر هزار
دود مرکب که
چیست این
فلکست������������������������� غبار
رنگ برآرد که
سبزه زار نگر نگه
مکن تو به
خورشید چونک
درتابد�������������������������� به گاه
شام ورا زرد و
شرمسار نگر چو
ماه نیز به
دریوزه پر کند
زنبیل����������������������������� ز بعد
پانزده روزش
تو خوار و زار
نگر بیا
به بحر ملاحت
به سوی کان
وصال������������������������� بدان دو
غمزه مخمور
یار غار نگر چو
روح قدس
ببوسید نعل
مرکب او����������������������������� ز
نعل نعره
برآمد که حال
و کار نگر اگر
نه عفو کند
حلم شمس
تبریزی������������������������������ تو روح را
ز چنین یار
شرمسار نگر 1144 ندا
رسید به جان
ها ز خسرو
منصور�������������������������� نظر به
حلقه مردان چه
می کنید از
دور چو
آفتاب برآمد
چه خفته اند
این خلق��������������������������� نه روح
عاشق روزست
و چشم
عاشق نور درون
چاه ز خورشید
روح روشن شد�������������������������� ز نور
خارش پذرفت
نیز دیده کور بجنب
بر خود آخر که
چاشتگاه شدست������������������������� از آنک
خفته چو جنبید
خواب شد مهجور مگو
که خفته نیم
ناظرم به صنع
خدا���������������������������� نظر به
صنع حجابست از
چنان منظور روان
خفته اگر
داندی که در
خوابست��������������������������� از آنچ
دیدی نی خوش
شدی و نی
رنجور چنانک
روزی در خواب
رفت گلخن تاب����������������������� به خواب
دید که سلطان
شدست و شد
مغرور بدید
خود را بر تخت
ملک وز چپ و
راست������������������� هزار صف ز
امیر و ز حاجب
و دستور چنان
نشسته بر آن
تخت او که
پنداری�������������������������� در امر و
نهی خداوند بد
سنین و شهور میان
غلغله و دار
و گیر و
بردابرد������������������������������ میان آن
لمن الملک و
عزت و شر و شور درآمد
از در گلخن به
خشم حمامی������������������������������ زدش به
پای که برجه
نه مرده ای در
گور بجست
و پهلوی خود
نی خزینه دید
و نه ملک������������������ ولی خزینه
حمام سرد دید
و نفور بخوان
ز آخر یاسین
که صیحه فاذا������������������������������ تو هم به
بانگی حاضر
شوی ز خواب غرور چه
خفته ایم
ولیکن ز خفته
تا خفته������������������������������ هزار
مرتبه فرقست
ظاهر و مستور شهی
که خفت ز شاهی
خود بود غافل��������������������������� خسی که
خفت ز ادبیر
خود بود معذور چو
هر دو باز از
این خواب خویش
بازآیند��������������������� به تخت
آید شاه و به
تخته آن مقهور لباب
قصه بماندست و
گفت فرمان
نیست������������������������ نگر به
دانش داوود و
کوتهی زبور مگر
که لطف کند
باز شمس
تبریزی���������������������������� وگر نه
ماند سخن در
دهن چنین
مقصور 1145 به
من نگر که منم
مونس تو اندر
گور��������������������������� در آن شبی
که کنی از
دکان و خانه عبور سلام
من شنوی در
لحد خبر شودت����������������������������� که هیچ
وقت نبودی ز
چشم من مستور منم
چو عقل و خرد
در درون پرده
تو�������������������������� به
وقت لذت و
شادی به گاه
رنج و فتور شب
غریب چو آواز
آشنا شنوی��������������������������������� رهی ز
ضربت مار و
جهی ز وحشت
مور خمار
عشق درآرد به
گور تو تحفه������������������������������ شراب و
شاهد و شمع و
کباب و نقل و بخور در
آن زمان که
چراغ خرد
بگیرانیم���������������������������� چه های و
هوی برآید ز
مردگان قبور ز
های و هوی شود خیره
خاک گورستان����������������������� ز بانگ
طبل قیامت ز
طمطراق نشور کفن
دریده گرفته
دو گوش خود از
بیم��������������������������� دماغ و
گوش چه باشد
به پیش نفخه
صور به
هر طرف نگری
صورت مرا بینی��������������������������� اگر به
خود نگری یا
به سوی آن شر و
شور ز
احولی بگریز و
دو چشم نیکو
کن���������������������������� که چشم بد
بود آن روز از
جمالم دور به
صورت بشرم هان
و هان غلط
نکنی������������������������ که روح
سخت لطیفست
عشق سخت غیور چه
جای صورت اگر
خود نمد شود
صدتو���������������������� شعاع آینه
جان علم زند
به ظهور دهل
زنید و سوی
مطربان شهر
تنید����������������������������� مراهقان
ره عشق راست روز
ظهور به
جای لقمه و
پول ار خدای
را جستی�������������������������� نشسته بر
لب خندق
ندیدیی یک کور به
شهر ما تو چه
غمازخانه
بگشادی���������������������������� دهان بسته
تو غماز باش
همچون نور 1146 مرا
بگاه ده ای
ساقی کریم
عقار��������������������������������� که دوش
هیچ نخفتم ز
تشنگی و خمار لبم
که نام تو
گوید به باده
اش خوش کن������������������������� سرم خمار
تو دارد به
مستیش تو بخار بریز
باده بر
اجسامم و بر
اعراضم����������������������������� چنانک هیچ
نماند ز من
رگی هشیار وگر
خراب شوم من
بود رگی باقی������������������������������ چو جغد هل
که بگردد در
این خراب دیار چو
لاله زار کن
این دشت را به
باده لعل����������������������� روا مدار
که موقوف
داریم به بهار ز
توست این شجره
و خرقه اش تو
دادستی��������������������� که از
شراب تو
اشکوفه کرده
اند اشجار مرا
چو مست کنی زین شجر
برآرم سر������������������������ به خنده
دل بنمایم به
خلق همچو انار مرا
چو وقف خرابات
خویش کردستی�������������������������� توام خراب
کنی هم تو
باشیم معمار بیار
رطل گران تا
خمش کنم پی آن����������������������������� نه لایقست
که باشد غلام
تو مکثار 1147 بکش
بکش که چه خوش
می کشی بیار
بیار�������������������� هزیمتان
ره عشق را
قطار قطار کنار
بازگشادست
عشق از مستی�������������������������������� رسید
دلشدگان را گه
کنار کنار ز
دست خویش از
آن ساغری که
می دانی��������������������� اگر چه
نیک خرابم بیا
بیار بیار قرار
دولت او خواه
و از قرار
مپرس��������������������������� که نیست
از رخ او در
دلم قرار قرار نگار
کردن چون اشک
بر رخ عاشق��������������������������� حلاوتیست
در آن رو که زد
نگار نگار ایا
کسی که
درافتاده ای
به چنگالش����������������������������� ز چنگ
دوست رهیدن
طمع مدار مدار تو
خون بدی وز
عشقش چو شیر
جوشیدی��������������������� چو شیر
خون نشود تو
از این گذار
گذار برو
به باده مخدوم
شمس دین آمیز������������������������������ که نیست
باده تبریز را
خمار خمار 1148 کسی
بگفت ز ما یا
از اوست نیکی
و شر����������������������� هنوز
خواجه در
اینست ریش
خواجه نگر عجب
که خواجه به
رنگی که طفل
بود بماند�������������������� که ریش
خواجه سیه بود
و گشت رنگ دگر بگویمت
که چرا خواجه
زیر و بالا
گفت������������������������ بدان سبب
که نگشتست
خواجه زیر و
زبر به
چار پا و دو پا
خواجه گرد
عالم گشت����������������������� ولیک هیچ
نرفتست قعر
بحر به سر گمان
خواجه چنانست
که خواجه بهتر
گشت�������������������� ولیک
هست چو بیمار
دق واپستر به
حجت و به لجاج
و ستیزه افزون
گشت���������������������� ز جان و
حجت ذوقش نبود
هیچ خبر طریق
بحث لجاجست و
اعتراض و دلیل����������������������� طریق دل
همه دیده ست و
ذوق و شهد و
شکر 1149 فغان
فغان که ببست
آن نگار بار
سفر��������������������������� فغان که
بنده مر او را
نبود یار سفر فغان
که کار سفر
نیست سخره
دستم���������������������������� که تا ز هم
بدرم جمله پود
و تار سفر ولیک
طالع خورشید و
مه سفر باشد���������������������������� که تاز
گردششان سایه
شد سوار سفر سفر
بیامد وزان
هجر عذرها می
خواست����������������������� بدان زبان
که شد این
بنده شرمسار
سفر بگفتمش
که ز روباه
شانگی بگذر������������������������������� که شیر کرد
شکارم به
مرغزار سفر مراست
جان مسافر چو
آب و من چون
جوی������������������� روانه
جانب دریا که
شد مدار سفر دود
به لب لب این
جوی تا لب
دریا����������������������������� دلی که
خست در این
راه ها ز خار
سفر به
روی آینه بنگر
که از سفر آمد�������������������������������� صفا نگر
تو به رویش از
آن غبار سفر سفر
سفر چو چنان
یار غار در
سفرست������������������������ تو
بخت بخت سفر
دان و کار کار
سفر همیشه
چشم گشایم چو
غنچه بر سر
راه������������������������ چو سرو
روح روانست در
بهار سفر چو
شمس مفخر
تبریز در سفر
افتاد����������������������������� چه مملکت
که بگسترد در
دوار سفر 1150 به
خدمت لبت آمد
به انتجاع شکر������������������������������� که از لب
شکرین بخش یک
دو صاع شکر تو
ارتقا به سخا
جو مگو نه گو آری���������������������������� نظر
مکن که نیی
یافت ارتفاع
شکر لب
تو است که شکر
ز عین او روید���������������������������� نه منتظر
که رسید نسیه
از بقاع شکر شکر
به وقت شکر
خوردنت نصیبی
یافت���������������������� که بر
مذاق دهان ها
بود مطاع شکر ببسته
ای دو لب
امروز زان همی
ترسم������������������������� که از غم
تو بماند ز
انتفاع شکر زهی
نبات که دارد
لب تو کز وی شد��������������������������� امیر جمله
نباتات بی
نزاع شکر دهان
ببندم و بسته
شکر همی خایم������������������������������ که تا به
جان برسد خوش
به ابتلاع شکر 1151 قدح
شکست و شرابم
نماند و من
مخمور������������������������ خراب کار
مرا شمس دین
کند معمور خدیو
عالم بینش
چراغ عالم کشف������������������������������� که روح
هاش به جان سجده می
کنند از دور که
تا ز بحر تحیر
برآورد دستش�������������������������������� هزار جان
و روان های
غرقه مغمور گر
آسمان و زمین
پر شود ز ظلمت
کفر������������������������ چو او
بتابد پرتو
بگیرد آن همه
نور از
آن صفا که
ملایک از او
همی یابند�������������������������� اگر رسد
به شیاطین
شوند هر یک
حور وگر
نباشد آن نور
دیو را روزی�������������������������������� به پرده های
کرم دیو را
کند مستور به
روز عیدی کو
بخش کردن
آغازد���������������������������� به هر
سویست عروسی
به هر نواحی
سور ز
سوی تبریز آن
آفتاب درتابد����������������������������������� شوند زنده
ذرایر مثال
نفخه صور ایا
صبا به خدا و
به حق نان و
نمک���������������������������� که هر سحر
من و تو گشته
ایم از او
مسرور که
چون رسی به
نهایت کران
عالم
غیب������������������������ از آن گذر
کن و کاهل
مباش چون
رنجور از
آن پری که از
او یافتی بکن
پرواز�������������������������� هزارساله
ره اندر پرت
نباشد دور بپر
چو خسته شود
آن پرت سجودی
کن������������������������ برای حال
من خسته جان و
دل مهجور به
آب چشم بگویش
که از زمان
فراق��������������������������� شدست روز
سیاه و شدست
مو کافور تو
آن کسی که همه
مجرمان عالم
را���������������������������� به
بحر رحمت غوطی
دهی کنی مغفور چو
چشم بینا در
جان تو همی
نرسد����������������������������� کسی که
چشم ندارد
یقین بود
معذور چنان
بکن تو به
لابه که خاک
پایش را������������������������� بدیده آری
کاین درد می
شود ناسور وزین
سفر به سعادت
صبا چو بازآیی��������������������������� درافکنی
به وجود و عدم
شرار و شرور چو
سرمه اش به من
آری هزار رحمت
نو��������������������� به
جانت بادا تا
قرن های
نامحصور 1152 ببین
دلی که نگردد
ز جان سپاری
سیر������������������������� اسیر عشق
نگردد ز رنج و
خواری سیر ز
زخم های نهانی
که عاشقان
دانند����������������������������� به خون
درست و نگردد
ز زخم کاری
سیر مقیم
شد به خرابات
و جمله رندان
را���������������������������� خراب کرد
و نشد از شراب
باری سیر هزار
جان مقدس سپرد
هر نفسی�������������������������������� در آن
شکار و نشد
جان از آن
شکاری سیر مثال
نی ز لب یار
کام پرشکرست������������������������������ ولیک نیست
چو نی از فغان
و زاری سیر بگفت
تو ز چه سیری
بگفتم از جز
تو�������������������������� ولیک هیچ
نگردم از آنچ
داری سیر نه
شهر و یار
شناسیم ای
مسلمانان������������������������������ از آنک
نیست دل از
جام شهریاری
سیر هوای
تو چو بهارست
و دل ز توست چو
باغ������������������� که باغ می
نشود از دم
بهاری سیر چو
شرمسارم از
احسان شمس
تبریزی������������������������� که جان
مباد از این
شرم و شرمساری
سیر 1153 مه
تو یار ندارد
جز او تو یار
مگیر����������������������������� رخش کنار
ندارد از او
کنار مگیر جهان
شکارگهی دان ز
هر طرف صیدی����������������������� درآ
چو شیر بجز
شیر نر شکار
مگیر هوای
نفس مهارست و
خلق چون شتران������������������������ به غیر آن
شتر مست را
مهار مگیر وجود
جمله غبارست
تابش از مه
ماست������������������������ به ماه
پشت میار و ره
غبار مگیر بران
ز پیش جهان را
که مار گنج
تواست���������������������� تواش به
حسن چو طاووس
گیر و مار
مگیر چو
خلق بر کف
دستت نهند چون
سیماب����������������������� ز عشق بر
کف سیماب شو
قرار مگیر به
حس دست بدان
ار چه چشم تو بستست���������������������� ز گلشن
ازلی گل بچین
و خار مگیر به
بوی آن گل
بگشاد دیده
یعقوب�������������������������������� نسیم یوسف
ما را ز کرته
خوار مگیر کیست
یوسف جان شاه
شمس تبریزی��������������������������� به غیر
حضرت او را تو
اعتبار مگیر 1154 چو
دررسید ز
تبریز شمس دین
چو قمر������������������������ ببست شمس
و قمر پیش
بندگیش کمر چو
روی انور او
گشت دیده دیده�������������������������������� مقام دیدن
حق یافت دیده
های بشر فرشته
نعره زنان پیش
او چو چاوشان�������������������������� فلک
سجودکنان پیش
او به چشم و به
سر به
چشم نفس نشد
روی ماه او
دیدن������������������������������ که نفس می
نگشاید به سوی
شاه نظر که
لعل آن مه
خاصیت زمرد
داشت����������������������������� از آن
ببست از او
اژدهای نفس به
صبر درخت
هر که بدو سر
کشید جان نبرد�������������������������� ز اره های
فنا و ز زخمه
های تبر کنون
که ماه نهان
شد ز ابر این
هجران������������������������ ز ابرهای
دو دیده
فرودوید مطر ز
قطره های دو
دیده زمین شدی
سرسبز����������������������� اگر
نه قطره
برآمیختی به
خون جگر جگر
چو آلت رحمست
رحم از او
خیزد������������������������ از این
سبب مدد دیده
ها بکرد مگر ز
عشق جمله
اجزای خانه باخبرند������������������������������ چو کدخدای
بود از جمال
شه مخبر تو
طالب خبری کم
نشین به بی
خبران�������������������������� گروه بی
خبران را به
هیچ سگ مشمر که
جفت مرده تو
را مرده شوی
گرداند�������������������������� که شوی
مرده بود خود
ز مرده شوی
بتر به
چشم درد به
عیسی نگر اگر
نگری�������������������������� سرک مپیچ
بدان چشم و در
خرش منگر چو
همنشین شود
انگور با خم
سرکه���������������������������� شراب او
ترشی شد حریف
اوست کبر به
حیله حیله تو
سوراخ کن خم
ترشی�������������������������� برون گریز
و بو سوی بحر
شهد و شکر کدام
بحر خداوند
شمس دین به حق������������������������������ به
ذات پاک خدا
اوست خسرو
اکبر 1155 از
آن مقام که
نبود گشاد زود
گذر������������������������������� برو به
سوی خریدار
خویش همچون زر درخت
اگر متحرک شدی
ز جای به جا������������������������� نه رنج
اره کشیدی نه
زخمه های تبر زمان
چو حاکم تست و
مکان چو معبر
تو���������������������� مکان نیک
گزین و زمان
نکو بنگر چنان
شوی که مکان و
زمان و اهل
زمان���������������������� دگر نتاند
کردن به فعل
در تو اثر تو
تیره گردی از
شب چو آینه
گردون�������������������������� نه زردروی
خزان گردی از
هوا چو شجر 1156 مطرب
عاشقان
بجنبان تار�������������������������������������� بزن آتش
به مومن و
کفار مصلحت
نیست عشق را
خمشی��������������������������������� پرده از
روی مصلحت
بردار تا
بنگریست طفل
گهواره����������������������������������������� کی دهد
شیر مادر
غمخوار هر
چه غیر خیال
معشوقست������������������������������������ خار عشقست
اگر بود گلزار مطربا
چون رسی به
شرح دلم���������������������������������� پای در
خون نهاده ای
هش دار پای
آهسته نه که
تا نجهد����������������������������������������� چکره ای
خون دل به هر
دیوار مطربا
زخم های دل می
بین������������������������������������� تا ندانند
خویشتن خوش
دار مطربا
نام بر ز معشوقی����������������������������������������� کز دل ما
ببرد صبر و
قرار من
چه گفتم کجا
بماند دلی��������������������������������������� گر دلم
کوه بود رفت
از کار نام
او گوی و نام
من کم کن�������������������������������������� تا لقب
گویمت
نکوگفتار چون
ز رفتار او
سخن گویم������������������������������������� دل کجا می
رود زهی رفتار شمس
تبریز عیسی
عهدی���������������������������������������� هست در
عهد تو چنین
بیمار 1157 گر
تو خواهی وطن پر از
دلدار��������������������������������� خانه را
رو تهی کن از
اغیار ور
تو خواهی سماع
را گیرا������������������������������������� دور دارش
ز دیده انکار هر
که او را سماع
مست نکرد���������������������������������� منکرش دان
اگر چه کرد
اقرار هر
که اقرار کرد
و باده شناخت��������������������������������� عاقلش نام
نه مگو خمار به
بهانه به ره
کن آن ها را�������������������������������������� تا شوی از
سماع
برخوردار وز
میان خویش را
برون کن تیز�������������������������������� تا
بگیری تو خویش
را به کنار سایه
یار به که ذکر
خدای���������������������������������������� این چنین
گفتست صدر
کبار تا
نگویی که گل
هم از خارست���������������������������������� زانک هر
خار گل نیارد
بار خار
بیگانه را ز
دل برکن��������������������������������������� خار گل را
به جان و دل می
دار موسی
اندر درخت آتش
دید�������������������������������������� سبزتر می
شد آن درخت از
نار شهوت
و حرص مرد
صاحب دل�������������������������������� همچنین
دان و همچنین
پندار صورت
شهوتست لیکن
هست����������������������������������� همچو نار
خلیل پرانوار شمس
تبریز را بشر
بینند���������������������������������������� چون
گشایند دیده
ها کفار 1158 رحم
بر یار کی کند
هم یار�������������������������������������� آه بیمار
کی شنود بیمار اشک
های بهار مشفق
کو���������������������������������������� تا ز گل پر
کنند دامن خار اکثروا
ذکر هادم
اللذات������������������������������������������� بشنوید از
خزان بی زنهار غار
جنت شود چو
هست در او��������������������������������� ثانی
اثنین اذ هما
فی الغار ز
آه عاشق فلک
شکاف کند������������������������������������� ناله
عاشقان نباشد
خوار فلک
از بهر عاشقان
گردد��������������������������������������� بهر عشقست
گنبد دوار نی
برای خباز و
آهنگر������������������������������������������ نی برای
دروگر و عطار آسمان
گرد عشق می
گردد��������������������������������������� خیز
تا ما کنیم
نیز دوار بین
که لو لاک ما
خلقت چه گفت�������������������������������� کان عشق
است احمد
مختار مدتی
گرد عاشقی
گردیم������������������������������������������ چند گردیم
گرد این مردار چشم
کو تا که جان
ها بیند��������������������������������������� سر برون
کرده از در و
دیوار در
و دیوار نکته
گویانند����������������������������������������� آتش و خاک
و آب قصه گزار چون
ترازو و چون گز و
چو محک���������������������������� بی زبانند
و قاضی بازار عاشقا
رو تو همچو
چرخ بگرد���������������������������������� خامش از
گفت و جملگی
گفتار 1159 عشق
جانست عشق تو
جانتر������������������������������������ لطف درمان
وز تو درمانتر کافری
های زلف کافر
تو���������������������������������������� گشته ز
ایمان جمله
ایمانتر جان
سپردن به عشق
آسانست����������������������������������� وز پی عشق
توست آسانتر همه
مهمان خوان
لطف تواند������������������������������������� لیک
این بنده زاده
مهمانتر بی
تو هستند جمله
بی سامان������������������������������������ لیک من بی
طریق و
سامانتر عشق
تو کان دولت
ابدست��������������������������������������� لیک وصل
جمال تو کانتر تیغ
هندی هجر
برانست������������������������������������������ لیک هندی
عشق برانتر هر
دلی چارپره در
پی توست����������������������������������� دل ما
صدپرست و
پرانتر دیدن
تو به صد چو جان
ارزان���������������������������������� عوض
نیم جانم
ارزانتر گر
چه این چرخ
نیک گردانست��������������������������������� چرخ افلاک
عشق گردانتر همه
ز افلاک عشق
در ترسند����������������������������������� وان فلک
در غم تو
ترسانتر شمس
تبریز همتی می
دار��������������������������������������� تا شوم در
تو من عجب
دانتر 1160 روی
بنما به ما
مکن مستور������������������������������������� ای به هفت
آسمان چو مه
مشهور ما
یکی جمع
عاشقان ز هوس����������������������������������� آمدیم
از سفر ز راهی
دور ای
که در عین جان
خود داری���������������������������������� صد هزاران
بهشت و حور و
قصور سر
فروکن ز بام و
خوش بنگر���������������������������������� جانب جمع
عاشقی رنجور ساقی
صوفیان شرابی
ده����������������������������������������� کان نه از
خم بود نه از
انگور ز
آن شرابی که
بوی جوشش او��������������������������������� مردگان را
برون کشد از
گور 1161 مطربا
عیش و نوش از
سر گیر��������������������������������� یک دو
ابریشمک
فروتر گیر ننگ
بگذار و با
حریف بساز������������������������������������ جنگ بگذار
جام و ساغر
گیر لطف
گل بین و جرم
خار مبین���������������������������������� جعد بگشا
و مشک و عنبر
گیر فربه
از توست آسمان
و زمین����������������������������������� این یک
استاره را تو
لاغر گیر داروی
فربهی خلق
تویی����������������������������������������� فربهش کن
چو خواهی و
برگیر خرمش
کن به یک
شکرخنده������������������������������������ شکری را ز
مصر کمتر گیر بخت
و اقبال خاک
پای تواند������������������������������������� هر چه می
بایدت میسر
گیر چونک
سعد و ظفر
غلام تواند����������������������������������� دشمنت را
هزار لشکر گیر ای
دل ار آب
کوثرت باید���������������������������������������� آتش عشق
را تو کوثر
گیر گر
غلامی قیصرت
باید������������������������������������������ بنده اش
را قباد و
قیصر گیر هر
که را نبض عشق
می نجهد���������������������������������� گر فلاطون
بود تواش خر
گیر هر
سری کو ز عشق
پر نبود������������������������������������ آن سرش را
ز دم ماخر گیر هین
مگو راز شمس
تبریزی������������������������������������� مکن اسپید
و جام احمر
گیر 1162 مطربا
عشقبازی از سر
گیر������������������������������������� یک دو
ابریشمک
فروتر گیر چونک
در چرخ آردت
باده�������������������������������������� خانه بر
بام چرخ اخضر
گیر ملک
مستی و بیخودی
داری������������������������������������� ترک سودای
ملک سنجر گیر مست
شو مست کن
حریفان را����������������������������������� بار گیر
از کمیت احمر
گیر مستی
آمد ز راه بام
دماغ���������������������������������������� برو
اندیشه و ره
در گیر از
ره خشک راه
بسیارست�������������������������������������� کشتیی ساز
وین ره تر گیر پر
برآوردم و
بپریدم��������������������������������������������� ز آنچ
خوردم بخور تو
هم پر گیر فارغم
همچو مرغ از
مرکب������������������������������������� مرکبم
را تو لنگ و
لاغر گیر گر
نروید ز خاک
هیچ انگور������������������������������������ مستی عشق
را مقرر گیر شیشه
گر گر دگر
نسازد جام������������������������������������ جام می
عشق را میسر
گیر پاره
روح را کند
نقشی������������������������������������������� گویدت
دلبر مصور گیر توبه
کردم دگر
نخواهم گفت�������������������������������������� توبه مست
را مزور گیر عاشق
و مست و آنگهی
توبه������������������������������������� ترک
سالوس آن
فسونگر گیر 1163 عار
بادا جهانیان
را عار���������������������������������������� از دو سه
ماده ابله
طرار شکلک
زاهدان ولی ز
درون������������������������������������ لیس فی
الدار سیدی
دیار به
دو پول سیاه
بتوان یافت��������������������������������������� زین چنین
خربطان دو سه
خروار 1164 خلق
را زیر گنبد
دوار������������������������������������������� چشم ها
کور و دیدنی
بسیار جور
او کش از آنک
شورش دل�������������������������������� نور
چشمست یا
اولوالابصار بر
دو دیده نهم
غمت کاین درد����������������������������������� داروی خاص
خسرویست به
بار باغ
جان خوش ز سنگ
بارانست������������������������������� ما
نخواهیم قطره
سنگ ببار شمس
تبریز گوهر
عشقست�������������������������������������� گوهر عشق
را تو خوار
مدار 1165 میر
خرابات تویی
ای نگار�������������������������������������� وز تو
خرابات چنین
بی قرار جمله
خرابات خراب
تواند��������������������������������������� جمله
اسرار ز توست
آشکار جان
خراباتی و عمر
عزیز�������������������������������������� هین که
بشد عمر چنین
هوشیار جان
و جهان جان
مرا دست گیر�������������������������������� چشم جهان
حرف مرا گوش
دار خاک
کفت چشم مرا
توتیاست������������������������������������ وعده تو
گوش مرا
گوشوار خمر
کهن بر سر
عشاق ریز������������������������������������ صورت نو
در دل مستان
نگار ساغر
بازیچه فانی
ببر������������������������������������������� ساغر
مردانه ما را
بیار آتش
می بر سر
پرهیز ریز�������������������������������������� وای بر آن
زاهد
پرهیزکار حق
چو شراب ازلی دردهد�������������������������������������� مرد خورد
باده حق
مردوار پرورش
جان به سقاهم
بود��������������������������������������� از می و از
ساغر
پروردگار 1166 چند
از این راه نو
روزگار�������������������������������������� پرده آن
یار قدیمی
بیار آتش
فرعون بکش ز
آب بحر������������������������������������ مفرش
نمرود به آتش
سپار چرخ
فلک را به
خدایی مگیر������������������������������������ انجم و مه
را مشناس
اختیار شمس
و شموسی که
سرآخر شدست����������������������������� چون خر
لنگست در آن
مستدار باد
چو راکع شد و
خود را شناخت������������������������������ نیست در
آخر چو خسان
بی مدار چشم
در آن باد
نهادست خس������������������������������������ کو کشدش
جانب هر دشت و غار خیره
در آن آب
بماندست سنگ��������������������������������� کوش
بغلطاند در
سیل بار گر
بد و نیکیم تو
از ما مگیر������������������������������������ ما همه
چنگیم و دل ما
چو تار گاه
یکی نغمه تر
می نواز���������������������������������������� گاه ز تر
بگذر و رو خشک
آر گر
ننوازی دل این
چنگ را������������������������������������� بس بود
اینش که نهی
برکنار نور
علی نور چو
بنوازیش�������������������������������������� باده خوش
و خاصه به فصل
بهار در
کف عشقست مهار
همه��������������������������������������� اشتر
مستیم در این
زیر بار گاه
چو شیری متمثل
شود���������������������������������������� تا برمد
خلق از او چون
شکار گاه
چو آبی متشکل
شود������������������������������������������ خلق رود
تشنه بدو جان
سپار 1167 مست
توام نه از می
و نه از
کوکنار����������������������������� وقت
کنارست بیا گو
کنار برجه
مستانه کناری
بگیر���������������������������������������� چون
شجر و باد به
وقت بهار شاخ
تر از باد
کناری چو یافت���������������������������������� رقص درآمد
چو من بی قرار این
خبر افتاد به
خوبان غیب������������������������������������ تا
برسیدند
هزاران نگار لاله
رخ افروخته از
که رسید������������������������������������ سنبله پا
به گل از
مرغزار سوسن
با تیغ و سمن
با سپر������������������������������������� سبزه
پیادست و گل
تر سوار فندق
و خشخاش به دست
آمده����������������������������������� نعنع و
حلبو به لب
جویبار جدول
هر گونه حویجی
جدا�������������������������������������� تا مددی
یابد از یار
یار کرده
دکان ها همه
حلواییان�������������������������������������� پرشکر و
فستق از بهر
کار میوه
فروشان همه با
طبل ها������������������������������������� بر سر هر
پشته فشانده
ثمار لیک
ز گل گوی که
همرنگ اوست������������������������������ جمله ز بو
گو که پریست
یار بلبل
و قمری
و دو صد نوع
مرغ�������������������������������� جانب باغ
آمده قادم
یزار می
زندم نرگس
چشمک خموش��������������������������������� خطبه
مرغان چمن گوش
دار 1168 جان
خراباتی و عمر
بهار��������������������������������������� هین که
بشد عمر چنین
هوشیار جان
و جهان جان
مرا دست گیر�������������������������������� چشم جهان
حرف مرا گوش
دار صورت
دل آمد و پیشم
نشست����������������������������������� بسته سر و
خسته و
بیماروار دست
مرا بر سر خود
می نهاد���������������������������������� کای به غم
دوست مرا دست
یار درد
سرم نیست ز
صفرا و تب���������������������������������� از می
عشقست سرم
پرخمار این
همه شیوه ست
مرادش توی��������������������������������� ای شکرت
کرده دلم را
شکار جان
من از ناله چو
طنبور شد����������������������������������� حال دلم
بشنو از آواز
تار 1169 هست
کسی صافی و
زیبانظر������������������������������������ تا بکند
جانب بالا نظر هست
کسی پاک از
این آب و گل�������������������������������� تا بکند
جانب دریا نظر پا
بنهد بر کمر
کوه قاف������������������������������������������ تا بزند
بر پر عنقا
نظر تا
که نظر مست
شود ز آفتاب����������������������������������� تا بشود
بی سر و بی پا
نظر هست
کسی را مدد از
نور عشق�������������������������������� تا فتدش جمله
بدان جا نظر آب
هم از آب مصفا
شود����������������������������������������� هم ز نظر
یابد بینا نظر جمله
نظر شو که به
درگاه حق���������������������������������� راه نیابد
مگر الا نظر 1170 رحم
کن ار زخم شوم
سر به سر�������������������������������� مرهم صبرم
ده و رنجم ببر ور
همه در زهر
دهی غوطه ام��������������������������������� زهر مرا
غوطه ده اندر
شکر بحر
اگر تلخ بود
همچو زهر������������������������������������ هست صدف
عصمت جان گهر ابر
ترش رو که غم
انگیز شد����������������������������������� مژده تو
دادیش ز رزق و
مطر مادر
اگر چه که همه
رحمتست���������������������������������� رحمت حق
بین تو ز قهر
پدر سرمه
نو باید در
چشم دل���������������������������������������� ور نه چه
داند ره سرمه
بصر بود
به بصره به
یکی کو خراب��������������������������������� خانه
درویش به عهد
عمر مفلس
و مسکین بد و
صاحب عیال������������������������������ جمله آن
خانه یک از یک
بتر هر
یک مشهور
بخواهندگی�������������������������������������� خلق ز بس
کدیه شان بر
حذر بود
لحاف شبشان
ماهتاب���������������������������������������� روز طواف
همشان در به
در گر
بکنم قصه ز
ادبیرشان��������������������������������������� درد دل
افزاید با درد
سر شاه
کریمی برسید
از شکار�������������������������������������� شد سوی آن
خانه ز گرد
سفر در
بزد از تشنگی
و آب خواست�������������������������������� آمد از آن
خانه یتیمی به
در گفت
که هست آب ولی
کوزه نیست������������������������������ آب
یتیمان بود از
چشم تر شاه
در این بود که
لشکر رسید���������������������������������� همچو
ستاره همه گرد
قمر گفت
برای دل من هر
یکی��������������������������������������� در حق این
قوم ببخشید زر گنج
شد آن خانه ز
اقبال شاه������������������������������������� روشن و
آراسته زیر و
زبر ولوله
و آوازه به
شهر اوفتاد������������������������������������� شهر به
نظاره پی یک
دگر گفت
یکی کاخر ای
مفلسان�������������������������������������� کشت
به یک روز
نیاید به بر حال
شما دی همگان
دیده اند������������������������������������� کن فیکون
کس نشود بخت
ور ور
بشود بخت ور
آخر چنین������������������������������������ کی شود او
همچو فلک
مشتهر گفت
کریمی سوی بر
ما گذشت���������������������������������� کرد در
این خانه به
رحمت نظر قصه
درازست و
اشارت بس است������������������������������ دیده فزون
دار و سخن
مختصر 1171 در
بگشا کآمد
خامی دگر����������������������������������������� پیشکشی
کن دو سه جامی
دگر هین
که رسیدیم به
نزدیک ده������������������������������������ همره ما
شو دو سه گامی
دگر هین
هله چونی تو ز
راه دراز����������������������������������� هر قدمی
غصه و دامی
دگر غصه
کجا دارد کان
عسل��������������������������������������� ای که تو
را سیصد نامی
دگر بسته
بدی تو در و
بام سرا��������������������������������������� آمدت آن
حکم ز بامی
دگر گر
به سنام سر
گردون روی������������������������������������ بر
تو قضا راست
سنامی دگر ای
ز تو صد کام
دلم یافته���������������������������������������� می طلبد
دل ز تو کامی
دگر ای
رخ و رخسار تو
رومی دگر��������������������������������� ای سر
زلفین تو شامی
دگر سوی
چنان روم و
چنان شام رو��������������������������������� تا ببری
دولت را می
دگر لطف
تو عام آمد
چون آفتاب������������������������������������� گیر مرا
نیز تو عامی
دگر هر
سحری سر نهدت
آفتاب�������������������������������������� گوید
بپذیر غلامی
دگر بر
تو و برگرد تو
هر کس که هست���������������������������� دم به دم
از عرش سلامی
دگر بی
سخنی ره رو
راه تو را�������������������������������������� در غم و
شادیست پیامی
دگر این
غم و شادی چو
زمام دلند������������������������������������ ناقه حق
راست زمانی
دگر شاد
زمانی که
ببندم دهن����������������������������������������� بشنوم از
روح کلامی دگر رخت
از این سوی
بدان سو کشم�������������������������������� بنگرم آن
سوی نظامی دگر عیش
جهان گردد بر
من حرام����������������������������������� بینم من
بیت حرامی دگر طرفه
که چون خنب
تنم بشکند����������������������������������� یابد این
باده قوامی
دگر توبه
مکن زین که
شدم ناتمام������������������������������������ بعد شدن
هست تمامی دگر بس
کنم ای دوست
تو خود گفته
گیر����������������������������� یک دو سه
میم و دو سه
لامی دگر 1172 جاء
الربیع و
البطر زال
الشتاء و الخطر������������������������ من فضل رب
عنده کل
الخطایا
تغتفر آمد
ترش رویی دگر
یا زمهریرست
او مگر�������������������� برریز
جامی بر سرش
ای ساقی همچون
شکر اوحی
الیکم ربکم
انا غفرنا
ذنبکم�������������������������������� و ارضوا
بما یقضی لکم
ان الرضا خیر
السیر یا
می دهش از
بلبله یا خود
به راهش کن
هله������������������ زیرا
میان گلرخان
خوش نیست
عفریت ای پسر و
قایل یقول لی
انا علمنا بره������������������������������������� فاحک
لدینا سره لا
تشتغل فیما
اشتهر درده
می بیغامبری
تا خر نماند
در خری������������������������ خر را
بروید در زمان
از باده عیسی
دو پر السر
فیک یا فتی لا
تلتمس فیما
اتی����������������������������� من لیس سر
عنده لم ینتفع
مما ظهر در
مجلس مستان دل
هشیار اگر آید
مهل������������������������ دانی که
مستان را بود
در حال مستی
خیر و شر انظر
الی اهل الردی
کم عاینوا نور
الهدی���������������������� لم ترتفع
استارهم من
بعد ما انشق
القمر ای
پاسبان بر در
نشین در مجلس
ما ره مده�������������������� جز عاشقی
آتش دلی کآید
از او بوی جگر یا
ربنا رب المنن
ان انت لم
ترحم فمن�������������������������� منک الهدی
منک الردی ما
غیر ذا الا
غرر جز
عاشقی عاشق
کنی مستی
لطیفی روشنی�������������������� نشناسد از
مستی خود او
سرکله را از
کمر یا
شوق این
العافیه کی
اضطفر
بالقافیه�������������������������� عندی صفات
صافیه فی
جنبها نطقی
کدر گر
دست خواهی پا
نهد ور پای
خواهی سر نهد���������������� ور بیل
خواهی عاریت
بر جای بیل
آرد تبر ان
کان نطقی
مدرسی قد ظل
عشقی مخرسی������������������� و العشق
قرن غالب فینا
و سلطان الظفر ای
خواجه من
آغشته ام بی
شرم و بی دل
گشته ام������������� اسپر
سلامت نیستم
در پیش تیغم
چون سپر سر
کتیم لفظه سیف
حسیم لحظه��������������������������������� شمس الضحی
لا تختفی الا
بسحار سحر خواهم
یکی گوینده ای
مستی خرابی
زنده ای������������������� کآتش به
خواب اندرزند
وین پرده گوید
تا سحر یا
ساحراء
ابصارنا
بالغت فی
اسحارنا�������������������������� فارفق بنا
اودارنا انا
حبسنا فی
السفر اندر
تن من گر رگی
هشیار یابی
بردرش����������������������� چون
شیرگیر او نشد
او را در این
ره سگ شمر یا
قوم موسی اننا
فی التیه تهنا
مثلکم����������������������������� کیف
اهتدیتم
فاخبروا لا
تکتموا عنا
الخبر آن
ها خراب و مست
و خوش وین ها
غلام پنج و شش�������� آن ها جدا
وین ها جدا آن
ها دگر وین ها
دگر ان
عوقوا
ترحالنا
فالمن و
السلوی لنا���������������������������� اصلحت ربی
بالنا طاب
السفر طاب
الحضر گفتن
همه جنگ آورد
در بوی و در
رنگ آورد���������������� چون رافضی
جنگ افکند هر
دم علی را با
عمر اسکت
و لا تکثر اخی
ان طلت تکثر
ترتخی�������������������� الحیل فی
ریح الهوی
فاحفظه کلا لا
وزر خامش
کن و کوتاه کن
نظاره آن ماه
کن������������������������ آن مه که
چون بر ماه زد
از نورش انشق
القمر ان
الهوی قد غرنا
من بعد ما قد
سرنا���������������������������� فاکشف به
لطف ضرنا قال النبی
لا ضرر ای
میر مه روپوش
کن ای جان
عاشق جوش کن��������������� ما را چو
خود بی هوش کن
بی هوش خوش در
ما نگر قالوا
ندبر شانکم
نفتح لکم
آذانکم��������������������������������� نرفع لکم
ارکانکم انتم
مصابیح البشر ز
اندازه بیرون
خورده ام
کاندازه را گم
کرده ام���������������� شدوا یدی
شدوا فمی هذا
دواء من سکر هاکم
معاریج اللقا
فیها تداریج
البقا������������������������������� انعم
به من مستقی
اکرم به من
مستقر هین
نیش ما را نوش
کن افغان ما
را گوش کن����������������� ما را چو
خود بی هوش کن
بی هوش سوی ما
نگر العیش
حقا عیشکم و
الموت حقا
موتکم�������������������������� و الدین و
الدنیا لکم
هذا جزاء من
شکر 1173 بشنو
خبر صادق از
گفته پیغامبر�������������������������������� اندر صفت
مومن المومن
کالمزهر جاء
الملک الاکبر
ما احسن ذا
المنظر��������������������������� حتی ملاء
الدنیا
بالعبهر و
العنبر چون
بربط شد مومن
در ناله و در
زاری����������������������� بربط ز
کجا نالد بی
زخمه زخم آور جاء
الفرج الاعظم
جاء الفرج
الاکبر���������������������������� جاء الکرم
الادوم جاء
القمر الاقمر خو
کرد دل بربط
نشکیبد از آن
زخمه�������������������������� اندر
قدم مطرب می
مالد رو و سر الدوله
عیشیه و
القهوه عرشیه������������������������������������ و المجلس
منثور باللوز
مع السکر اینک
غزلی دیگر
الخمس مع
الخمسین�������������������������� زان پیش
که برخوانم که
شانیک الابتر الرب
هو الساقی و
العیش به باقی������������������������������� و السعد
هو الراقی یا
خایف لا تحذر الروح
غد اسکری من
قهوتنا
الکبری���������������������������� و
ازینت الدنیا
بالاخضر و
الاحمر خاموش
شو و محرم می
خور می جان هر
دم������������������ در مجلس
ربانی بی حلق
و لب و ساغر 1174 مرا
می گفت دوش آن
یار عیار��������������������������������� سگ عاشق
به از شیران
هشیار جهان
پر شد مگر
گوشت گرفتست������������������������������ سگ اصحاب
کهف و صاحب
غار قرین
شاه
باشد آن سگی
کو�������������������������������������� برای شاه
جوید کبک و
کفتار خصوصا
آن سگی کو را
به همت������������������������������� نباشد صید
او جز شاه
مختار ببوسد
خاک پایش شیر
گردون����������������������������������� بدان لب
که نیالاید به
مردار دمی
می خور دمی می
گو به نوبت������������������������������ مده خود
را به گفت و گو
به یک بار نه
آن مطرب که در
مجلس نشیند�������������������������������� گهی نوشد
گهی کوشد به
مزمار ملولان
باز جنبیدن
گرفتند���������������������������������������� همی جنگند
و می لنگند
ناچار بجنبان
گوشه زنجیر
خود را������������������������������������� رگ
دیوانگیشان
را بیفشار ملول
جمله عالم
تازه گردد��������������������������������������� چو خندان
اندرآید یار
بی یار الفت
السکر ادرکنی
باسکار�������������������������������������� ایا جاری
ایا جاری ایا
جار و
لا تسق بکاسات
صغار���������������������������������������� فهذا یوم
احسان و ایثار و
قاتل فی سبیل
الجود بخلا�������������������������������������� لیبقی منک
منهاج و آثار فقل
انا صببنا
الماء صبا������������������������������������������ و نحن
الماء لا ماء
و لا نار و
سیمائی شهید
لی بانی������������������������������������������ قضیت
عندهم فی
العشق اوطار و
طیبوا و
اسکروا قومی
فانی������������������������������������ کریم فی
کروم العصر
عصار جنون
فی جنون فی
جنون���������������������������������������� تخفف عنک
اثقالا و
اوزار 1175 انجیرفروش
را چه بهتر����������������������������������������� انجیرفروشی
ای برادر یا
ساقی عشقنا
تذکر���������������������������������������������� فالعیش
بلا نداک ابتر ما
را سر صنعت و
دکان نیست��������������������������������� ای ساقی
جان کجاست
ساغر لا
تترکنا سدی
صحایا�������������������������������������������� الخیر
ینال لا یوخر کم
جوی وفا عتاب
کم کن���������������������������������������� ای زنده
کن هزار مضطر الحنطه
حیث کان حنطه������������������������������������������ اذ
کان کذاک یوم
بیدر چون
پیشه مرد
زرگری شد�������������������������������������� هر شهر که
رفت کیست زرگر ابرارک
یشربون خمرا������������������������������������������� فی ظل
سخایک المخیر خود
دل دهدت که
برنهی بار������������������������������������ بر مرکب
پشت ریش لاغر من
کاسک للثری نصیب����������������������������������������� و الارض
بذاک صار اخضر بگذار
که می چرد
ضعیفی��������������������������������������� در روضه
رحمتت محرر یا
ساقی هات لا
تقصر������������������������������������������� یا طول
حیاتنا
المقصر در
سایه دوست چون
بود جان����������������������������������� همچون
ماهی میان
کوثر طهر
خطراتنا و طیب�������������������������������������������� من کاس
مدامک المطهر ما
را بمران وگر
برانی������������������������������������������ هم بر تو
تنیم چون
کبوتر و
الفجر لذی
لیال عشر������������������������������������������� من نهر
رحیقک المفرج آمد
عثمان شهاب
دین هین��������������������������������������� واگو غزل
مرا مکرر 1176 انتم
الشمس و القمر
منکم السمع و
البصر����������������������� نظر القلب
فیکم بکم
ینجلی النظر قلتم
الصبر اجمل
صبر العبد ما
انصبر�������������������������� نحن ابناء
وقتنا رحم
الله من غبر قدموا
ساده الهوی
قلت یا قوم ما
الخبر��������������������������� خوفونی
بفتنه و
اشاروا الی
الحذر قلت
القتل فی
الهوی برکات
بلا ضرر��������������������������� جرد
العشق سیفه
بادروا امه
الفکر ان
من عاش بعد ذا
ضیع الوقت و
احتکر����������������������� نفخوا فی
شبابه حمل
الریح بالشرر مزج
النار بالهوی
لیس یبقی و لا
یذر��������������������������� شببوا لی
بنفخه یسکر
نفخه السحر بر
آن یار خوش
نظر تو مگو
هیچ از خبر��������������������� چو خبر
نیست محرمش بر
او باش بی خبر دل
من شد حجاب دل
نظرم پرده نظر��������������������������� گفتم
ای دوست غیر
تو اگرم هست
جان و سر بزن
از عشق گردنم
بجوی مر مرا
مخر������������������������ گفت من
چیز دیگرم بجز
این صورت بشر گفتمش
روح خود تویی
عجبا چیست آن
دگر�������������������� هله ای
نای خوش نوا
هله ای باد
پرده در برو
از گوش سوی دل
بنگر کیست
مستتر���������������������� بدر این
کیسه های ما
تو به کوری
کیسه گر چه
غمست ار زرم
بشد که میی
هست همچو زر��������������� عربی گر
چه خوش بود
عجمی گو تو ای
پسر 1177 آفتابی
برآمد از
اسرار�������������������������������������������� جامه شویی
کنیم صوفی وار تن
ما خرقه ایست
پرتضریب������������������������������������ جان ما
صوفییست معنی
دار خرقه
پر ز بند روزی
چند��������������������������������������� جان و عشق
است تا ابد بر
کار به
سر توست شاه
را سوگند�������������������������������������� با چنین
سر چه می کنی
دستار چون
رخ توست ماه
را قبله�������������������������������������� با چنین
رخ چه می کنی
گلزار تو
بها کرده بودی
ای نادان�������������������������������������� گشته بودی
ز عاشقی بیزار عشق
ناگه جمال خود
بنمود�������������������������������������� توبه سودت
نکرد و
استغفار این
جهان همچو موم
رنگارنگ��������������������������������� عشق چون
آتشی عظیم
شرار موم
و آتش چو گشت
همسایه������������������������������������ نقش و
رنگش فنا شود
ناچار گر
بگویم دگر فنا
گردی������������������������������������������ ور نگویم
نمی گذارد یار جنه
الروح عشق
خالقها������������������������������������������ منه تجری
جمیعه
الانهار منه
تصفر خضره
الاوراق��������������������������������������� منه تخضر
اغصن الاشجار منه
تحمر و جنه
المعشوق���������������������������������������� منه تصفر
و جنه الاحرار منه
تهتز صوره
المسرور���������������������������������������� منه یبکی
الکایب
بالاسحار ان
فی العشق فسحه
الارواح������������������������������������� ان فی ذاک
عبره الابصار ذبت
فی العشق کی
اعاینه���������������������������������������� ما کفی ان
اراه بالاثار ان
الاثار تعجب
الاثار�������������������������������������������� ان
الاسرار تستر
الاسرار کثره
الحجب لا
تحجبنی������������������������������������������ ان ذکراک
تخرق الاستار 1178 جاء
الربیع و
البطر زال الشتاء
و الخطر������������������������ من
فضل رب عنده
کل الخطایا
تغتفر اوحی
الیکم ربکم
انا غفرنا
ذنبکم�������������������������������� فارضوا
بما یقضی لکم
ان الرضا خیر
السیر کم
قایلین فی
الخفا انا
علمنا بره���������������������������������� فاجرک
لدینا سره لا
تشتغل فیما
اشتهر السر
فیک یا فتی لا
تلتمس ممن اتی����������������������������� من لیس سر
عنده لم ینتفع
مما ظهر انظر
الی اهل الردی
کم عاینوا نور
الهدی���������������������� لم ترتفع
استارهم من
بعد ما انشق
القمر یا
ربنا رب المنن
ان انت لم
ترحم فمن�������������������������� منک الهدی
منک الردی ما
غیر ذا الا
غرر یا
شوق این
العافیه کی
اضطفر
بالقافیه�������������������������� عندی صفات
صافیه فی
جنبها نطقی
کدر ان
کان نطقی
مدرسی قد ظل
عشقی مخرسی������������������� و العشق
قرن غالب فینا
و سلطان الظفر سر
کتیم لفظه سیف
جسیم لحظه��������������������������������� شمس الضحی
لا تختفی الا
بسحار سحر یا
ساحراء
ابصارنا
بالغت فی
اسحارنا�������������������������� فارفق بنا
اودارنا انا
حضرنا فی
السفر یا
قوم موسی اننا
فی التیه تهنا
مثلکم����������������������������� کیف
اهتدیتم
فاخبرو الا
تکتموا عنا
الخبر ان
عوقوا ترحالنا
فالمن و
السلوی لنا���������������������������� اصلحت ربی
بالنا طاب
السفر طاب
الحضر ان
الهوی قد غرنا
من بعد ما قد
سرنا���������������������������� فاکشف به
لطف ضرنا قال
النبی لا ضرر قالوا
ندبر شانکم
نفتح لکم
آذانکم��������������������������������� نرفع لکم
ارکانکم انتم
مصابیح البشر هاکم
معاریج اللقا
فیها تداریج
البقا������������������������������� انعم
به من مستقی
اکرم به من
مستقر العیش
حقاء عیشکم و
الموت حقاء
موتکم����������������������� و الدین و
الدنیا لکم
هذا جزاء من
شکر اسکت
فلا تکثر اخی
ان طلت تکثر
ترتخی��������������������� الحیل فی
ریح الهوی
فاحفظه کلا لا
وزر 1179 غره
وجه سلبت قلب
جمیع البشر�������������������������������� ضاء بها
اذ ظهرت باطن
لیل کدر انی
وجدت امراه
اوصفه تملکهم���������������������������������� او قمراء
محتجباء تحت
حجاب الفکر داخله
خارجه شارقه
بارقه��������������������������������������� صورتها
کالبشر
خلقتها من شرر حین
نات تنقصنی
حین دنت
ترقصنی��������������������������� کادسنا
برقتها یذهب
نور البصر قامتها
عالیه قیمتها
غالیه����������������������������������������� غمزتها
ساحره ریقتها
من سکر هدهدها
من سباء
اتحفنا من نب���������������������������������� مندیها
اخبرنی غیبنی
کالخبر قلت
لروح القدس ما
هی قل لی عجبا���������������������������� قال اما
تعرفها تلک لا
حدی الکبر 1180 سیدی
انی کلیل انت
فی زی النهار������������������������������� اشتکی من
طول لیلی
الفرار این
الفرار لیلتی
مدت یداها
امسکت ذیل
الصباح���������������������������� لیلتی دار
قرار دونها
دار القرار ربنا
اتمم لنا یوم
التلاقی
نورنا������������������������������������ ربنا و
اغفر لنا ثم
اکسنا ذاک
الغفار انما
اجسامنا حالت
کسور بیننا����������������������������������� حبذا یا
ربنا من جنه
خلف الجدار ربنا
فارفع جداراء
قام فیما
بیننا���������������������������������� ربنا و
ارحم فانا فی
حیاء و اعتذار 1181 به
سوی ما نگر
چشمی برانداز���������������������������������� وگر فرصت
بود بوسی
درانداز چو
کردی نیت نیکو
مگردان������������������������������������� از آن
گلشن گلی بر
چاکر انداز اگر
خواهی که
روزافزون بود
کار������������������������������ نظر بر
کار ما
افزونتر
انداز وگر
تو فتنه
انگیزی و
خودکام����������������������������������� رها کن
داد و رسمی
دیگر انداز نگون
کن سرو را
همچون بنفشه�������������������������������� گناه غنچه
بر نیلوفر
انداز ز
باد و بوی
توست امروز در
باغ������������������������������ درختان
جمله رقاص و
سرانداز چو
شاخ لاغری
افزون کند رقص������������������������������� تو میوه
سوی شاخ لاغر
انداز چو
آمد خار گل را
اسپری بخش�������������������������������� چو خصم
آمد به سوسن
خنجر انداز بر
عاشق بری چون
سیم بگشا���������������������������������� سوی مفلس
یکی مشتی زر
انداز برآ
ای شاه شمس
الدین تبریز����������������������������������� یکی نوری
عجب بر اختر
انداز 1182 تو
چشم شیخ را
دیدن میاموز������������������������������������ فلک را
راست گردیدن
میاموز تو
کل را جمع این
اجزا مپندار���������������������������������� تو گل را
لطف و خندیدن
میاموز تو
بگشا چشم تا
مهتاب بینی������������������������������������� تو مه را
نور بخشیدن
میاموز تو
عقل خویش را
از می نگهدار�������������������������������� تو می را
عقل دزدیدن
میاموز تو
باز عقل را
صیادی آموز������������������������������������� چنین
بیهوده پریدن
میاموز یتیمان
فراقش را
بخندان����������������������������������������� یتیمان را
تو نالیدن
میاموز دل
مظلوم را ایمن
کن از ترس���������������������������������� دل او را
تو لرزیدن
میاموز تو
ظالم را مده
رخصت به تاویل�������������������������������� ستیزا را
ستیزیدن
میاموز زبان
را پردگی می
دار چون دل�������������������������������� زبان را
پرده بدریدن
میاموز تو
در معنی گشا
این چشم سر را�������������������������������� چو گوشش
حرف برچیدن
میاموز 1183 اگر
کی در فرینداش
یوقسا یاوز��������������������������������� اوزن
یلداسنا بو در
قلاوز چپانی
برک دت قر تن
اکشدر����������������������������������� اشیت بندن
قراقوزیم
قراقوز اگر
ططسن اگر
رومین وگر ترک������������������������������� زبان بی
زبانان را
بیاموز سر
چوب تری آن
گاه گرید�������������������������������������� که یابد
آن سوی دیگر
تف و سوز چو
اسماعیل
قربان شو در
این عشق���������������������������� که شب
قربان شود
پیوسته در روز خمش
آن شیر شیران
نور معنیست������������������������������ پنیری شد
به حرف از
حاجت یوز 1184 بیا
با تو مرا
کارست امروز������������������������������������� مرا سودای
گلزارست
امروز بیا
دلدار من
دلداریی کن����������������������������������������� که روز
لطف و ایثارست
امروز دل
من جامه ها را
می دراند������������������������������������� که روز
وصل دلدارست
امروز بخندان
جان ما را از
جمالی������������������������������������� که بر
گلبرگ و
گلنارست
امروز چرا
جان ها بر آن
لب مست گشتند����������������������������� که آن جا
نقل بسیارست
امروز نوای
طوطیان آفاق
پر شد��������������������������������������� که شکرها
به خروارست
امروز 1185 چنان
مستم چنان
مستم من امروز������������������������������� که از
چنبر برون
جستم من امروز چنان
چیزی که در
خاطر نیابد���������������������������������� چنانستم
چنانستم من
امروز به
جان با آسمان
عشق رفتم������������������������������������� به صورت
گر در این
پستم من امروز گرفتم
گوش عقل و
گفتم ای عقل��������������������������������� برون رو
کز تو وارستم
من امروز بشوی
ای عقل دست
خویش از من������������������������������ که در
مجنون
بپیوستم من
امروز به
دستم داد آن
یوسف ترنجی������������������������������������ که هر دو
دست خود خستم
من امروز چنانم
کرد آن ابریق
پرمی��������������������������������������� که چندین
خنب بشکستم من
امروز نمی
دانم کجایم
لیک فرخ���������������������������������������� مقامی
کاندر و هستم
من امروز بیامد
بر درم اقبال
نازان����������������������������������������� ز مستی در
بر او بستم من
امروز چو
واگشت او پی
او می دویدم���������������������������������� دمی
از پای ننشستم
من امروز چو
نحن اقربم
معلوم آمد����������������������������������������� دگر خود
را بنپرستم من
امروز مبند
آن زلف شمس
الدین تبریز��������������������������������� که چون
ماهی در این
شستم من امروز 1186 چنان
مستم چنان
مستم من امروز������������������������������� که پیروزه
نمی دانم ز
پیروز به
هر ره راهبر
هشیار باید������������������������������������� در این ره نیست
جز مجنون
قلاوز اگر
زنده ست آن
مجنون بیا گو���������������������������������� ز من
مجنونی نادر
بیاموز اگر
خواهی که تو
دیوانه گردی���������������������������������� مثال نقش
من بر جامه
بردوز خلیل
آن روز با آتش
همی گفت��������������������������������� اگر مویی
ز من باقیست
درسوز بدو
می گفت آن آتش
که ای شه���������������������������������� به پیشت
من بمیرم تو
برافروز بهشت
و دوزخ آمد دو
غلامت����������������������������������� تو
از غیر خدا
محفوظ و محروز پیاپی
می ستان از حق
شرابی����������������������������������� ندارد غیر
عاشق اندر آن
پوز بده
صحت به
بیماران عالم��������������������������������������� که در صحت
نه معلومی نه
مهموز چو
ناگفته به پیش
روح پیداست���������������������������������� چو پوشیده
شود بر روح
مرموز خمش
کن از خصال
شمس تبریز�������������������������������� همان بهتر
که باشد گنج
مکنوز 1187 در
این سرما سر
ما داری امروز������������������������������� دل عیش و
تماشا داری
امروز میفکن
نوبت عشرت به
فردا������������������������������������� چو آسایش
مهیا داری
امروز بگستر
بر سر ما سایه
خود�������������������������������������� که
خورشیدانه
سیما داری
امروز در
این خمخانه ما
را میهمان کن�������������������������������� بدان
همسایه کان جا
داری امروز نقاب
از روی سرخ او
فروکش���������������������������������� که
در پرده حمیرا
داری امروز دراشکن
کشتی اندیشه
ها را������������������������������������� که کفی
همچو دریا
داری امروز سری
از عین و شین و
قاف برزن������������������������������ که صد اسم
و مسما داری
امروز خمش
باش و مدم در
نای منطق��������������������������������� که مصر و
نیشکرها داری
امروز 1188 الا
ای شمع گریان
گرم می سوز�������������������������������� خلاص شمع
نزدیکست شد
روز خلاص
شمع ها شمعی
برآمد������������������������������������� که بر
زنگی ظلمت
هاست پیروز نهان
شد ظلم و ظلمت
ها ز خورشید���������������������������� نهان گردد
الف چون گشت
مهموز شنو
از شمس
تاویلات و
تعبیر����������������������������������� چو اندر
خواب بشنیدی
تو مرموز چنین
باشد بیان نور
ناطق��������������������������������������� نه لب
باشد نه آواز
و نه پدفوز چو
مه از ابر تن
بیرون رو ای
دوست�������������������������� هزار
اکسیر از
خورشید آموز پی
خورشید بهر
این دوانست������������������������������������ هلال و
بدر صبح و شام
چون یوز چو
دیدی پرده
سوزی های
خورشید����������������������������� دهان از
پرده دریدن
فرودوز خمش
آن شیر شیران
نور معنیست������������������������������ پنیری شد
به حرف از
حاجت یوز 1189 در
این سرما سر
ما داری امروز������������������������������� سر
عیش و تماشا
داری امروز تویی
خورشید و ما
پیشت چو ذره������������������������������� که ما را
بی سر و پا
داری امروز به
چارم آسمان
پهلوی خورشید���������������������������������� تو ما را
چون مسیحا
داری امروز دلا
از سنگ صد
چشمه روان کن������������������������������� که احسان
موفا داری
امروز تراشیدی
ز رحمت
نردبانی�������������������������������������� که عزم
کوچ بالا داری
امروز زهی
دعوت زهی
مهمانی زفت���������������������������������� که بر چرخ
معلا داری
امروز به
پیش هر کسی
ماهی بریان������������������������������������ در آن
ماهی تو دریا
داری امروز درون
ماهی دریا کی
دیدست������������������������������������ عجایب های
زیبا داری
امروز 1190 ای
خفته به یاد
یار برخیز��������������������������������������� می آید
یار غار برخیز زنهارده
خلایق آمد����������������������������������������������� برخیز تو
زینهار برخیز جان
بخش هزار عیسی
آمد�������������������������������������� ای مرده
به مرگ یار
برخیز ای
ساقی خوب بنده
پرور���������������������������������������� از بهر دو
سه خمار برخیز وی
داروی صد هزار
خسته������������������������������������� نک خسته
بی قرار برخیز ای
لطف تو دستگیر
رنجور������������������������������������� پایم
بخلید خار
برخیز ای
حسن تو دام
جان پاکان��������������������������������������� درماند
یکی شکار
برخیز خون
شد دل و خون به
جوش آمد�������������������������������� این
جمله روا مدار
برخیز معذورم
دار اگر بگفتم�������������������������������������������� در حالت
اضطرار برخیز ای
نرگس مست مست
خفته�������������������������������������� وی دلبر
خوش عذار
برخیز زان
چیز که بنده
داند و تو��������������������������������������� پر کن قدح
و بیار برخیز زان
پیش که دل
شکسته گردد����������������������������������� ای دوست
شکسته وار
برخیز 1191 ماییم
فداییان
جانباز���������������������������������������������� گستاخ
و دلیر و جسم
پرداز حیفست
که جان پاک ما
را��������������������������������������� باشد تن
خاکسار انباز ز
آغاز همه به
آخر آیند������������������������������������������ ز آخر
برویم ما به
آغاز هین
باز پرید جمله
یاران���������������������������������������� شه باز
بکوفت طبل
شهباز شش
سوی مپر بپر
از آن سو������������������������������������ کاندر دل
تو رسید آواز هان
ای دل خسته
نقل ما را�������������������������������������� روزی دو
سه
ماندست می ساز گر
خواری وگر
عزیزی این جا��������������������������������� زان سوست
بقا و ملک و
اعزاز مگشای
پر سخن کز آن
سو�������������������������������������� بی پر
باشد همیشه
پرواز پوست
سخنست اینچ
گفتم����������������������������������������� از پوست
کی یافت مغز
آن راز 1192 برخیز
و صبوح را
برانگیز������������������������������������� جان بخش
زمانه را و
مستیز آمیخته
باش با حریفان������������������������������������������� با آب
شراب را
میامیز یاد
تو شراب و یاد
ما آب���������������������������������������� ما چون
سرخر تو همچو
پالیز ای
غم اجلت در
این قنینه ست����������������������������������� گر مردنت
آرزوست مگریز مرگ
نفس است در
تجلی���������������������������������������� مرگ جعلست
در عبربیز مجلس
چمنیست و گل
شکفته������������������������������������� ای ساقی
همچو سرو
برخیز این
جام مشعشع
آنگهی شرم������������������������������������� ساقی چو
تویی خطاست
پرهیز ما
را چو رخ خوشت
برافروز���������������������������������� غم را چو
عدوی خود
درآویز هشتیم
غزل که نوبت
توست������������������������������������� مردانه
درآ و چست و
سرتیز 1193 من
از سخنان
مهرانگیز������������������������������������������ دل پر
دارم ز خواب
برخیز ای
آنک رخ تو
همچو آتش�������������������������������������� یک لحظه ز
آتشم مپرهیز شیرم
ز تو جوش کرد و
خون شد������������������������������� ای شیر به
خون من درآمیز با
یارک خود بساز
پنهان���������������������������������������� مستیز به
جان تو که
مستیز تسلیم
قضا شدم ازیرا��������������������������������������������� مانند قضا
تو تندی و تیز بنگر
که چه خون دل
گرفتست����������������������������������� بر گرد
قبام چون
فراویز در
خشم مکن تو
چشم خود را����������������������������������� وان فتنه
خفته را
مینگیز خود
خفته نماید و
نخفتست��������������������������������������� آن نرگس
پرخمار خون
ریز 1194 گر
نه ای دیوانه
رو مر خویش را
دیوانه ساز������������������ گر چه صد
ره مات گشتی
مهره دیگر
بباز گر
چه چون تاری ز
زخمش زخمه
دیگر بزن����������������� بازگرد ای
مرغ گر چه
خسته ای از
چنگ باز چند
خانه گم کنی و
یاوه گردی گرد
شهر����������������������� ور ز شهری
نیز یاوه با
قلاوزی بساز اسب
چوبین
برتراشیدی که
این اسب منست�������������������� گر
نه چوبینست
اسبت خواجه یک
منزل بتاز دعوت
حق نشنوی آنگه
دعاها می کنی������������������������� شرم بادت
ای برادر زین
دعای بی نماز سر
به سر راضی نه
ای که سر بری
از تیغ حق��������������� کی دهد بو
همچو عنبر
چونک سیری و
پیاز گر
نیازت را
پذیرد شمس
تبریزی ز لطف��������������������� بعد از آن
بر عرش نه تو
چاربالش بهر
ناز 1195 سوی
خانه خویش آمد
عشق آن عاشق
نواز��������������������� عشق دارد
در تصور صورتی
صورت گداز خانه
خویش آمدی خوش
اندرآ شاد
آمدی������������������������ از در دل
اندرآ تا
پیشگاه جان
بتاز ذره
ذره از وجودم
عاشق خورشید
توست���������������������� هین که با
خورشید دارد
ذره ها کار
دراز پیش
روزن ذره ها
بین خوش معلق
می زنند������������������� هر
که را خورشید
شد قبله چنین
باشد نماز در
سماع آفتاب
این ذره ها
چون صوفیان����������������������� کس نداند
بر چه قولی بر
چه ضربی بر چه
ساز اندرون
هر دلی خود
نغمه و ضربی
دگر������������������������ پای کوبان
آشکار و
مطربان پنهان
چو راز برتر
از جمله سماع
ما بود در
اندرون�������������������������� جزوهای ما
در او رقصان
به صد گون عز و
ناز شمس
تبریزی تویی
سلطان
سلطانان جان���������������������� چون تو
محمودی نیامد
همچو من دیگر
ایاز 1196 عاشقان
را شد مسلم شب
نشستن تا به
روز��������������������� خوردنی و
خواب نی اندر
هوای دلفروز گر
تو یارا عاشقی
ماننده این
شمع باش������������������������� جمله شب
می گداز و
جمله شب خوش می
بسوز غیر
عاشق دان که
چون سرما بود
اندر خزان����������������� در میان
آن خزان باشد
دل عاشق تموز گر
تو عشقی داری
ای جان از پی
اعلام را�������������������� عاشقانه
نعره ای زن
عاشقانه فوز
فوز ور
تو بند شهوتی
دعوی عشاقی
مکن��������������������������� در ببند
اندر خلاء و
شهوت خود را
بسوز عاشق
و شهوت کجا
جمع آید ای تو
ساده دل������������������� عیسی
و خر در یکی
آخر کجا دارند
پوز گر
همی خواهی که
بویی بشنوی
زین رمزها������������������� چشم را از
غیر شمس الدین
تبریزی بدوز ور
نبینی کز دو
عالم برتر آمد
شمس دین����������������������� بر تک
دریای غفلت
مرده ریگی تو
هنوز رو
به کتاب تعلم
گرد علم فقه
گرد������������������������������� تا
سرافرازی شوی
اندر یجوز و
لایجوز جان
من از عشق شمس
الدین ز طفلی
دور شد����������������� عشق او
زین پس نماند
با مویز و جوز
و کوز عقل
من از دست رفت
و شعر من ناقص
بماند����������������� زان کمانم
هست عریان از
لباس نقش و
توز ای
جلال الدین
بخسپ و ترک کن
املا بگو��������������������� که تک آن
شیر را
اندرنیابد
هیچ یوز 1197 اگر
آتش است یارت
تو برو در او
همی سوز������������������ به
شب فراق سوزان
تو چو شمع باش
تا روز تو
مخالفت همی کش
تو موافقت همی
کن����������������������� چو لباس
تو درانند تو
لباس وصل می
دوز به
موافقت بیابد
تن و جان سماع
جانی�������������������������� ز رباب و
دف و سرنا و ز
مطربان
درآموز به
میان بیست
مطرب چو یکی
زند مخالف��������������������� همه
گم کننده ره
را چو ستیزه
شد قلاوز تو
مگو همه به
جنگند و ز صلح
من چه آید��������������������� تو یکی نه
ای هزاری تو
چراغ خود
برافروز که
یکی چراغ روشن
ز هزار مرده
بهتر����������������������� که به است
یک قد خوش ز
هزار قامت کوز 1198 سیمرغ
کوه قاف رسیدن
گرفت باز������������������������������ مرغ دلم ز
سینه پریدن
گرفت باز مرغی
که تا کنون ز
پی دانه مست
بود������������������������� درسوخت
دانه را و
طپیدن گرفت
باز چشمی
که غرقه بود
به خون در شب
فراق��������������������� آن چشم
روی صبح به
دیدن گرفت باز صدیق
و مصطفی به
حریفی درون
غار������������������������ بر غار
عنکبوت تنیدن
گرفت باز دندان
عیش کند شد از
هجر ترش روی������������������������� امروز قند
وصل گزیدن گرفت باز پیراهن
سیاه که پوشید
روز فصل������������������������������� تا جایگاه
ناف دریدن
گرفت باز مستورگان
مصر ز دیدار
یوسفی�������������������������������� هر یک
ترنج و دست
بریدن گرفت
باز افغان
ز یوسفی که
زلیخاش در
مزاد���������������������������� با تنگ
های لعل خریدن
گرفت باز آهوی
چشم خونی آن
شیر یوسفان������������������������������� در خون
عاشقان
بچریدن گرفت
باز خاتون
روح خانه نشین
از سرای تن���������������������������� چادرکشان
ز عشق دویدن
گرفت باز دیگ
خیال عشق
دلارام خام پز��������������������������������� سه پایه
دماغ پزیدن
گرفت باز نظاره
خلیل کن آخر
که شهد و شیر����������������������������� از اصبعین
خویش مزیدن
گرفت باز آن
دل که توبه
کرد ز عشقش
ستیز شد�������������������������� افسون و
مکر دوست
شنیدن گرفت
باز بر
بام فکر خفته
ستان دل به
عشق ما��������������������������� یک یک
ستاره را
شمریدن گرفت
باز سودای
عشق لولی دزد
سیاه کار�������������������������������� بر زلف
چون رسن
بخزیدن گرفت
باز صراف
ناز ناقد نقد
ضمیر عشق�������������������������������� بر کف
قراضه ها
بگزیدن گرفت
باز تبریز
را کرامت شمس
حقست و او����������������������������� گوش مرا
به خویش کشیدن
گرفت باز 1199 یا
مکثر الدلال
علی الخلق
بالنشوز������������������������������ الفوز
فی لقایک طوبی
لمن یفوز من
آتشین زبانم
از عشق تو چو
شمع��������������������������� گویی همه
زبان شو و سر
تا قدم بسوز غوغای
روز بینی چون
شمع مرده باش������������������������ چون خلوت
شب آمد چون
شمع برفروز گفتم
بسوز و سازش
چشمم به سوی
توست���������������������� چشمم مدوز
هر دم ای شیر
همچو یوز ما
را چو درکشیدی
رو درمکش ز ما��������������������������� این پرده
را دریدی آن
پرده را مدوز ای
آب زندگانی
بخشا بر آن
کسی������������������������������� کو پیش از
این فراق در
آن آب کرد پوز اول
چنان نواز و
در آخر چنین
گداز���������������������������� اول یجوز
آمد و امروز
لایجوز ای
جان و بخت
خندان در روی
ما بخند������������������������ تا سرو و
گل بخندد در
موسم عجوز در
موسم عجوز چو
در باغ جان
روی�������������������������� بنماید آن
عجوز ز هر
گوشه صد تموز گوید
به باغ جان رو
گویم که ره
کجاست����������������������� گوید که
راه باغ
نیاموختی
هنوز آن
سو که نکته ها
و رموز چو جان
رسد����������������������� ای عمر
باد داده تو
در نکته و
رموز تو
غمز ما طلب کن
خود رمزگو
مباش������������������������� با آن کمان دولت
کو درمپیچ توز گر
نفس پیر شد دل
و جان تازه
است و تر��������������������� همچون
بنفشه تر خوش
روی پشت گوز ان
لم یکن لقلبک
فی ذاته غنی����������������������������������� لم تغنه
المناصب و
المال و
الکنوز ان
کنت ذا غنی و
غناک مکتم����������������������������������� کم حبه
مکتمه ترصد
البروز یا
طالب الجواهر
و الدر و
الحصی������������������������������ مثلان فی
الظلام فهل
تدر ما تحوز می
چین تو سنگ
ریزه و در زین
نشیب بحر������������������ در شب مزن
تو قلب که
پیدا شود به
روز استمحن
النقود به
میزان صادق���������������������������������� ردا لما
یضرک مدا لما
یعوز 1200 ساقی
روحانیان روح
شدم خیز خیز����������������������������� تا که
ببینند خلق
دبدبه رستخیز دوش
مرا شاه خواند
بر سر من حکم
راند���������������������� در
تن من خون
نماند خون دل
رز بریز با
دل و جان
یاغیم بی دل و
جان می زیم����������������������� باطن من
صید شاه ظاهر
من در گریز ای
غم و اندیشه
رو باده و بای
غمست�������������������������� چونک
بغرید شیر رو
چو فرس خون
بمیز کشته
شوم هر دمی
پیش تو جرجیس
وار����������������������� سر بنهادن
ز من وز تو زدن
تیغ تیز تشنه
ترم من ز ریگ
ترک سبو گیر و
دیگ�������������������� با
جگر مرده ریگ
ساقی جان در
ستیز تا
می دل خورده
ام ترک جگر
کرده ام������������������������� چونک روم
در لحد زان
قدحم کن جهیز ترک
قدح کن بیار
ساغر زفت ای
نگار������������������������� ساغر خردم
سبوست من چه
کنم کفجلیز شمس
حق و دین بتاب
بر من و
تبریزیان����������������������� تا که ز تف
تموز سوزد
پرده حجیز 1201 برای
عاشق و دزدست
شب فراخ و
دراز����������������������� هلا بیا
شب لولی و کار
هر دو بساز من
از خزینه
سلطان عقیق و
در دزدم�������������������������� نیم خسیس
که دزدم قماشه
بزاز درون
پرده شب ها
لطیف دزدانند������������������������������� که ره
برند به حیلت
به بام خانه
راز طمع
ندارم از شب
روی و عیاری������������������������������ بجز خزینه
شاه و عقیق آن
شه ناز رخی
که از کر و فرش
نماند شب به
جهان��������������������� زهی چراغ
که خورشید
سوزی و مه ساز روا
شود همه حاجات
خلق در شب قدر������������������������� که قدر از
چو تو بدری
بیافت آن
اعزاز همه
تویی و ورای
همه دگر چه
بود����������������������������� که تا
خیال درآید
کسی تو را
انباز هلا
گذر کن از این
پهن گوش ها بگشا�������������������������� که من حکایت
نادر همه کنم
آغاز مسیح
را چو ندیدی
فسون او بشنو������������������������������� بپر چو
باز سفیدی به
سوی طبلک باز چو
نقده زر سرخی
تو مهر شه
بپذیر��������������������������� اگر نه تو
زر سرخی چراست
چندین گاز تو
آن زمان که
شدی گنج این
ندانستی��������������������������� که هر کجا
که بود گنج سر
کند غماز بیار
گنج و مکن
حیله که
نخواهی رست������������������������ به تف
تف و به مصلا و
ذکر و زهد و
نماز بدزدی
و بنشینی به
گوشه مسجد��������������������������������� که من
جنید زمانم
ابایزید نیاز قماش
بازده آن گاه
زهد خود می کن���������������������������� مکن بهانه
ضعف و فرومکش
آواز خموش
کن ز بهانه که
حبه ای نخرند��������������������������� در این
مقام ز تزویر
و حیله طناز بگیر
دامن اقبال
شمس تبریزی���������������������������������� که
تا کمال تو
یابد ز آستینش
طراز 1202 به
آفتاب شهم گفت
هین مکن این
ناز���������������������������� که گر تو
روی بپوشی
کنیم ما رو
باز دمی
که شعشعه این
جمال درتابد�������������������������������� صد آفتاب
شود آن زمان
سیاه و مجاز کسی
شود به تو غره
که روی دوست
ندید���������������������� کسی که
دید مرا کی
کند تو را اعزاز ز
گازران مگریز
و به زیر ابر
مرو���������������������������� که ابر را
و تو را من
درآورم به
نیاز اگر
چه جان و
جهانی خوش به
توست جهان������������������� نگون شوی
چو رخم دلبری
کند آغاز مرا
هزار جهانست
پر ز نور و
نعیم���������������������������� چه ناز می
رسدت با من ای
کمین خباز عباد
را برهانم ز
نان و از
نانبا��������������������������������� حیات من
بدهدشان حیات
و عمر دراز ز
آفتاب گذشتیم
خیز ای ناهید����������������������������������� بیار باده
و نقل و نبات و
نی بنواز زمانه
با تو نسازد
تو سازوارش کن����������������������������� به چنگ ما
ده سغراق و
چنگ را ده ساز نبات
و جامد و
حیوان همه ز
تو مستند�������������������������� دمی بدین
دو سه مخمور
بی نوا پرداز حیات
با تو خوشست و
ممات با تو
خوشست������������������� گهیم
همچو شکر
بفسران گهی
بگداز چو
ماه همره من
شد سفر مرا
حضرست������������������������ به زیر
سایه او می
روم نشیب و
فراز ز
آسمان شنوم من
که عاقبت
محمود���������������������������� خموش باش
که محمود گشت
کار ایاز 1203 برو
برو که نفورم
ز عشق عارآمیز����������������������������� برو برو
گل سرخی ولیک
خارآمیز مقام
داشت به جنت صفی
حق آدم������������������������������� جدا فتاد
ز جنت که بود
مارآمیز میان
چرخ و زمین بس
هوای پرنورست������������������������ ولیک تیره
شود چون شود
غبارآمیز چو
دوست با عدو
تو نشست از او
بگریز����������������������� که احتراق
دهد آب گرم
نارآمیز برون
کشم ز خمیر تو
خویش را چون
موی�������������������� که ذوق
خمر تو را
دیده ام
خمارآمیز ولیک
موی کشان آردم
بر تو غمت������������������������������ که
اژدهاست غمت
با دم
شرارآمیز هزار
بار گریزم چو تیر
و بازآیم������������������������������� بدان کمان
و بدان غمزه
شکارآمیز به
گردنامه سحرم
به خانه
بازآرد������������������������������� خیال یار
به اکراه
اختیارآمیز غم
تو بر سفرم
زیر زیر می
خندد������������������������������ که واقفست
از این عشق
زینهارآمیز به
پیش سلطنت
توبه ام چو
مسخره ایست����������������������� که
عشق را نبود
صبر
اعتبارآمیز سخن
مگوی چو گویی
ز صبر و توبه
مگوی������������������� حدیث توبه
مجنون بود
فشارآمیز 1204 عشق
گزین عشق و در
او کوکبه می
ران و مترس������������ ای دل تو
آیت حق مصحف
کژ خوان و
مترس جانوری
لاجرم از فرقت
جان می لرزی������������������������ ری بهل و
واو بهل شو
همگی جان و
مترس چون
تو گمانی ابدا
خایفی از روز
یقین������������������������� عین گمان
را تو به سر
عین یقین دان
و مترس در
دل کان نقد
زری غایبی از
دیدن خود����������������������� رقص کنان
شعله زنان
برجه از این
کار و مترس دل
ز تو برهان
طلبد سایه
برهان نه تویی���������������������� بر مثل
سایه برو باز
به برهان و
مترس سایه
که فانی کندش
طلعت خورشید
بقا�������������������������� سایه
مخوانش تو دگر
عبرت ماکان و
مترس 1205 سیر
نگشت جان من
بس مکن و مگو
که بس������������������� گر چه
ملول گشته ای
کم نزنی ز هیچ
کس چونک
رسول از قنق
گشت ملول و شد
ترش������������������� ناصح
ایزدی ورا کرد
عتاب در عبس گر
نکنی موافقت
درد دلی
بگیردت������������������������������ همنفسی
خوش است خوش
هین مگریز یک
نفس ذوق
گرفت هر چه او
پخت میان جنس
خود�������������������� ما بپزیم
هم به هم ما نه
کمیم از عدس من
نبرم ز
سرخوشان خاصه
از این
شکرکشان���������������� مرگ بود
فراقشان مرگ
که را بود هوس دوش
حریف مست من
داد سبو به
دست من�������������������� بشکنم آن
سبوی را بر سر
نفس مرتبس نفس
ضعیف
معده را من
نکنم حریف خود���������������������� زانک خدوک
می شود خوان
مرا از این
مگس من
پس و پیش
ننگرم پرده
شرم بردرم������������������������� زانک کمند
سکر می می
کشدم ز پیش و
پس خوش
سحری که روی
او باشد آفتاب
ما������������������������ شاد شبی
که باشد او بر
سر کوی دل عسس آمد
عشق چاشتی شکل
طبیب پیش من�������������������������� دست نهاد
بر رگم گفت
ضعیف شد مجس گفت
کباب خور پی
قوت دل بگفتمش���������������������������� دل همگی
کباب شد سوی
شراب ران فرس گفت
شراب اگر خوری
از کف هر خسی
مخور���������������� باده منت
دهم گزین صاف
شده ز خاک و خس گفتم
اگر بیابمت من
چه کنم شراب
را��������������������������� نیست روا
تیممی بر لب
نیل و بر ارس خامش
باش ای سقا
کاین فرس
الحیات تو����������������������� آب
حیات می کشد
بازگشا از او
جرس آب
حیات از شرف
خود نرسد به
هر خلف��������������������� زین سببست
مختفی آب حیات
در غلس 1206 سوی
لبش هر آنک شد
زخم خورد ز
پیش و پس�������������� زانک
حوالی عسل نیش
زنان بود مگس روی
ویست گلستان
مار بود در او
نهان������������������������ جعد ویست
همچو شب مجمع
دزد و هر عسس کان
زمردی مها
دیده مار
برکنی�������������������������������� ماه
دوهفته ای شها
غم نخوریم از
غلس بی
تو جهان چه فن
زند بی تو
چگونه تن زند������������������ جان و
جهان غلام تو
جان و جهان
تویی و بس نصرت
رستمان تویی
فتح و ظفررسان
تویی������������������� هست اثر
حمایتت گر زره
ست وگر فرس شمس
تو معنوی بود
آن نه که
منطوی بود���������������������� صد مه و
آفتاب را نور
توست مقتبس چرخ
میان آب تو بر
دوران همی زند��������������������������� عقل بر
طبیبیت عرضه
همی کند مجس ذره
به ذره طمع ها
صف زده پیش
خوان تو������������������� سجده کنان
و دم زنان بهر
امید هر نفس دست
چنین چنین کند
لطف که من
چنان دهم�������������������� آنچ بهار
می دهد از دم
خود به خار و
خس خاک
که نور می
خورد نقره و
زر نبات او��������������������� خاک
که آب می خورد
ماش شدست یا
عدس رنگ
جهان چو سحرها
عشق عصای
موسوی����������������� باز کند
دهان خود
درکشدش به یک
نفس چند
بترسی ای دل
از نقش خود و
خیال خود������������������� چند گریز
می کنی بازنگر
که نیست کس بس
کن و بس که
کمتر از اسب
سقای نیستی������������������� چونک
بیافت مشتری
باز کند از او
جرس 1207 نیم
شب از عشق تا
دانی چه می
گوید خروس������������������ خیز شب را
زنده دار و
روز روشن
نستکوس پرها
بر هم زند
یعنی دریغا
خواجه ام��������������������������� روزگار نازنین
را می دهد بر
آنموس در
خروش است آن
خروس و تو همی
در خواب خوش������� نام او را
طیر خوانی نام
خود را اثربوس آن
خروسی که تو
را دعوت کند
سوی خدا���������������������� او به
صورت مرغ باشد
در حقیقات
انگلوس من
غلام آن خروسم
کو چنین پندی
دهد������������������������� خاک پای
او به آید از
سر واسیلیوس گرد
کفش خاک پای
مصطفی را سرمه
ساز�������������������� تا نباشی
روز حشر از
جمله
کالویروس رو
شریعت را گزین
و امر حق را
پاس دار�������������������� گر
عرب باشی وگر
ترک وگر
سراکنوس 1208 حال
ما بی آن مه
زیبا مپرس������������������������������������ آنچ رفت
از عشق او بر
ما مپرس زیر
و بالا از رخش
پرنور بین��������������������������������� ز اهتزاز
آن قد و بالا
مپرس گوهر
اشکم نگر از
رشک عشق�������������������������������� وز صفا و
موج آن دریا
مپرس در
میان خون ما
پا درمنه���������������������������������������� هیچم از
صفرا و از سودا
مپرس خون
دل می بین و با
کس دم مزن������������������������������ وز نگار
شنگ سرغوغا
مپرس صد
هزاران مرغ دل
پرکنده بین�������������������������������� تو ز کوه
قاف و از عنقا
مپرس صد
قیامت در بلای
عشق اوست�������������������������������� درنگر
امروز و از
فردا مپرس ای
خیال اندیش
دوری سخت دور������������������������������� سر او از
طبع کارافزا
مپرس چند
پرسی شمس
تبریزی کی بود������������������������������� چشم
جیحون بین و
از دریا مپرس 1209 ای
دل بی بهره از
بهرام ترس����������������������������������� وز شهان
در ساعت اکرام
ترس دانه
شیرین بود
اکرام شاه���������������������������������������� دانه دیدی
آن زمان از
دام ترس گر
چه باران
نعمتست از برق
ترس���������������������������� شاد ایامی
تو از ایام
ترس لطف
شاهان گر چه
گستاخت کند�������������������������������� تو ز
گستاخی
ناهنگام ترس چون
بخندد شیر تو
ایمن مباش���������������������������������� آن زمان
از زخم خون
آشام ترس ای
مگس دل با لب
شکر مپیچ����������������������������������� چشم
بادامست از
بادام ترس 1210 نیست
در آخرزمان
فریادرس������������������������������������ جز صلاح
الدین صلاح
الدین و بس گر
ز سر سر او
دانسته ای�������������������������������������� دم فروکش
تا نداند هیچ
کس سینه
عاشق یکی
آبیست خوش����������������������������������� جان ها بر
آب او خاشاک و
خس چون
ببینی روی او
را دم مزن���������������������������������� کاندر
آیینه زیان
باشد نفس از
دل عاشق برآید
آفتاب����������������������������������������� نور گیرد
عالمی از پیش
و پس 1211 ای
روترش به پیشم
بد گفته ای
مرا پس������������������������� مردار بوی
دارد دایم
دهان کرکس آن
گفته پلیدت در
روی شدت پدیدت����������������������������� پیدا بود
خبیثی
در روی و رنگ
ناکس ما
راست یار و
دلبر تو مرگ و
جسک می خور��������������� هین کز
دهان هر سگ
دریا نشد منجس بیت
القدس اگر شد
ز افرنگ پر از
خوکان��������������������� بدنام کی
شد آخر آن
مسجد مقدس این
روی آینه ست
این یوسف در
او بتابد����������������������� بیگانه
پشت باشد هر
چند شد مقرنس خفاش
اگر سگالد
خورشید غم
ندارد����������������������������� خورشید
را چه نقصان
گر سایه شد
منکس ضحاک
بود عیسی عباس
بود یحیی����������������������������� این ز
اعتماد خندان
وز خوف آن
معبس گفتند
از این دو یا
رب پیش تو
کیست بهتر��������������������� زین هر دو
چیست بهتر در
منهج موسس حق
گفت افضل آنست
کش ظن به من
نکوتر������������������� که حسن ظن
مجرم نگذاردش
مدنس تو
خود عبوس گینی
نه از خوف و
طمع دینی������������������ از رشک
زعفرانی یا از
شماتت اطلس این
دو به کار
ناید جز ناروا
نشاید������������������������������ ای وای آن
که در وی باشد
حسد مغرس واهل
ز دست او را
تبت بس است او
را������������������������ هر کو
عدوی مه شد
ظلمات مر ورا
بس اعدات
آفتابا می دان
یقین خفاشند�������������������������������� هم ننگ
جمله مرغان هم
حبس لیل عسعس ابتر
بود عدوش وان
منصبش نماند������������������������������ در دیده
کی بماند گر
درفتد در او
خس 1212 دست
بنه بر دلم از
غم دلبر مپرس������������������������������ چشم من
اندرنگر از می
و ساغر مپرس جوشش
خون را ببین
از جگر مومنان�������������������������� وز ستم و
ظلم آن طره
کافر مپرس سکه
شاهی ببین در
رخ همچون زرم��������������������������� نقش تمامی
بخوان پس تو ز
زرگر مپرس عشق
چو لشکر کشید
عالم جان را
گرفت����������������������� حال من از
عشق پرس از من
مضطر مپرس هست
دل عاشقان
همچو دل مرغ
از او������������������������� جز سخن
عاشقی نکته
دیگر مپرس خاصیت
مرغ چیست آنک
ز روزن پرد������������������������ گر تو چو
مرغی بیا برپر
و از در مپرس چون
پدر و مادر
عاشق هم عشق
اوست������������������������ بیش
مگو از پدر
بیش ز مادر
مپرس هست
دل عاشقان
همچو تنوری به
تاب������������������������� چون به
تنور آمدی جز
که ز آذر مپرس مرغ
دل تو اگر
عاشق این
آتشست������������������������������ سوخته پر
خوشتری هیچ تو
از پر مپرس گر
تو و دلدار سر
هر دو یکی
کرده ایت����������������������� پای دگر
کژ منه خواجه
از این سر
مپرس دیده
و گوش بشر دان
که همه پرگلست�������������������������� از
بصر پروحل
گوهر منظر
مپرس چونک
بشستی بصر از
مدد خون دل��������������������������� مجلس شاهی
تو راست جز می
احمر مپرس رو
تو به تبریز
زود از پی این
شکر را������������������������ با لطف
شمس حق از می و
شکر مپرس 1213 ای
سگ قصاب هجر
خون مرا خوش
بلیس�������������������� زانک
نیرزد کنون
خون رهی یک
لکیس گنج
نهان دو کون پیش
رخش یک جوست���������������������� بهر لکیسی
دلا سرد بود
این مکیس عاشقی
آن صنم وانگه
ترس کسی������������������������������� یک دم و یک
رنگ باش عاشق
و آن گاه پیس ای
دل شکرستان از
نمکش شور کن���������������������������� آب ز کوثر
بخور خاک در
او بلیس زود
بشو لوح را ز
ابجد این کاف
و نون����������������������� آنگه ای
دل برو نقطه
خالش
نویس ای
حسد موج زن
بحر سیاه آمدی������������������������������� خشت گل
تیره ای ز آب
جهنم بخیس شمس
حق و دین کشید
تیغ برون از
نیام������������������������ ای خرد
دوک سار تار
خیالی بریس 1214 بیا
که دانه
لطیفست رو ز
دام مترس���������������������������� قمارخانه
درآ و ز ننگ
وام مترس بیا
بیا که حریفان
همه به گوش
تواند���������������������������� بیا بیا
که حریفان تو
را غلام مترس بیا
بیا به شرابی
و ساقیی که
مپرس����������������������������� درآ درآ
بر آن شاه خوش
سلام مترس شنیده
ای که در این
راه بیم جان و
سر است������������������� چو یار آب
حیاتست از این
پیام مترس چو
عشق عیسی
وقتست و مرده
می جوید���������������������� بمیر پیش
جمالش چو من
تمام مترس اگر
چه رطل گرانست
او سبک روحست����������������������� ز دست
دوست فروکش
هزار جام مترس غلام
شیر شدی بی
کباب کی مانی������������������������������ چو پخته
خوار نباشی ز
هیچ خام مترس حریف
ماه شدی از
عسس چه غم
داری������������������������ صبوح روح
چو دیدی ز صبح
و شام مترس خیال
دوست بیاورد
سوی من جامی����������������������������� که گیر
باده خاص و ز
خاص و عام
مترس بگفتمش
مه روزه ست و
روز گفت خموش��������������������� که
نشکند می جان
روزه و صیام
مترس در
این مقام
خلیلست و
بایزید حریف���������������������������� بگیر جام
مقیم و در این
مقام مترس 1215 ای
مست ماه روی
تو استاره و
گردون خوش������������������ رویت خوش
و مویت خوش و
آن دیگرت
بیرون خوش هرگز
ندیدست آسمان
هرگز نبوده در
جهان�������������������� مانند تو
لیلی
جان مانند من
مجنون خوش باور
کند خود عاقلی
در ظلمت آب و
گلی����������������������� مانند تو
موسی دلی
مانند من
هارون خوش ای
قطب این هفت
آسیا هم کان
زر هم کیمیا�������������������� ای عیسی
دوران بیا بر
ما بخوان
افسون خوش چون
گوهری ناسفته
ام فارغ ز خام
و پخته ام������������������ در سایه
ات خوش خفته
ام سرمست از آن
افیون خوش از
نغمه تو ذره
ها گر رقص آرد
چه عجب��������������������� نک طور
موسی از وله رقصان
در آن هامون
خوش ای
دل برای
دلخوشی زر و
هنر چون می
کشی���������������� دیدی تو
از زر و هنر بی
خسف یک قارون
خوش باشد
به صورت خوش
نما راه خوشی
بسته شده���������������� چون زهر
مار کوهیی
بنهفته در
معجون خوش یا
همچو گور
کافران
پرمحنت و زخم
گران�������������������� پیچیده
بیرون گور را
در اطلس و
اکسون خوش زان
گوش همچون جیم
تو زان چشم
همچو صاد تو������������ زان قامت
همچون الف زان
ابروی چون نون
خوش شاگرد
لوح جان شدم
زین حرف ها خط
خوان شدم������������ کشتی و
کشتی بان شدم
اندر چنین
جیحون خوش ایوان
کجا ماند مرا
با منجنیق
کبریا����������������������������� میزان
کجا ماند مرا
در عشقت ای
موزون خوش ای
مایه صد بی
هشی دی از
طریق سرکشی������������������� گفتی مرا
چونی خوشی در
حیرت بی چون
خوش هر
ناخوشی را در
قود عدل رخت
گردن بزد������������������ کان
ناخوشی ها
خورده بد در
غیبت تو خون
خوش ای
شمس تبریزی
تویی کاندر
جلالت صدتویی����������������� جان
منست آن ماهیی
در وی چو تو
ذاالنون خوش 1216 گر
عاشقی از جان
و دل جور و
جفای یار کش���������������� ور زانک
تو عاشق نه ای
رو سخره می کن
خار کش جانی
بباید گوهری
تا ره برد در
دلبری������������������������� این ننگ
جان ها را ز
خود بیرون کن
و بر دار کش گاهی
بود در تیرگی
گاهی بود در
خیرگی���������������������� بیزار
شو زین جان
هله بر وی خط
بیزار کش خود
را مبین در من
نگر کز جان
شدستم بی اثر��������������� مانند
بلبل مست شو
زو رخت بر
گلزار کش این
کره تند فلک
از روح تو سر
می کشد����������������������� چابک سوار
حضرتی این کره
را در کار کش چون
شهسوار فارسی
خربندگی تا کی
کنی��������������������� ننگت نمی
آید که خر
گوید تو را
خروار کش همچون
جهودان می زیی
ترسان و خوار
و متهم��������������� پس چون
جهودان کن
نشان عصابه بر
دستار کش یا
از جهودی توبه
کن از خاک پای
مصطفی������������������� بهر گشاد
دیده را در
دیده افکار کش 1217 الحذر
از عشق حذر هر
کی نشانی بودش���������������������� گر بستیزد
برود عشق تو
برهم زندش از
دل و جان
برکندش لولی و
منبل کندش���������������������� سیل
درآید چو گیا
هر طرفی می
بردش اوست
یقین رهزن تو
خون تو در
گردن تو��������������������� دور شو از
خیر و شرش دور
شو از نیک و
بدش باده
خوری مست شوی
بی دل و بی دست
شوی���������������� بیست
سلامت بودش
درکشدش خوش
خوردش پای
در این جوی
نهی تا به
قیامت نرهی������������������������ هر که در این
موج فتد تا لب
دریا کشدش گول
شود هول شود
وز همه معزول
شود����������������������� دست نگیرد
هنرش سود
ندارد خردش ای
دم تو دام خمش
بی گنهان را
بمکش������������������������� ای رخ تو
باده هش مست
کند تا ابدش 1218 ای
شب خوش رو که
تویی مهتر و
سالار حبش���������������� ما ز تو
شادیم همه وقت
تو خوش وقت تو
خوش عشق
تو اندرخور ما
شوق تو اندر
بر ما����������������������� دست بنه
بر سر ما دست
مکش دست مکش ای
شب خوبی و بهی
جان بجهد گر
بجهی���������������������� گر سه عدد
بر سه نهی
گردد شش گردد
شش شش
جهتم از رخ تو
وز نظر فرخ تو��������������������������� هفت فلک
را بدهد خوبی
و کش خوبی و کش 1219 یار
نخواهم که بود
بدخو و غمخوار
و ترش�������������������� چون
لحد و گور
مغان تنگ و دل
افشار و ترش یار
چو آیینه بود
دوست چو
لوزینه بود������������������������� ساعت یاری
نبود خایف و
فرار و ترش هر
کی بود عاشق
خود پنج نشان
دارد بد����������������������� سخت دل و
سست قدم کاهل
و بی کار و ترش ور
چشمش بیش بود
هم ترشی بیش
کند������������������������� دان مثل
بیشی او سرکه
بسیار ترش بس
کن شرح ترشان
این قدری بهر
نشان���������������������� کی طلبد
در دل و جان
طبع شکربار
ترش 1220 دام
دگر نهاده ام
تا که مگر
بگیرمش���������������������������� آنک بجست
از کفم بار
دگر بگیرمش آنک
به دل اسیرمش
در دل و جان
پذیرمش�������������������� گر چه
گذشت عمر من
باز ز سر
بگیرمش دل
بگداخت چون
شکر بازفسرد
چون جگر�������������������� باز روان
شد از بصر تا
به نظر بگیرمش راه
برم به سوی او
شب به چراغ
روی او���������������������� چون برسم
به کوی او
حلقه در
بگیرمش درد
دلم بتر شده
چهره من چو زر
شده������������������������� تا ز رخم
چو زر برد بر
سر زر بگیرمش گر
چه کمر شدم چه
شد هر چه بتر
شدم چه شد���������������� زیر و زبر
شدم چه شد زیر
و زبر بگیرمش تا
به سحر بپایمش
همچو شکر
بخایمش������������������������� بند قبا
گشایمش بند
کمر بگیرمش خواب
شدست نرگسش
زود درآیم از
پسش��������������������� کرد سفر
به خواب خوش
راه سفر
بگیرمش 1221 اگر
گم گردد این
بی دل از آن
دلدار جوییدش������������������� وگر
اندررمد عاشق
به کوی یار
جوییدش وگر
این بلبل جانم
بپرد ناگهان
از تن��������������������������� زهر
خاری مپرسیدش
در آن گلزار
جوییدش اگر
بیمار عشق او
شود یاوه از
این مجلس��������������������� به پیش
نرگس بیمار آن
عیار جوییدش وگر
سرمست دل روزی
زند بر سنگ آن
شیشه���������������� به میخانه
روید آن دم از آن
خمار جوییدش هر
آن عاشق که گم
گردد هلا
زنهار می گویم������������������ بر خورشید
برق انداز بی
زنهار جوییدش وگر
دزدی زند نقبی
بدزدد رخت
عاشق را��������������������� میان طره
مشکین آن طرار
جوییدش بت
بیدار پرفن را
که بیداری ز
بخت اوست�������������������� چنین خفته
نیابیدش مگر
بیدار جوییدش بپرسیدم
به کوی دل ز
پیری من از آن
دلبر�������������������� اشارت کرد
آن پیرم که در
اسرار جوییدش بگفتم
پیر را بالله
تویی اسرار
گفت آری������������������������ منم
دریای پرگوهر
به دریابار
جوییدش زهی
گوهر که دریا
را به نور
خویش پر دارد����������������� مسلمانان
مسلمانان در
آن انوار
جوییدش چو
یوسف شمس
تبریزی به
بازار صفا آمد��������������������� مر اخوان
صفا را گو در
آن بازار
جوییدش 1222 چه
دارد در دل آن
خواجه که می
تابد ز رخسارش������������ چه
خوردست او که
می پیچد دو
نرگسدان
خمارش چه
باشد در چنان
دریا به غیر
گوهر گویا���������������������� چه
باتابست آن
گردون ز عکس
بحر دربارش به
کار خویش می
رفتم به
درویشی خود
ناگه������������������� مرا پیش
آمد آن خواجه
بدیدم پیچ دستارش اگر
چه مرغ استادم
به دام خواجه
افتادم������������������������ دل و دیده
بدو دادم شدم
مست و سبکسارش بگفت
ابروش تکبیری
بزد چشمش یکی
تیری������������������ دلم از
تیر تقدیری شد
آن لحظه
گرفتارش مگر
آن خواب
دوشینه که من
شوریده می
دیدم����������������� چنین
بودست تعبیرش
که دیدم روز
بیدارش شب
تیره اگر دیدی
همان خوابی که
من دیدم������������������� ز نور روز
بگذشتی شعاع و
فر انوارش چه
خواجست این چه
خواجست این
بنامیزد
بنامیزد������������ هزاران
خواجه می زیبد
اسیر و بند
دیدارش کجا
خواجه جهان
باشد کسی کو
بند جان باشد������������������ چو او
بنده جهان
باشد نباشد
خواجگی یارش 1223 قرین
مه دو مریخند
و آن دو چشمت
ای دلکش����������������� بدان
هاروت و
ماروتت
لجوجان را به
بابل کش سلیمانا
بدان خاتم که
ختم جمله
خوبانی�������������������������� همه
دیوان و پریان
را به قهر
اندر سلاسل کش برای
جن و انسان را
گشادی گنج
احسان را�������������������� مثال نحن
اعطیناک بر
محروم سائل کش جسد
را کن به جان
روشن حسد را
بیخ و بن برکن������������ نظر را بر
مشارق زن خرد
را در مسائل
کش چو
لب الحمد
برخواند دهش
نقل و می بی حد������������������ چو
برخواند و لا
الضالین تو او
را در دلایل
کش سوی
تو جان چو
بشتابد دهش
شمعی که ره
یابد���������������� چو خورشید
تو را جوید چو
ماهش در منازل
کش شراب
کاس کیکاووس
ده مخمور عاشق
را��������������������� دقیقه
دانی و فن را
به پیش فکر
عاقل کش به
اقبال
عنایاتت بکش
جان را و قابل
کن����������������������� قبول و
خلعت خود را
به سوی نفس
قابل کش اسیر
درد و حسرت را
بده پیغام
لاتاسوا������������������������ قتول عشق
حسنت را از
این مقتل به
قاتل کش اگر
کافردلست این
تن شهادت عرضه
کن بر وی�������������� وگر بی
حاصلست این
جان چه باشد
توش به حاصل
کش کنش
زنده وگر نکنی
مسیحا را تو
نایب کن�������������������� تو وصلش
ده وگر
ندهی به فضلش
سوی فاضل کش زمین
لرزید ای خاکی
چو دید آن قدس
و آن پاکی�������������� اذا ما
زلزلت برخوان
نظر را در
زلازل کش تمامش
کن هلا حالی
که شاه حالی و
قالی����������������������� کسی که
قول پیش آرد
خطی بر قول و
قایل کش 1224 پریشان
باد پیوسته دل
از زلف
پریشانش����������������������� وگر
برناورم فردا
سر خویش از
گریبانش الا
ای شحنه خوبی
ز لعل تو بسی
گوهر������������������������ بدزدیدست
جان من
برنجانش
برنجانش گر
ایمان آورد
جانی به غیر
کافر زلفت������������������������ بزن از
آتش شوقت تو
اندر کفر و
ایمانش پریشان
باد زلف او که
تا پنهان شود
رویش�������������������� که تا
تنها مرا باشد
پریشانی ز
پنهانش منم
در عشق بی
برگی که اندر
باغ عشق او�������������������� چو
گل پاره کنم
جامه ز سودای
گلستانش در
آن گل های
رخسارش همی
غلطید روزی دل�������������� بگفتم
چیست این گفتا
همی غلطم در
احسانش یکی
خطی نویسم من
ز حال خود بر
آن عارض��������������� که تا
برخواند آن
عارض که
استادست خط
خوانش ولیکن
سخت می ترسم
از آن زلف سیه
کاوش����������������� که
بس دل در رسن
بستست آن هندو
ز بهتانش به
چاه آن ذقن
بنگر مترس ای
دل ز افتادن��������������������� که هر دل
کان رسن بیند
چنان چاهست
زندانش 1225 ریاضت
نیست پیش ما
همه لطفست و
بخشایش����������������� همه مهرست
و دلداری همه
عیش است و
آسایش هر
آنچ از فقر
کار آید به
باغ جان به
بار آید������������������� به
ما از شهریار
آید و باقی
جمله آرایش همه
دیدست در راهش
همه صدرست
درگاهش����������������� وگر تن
هست در کاهش
ببین جان را
تو افزایش ببین
تو لطف پاکی
را امیر
سهمناکی را������������������������� که او یک
مشت خاکی را
کند در لامکان
جایش بسی
کوران و ره
شینان از او
گشتند ره
بینان������������������ بسی جان
های غمگینان
چو طوطی شد
شکرخایش بسی
زخمست بی دشنه
ز پنج و چار وز
شش نه��������������� ز عشق آتش
تشنه که جز
خون نیست
سقایش زهی
شیرین که می
سوزم چو از
شمعش
برافروزم������������ زهی شادی
امروزم ز دولت
های فردایش چرا
من خاکی و
پستم ازیرا
عاشق و مستم��������������������� چرا من
جمله جانستم ز
عشق جسم
فرسایش به
پیش عاشقان صف
صف برآورده به
حاجب کف������������ ز
زخم اوست دل
چون دف دهان
از ناله
سرنایش از
او چونست این
دل چون کز او
غرقست ره ره
خون�������� وز او غوغاست
در گردون و
ناله جان ز
هیهایش دلا
تا چند پرهیزی
بگو تو شمس
تبریزی����������������������� بنه سر تو
ز سرتیزی برای
فخر بر پایش 1226 آن
یار ترش رو را
این سوی
کشانیدش������������������������� زین
ساغر خندان رو
جامی
بچشانیدش زین
باده نخوردست
او زان بارد و
سردست او���������������� با این
همه بدهیدش
جامی
بپزانیدش او
سرکه چرا آرد
غوره ز چه
افشارد�������������������������� زان زهر
همی بارد تا
جمله بدانیدش آن
باده انگوری
نفزاید جز
کوری������������������������������� پهلوی
چنین باده
بالله
منشانیدش باشد
بودش سکته در
گور نباید کرد����������������������������� زین آب
خضر یک کف در
حلق چکانیدش 1227 رویش
خوش و مویش
خوش وان طره
جعدینش���������������� صد رحمت
هر ساعت بر
جانش و بر
دینش هر
لحظه و هر
ساعت یک شیوه
نو آرد������������������������ شیرینتر و
نادرتر زان
شیوه پیشینش آن
طره پرچین را
چون باد
بشوراند���������������������������� صد چین و
دو صد ماچین
گم گردد در
چینش بر
روی و قفای مه
سیلی زده حسن
او�������������������������� بر دبدبه
قارون تسخر
زده مسکینش آن
ماه که می
خندد در شرح
نمی گنجد������������������������� ای چشم و
چراغ من دم
درکش و می
بینش صد
چرخ همی گردد
بر آب حیات او��������������������������� صد کوه
کمر بندد در
خدمت تمکینش گولی
مگر ای لولی
این جا
به چه می لولی��������������������� رو صید و
تماشا کن در
شاهی شاهینش گر
اسب ندارد جان
پیشش برود
لنگان�������������������������� بنشاند آن
فارس جان را
سپس زینش ور
پای ندارد هم
سر بندد و سر
بنهد���������������������������� مانند
طبیب آید آن
شاه به بالینش عشقست
یکی جانی
دررفته به صد
صورت�������������������� دیوانه
شدم باری من
در فن و آیینش حسن
و نمک نادر در
صورت عشق آمد������������������������ تا حسن و
سکون یابد جان
از پی تسکینش بر
طالع ماه خود
تقویم عجب بست
او��������������������������� تقویم طلب
می کن در سوره
والتینش خورشید
به تیغ خود آن
را که کشد ای
جان��������������������� از تابش
خود سازد
تجهیزش و
تکفینش فرهاد
هوای او رفتست
به که کندن������������������������������ تا لعل
شود مرمر از
ضربت میتینش من
بس کنم ای
مطرب بر پرده
بگو این را��������������������� بشنو ز پس
پرده کر و فر
تحسینش خامش
که به پیش آمد
جوزینه و
لوزینه������������������������� لوزینه
دعا گوید حلوا
کند آمینش 1228 ای
یوسف مه رویان
ای جاه و
جمالت خوش������������������� ای خسرو و
ای شیرین ای
نقش و خیالت
خوش ای
چهره تو مه وش
آبست و در او
آتش������������������������ هم
آتش تو نادر
هم آب زلالت
خوش ای
صورت لطف حق
نقش تو خوشست
الحق������������������ ای نقش تو
روحانی وی نور
جلالت خوش ای
مستی هوش آخر
در مهر بجوش
آخر����������������������� در وصل
بکوش آخر ای
صبح وصالت خوش ای
روز ز روی تو
شب سایه موی
تو�������������������������� چون ماه
برآ امشب ای
طالع و فالت
خوش گر
لطف و وصال
آری ور جور و
محال آری����������������� آمیخته ای
با جان ای جور
و محالت خوش دل
گفت مرا روزی
سالی گذرد زان
مه������������������������� جان گفت
به گوش دل کای
دل مه و سالت
خوش تبریز
بگو آخر با
غمزه شمس
الدین���������������������������� کای فتنه
جادویان ای
سحر حلالت خوش 1229 زلفی
که به جان
ارزد هر تار
بشوریدش����������������������� بس مشک
نهان دارد
زنهار
بشوریدش در
شام دو زلف او
صد صبح نهان
بیشست��������������������� هر لحظه و
هر ساعت صد بار
بشوریدش آن
دولت عالم را
وان جنت خرم
را����������������������������� کز وی
شکفد در جان
گلزار
بشوریدش آن
باده همی جوشد
وز خلق همی
پوشد������������������������� تا روی
شود از وی
خمار بشوریدش چشم
و دل مریم شد
روشن از آن
خرما������������������������� نخلیست
از آن خرما
پربار
بشوریدش گم
گشت دل مسکین
اندر خم زلف
او��������������������������� باشد که
بدید آید
بسیار بشوریدش شمس
الحق تبریزی
در عشق مسیح
آمد������������������������� هر کس که
از او دارد
زنار بشوریدش 1230 جانم
به چه آرامد
ای یار به
آمیزش����������������������������� صحت به چه
دریابد بیمار
به آمیزش هر
چند به
بر گیری او را
نبود سیری�������������������������� دانی به
چه بنشیند این
بار به آمیزش آن
تشنه ده روزه
کی به شود از
کوزه�������������������������� الا که کند
آبش خوش خوار
به آمیزش در
وصل تو می
جوید وز شرم
نمی گوید����������������������� کامسال
طرب خواهد چون
پار به آمیزش کاری
که کند بنده
تقدیر زند
خنده�������������������������������� کای خفته
بجو آخر این
کار به آمیزش زیرا
که به آمیزش
یک خشت شود
قصری��������������������� زیرا که
شود جامه یک
تار به آمیزش اندر
چمن عشقت شمس
الحق تبریزی��������������������������� صد گلشن و
گل گردد یک
خار به آمیزش 1231 وقتت
خوش وقتت خوش
حلوایی و
شکرکش�������������������� جمشید تو
را چاکر
خورشید تو را
مفرش بخرام
بیا کاین دم
والله که نمی
گنجد���������������������������� نی
میوه و نی
شیوه نی چرخ و
مه و مه وش جز
ما و تو و جامی
دریا کف خوش
نامی���������������������� چون دیگ
مجوش از غم
چون ریگ بیا
درکش زان
سوی چو بگذشتم
شش پنج زنش
گشتم��������������������� یا رب که
چه ها دارد
زان جانب پنج
و شش ناساخته
افتادم در دام
تو ای خوش دم��������������������������� ای باده
در باده ای
آتش در آتش نی
بس کن و نی بس
کن خود را همه
اخرس کن�������������� کاین نیست
قرائاتی کش
فهم کند اخفش 1232 هنگام
صبوح آمد ای
مرغ سحرخوانش������������������������� با زهره
درآ گویان در
حلقه مستانش هر
جان که بود
محرم بیدار
کنش آن دم������������������������� وان کو
نبود محرم تا
حشر بخسبانش می
گو سخنش بسته
در گوش دل
آهسته������������������������� تا
کفر به پیش
آرد صد گوهر
ایمانش یک
برق ز عشق شه
بر چرخ زند
ناگه������������������������ آتش فتد
اندر مه برهم
زند ارکانش آن
جا که عنایت
ها بخشید
ولایت ها���������������������������� آن جا چه
زند کوشش آن
جا چه بود
دانش آن
جا که نظر
باشد هر کار
چو زر باشد����������������������� بی دست
برد چوگان هر
گوی ز میدانش شمس
الحق تبریزی
کو هر دل بی دل
را����������������������� می
آرد و می آرد
تا حضرت
سلطانش 1233 درون
ظلمتی می جو
صفاتش������������������������������������ که باشد
نور و ظلمت
محو ذاتش در
آن ظلمت رسی
در آب حیوان������������������������������� نه در هر ظلمتست
آب حیاتش بسی
دل ها رسد آن
جا چو برقی�������������������������������� ولی مشکل
بود آن جا
ثباتش خنک
آن بیدق فرخ
رخی را������������������������������������� که هر دم
می رساند شه
به ماتش بسی
دل ها چو شکر
شد شکسته�������������������������������� نگشته صاف
و نابسته
نباتش بپوشیده
ز خود تشریف
فقرش����������������������������������� هم از
یاقوت خود
داده زکاتش اگر
رویش به قبله
می نبینی������������������������������������� درون کعبه
شد جای صلاتش شب
قدرست او
دریاب او را������������������������������������� امان یابی
چو برخوانی
براتش ز
هجران خداوند
شمس تبریز����������������������������������� شده
نالان حیاتش
از مماتش 1234 قضا
آمد شنو طبل
نفیرش���������������������������������������� نفیرش
تلختر یا زخم
تیرش چو
دایه این جهان
پستان سیه کرد������������������������������� گلوگیر
آمدت چون شهد
شیرش خنک
طفلی که دندان
خرد یافت��������������������������������� رهد زین
دایه و شیر و
زحیرش بشارت
های غیبی شد
غذااش����������������������������������� ز شیرش
وارهانید از
بشیرش چو
هر دم می
رسد تلقین
عشقش�������������������������������� چه غم
دارد ز منکر
یا نکیرش چو
آن خورشید بر
وی سایه
انداخت���������������������������� ز دوزخ
ایمنست و
زمهریرش به
اقبال جوان
واگشت جانی������������������������������������� که راه
دین نزد این
چرخ پیرش بدان
دارالامان و
اصل خود رفت�������������������������������� رهید از
دامگاه و دار
و گیرش رهید
از بند شحنه
حرص و آزی�������������������������������� که کرده
بود بیچاره و
حقیرش رو
ای جان کز
رباط کهنه
جستی������������������������������� ز غصه آجر
و حجره و
حصیرش نثارش
آید از رضوان
جنت�������������������������������������� کنارش
گیرد آن بدر
منیرش تماشا
یافت آن چشم
عفیفش�������������������������������������� سعادت
یافت آن نفس
فقیرش خجسته
باد باغستان خلدش�������������������������������������� مبارک باد
آن نعم
المصیرش 1235 نگاری
را که می جویم
به جانش�������������������������������� نمی بینم
میان حاضرانش کجا
رفت او میان
حاضران نیست������������������������������� در این
مجلس نمی بینم
نشانش نظر
می افکنم هر
سو و هر جا��������������������������������� نمی بینم
اثر از
گلستانش مسلمانان
کجا شد
نامداری��������������������������������������� که می
دیدم چو شمع
اندر میانش بگو
نامش که هر کی
نام او گفت�������������������������������� به گور
اندر نپوسد
استخوانش خنک
آن را که دست
او ببوسید���������������������������������� به
وقت مرگ شیرین
شد دهانش ز
رویش شکر گویم
یا ز خویش��������������������������������� که کفو او
نمی بیند
جهانش زمینی
گر نیابد شکل
او چیست���������������������������������� که می
گردد در این
عشق آسمانش بگو
القاب شمس
الدین تبریز������������������������������������� مدار از
گوش مشتاقان
نهانش 1236 برفتم
دی به پیشش
سخت پرجوش������������������������������ نپرسید او
مرا بنشست
خاموش نظر
کردم بر او
یعنی که واپرس�������������������������������� که بی روی
چو ماهم چون
بدی دوش نظر
اندر زمین می
کرد یارم������������������������������������ که یعنی
چون زمین شو
پست و بی هوش ببوسیدم
زمین را سجده
کردم������������������������������������ که یعنی
چون زمینم مست
و مدهوش 1237 شنو
پندی ز من ای یار
خوش کیش����������������������������� به خون دل
برآید کار
درویش یقین
می دان مجیب و
مستجابست������������������������������� دعای
سوخته درویش
دل ریش چو
آن سلطان بی
چون را بدیدی�������������������������������� غنی گشتی
رهیدی از کم و
بیش چو
اسماعیل
قربان شو در
این عشق���������������������������� ولی را
بنده شو گر
نیستی میش چو
پختی در هوای
شمس تبریز��������������������������������� از این
خامان بیهوده
میندیش 1238 امروز
خوش است
دل که تو دوش������������������������������ خون دل ما
بخورده ای نوش ای
دوش نموده روی
چون ماه����������������������������������� و امروز
هزار شکل و
روپوش دل
سجده کنان به
پیش آن چشم���������������������������������� جان حلقه
شده به پیش آن
گوش هر
لحظه اشارتی
که هش دار����������������������������������� هش می
خواهی ز مرد
بی هوش سرنای
توام مرا تو
گویی���������������������������������������� من در تو
فرودمم تو مخروش از
بیم تو گشته
شیر گربه���������������������������������������� در خاک
خزیده صبر چون
موش هر
ذره کنار اگر
گشاید������������������������������������������ خورشید
نگنجد اندر
آغوش خورشید
چو شد تو را
خریدار����������������������������������� ای ذره به
نقد نسیه
بفروش باقی
غزل مگو که
حیفست��������������������������������������� ما در
گفتار و دوست
خاموش لیکن
چه کنم که رسم
کهنه ست���������������������������������� دریا
خاموش و موج
در جوش 1239 ای
خواجه تو
عاقلانه می
باش����������������������������������� چون بی
خبری ز شور
اوباش آن
چهره که رشک
فخر فقرست��������������������������������� با ناخن
زشت خویش
مخراش آن
بت به خیال
درنگنجد����������������������������������������� بت ها به
خیال خانه
متراش جمله
بت و بت پرست
چون اوست������������������������������ غیر کل و
جمله چیست جز
لاش نی
فهم کنند خلق
این را������������������������������������������ نی دستوری
که دم زنم فاش این
ماش برنج
احولانست���������������������������������������� ور نی نه
برنج هست و نی
ماش پایان
ها را کجا
شناسند������������������������������������������ چون
پوشیدست رشک
روهاش گر
می دزدی ز
زندگان دزد������������������������������������� ای دزد
کفن به شب چو
نباش اما
ز قضاست مات
من مات������������������������������������� هم حکم
قضاست عاش من
عاش خامش
که ز شب خبر
ندارد������������������������������������� آن کس که
به روز خورد
خشخاش 1240 آن
مطرب ما خوشست
و چنگش�������������������������������� دیوانه
شود دل از
ترنگش چون
چنگ زند یکی
تو بنگر������������������������������������ کز لطف
چگونه گشت
رنگش گر
تنگ آیی ز
زندگانی������������������������������������������ برجه به
کنار گیر تنگش 1241 ما
نعره به شب
زنیم و خاموش���������������������������������� تا درنرود
درون هر گوش تا
بو نبرد دماغ
هر خام������������������������������������������ بر دیگ
وفا نهیم
سرپوش بخلی
نبود ولی
نشاید��������������������������������������������� این شهره
گلاب و خانه موش شب
آمد و جوش خلق
بنشست����������������������������������� برخیز کز
آن ماست سرجوش امشب
ز تو قدر یافت
و عزت����������������������������������� بر دوش ز
کبر می زند
دوش یک
چند سماع گوش
کردیم�������������������������������������� بردار
سماع جان بی
هوش ای
تن دهنت پر از
شکر شد������������������������������������� پیشت گله
نیست هیچ
مخروش ای
چنبر دف رسن
گسستی�������������������������������������� با
چرخه و دلو و
چاه کم کوش چون
گشت شکار شیر
جانی������������������������������������� بیزار شد
از شکار خرگوش خرگوش
که صورتند بی
جان������������������������������������ گرمابه پر
از نگار منقوش با
نفس حدیث روح
کم گوی�������������������������������������� وز ناقه
مرده شیر کم
دوش از
شر بگریز یار
شب باش������������������������������������� کاندر سر
شب نهند شب
پوش تا
صبح وصال
دررسیدن���������������������������������������� درکش شب تیره
را در آغوش از
یاد لقای یار
بی خواب���������������������������������������� از خواب
شدستمان فراموش شب
چتر سیاه دان
و با وی�������������������������������������� نعره
دهلست و بانک
چاووش این
فتنه به هر
دمی فزونست������������������������������������ امشب
بترست عشق از
دوش شب
چیست نقاب روی
مقصود���������������������������������� کای رحمت
و آفرین بر آن
روش هین
طبلک شب روان
فروکوب��������������������������������� زیرا که
سوار شد
سیاووش 1242 گر
لاش نمود راه
قلاش������������������������������������������ ای هر دو
جهان غلام آن
لاش ای
دیده جهان و
جان ندیده��������������������������������������� جانست
جهان تو یک
نفس باش گردیست
جهان و اندر
این گرد���������������������������������� جاروب
نهان شدست و
فراش این
مشعله از
کجاست بینی�������������������������������������� آن روز که
بشکنی چو
خشخاش عشقی
که نهان و
آشکارست������������������������������������� خون ریز و
ستمگرست و
اوباش چون
کشته شوی در
او بمانی������������������������������������ من مات من
الهوی فقد عاش عشقست
نه زر نهان
نماند��������������������������������������� العاشق کل
سره فاش لا
حسن یلد حیث
لا عشق���������������������������������������� شاباش زهی
جمال شاباش 1243 اندرآ
ای اصل اصل
شادمانی شاد
باش�������������������������� اندرآ ای
آب آب زندگانی
شاد باش گرت
بیند زندگانی
تا ابد باقی
شود������������������������������ ورت
بیند مرده هم
داند که جانی
شاد باش همچنین
تو دم به دم آن
جام باقی می
رسان��������������������� تا شویم از
دست و آن باقی
تو دانی شاد
باش بر
نشانه خاک ما
اینک نشان زخم
تو��������������������������� ای نشانه
شاد زی و ای
نشانی شاد باش ای
هما کز سایه
ات پر یافت
کوه قاف نیز���������������������� ای همای
خوش لقای آن
جهانی شاد باش هم
ظریفی هم
حریفی هم
چراغی هم شراب�������������������� هم جهانی
هم نهانی هم
عیانی شاد باش تحفه
های آن جهانی
می رسانی دم
به دم����������������������� می رسان و
می رسان خوش
می رسانی شاد
باش رخت
ها را می
کشاند جان
مستان سوی تو�������������������� می چشان و
می کشان خوش
می کشانی شاد
باش ای
جهان را شاد
کرده وی زمین
را جمله گنج������������������ تا
زمین گوید تو
را کای آسمانی
شاد باش گر
سر خوبی بخارد
دلبری در عهد
تو������������������������� پرچمش آرند
پیشت ارمغانی
شاد باش گوهر
آدم به عالم
شمس تبریزی
تویی��������������������������� ای ز تو
حیران شده بحر
معانی شاد باش 1244 ای
سنایی گر
نیابی یار یار
خویش باش������������������������ در جهان هر
مرد و کاری
مرد کار خویش
باش هر
یکی زین
کاروان مر رخت
خود را رهزنند���������������� خویشتن را
پس نشان و پیش
بار خویش باش حس
فانی می دهند
و عشق فانی می
خرند���������������������� زین دو
جوی خشک بگذر
جویبار خویش
باش می
کشندت دست دست
این دوستان تا
نیستی������������������� دست دزد
از دستشان و
دستیار خویش
باش این
نگاران نقش
پرده آن
نگاران دلند��������������������������� پرده را
بردار و دررو
با نگار خویش
باش با
نگار خویش باش
و خوب خوب
اندیش باش����������������� از دو عالم
بیش باش و در
دیار خویش باش رو
مکن مستی از
آن خمری کز او
زاید غرور���������������� غره آن
روی بین و
هوشیار خویش
باش 1245 آنک
بیرون از جهان
بد در جهان
آوردمش��������������������� و
آنک می کرد او
کرانه در میان
آوردمش آنک
عشوه کار او
بد عشوه ای
بنمودمش����������������������� و آنک از
من سر کشیدی
کشکشان
آوردمش آنک
هر صبحی تقاضا
می کند جان را
ز من������������������ از تقاضا
بر تقاضا من
به جان آوردمش جان
سرگردان که گم
شد در بیابان
فراق����������������������� از بیابان
ها سوی
دارالامان
آوردمش گفت
جان من می
نیایم تا
بننمایی نشان�������������������������� کو نشان
کو مهر سلطان
من نشان
آوردمش مهربانی
کردن این باشد
که بستم دست
دزد��������������������� دست بسته
پیش میر
مهربان
آوردمش چونک
یک گوشه ردای
مصطفی آمد به
دست������������������ آنک بد در
قعر دوزخ در
جنان آوردمش 1246 دوش
رفتم در میان
مجلس سلطان
خویش����������������������� بر
کف ساقی بدیدم
در صراحی جان
خویش گفتمش
ای جان جان
ساقیان بهر
خدا���������������������������� پر کنی
پیمانه و
نشکنی پیمان
خویش خوش
بخندید و بگفت
ای ذوالکرم
خدمت کنم������������������� حرمتت
دارم به حق و
حرمت ایمان
خویش ساغری
آورد و بوسید
و نهاد او بر
کفم������������������������� پرمی
رخشنده همچون
چهره رخشان
خویش سجده
کردم پیش او و
درکشیدم جام
را�������������������������� آتشی
افکند در من
می ز آتشدان
خویش چون
پیاپی کرد و
بر من ریخت
زان سان جام
چند������������ آن می چون
زر سرخم برد
اندر کان خویش از
گل رخسار او
سرسبز دیدم
باغ خویش���������������������� ز ابروی
چون سنبل او
پخته دیدم نان
خویش بخت
و روزی هر کسی
اندر خراباتی
روید�������������������� من کیم
غمخوارگی را
یافتم من آن
خویش بولهب
را دیدم آن جا
دست می خایید
سخت�������������������� بوهریره
دست کرده در
دل انبان خویش بولهب
چون پشت بود و
رو نبیند هیچ
پشت��������������������� بوهریره
روی کرده در
مه و کیوان
خویش بولهب
در فکر رفته
حجت و برهان
طلب���������������������� بوهریره
حجت خویش است
و هم برهان
خویش نیست
هر خم لایق می
هین سر خم را
ببند��������������������� تا برآرد
خم دیگر ساقی
از خمدان خویش بس
کنم تا میر
مجلس بازگوید
با شما��������������������������� داستان صد
هزاران مجلس
پنهان خویش 1247 عارفان
را شمع و شاهد
نیست از بیرون
خویش��������������� خون
انگوری
نخورده باده
شان هم خون
خویش هر
کسی اندر جهان
مجنون لیلی
شدند�������������������������� عارفان
لیلی خویش و
دم به دم
مجنون خویش ساعتی
میزان آنی
ساعتی موزون
این��������������������������� بعد از
این میزان خود
شو تا شوی
موزون خویش گر
تو فرعون منی
از مصر تن بیرون
کنی��������������������� در درون
حالی ببینی
موسی و هارون
خویش لنگری
از گنج مادون
بسته ای بر
پای جان��������������������� تا
فروتر می روی
هر روز با
قارون خویش یونسی
دیدم نشسته بر
لب دریای عشق������������������������� گفتمش
چونی جوابم
داد بر قانون
خویش گفت
بودم اندر این
دریا غذای
ماهیی���������������������������� پس چو حرف
نون خمیدم تا
شدم ذاالنون خویش زین
سپس ما را مگو
چونی و از چون
درگذر����������������� چون ز
چونی دم زند
آن کس که شد بی
چون خویش باده
غمگینان
خورند و ما ز
می خوش دلتریم������������������ رو به
محبوسان غم ده
ساقیا افیون
خویش خون
ما بر غم حرام
و خون غم بر ما
حلال������������������� هر غمی کو
گرد ما گردید
شد در خون
خویش باده
گلگونه ست بر رخسار
بیماران غم������������������������ ما خوش از
رنگ خودیم و
چهره گلگون
خویش من
نیم موقوف نفخ
صور همچون
مردگان���������������������� هر
زمانم عشق
جانی می دهد ز
افسون خویش در
بهشت استبرق
سبزست و خلخال
و حریر������������������� عشق نقدم
می دهد از
اطلس و اکسون
خویش دی
منجم گفت دیدم
طالعی داری تو
سعد������������������������ گفتمش آری
ولیک از ماه
روزافزون
خویش مه
کی باشد با مه
ما کز جمال و
طالعش������������������������ نحس
اکبر سعد اکبر
گشت بر گردون
خویش 1248 ساقیا
بی گه رسیدی
می بده مردانه
باش������������������������ ساقی
دیوانگانی
همچو می
دیوانه باش سر
به سر پر کن
قدح را موی را
گنجا مده��������������������� وان کز
این میدان
بترسد گو برو
در خانه باش چون
ز خود بیگانه
گشتی رو یگانه
مطلقی��������������������� بعد از آن
خواهی وفا کن
خواه رو
بیگانه باش درهای
باصدف را سوی
دریا راه نیست������������������������ گر چنان
دریات باید بی
صدف دردانه
باش بانگ
بر طوفان بزن
تا او نباشد
خیره کش��������������������� شمع را
تهدید کن کای
شمع چون
پروانه باش کاسه
سر را تهی کن
وانگهی با سر
بگو������������������������ کای مبارک
کاسه سر عشق
را پیمانه باش لانه
تو عشق بودست
ای همای
لایزال�������������������������� عشق
را محکم بگیر
و ساکن این
لانه باش 1249 شده
ام سپند حسنت
وطنم میان آتش����������������������������� چو ز تیر
تست بنده بکشد
کمان آتش چو
بسوخت جان
عاشق ز حبیب
سر برآرد�������������������� چه بسوخت
اندر آتش که
نگشت جان آتش بمسوز
جز دلم را که ز آتشت
به داغم�������������������������� بنگر به
سینه من اثر
سنان آتش که
ستاره های آتش
سوی سوخته
گراید������������������������� که ز
سوخته بیابد
شررش نشان آتش غم
عشق آتشینت چو
درخت کرد خشکم������������������������ چو درخت
خشک گردد نبود
جز آن آتش خنک
آنک ز آتش تو
سمن و گلشن
بروید���������������������� که خلیل
عشق داند به
صفا زبان آتش که
خلیل او بر
آتش چو دخان
بود سواره������������������������ که خلیل
مالک آمد به
کفش عنان آتش سحری
صلای عشقت
بشنید گوش
جانم������������������������� که درآ در
آتش ما بجه از
جهان آتش دل
چون تنور پر
شد که ز سوز
چند گوید���������������������� دهن پرآتش
من سخن از
دهان آتش 1250 به
شکرخنده اگر
می ببرد جان
رسدش�������������������������� وگر از
غمزه جادو برد
ایمان رسدش لشکر
دیو و پری
جمله به فرمان
ویند��������������������������� با
چنین عز و شرف
ملک سلیمان
رسدش صد
هزاران دل
یعقوب حزین
زنده بدوست��������������������� کر و فر
شرف یوسف
کنعان رسدش لب
عیسی صفتش
مرده به دم
زنده کند�������������������������� گر پرد با
پر جان جانب
کیوان رسدش نوح
وقتیست که عشق
ابدی کشتی
اوست����������������������� گر جهان
زیر و زبر کرد
به طوفان رسدش عشق
او گرد
برانگیخت ز
دریای عدم�������������������������� ید بیضا و
عصایی شده
ثعبان رسدش جملگی
تشنه دلان قوت
از او می
یابند�������������������������� با چنین
لقمه دهی شهرت
لقمان رسدش 1251 گر
لب او شکند
نرخ شکر می
رسدش�������������������������� ور رخش
طعنه زند بر
گل تر می رسدش گر
فلک سجده برد
بر در او می
سزدش������������������������ ور ستاند
گرو از قرص
قمر می رسدش ور
شه عقل که
عالم همگی
چاکر اوست������������������������ جهت خدمت
او بست کمر می
رسدش شاه
خورشید که بر
زنگی شب تیغ
کشید������������������������ گر پی
هیبتش افکند
سپر می رسدش گر
عطارد ز پی
دایره و نقطه
او������������������������������� همچو
پرگار دوانست
به سر می رسدش آن
جمالی که
فرشته نبود
محرم او������������������������������� گر ندارد
سر دیدار بشر
می رسدش کار
و بار ملکانی
که زبردست
شدند���������������������������� نکند ور
بکند زیر و
زبر می رسدش می
شمردم من از
این نوع شنودم
ز فلک����������������������� که از این
ها بگذر چیز
دگر می رسدش 1252 آن
که مه غاشیه
زین چو غلامان
کشدش����������������������� بوک این
همت ما جانب
بستان کشدش گر
چه جان را
نبود قوت این
گستاخی�������������������������� آنک جان
از مدد رحمت
جانان کشدش هر
دم از یاد لبش
جان لب خود می
لیسد����������������������� ور سقط می
شنود از بن
دندان کشدش جانب
محو و فنا رخت
کشیدند مهان����������������������������� تا بقا
لطف کند جانب
ایشان کشدش ای
بسا جان که چو
یعقوب همی زهر
چشد��������������������� تا که آن
یوسف جان در
شکرستان کشدش هر
کسی کو بتر از
وی خرد فخر
کند��������������������������� گر
چه چون ماه
بود چرخ به
میزان کشدش هر
که در دیده
عشاق شود
مردمکی����������������������������� آن نظر
زود سوی گوهر
انسان کشدش کافر
زلف وی آن را
که ز راهش
ببرد������������������������� کفر آید
بر او جانب
ایمان کشدش شمس
تبریز مرا عشق
تو سرمست کند������������������������� هر کی او
باده کشد باده
بدین سان کشدش 1253 بر
ملک نیست نهان
حال دل و نیک و
بدش�������������������� نفس اگر
سر بکشد گوش
کشان می کشدش جان
دل اصل دل و
اصل دلت فصل
دلست��������������������� وگرش او
ندهد جان ز کی
باشد مددش دل
ز دردش چه
خوشی ها و طرب
ها دارد�������������������� تو مگیر
آن کرم وان
دهش بی عددش ملک
الموت برید از
دلم آن روز
طمع��������������������������� که مشرف
شدم از طوق
حیات ابدش برد
سود دو جهان و
آنچ نیاید به
زبان�������������������������� کاروانی
که غم عشق خدا
راه زدش سوسن
استایش او کرد
کز او یافت
زبان������������������������ سرو آزادی
او کرد که
بخشید قدش بلبل
آن را بستاید
که زبانش
آموخت����������������������������� گل از او
جامه دراند که
برافروخت خدش کیست
کو دانه اومید
در این خاک
بکاشت����������������������� که
بهار کرمش
بازنبخشید
صدش میوه
تلخ و ترش خام
طمع بود ولی����������������������������� آفتاب کرم
تو به کرم می
پزدش آفتاب
از پی آن سجده
که هر شام کند��������������������������� چه زیان
کرد از آن شاه
که جان شد
جسدش همه
شب سجده کنان
می رود و وقت
سحر��������������������� روش بخشد
که بمیرد مه
چرخ از حسدش هر
که امروز کند
شهوت خود را
در گور���������������������� هر
یکی حور شود
مونس گور و
الحدش هر
کی او اسب دواند
به سوی گمراهی������������������������� کند آن
اسب لگدکوب
نکال از لگدش بهل
ابتر تو غزل
را به ازل
حیران باش������������������������ که تمامش
کند و شرح دهد
هم صمدش 1254 من
توام تو منی
ای دوست مرو
از بر خویش������������������� خویش را
غیر مینگار و
مران از در
خویش سر
و پا گم مکن از
فتنه بی
پایانت������������������������������ تا چو
حیران بزنم
پای جفا بر سر
خویش آن
که چون سایه ز
شخص تو جدا
نیست منم������������������� مکش ای
دوست تو بر
سایه خود خنجر
خویش ای
درختی که به
هر سوت هزاران
سایه ست������������������ سایه ها
را بنواز و
مبر از گوهر
خویش سایه
ها را همه
پنهان کن و
فانی در نور����������������������� برگشا
طلعت
خورشیدرخ
انور خویش ملک
دل از دودلی
تو مخبط گشتست���������������������������� بر سر تخت
برآ پا مکش از
منبر خویش عقل
تاجست چنین
گفت به تثمیل
علی��������������������������� تاج را
گوهر نو بخش
تو از گوهر
خویش 1255 اندک
اندک راه زد
سیم و زرش��������������������������������� مرگ و جسک
نو فتاد اندر
سرش عشق
گردانید با او
پوستین��������������������������������������� می
گریزد خواجه
از شور و شرش اندک
اندک روی سرخش
زرد شد������������������������������� اندک اندک
خشک شد چشم
ترش وسوسه
و اندیشه بر
وی در گشاد������������������������������� راند عشق
لاابالی از
درش اندک
اندک شاخ و
برگش خشک گشت������������������������� چون بریده
شد رگ بیخ
آورش اندک
اندک دیو شد
لاحول گو������������������������������������ سست شد در
عاشقی بال و
پرش اندک
اندک گشت صوفی
خرقه دوز����������������������������� رفت وجد و
حالت خرقه درش عشق
داد و دل بر
این عالم نهاد��������������������������������� در برش
زین پس نیاید
دلبرش زان
همی جنباند سر
او سست سست���������������������������� کآمد اندر
پا و افتاد
اکثرش بهر
او پر می کنم
من ساغری����������������������������������� گر بنوشد
برجهاند
ساغرش دست
ها زان سان
برآرد کآسمان�������������������������������� بشنود
آواز الله
اکبرش میر
ما سیرست از
این گفت و
ملول����������������������������� درکشان
اندر حدیث
دیگرش کشته
عشقم نترسم از
امیر��������������������������������������� هر کی شد
کشته چه خوف
از خنجرش بترین
مرگ ها بی
عشقی است���������������������������������� بر چه می
لرزد صدف بر
گوهرش برگ
ها لرزان ز
بیم خشکی اند�������������������������������� تا نگردد
خشک شاخ اخضرش در
تک دریا
گریزد هر صدف���������������������������������� تا
بنربایند
گوهر از برش چون
ربودند از صدف
دانه گهر��������������������������������� بعد از آن
چه آب خوش چه
آذرش آن
صدف بی چشم و
بی گوش است
شاد������������������������ در به
باطن درگشاده
منظرش گر
بماند عاشقی
از کاروان�������������������������������������� بر سر ره
خضر آید رهبرش خواجه
می گرید که
ماند از قافله�������������������������������� لیک می
خندد خر اندر آخرش عشق
را بگذاشت و
دم خر گرفت������������������������������� لاجرم
سرگین خر شد
عنبرش ملک
را بگذاشت و
بر سرگین نشست��������������������������� لاجرم شد
خرمگس
سرلشکرش خرمگس
آن وسوسه ست و
آن خیال���������������������������� که همی
خارش دهد
همچون گرش گر
ندارد شرم و
واناید از این����������������������������������� وانمایم
شاخ های دیگرش تو
مکن شاخش چو
مرد اندر خری����������������������������� گاو خیزد
با سه شاخ از
محشرش 1256 آنک
جانش داده ای
آن را مکش��������������������������������� ور ندادی
نقش بی جان را
مکش آن
دو زلف کافر
خود را بگو������������������������������������ کای یگانه
اهل ایمان را مکش آفتابا
روی خود جلوه
مکن��������������������������������������� چند روزی
ماه تابان را
مکش چون
تو سیمرغی به
قاف ذوالجلال����������������������������� بازگرد و
جمله مرغان را
مکش در
میان خون هر
مسکین مرو���������������������������������� جز قباد و
شاه خاقان را
مکش گر
مرا دربان
عشقت بار داد������������������������������������ از سر
غیرت تو دربان
را مکش گر
فضولم من که
مهمان توام������������������������������������ شرط نبود
هیچ مهمان را
مکش مست
میدانم ز می
دانم خراب����������������������������������� شیشه مشکن
مست میدان را
مکش شمس
تبریزی تویی
سلطان من���������������������������������� بازگشتم
باز
سلطان را مکش 1257 چون
تو شادی بنده
گو غمخوار باش���������������������������� تو عزیزی
صد چو ما گو
خوار باش کار
تو باید که
باشد بر مراد������������������������������������� کارهای
عاشقان گو زار
باش شاه
منصوری و ملکت
آن توست�������������������������������� بنده چون
منصور گو بر
دار باش اشتر
مستم نجویم
نسترن����������������������������������������� نوشخوارم
در رهت گو خار
باش نشنوم
من هیچ جز
پیغام او�������������������������������������� هر چه
خواهی گفت گو
اسرار باش ای
دل آن جایی تو
باری که ویست������������������������������ از جمال
یار برخوردار
باش او
طبیبست و به
بیماران رود������������������������������������ ای تن
وامانده تو
بیمار باش بر
امید یار غار
خلوتی������������������������������������������ ثانی
اثنین برو در
غار باش بر
امید داد و
ایثار بهار������������������������������������������ مهرها می
کار و در ایثار
باش خرمنا
بر طمع ماه
بانمک��������������������������������������� گم شو از
دزد و در آن
انبار باش بهر
نطق یار خوش
گفتار خویش�������������������������������� لب ببند
از گفت و کم
گفتار باش 1258 آن
مایی همچو ما
دلشاد باش������������������������������������ در گلستان
همچو سرو آزاد
باش چون
ز شاگردان
عشقی ای ظریف������������������������������ در گشاد
دل چو عشق
استاد باش گر
غمی آید گلوی
او بگیر��������������������������������������� داد
از او بستان
امیرداد باش جان
تو مستست در
بزم احد������������������������������������� تن میان
خلق گو آحاد
باش گاه
با شیرین چو
خسرو خوش بخند����������������������������� گه ز هجرش
کوه کن فرهاد
باش گه
نشاط انگیز
همچون گلشنش���������������������������������� گه چو
بلبل نال و
خوش فریاد باش پیش
سروش چون
خرامد خاک باش���������������������������� چون گلش
عنبر فشاند
باد باش حاصل
اینست ای
برادر چون فلک������������������������������ در جهان
کهنه نوبنیاد
باش در
میان خارها
چون خارپشت���������������������������������� سر درون و
شادمان و راد
باش 1259 عقل
آمد عاشقا خود
را بپوش������������������������������������ وای ما ای
وای ما از عقل
و هوش یا
برو از جمع ما
ای چشم و عقل������������������������������� یا شوم از
ننگ تو بی چشم
و گوش تو
چو آبی ز
آتش ما دور شو������������������������������������ یا درآ در
دیگ ما با ما
بجوش گر
نمی خواهی که
خردت بشکند�������������������������������� مرده شو
با موج و با
دریا مکوش گر
بگویی عاشقم
هست امتحان���������������������������������� سر مپیچ و
رطل مردان را
بنوش می
خروشم لیکن از
مستی عشق�������������������������������� همچو چنگم
بی خبر من از
خروش شمس
تبریزی مرا
کردی خراب��������������������������������� هم تو ساقی هم
تو می هم می
فروش 1260 اندرآمد
شاه شیرینان
ترش��������������������������������������� جان
شیرینم فدای
آن ترش چشم
کژبین را
بگفتم کژ مبین����������������������������������� کس کند
باور گل خندان
ترش در
هر آن زندان
که درتابد رخش������������������������������� کس نماند
در همه زندان
ترش گرد
باغش گشتم و
والله نبود������������������������������������� میوه ای
اندر همه
بستان ترش در
حرم خندان بود
سلطان ولیک�������������������������������� می
نماید خویش در
دیوان ترش گر
تو مرد مومنی
باور مکن������������������������������������� انگبین و
شکر و ایمان
ترش منکر
ار باشد ترش
نبود عجب���������������������������������� نسبتی
دارد به
بادنجان ترش 1261 روی
تو جان جانست
از جان نهان
مدارش��������������������� آنچ از
جهان فزونست
اندر جهان
درآرش ای
قطب آسمان ها
در آسمان جان
ها��������������������������� جان گرد
توست گردان می
دار بی قرارش همچون
انار خندان
عالم نمود
دندان����������������������������� در خویش
می نگنجد از
خویشتن برآرش نگذارد
آفتابش یک ذره
اختیارم��������������������������������� تا اختیار
دارم کی باشم
اختیارش از
خاک چون غباری
برداشت باد
عشقم������������������������ آن جا که
باد جنبد آن
جا بود غبارش در
خاک تیره دانه
زان رو به
جنبش آمد������������������������ کز عشق
خاکیان را بر
می کشد بهارش هم
بدر و هم
هلالش هم حور
و هم جمالش��������������������� هم باغ و
هم نهالش چون
من در انتظارش جامش
نعوذبالله
دامش
نعوذبالله����������������������������������� نامش
نعوذبالله
والله که نیست
یارش من
همچو گلبنانم
او همچو
باغبانم������������������������������� از وی
شکفت جانم بر
وی بود
نثارش چون
برگ من ز بالا
رقصان به پستی
آیم���������������������� لرزان که
تا نیفتم الا
که در کنارش حیله
گریست کارش
مهره بریست
کارش����������������������� پرده
دریست کارش نی
سرسریست کارش می
خارد این
گلویم گویم
عجب نگویم��������������������������� بگذار تا
بخارد بی
محرمی مخارش 1262 گر
جان بجز تو
خواهد از خویش
برکنیمش�������������������� ور چرخ
سرکش آید بر
همدگر زنیمش گر
رخت خویش
خواهد ما رخت
او دهیمش�������������������� ور قلعه
ها درآید
ویرانه ها
کنیمش گر
این جهان چو
جانست ما جان
جان جانیم������������������� ور این
فلک سر آمد ما
چشم روشنیمش بیخ
درخت خاکست
وین چرخ شاخ و
برگش������������������� عالم درخت
زیتون ما همچو
روغنیمش چون
عشق شمس تبریز
آهن ربای باشد������������������������ ما بر
طریق خدمت
مانند آهنیمش 1263 سرمست
شد نگارم بنگر
به نرگسانش��������������������������� مستانه شد
حدیثش پیچیده
شد زبانش گه
می فتد از این
سو گه می فتد
از آن سو���������������������� آن کس که
مست گردد خود
این بود نشانش چشمش
بلای مستان ما
را از او
مترسان����������������������� من مستم و
نترسم از چوب
شحنگانش ای
عشق الله الله
سرمست شد
شهنشه���������������������������� برجه بگیر
زلفش درکش در
این میانش اندیشه
ای که آید در
دل ز یار گوید����������������������������� جان بر
سرش فشانم
پرزر کنم
دهانش آن
روی گلستانش
وان بلبل
بیانش������������������������������� وان شیوه
هاش یا رب تا
با کیست آنش این
صورتش بهانه
ست او نور
آسمانست����������������������� بگذر ز
نقش و صورت
جانش خوشست
جانش دی
را بهار بخشد
شب را نهار
بخشد��������������������������� پس این
جهان مرده
زنده ست از آن
جهانش 1264 می
گفت چشم شوخش
با طره سیاهش�������������������������� من دم دهم
فلان را تو
درربا کلاهش یعقوب
را بگویم یوسف
به قعر چاهست������������������������� چون بر سر
چه آید تو
درفکن به چاهش ما
شکل حاجیانیم
جاسوس و
رهزنانیم�������������������������� حاجی
چو در ره آید
ما خود زنیم
راهش ما
شاخ ارغوانیم
در آب و می
نماییم���������������������������� با نعل
بازگونه چون
ماه و چون
سپاهش روباه
دید دنبه در
سبزه زار و می
گفت������������������������� هرگز کی
دید دنبه بی
دام در گیاهش وان
گرگ از حریصی
در دنبه چون
نمک شد������������������ از دام بی
خبر بد آن
خاطر تباهش ابله
چو اندرافتد
گوید که بی
گناهم������������������������������� بس نیست
ای برادر آن
ابلهی گناهش ابله
کننده عشقست
عشقی گزین تو
باری������������������������ کابله شدن
بیرزد حسن و
جمال و جاهش پای
تو درد گیرد
افسون جان بر
او خوان����������������������� آن پای
گاو باشد
کافسون اوست
کاهش حلق
تو درد گیرد
همراه دم
پذیرد������������������������������� خود حلق
کی گشاید بی
آه غصه کاهش تا
پیشگاه عشقش
چون باشد و چه
باشد������������������������� چون ما ز
دست رفتیم از
پای گاه جاهش تا
چه جمال دارد
آن نادره مطرز������������������������������� که سوخت
جان ما را آن
نقش کارگاهش ز
اندیشه می
گذارم تا خود
چه حیله سازم���������������������� با او که
مکر و حیله
تلقین کند
الهش آن
کس که گم کند ره با
عقل بازگردد��������������������������� وان را که
عقل گم شد از
کی بود پناهش نی
ما از آن
شاهیم ما عقل
و جان نخواهیم��������������������� چه عقل و
بند و پندش چه
جان و آه آهش مستی
فزود خامش تا
نکته ای نرانی���������������������������� ای رفته
لاابالی در
خون نیکخواهش 1265 آن
مه که هست
گردون گردان و
بی قرارش�������������������� وان جان
که هست
این جان وین
عقل مستعارش هر
لحظه اختیاری
نو نو دهد به
جان ها������������������������ وین اختیارها
را بشکسته
اختیارش من
جسم و جان
ندانم من این
و آن ندانم������������������������� من در
جهان ندانم جز
چشم پرخمارش آن
روی همچو روزش
وان رنگ
دلفروزش�������������������� وان لطف
توبه سوزش وان
خلق چون بهارش عشقش
بلای توبه
داده سزای
توبه������������������������������� آخر
چه جای توبه
با عشق توبه
خوارش چون
دوست و دشمن
او هستند رهزن
او������������������������ ماییم و
دامن او
بگرفته
استوارش از
عشق جام و
دورش شاید
کشید جورش���������������������� چون گوش
دوست داری می
بوس گوشوارش من
حلقه های زلفش
از عشق می
شمارم������������������������ ور نه کجا
رسد کس در حد و
در شمارش لطفش
همی شمارم دل
با دم شمرده������������������������������ جانیش بخش
آخر ای کشته
زار زارش 1266 روحیست
بی نشان و ما غرقه
در نشانش����������������������� روحیست بی
مکان و سر تا
قدم مکانش خواهی
که تا بیابی
یک لحظه ای
مجویش���������������������� خواهی که
تا بدانی یک
لحظه ای مدانش چون
در نهانش جویی
دوری ز آشکارش����������������������� چون آشکار
جویی محجوبی
از نهانش چون
ز آشکار و
پنهان بیرون
شدی به برهان������������������ پاها دراز
کن خوش می خسب
در امانش چون
تو ز ره بمانی
جانی روانه
گردد�������������������������� وانگه چه
رحمت آید از
جان و از
روانش ای
حبس کرده جان
را تا کی کشی
عنان را�������������������� درتاز
درجهانش اما
نه در جهانش بی
حرص کوب پایی
از کوری حسد
را������������������������ زیرا
حسد نگوید از
حرص ترجمانش آخر
ز بهر دو نان
تا کی دوی چو
دونان����������������������� و آخر ز
بهر سه نان تا
کی خوری سنانش 1267 در
عشق آتشینش
آتش نخورده
آتش����������������������������� بی چهره
خوش او در خوش
هزار ناخوش دل
از تو شرحه
شرحه بنشین
کباب می خور������������������� خون چون
میست جوشان
بنشین شراب می
چش گوشی
کشد مرا می
گوشی دگر کشد
وی������������������������ ای دل در
این کشاکش
بنشین و باده
می کش هفت
اخترند عامل
در شش جهت
ولیکن������������������������ ای عشق
بردریدی این
هفت را از آن
شش گاهی
چو آفتابم
سرمایه بخش صد
مه��������������������������� گه چون
مهم گذاران در
عشق یار مه وش گر
منکری گریزد
از عشق نیست
نادر������������������������� کز آفتاب
دارد پرهیز
چشم اعمش صدغ
الوفاء حقاء
من فقدکم مشوش������������������������������ وجه
الولاء حقاء
من عبرتی منقش القلب
لیس یلقی
نادیک کیف
یصبر������������������������������ الاذن لیس
یلقن حادیک
کیف ینعش 1268 صد
سال اگر گریزی
و نایی بتا به
پیش������������������������ برهم زنیم
کار تو را
همچو کار خویش مگریز
که ز چنبر
چرخت
گذشتنیست��������������������������� گر شیر
شرزه باشی ور
سفله گاومیش تن
دنبلیست بر
کتف جان
برآمده�������������������������������� چون پر
شود تهی شود
آخر ز زخم نیش ای
شاد باطلی که
گریزد ز باطلی������������������������������� بر عشق حق
بچفسد بی صمغ
و بی سریش گز
می کنند جامه
عمرت به روز و
شب������������������������ هم آخر
آرد او را یا
روز یا شبیش بیچاره
آدمی که
زبونست عشق را������������������������������ زفت
آمد این سوار
بر این اسب
پشت ریش خاموش
باش و در خمشی
گم شو از وجود��������������������� کان عشق
راست کشتن
عشاق دین و
کیش 1269 آینه
ام من آینه ام
من تا که
بدیدم روی چو
ماهش��������������� چشم جهانم
چشم جهانم تا
که بدیدم چشم
سیاهش چرخ
زمین شد چرخ
زمین شد جنت
ماوی راحت جان
ها���� تا
که برآمد تا
که برآمد بر
که جودی خیل و
سپاهش پشت
قوی شد پشت
قوی شد اختر
دولت عدل و
عنایت��������� چون نشود شه
چون نشود شه
آنک تو باشی
پشت و پناهش شوره
زمینی شوره
زمینی کز تو
کشد او آب
بهاری����������� سبزتر آمد
سبزتر آمد از
همه جاها کشت
و گیاهش روی
چو ماهت روی
چو ماهت بست گرو
دی با مه و
اختر�� گشت
گروگان گشت
گروگان ماه و
سما را زلف
سیاهش سلسله
جنبان سلسله
جنبان گشت
برادر این دل
مجنون��������� چون بنشورد
چون بنشورد آن
مجنون کش شد
سر ماهش دم
مزن ای جان دم
مزن ای جان
برخور کآمد
روز مبارک��� کیست
مبارک کیست
مبارک آن که
ببیند هم ز
پگاهش 1270 مستی
امروز من نیست
چو مستی دوش������������������������� می نکنی
باورم کاسه
بگیر و بنوش غرق
شدم در شراب
عقل مرا برد
آب�������������������������� گفت خرد
الوداع
بازنیایم به
هوش عقل
و خرد در جنون
رفت ز دنیا
برون������������������������ چونک ز سر
رفت دیگ چونک
ز حد رفت جوش این
دل مجنون مست
بند بدرید و
جست������������������������� با
سرمستان مپیچ
هیچ مگو رو
خموش صبحدم
از نردبان گفت
مرا پاسبان������������������������������ کز سوی
هفتم فلک دوش
شنیدم خروش گفت
زحل زهره را
زخمه آهسته زن��������������������������� وی اسد آن
ثور را شاخ
بگیر و بدوش خون
شده بین از
نهیب شیر به
پستان ثور���������������������� شیر فلک
را نگر گشته ز
هیبت چو موش گرم
کن ای شیر تک
چند گریزی چو
سگ��������������������� جلوه کن
ای ماه رو چند
کنی روی پوش چشم
گشا شش جهت
شعشعه نور بین��������������������������� گوش گشا
سوی چرخ ای
شده چشم تو
گوش بشنو
از جان سلام
تا برهی از
کلام����������������������������� بنگر در
نقش گر تا
برهی از نقوش گفتمش
ای خواجه رو
هر چه شود گو
بشو���������������������� صافم و
آزاد نو بنده
دردی فروش ترس
و امید تو را
هست حواله به
عقل�������������������������� دانه
و دام تو را
هست شکاری
وحوش دردی
دردش مرا چون
به حمایت گرفت������������������������ با من از
این ها مگو
کار توست آن
بکوش 1271 باز
درآمد طبیب از
در رنجور خویش�������������������������� دست عنایت
نهاد بر سر
مهجور خویش بار
دگر آن حبیب
رفت بر آن
غریب��������������������������� تا جگر او
کشید شربت
موفور خویش شربت
او چون ربود
گشت فنا از
وجود������������������������� ساقی وحدت
بماند ناظر و
منظور خویش نوش
ورا نیش نیست
ور بودش راضیم������������������������� نیست عسل
خواره را چاره
ز زنبور خویش این
شب هجران دراز
با تو بگویم
چراست��������������������� فتنه شد
آن آفتاب بر
رخ مستور خویش غفلت
هر دلبری از
رخ خود رحمتست������������������������� ور نه
ببستی نقاب بر
رخ مشهور خویش عاشق
حسن خودی لیک
تو پنهان ز
خود����������������������� خلعت وصلت
بپوش بر تن
این عور خویش شکر
که خورشید عشق
رفت به برج
حمل���������������������� در دل و
جان ها فکند
پرورش نور
خویش شکر
که موسی برست
از همه
فرعونیان����������������������� باز به میقات
وصل آمد بر
طور خویش عیسی
جان دررسید بر
سر عازر دمید������������������������� عازر
از افسون او
حشر شد از گور
خویش باز
سلیمان رسید
دیو و پری جمع
شد��������������������������� بر همه
شان عرضه کرد
خاتم و منشور
خویش ساقی
اگر بایدت تا
کنم این را
تمام������������������������������ باده گویا
بنه بر لب
مخمور خویش 1272 باز
فرود آمدیم بر
در سلطان خویش���������������������������� بازگشادیم
خوش بال و پر
جان خویش باز
سعادت رسید
دامن ما را
کشید������������������������������ بر سر
گردون زدیم
خیمه و ایوان
خویش دیده
دیو و پری دید
ز ما سروری������������������������������� هدهد جان
بازگشت سوی
سلیمان خویش ساقی
مستان ما شد
شکرستان ما�������������������������������� یوسف جان
برگشاد جعد
پریشان خویش دوش
مرا گفت یار
چونی از این
روزگار����������������������� چون بود
آن کس که دید
دولت خندان
خویش آن
شکری را که
هیچ مصر ندیدش
به خواب������������������� شکر که من
یافتم در بن
دندان خویش بی
زر و سر
سروریم بی
حشمی مهتریم������������������������ قند و شکر
می خوریم در
شکرستان خویش تو
زر بس نادری
نیست کست
مشتری�������������������������� صنعت آن
زرگری رو به
سوی کان خویش دور
قمر عمرها
ناقص و کوته
بود������������������������������ عمر درازی
نهاد یار به
دوران خویش دل
سوی تبریز رفت
در هوس شمس
دین����������������������� رو رو ای
دل بجو زر به
حرمدان خویش 1273 ما
به سلیمان
خوشیم دیو و
پری گو مباش����������������������� حسن تو از
حد گذشت شیوه
گری گو مباش هست
درست دلم مهر
تو ای حاصلم����������������������������� جان زرینم
بس است مهر
زری گو مباش عشق
کدام آتش است کو
همه را دلکش
است������������������� چاکری او
خوش است ملک و
سری گو مباش برکن
از کار تو دست
به یک بار تو���������������������������� خشک لبم
دار تو هیچ
تری گو مباش جان
من از جان عشق
شد همگی کان
عشق�������������������� همره
مردان عشق
ماده نری گو
مباش سایه
تو پیش و پس
جان مرا دسترس��������������������������� سایه آن
نخل بس باروری
گو مباش جان
صفا شمس دین
از تبریزی چو
چین����������������������� از تو مرا
غیر این پرده
دری گو مباش 1274 خواجه
چرا کرده ای
روی تو بر ما
ترش���������������������� زین
شکرستان برو
هست کس این جا
ترش در
شکرستان دل
قند بود هم
خجل������������������������������� تو ز کجا
آمدی ابرو و
سیما ترش بر
فلک آن طوطیان
جمله شکر می
خورند��������������������� گر نپری
بر فلک منگر
بالا ترش رستم
میدان فکر پیش
عروسان بکر���������������������������� هیچ بود
در وصال وقت
تماشا ترش هر
کی خورد می
صبوح روز بود
شیرگیر��������������������� هر کی
خورد دوغ هست
امشب و فردا
ترش مومن
و ایمان و دین
ذوق و حلاوت
بود������������������������ تو به کجا
دیده ای طبله
حلوا ترش این
ترشی ها همه
پیش تو زان
جمع شد������������������������ جنس رود
سوی جنس ترش
رود با ترش والله
هر میوه ای کو
نپزد ز آفتاب������������������������������� گر چه بود
نیشکر نبود
الا ترش سوزش
خورشید عشق
صبر بود صبر
کن���������������������� روز دو سه
صبر به مذهب
تو با ترش هر
کی ترش بینیش
دانک ز آتش
گریخت���������������������� غوره که
در سایه ماند
هست سر و پا
ترش دعوه
دل کرده ای
وعده وفا کن
مباش��������������������������� در
صف دعوی چو
شیر وقت تقاضا
ترش بنگر
در مصطفی چونک
ترش شد دمی������������������������ کرده
عتابش عبس
خواند مر او
را ترش خامش
و تهمت منه
خواجه ترش
نیست لیک�������������������� گه گه
قاصد کند مردم
دانا ترش او
چو شکر بوده
است دل ز شکر
پر ولیک�������������������� در ادب
کودکان باشد
لالا ترش 1275 چون
بزند گردنم
سجده کند
گردنش������������������������������ شیر
خورد خون من
ذوق من از
خوردنش هین
هله شیر شکار
پنجه ز من
برمدار������������������������� هین که
هزاران هزار
منت آن بر منش پخته
خورد پخته
خوار خام خورد
عشق یار�������������������� خام منم
ای نگار که
نتوان پختنش ای
تو دهلزن به
قل بنده تو را
چون دهل������������������������ در تو
درآویخته
همچو دهل می
زنش گوش
همه سرخوشان
عشق کشد کش
کشان�������������������� عشق تو
داوود توست
موم شده آهنش دل
همه مال و
عقار خرج کند
در قمار�������������������������� چونک
برهنه شود چرخ
دهد مخزنش دل
ز سخن مال مال
خواست زدن پر
و بال�������������������� پرتو نور
کمال کرد چنین
الکنش 1276 باز
درآمد ز راه
بیخود و سرمست
دوش������������������������ توبه کنان
توبه را سیل
ببردست دوش گرز
برآورد عشق
کوفت سر عقل
را��������������������������� شد ز
بلندی عشق چرخ
فلک پست دوش دولت
نو شد پدید
دام جهان را
درید����������������������������� مرغ ظریف
از قفص شکر که
وارست دوش آنچ
به هفت آسمان
جست فرشته و
نیافت������������������������ نک به
زمین گاه خاک
سهل برون جست
دوش آنک
دل جبرئیل از
کف او خسته
بود��������������������������� مرغ
پراشکسته ای
سینه او خست
دوش عقل
کمالی که او
گردن شیران
شکست������������������������� عاشق بی
دست و پا گردن
او بست دوش از
شرر آفتاب
شیشه گردون
نکفت������������������������������ سایه بی
سایه ای دید
دراشکست دوش ماه
که چون عاشقان
در پی خورشید
بود������������������������ بعد فراق
دراز خفیه
بپیوست دوش آنک
در او عقل و وهم می
نرسد از قصور��������������������� گشت عیان
تا که عشق
کوفت بر او
دست دوش هر
چه بود آن
خیال گردد
روزی وصال������������������������ چند خیال
عدم آمد در
هست دوش خامش
باش ای دلیل
خامشیت
گفتنست��������������������������� شد سر و
گوشت بلند از
سخن پست دوش 1277 خواجه
غلط کرده ای
در صفت یار
خویش��������������������� سست گمان
بوده ای عاقبت
کار خویش در
هوس گلرخان
سست زنخ گشته
ای�������������������������� های اگر
دیدیی روی چو
گلنار خویش راه
زنان عشق را
مرگ لقب کرده
اند�������������������������� تا تو
بلنگی ز بیم
از ره و رفتار
خویش گوش
بنه تا که من
حلقه به گوشت
کنم�������������������������� هستم از
آن حلقه من
سیر ز گفتار
خویش پیش
من آ که خوشم
تا به برت
درکشم�������������������������� چون ز
توام می رسد
تحفه دلدار
خویش 1278 یار
درآمد ز باغ
بیخود و سرمست
دوش������������������������ توبه کنان
توبه را سیل
ببردست دوش عاشق
صدساله ام
توبه کجا من
کجا����������������������������� توبه
صدساله را یار
دراشکست دوش باده
خلوت نشین در
دل خم مست شد���������������������������� خلوت و
توبه شکست مست
برون جست دوش ولوله
در کو فتاد
عقل درآمد که
داد������������������������������ محتسب
عقل را دست
فروبست دوش 1279 باز
درآمد طبیب از
در ایوب خویش���������������������������� یوسف
کنعان رسید
جانب یعقوب
خویش بهر
سفر سوی یار
خانه
برانداخت دل�������������������������� دید که
خود بود دل
خانه محبوب
خویش دل
چو فنا شد در
او ماند وی او
کشف شد���������������������� آنچ بگفت
او منم طالب و
مطلوب خویش شکر
که عیسی رسید
عازر ما زنده
شد������������������������� شکر که
موسی نمود
معجزه خوب
خویش شکر
که موسی برست
از همه
فرعونیان����������������������� شکر که
عاشق رسید در
کنف خوب خویش شکر
که خورشید عشق
از سوی مشرق
بتافت������������������ در دل و
جان ها فکند
آتش و آشوب
خویش شکر
که ساقی غیب
شست به می
جمله عیب������������������� شکر که طالب
رهید از غم
دلکوب خویش 1280 جان
منست او هی
مزنیدش�������������������������������������� آن منست
او هی مبریدش آب
منست او نان
منست او��������������������������������������� مثل ندارد
باغ امیدش باغ
و جنانش آب
روانش����������������������������������������� سرخی سیبش
سبزی بیدش متصلست
او معتدلست او����������������������������������������� شمع دلست
او پیش کشیدش هر
که ز غوغا وز
سر سودا������������������������������������ سر کشد
این جا سر ببریدش هر
که ز صهبا آرد
صفرا��������������������������������������� کاسه سکبا
پیش نهیدش عام
بیاید خاص
کنیدش������������������������������������������� خام بیاید
هم بپزیدش نک
شه هادی زان
سوی وادی����������������������������������� جانب شادی
داد نویدش داد
زکاتی آب
حیاتی��������������������������������������������� شاخ نباتی
تا به مزیدش باده
چو خورد او
خامش کرد او��������������������������������� زحمت برد
او تا طلبیدش 1281 ز
هدهدان تفکر
چو دررسید
نشانش����������������������������� مراست
ملک سلیمان چو
نقد گشت عیانش پری
و دیو نداند ز
تختگاه بلندش�������������������������������� که تخت او
نظرست و
بصیرتست
جهانش زبان
جمله مرغان
بداند او به
بصیرت�������������������������� که هیچ
مرغ نداند به
وهم خویش
زبانش نشان
سکه او بین به
هر درست که
نقدست��������������������� ولیک نقد
نیابی که بو
بری سوی کانش مگر
که حلقه رندان
بی نشان تو
ببینی�������������������������� که عشق
پیش درآید
درآورد به
میانش ز
تیر او بود آن
دل که برپرید
از آن سو����������������������� وگر نه
کیست ز مردان
که او کشید
کمانش کسی
که خورد شرابش
ز دست ساقی
عشقش������������������� همان شراب
مقدم تو پر کن
و برسانش از
آنک هیچ شرابی
خمار او
ننشاند����������������������������� دغل میار
تو ساقی مده
از این و از
آنش ز
شمس مفخر
تبریز باده
گشت وظیفه�������������������������� چگونه
بنده نباشد به
هر دمی دل و
جانش 1282 تمام
اوست که فانی
شدست آثارش������������������������������� به
دوستگانی اول
تمام شد کارش مرا
دلیست خراب
خراب در ره
عشق�������������������������� خراب کرده
خراباتیی به
یک بارش بگو
به عشق بیا گر
فتاده می
خواهی���������������������������� چنان
فتاد که خواهی
بیا و بردارش میا
به پیش ز درش
ببین که می
ترسم��������������������������� ز شعله ها
که بسوزی ز
سوز اسرارش وگر
بگیردت آتش به
سوی چشم من آ��������������������������� که سیل
سیل روانست
اشک دربارش حدیث
موسی و سنگ و
عصا و چشمه آب���������������������� ز اشک
بنده ببینی به
وقت رفتارش برآر
بانگ و بگو هر
کجا که
بیماریست������������������������ صلای
صحت و دولت ز
چشم بیمارش برآ
به کوه و بگو
هر کجا که
خفته دلیست���������������������� صلای بینش
و دانش ز بخت
بیدارش که
نور من شرح
الله صدره
شمعیست��������������������������� که در دو
کون نگنجد
فروغ انوارش 1283 ندا
رسید به عاشق
ز عالم رازش������������������������������� که عشق
هست براق خدای
می تازش تبارک
الله در
خاکیان چه باد
افتاد������������������������������� چو آب لطف
بجوشید ز آتش
نازش گرفت
شکل کبوتر ز
ماه تا ماهی�������������������������������� ز عشق آنک
درآید به چنگل
بازش گرفت
چهره عشاق رنگ
و سکه زر��������������������������� ز عشق
زرگر ما و ز
لذت گازش در
آن هوا که هوا
و هوس از او
خیزد�������������������������� چه دید
مرغ دل از ما ز
چیست پروازش گهی
که مرغ
دل ما بماند
از پرواز������������������������������ که بست
شهپر او را کی
برد انگازش مگو
که غیرت هر
لحظه دست می
خاید������������������������ که شرم
دار ز یار و ز
عشق طنازش ز
غیرتش گله
کردم به خنده
گفت مرا��������������������������� که هر چه
بند کند او تو
را براندازش 1284 سری
برآر که تا ما
رویم بر سر
عیش�������������������������� دمی چو
جان مجرد رویم
در بر عیش ز
مرگ خویش
شنیدم پیام
عیش ابد����������������������������� زهی خدا
که کند مرگ را
پیمبر عیش به
نام عیش
بریدند ناف
هستی ما�������������������������������� به روز
عید بزادیم ما
ز مادر عیش بپرس
عیش چه باشد
برون شدن زین
عیش�������������������� که عیش
صورت چون حلقه
ایست بر در
عیش درون
پرده ز ارواح
عیش صورت هاست���������������������� ز عکس
ایشان این
پرده شد مصور
عیش وجود
چون زر خود را
به عیش ده نه
به غم������������������� که خاک بر
سر آن زر که
نیست درخور
عیش بگویمت
که چرا چرخ می
زند گردون�������������������������� کیش به
چرخ درآورد
تاب اختر عیش بگویمت
که چرا بحر
موج در موجست������������������������� کیش به
رقص درآورد
نور گوهر عیش بگویمت
که چرا خاک
حور و ولدان
زاد������������������������ که
داد بوی بهشتش
نسیم عنبر عیش بگویمت
که چرا باد
حرف حرف شدست����������������������� که تا ورق
ورق آیی سبک ز
دفتر عیش بگویمت
که چرا شب تتق
فروآویخت���������������������������� که گرد
کست و عروسی
بگیرد جا در
عیش بگفتمی
سر پنج و چهار
و هفت ولیک�������������������������� به یک دو
لعب فرومانده
ام به شش در
عیش 1285 شکست
نرخ شکر را
بتم به روی
ترش������������������������� چه
باده هاست بتم
را در آن کدوی
ترش به
قاصد او ترشست
و به جان
شیرینش������������������������� که نیست
در همه اجزاش
تای موی ترش هزار
خمره سرکه عسل
شدست از او��������������������������� که هست
دلبر شیرین
دوای خوی ترش زهای
و هوی ترش های
ماش خنده گرفت���������������������� حلاوت
عجبی یافت های
و هوی ترش ترش
چگونه نخندد
به زیر لب چو
شنید������������������������� که جوی
شیر و شکر شد
روان به سوی
ترش ربود
سیل ویم دوش و
خلق نعره زنان�������������������������� میان جوی
عسل چیست آن
سبوی ترش پریر
یار مرا جست
کان ترش رو کو��������������������������� خمار نیست
چرا بودش
آرزوی ترش شتاب
و تیز همی رفت
کو به کو پی من������������������������ چرا کند
شکرقند جست و جوی
ترش گرفته
طبله حلوا و
بنده را جویان������������������������������� که تا ز
جایزه شیرین
کند گلوی ترش عجب
نباشد اگر قصد
او فنای منست���������������������������� همیشه
شیرین باشد
یقین عدوی ترش غلط
مکن ترشی نی
برای دفع توست��������������������������� ز رشک چون
تو شکاریست
رنگ و بوی ترش ز
رشک جاه
امیرست روترش
دربان��������������������������� ز رشک روی
عروس است روی
شوی ترش هزار
خانه چو زنبور
پرعسل داری���������������������������� به جان تو
که گذر کن ز
گفت و گوی ترش 1286 شنو
ز سینه
ترنگاترنگ
آوازش��������������������������������� دل خراب
طپیدن گرفت از
آغازش به
بر گرفت رباب
و ز سر نهاد
کله����������������������������� ز دست رفت
دل من چو دید
سر بازش دل
از بریشم او
چون کلابه
گردانست��������������������������� کلابه
ظاهر و پنهان
ز چشم قزازش دو
سه بریشم از
این ارغنون
فروتر گیرد����������������������� که تند می
رسد آواز عقل
پردازش بدانک
تن چو غبارست
و جان در او
چون باد����������������� ولیک فعل
غبار تنست
غمازش غبار
جان بود و می
رسد دگر جانی���������������������������� که ذره
ذره به رقص
آمدست از
آوازش جهان
تنور و در آن
نان های
رنگارنگ������������������������ تنور و
نان چه کند
آنک دید خبازش ز
سینه نیست
سماع دل و ز
بیرون نیست���������������������� فدات جانم
هر جا که هست
بنوازش شبی
به طنز بگفتم
دلا به مه
بنگر������������������������������� که هست مه
را چیزی ز لطف
پروازش چو
آفتاب نهان شد
به جای او
بنهند������������������������������ چراغکی که
بود شب
شراراندازش به
هر دو دست دل
از ماه چشم
خود بگرفت�������������������� که
دل ز غیرت شه
واقفست و از
نازش 1287 مباد
با کس دیگر
ثنا و دشنامش��������������������������������� که هر دو
آب حیاتست
پخته و خامش خمار
باده او
خوشترست یا
مستی������������������������������� که باد تا
به ابد جان
های ما جامش ستم
ز عدل ندانم ز
مستی ستمش�������������������������������� مرا مپرس
ز عدل و ز لطف و
انعامش جفای
او که روان
گریزپای مرا��������������������������������� حریف
مرغ وفا کرد
دانه و دامش بسی
بهانه روانم
نمود تا نرود����������������������������������� کشید جانب
اقبال کام و
ناکامش طرب
نخواهد آن کس
که درد او
بشناخت����������������������� نشان
نماند او را
که بشنود نامش 1288 چو
رو نمود به
منصور وصل
دلدارش�������������������������� روا بود
که رساند به
اصل دل دارش من
از قباش
ربودم یکی
کلهواری������������������������������� بسوخت عقل
و سر و پایم از
کلهوارش شکستم
از سر دیوار
باغ او خاری������������������������������ چه خارخار
و طلب در دلست
از آن خارش چو
شیرگیر شد این
دل یکی سحر ز
میش���������������������� سزد که
زخم کشد از
فراق سگسارش اگر
چه کره گردون
حرون و تند
نمود�������������������������� به دست
عشق وی آمد
شکال و افسارش اگر
چه صاحب صدرست
عقل و بس دانا����������������������� به جام
عشق گرو شد
ردا و دستارش بسا
دلا که به
زنهار آمد از
عشقش������������������������������ کشان کشان
بکشیدش نداد
زنهارش به
روز سرد یکی
پوستین بد
اندر جو��������������������������� به عور
گفتم درجه به
جو برون آرش نه
پوستین بود آن
خرس بود اندر
جو��������������������������� فتاده بود
همی برد آب
جوبارش درآمد
او به طمع تا
به پوست خرس رسید���������������������� به دست
خرس بکرد آن
طمع گرفتارش بگفتمش
که رها کن تو
پوستین بازآ����������������������������� چه دور و
دیر بماندی به
رنج و پیکارش بگفت
رو که مرا
پوستین چنان
بگرفت�������������������������� که نیست
امید رهایی ز
چنگ جبارش هزار
غوطه مرا می
دهد به هر
ساعت������������������������� خلاص نیست
از آن چنگ
عاشق افشارش خمش
بس است حکایت
اشارتی بس کن������������������������ چه حاجتست
بر عقل طول
طومارش 1289 دلی
کز تو سوزد چه
باشد دوایش������������������������������� چو تشنه
تو باشد که
باشد سقایش چو
بیمار گردد به
بازار گردد����������������������������������� دکان تو
جوید لب
قندخایش تویی
باغ و گلشن
تویی روز روشن����������������������������� مکن دل چو
آهن مران از
لقایش به
درد و به زاری
به اندوه و
خواری��������������������������� عجب چند
داری برون
سرایش مها
از سر او چو تو
سایه بردی��������������������������������� چه سود و
چه راحت ز
سایه همایش چو
یک دم نبیند
جمال و جلالت��������������������������������� بگیرد
ملالی ز جان و
ز جایش جهان
از بهارش چو
فردوس گردد������������������������������ چمن بی
زبانی بگوید
ثنایش جواهر
که بخشد کف بحر خویش�������������������������������� فزایش که
بخشد رخ جان
فزایش جهان
سایه توست روش
از تو دارد����������������������������� ز نور تو
باشد بقا و
فنایش منم
مهره تو فتاده
ز دستت��������������������������������������� از این
طاس غربت بیا
درربایش بگیرم
ادب را ببندم
دو لب را������������������������������������ که تا راز
گوید لب
دلگشایش 1290 مست
گشتم ز ذوق
دشنامش�������������������������������������� یا رب آن
می بهست یا
جامش طرب
افزاترست از
باده����������������������������������������� آن سقط
های تلخ آشامش بهر
دانه نمی روم
سوی دام�������������������������������������� بلک از
عشق محنت دامش آن
مهی که نه
شرقی و غربیست�������������������������������� نور بخشد
شبش چو ایامش خاک
آدم پر از
عقیق چراست����������������������������������� تا به
معدن کشد به
ناکامش گوهر
چشم و دل رسول
حقست���������������������������������� حلقه گوش
ساز پیغامش تن
از آن سر چو
جام جان نوشد�������������������������������� هم
از آن سر بود
سرانجامش سرد
شد نعمت جهان
بر دل�������������������������������������� پیش حسن
ولی انعامش شیخ
هندو به
خانقاه آمد������������������������������������������ نی تو
ترکی درافکن
از بامش کم
او گیر و جمله
هندوستان������������������������������������� خاص او را
بریز بر عامش طالع
هند خود زحل
آمد������������������������������������������ گر چه
بالاست نحس شد
نامش رفت
بالا نرست از نحسی��������������������������������������� می بد را
چه سود از
جامش بد
هندو نمودم
آینه ام��������������������������������������������� حسد و
کینه نیست
اعلامش نفس
هندوست و خانقه
دل من������������������������������������ از برون
نیست جنگ و
آرامش بس
که اصل سخن دو
رو دارد���������������������������������� یک سپید و
دگر سیه فامش 1291 توبه
من درست نیست
خموش����������������������������������� من بی
توبه را به کس
مفروش بنده
عیب ناک را
بمران����������������������������������������� رحمت
خویش را از او
بمپوش تو
سمیع ضمیر و
فکری و ما������������������������������������ لب ببسته
همی زنیم خروش هر
غم و شادیی که
صورت بست������������������������������� پیش تصویر
توست خدمت کوش نقش
تسلیم گشته
پیش قلم����������������������������������������� گه پلنگش
کنی و گاهی
موش می
نماید فسرده
هر چیزم���������������������������������������� همچو
دیگند هر یکی
در جوش می
زند نعره های
پنهانی���������������������������������������� ذره
ذره چو مرغ
مرزنگوش وقت
آمد که بشنوید
اسرار��������������������������������������� می گشاید
خدا شما را
گوش وقت
آمد که
سبزپوشان نیز�������������������������������������� در رسند
از رواق ازرق
پوش 1292 آمد
آن خواجه
سیماترش����������������������������������������� وان شکرش
گشته چو سرکا
ترش با
همگان روترش
است ای عجب������������������������������� یا که به
بیرون خوش و
با ما ترش از
کرم خواجه روا
نیست این������������������������������������ با
همه خوش با من
تنها ترش زین
بگذشتیم
دریغست و حیف����������������������������������� آن رخ خوش
طلعت زیبا ترش ای
ز تو خندان
شده هر جا
حزین������������������������������� وی ز تو شیرین
شده هر جا ترش شاد
زمانی که نهان
زیر لب������������������������������������� یار همی
خندد و لالا
ترش گر
ترشی این دم
شرطی بنه������������������������������������� که نبود
روی تو فردا
ترش بهر
خدا قاعده نو
منه��������������������������������������������� هیچ
بود قاعده
حلوا ترش این
ترشی در چه و
زندان بود����������������������������������� دید کسی
باغ و تماشا
ترش یوسف
خوبان چو به
زندان بماند�������������������������������� هیچ نگشت
آن گل رعنا
ترش تا
به سخن آمد
دیوار و در��������������������������������������� کز چه نه
ای ای شه و
مولا ترش گفت
اگر غرقه سرکا
شوم��������������������������������������� کی هلدم
رحمت بالا ترش می
دهم عشق و
ندیمی کند��������������������������������������� غرقه
شود در می و
صهبا ترش دست
فشان روح رود
مست تا����������������������������������� میمنه که
نیست بدان جا
ترش بس
کن و در شهد و
شکر غوطه خور�������������������������� کت نهلد
فضل موفا ترش 1293 علی
الله ای
مسلمانان از
آن هجران
پرآتش��������������������� ظلام فی
ظلام من فراق
الحب قد اغطش چو
دور افتاد
ماهی جان ز
بحر افتاد در
حیله������������������ کما
حوت الشقی
الیوم فی ارض
الفلاینبش عجب
نبود اگر عاشق
شود بی جان در
این هجران������������ اذا ما
الحوت زال
الماء لا تعجب
بان تعطش اگر
منکر شود مردی
ز سوز عاشق
سوزان�������������������� متی یمتاز
عین الشمس من
عین له اعمش چو
فرش وصل
بردارد شفا از
منزل عاشق�������������������� فراش من
لهیب النار من
تحت الفتی
یفرش که
تا پیغام آن
یوسف بدین
یعقوب عشق آید��������������������� یبرد ذاک
و البستان و
الفردوس
یستنعش دلم
در گوش من
گوید ز حرص
وصل شمس الدین������������� الی تبریز
یستسعی و فی
تبریز یستفتش 1294 کل
عقل بوصلکم
مدهش������������������������������������������ کل خد
ببینکم مخدش مست
گشتم ز طعنه و
لافش�������������������������������������� دردیش
خوشتر است یا
صافش بصر
العقل من
جلالتکم������������������������������������������ مثل الترک
عینه اخفش کر
شوم تا بلندتر
گوید�������������������������������������������� هر که او
دم زند ز
اوصافش شارب
الخمر کیف لا
یسکر�������������������������������������� صاحب
الحشر کیف لا
ینعش زان
دمی کو دمید
در عالم��������������������������������������� گشت پرگل
ز قاف تا قافش مسکن
الروح حول
عزته����������������������������������������� مسکن لیس
فیه یستوحش اندرآید
سپهر تا زانو��������������������������������������������� چو کشد
بوی مشک از
نافش من
اتاه الی
الخلود اتی������������������������������������������� و انتهی
من مکانه
المرعش جان
برید از جهان
و عذرش این�������������������������������� کالفتی
یافتم ز
ایلافش 1295 بیا
بیا که تویی
جان جان سماع���������������������������������� بیا که
سرو روانی به
بوستان سماع بیا
که چون تو
نبودست و هم
نخواهد بود����������������������� بیا
که چون تو
ندیدست
دیدگان سماع بیا
که چشمه
خورشید زیر
سایه تست��������������������������� هزار زهره
تو داری بر
آسمان سماع سماع
شکر تو گوید
به صد زبان
فصیح������������������������� یکی دو
نکته بگویم من
از زبان سماع برون
ز هر دو جهانی
چو در سماع
آیی������������������������ برون ز هر
دو جهانست این
جهان سماع اگر
چه بام بلندست
بام هفتم چرخ������������������������������� گذشته
است از این
بام نردبان
سماع به
زیر پای
بکوبید هر چه
غیر ویست�������������������������� سماع از
آن شما و شما
از آن سماع چو
عشق دست درآرد
به گردنم چه
کنم������������������������� کنار
درکشمش
همچنین میان
سماع کنار
ذره چو پر شد ز
پرتو خورشید���������������������������� همه به
رقص درآیند بی
فغان سماع بیا
که صورت
عشقست شمس
تبریزی�������������������������� که باز
ماند ز عشق
لبش دهان سماع 1296 بیا
بیا که تویی
جان جان جان
سماع���������������������������� هزار شمع
منور به
خاندان سماع چو
صد هزار ستاره
ز تست روشن دل������������������������� بیا که
ماه تمامی در
آسمان سماع بیا
که جان و جهان
در رخ تو حیرانست����������������������� بیا که
بوالعجبی نیک
در جهان سماع بیا
که بی تو به
بازار عشق
نقدی نیست������������������������� بیا که
چون تو زری را
ندید کان سماع بیا
که بر در تو
شسته اند
مشتاقان������������������������������� ز بام
خویش فروکن تو
نردبان سماع بیا
که رونق بازار
عشق از لب تست��������������������������� که
شاهدیست
نهانی در این
دکان سماع بیار
قند معانی ز
شمس تبریزی��������������������������������� که باز
ماند ز عشق
لبش دهان سماع 1297 مدارم
یک زمان از
کار فارغ����������������������������������� که گردد
آدمی غمخوار
فارغ چو
فارغ شد غم او
را سخره گیرد������������������������������ مبادا هیچ
کس ای یار
فارغ قلندر
گر چه فارغ می
نماید�������������������������������������� ولیکن
نیست در اسرار
فارغ ز
اول می کشد او
خار بسیار������������������������������������ همه گل
گشت و گشت از خار
فارغ چو
موری دانه ها
انبار می کرد��������������������������������� سلیمان شد
شد از انبار
فارغ چو
دریاییست او
پرکار و بی
کار������������������������������� از او
گیرند و او ز
ایثار فارغ قلندر
هست در کشتی
نشسته������������������������������������� روان در
را و از رفتار
فارغ در
این حیرت بسی
بینی در این
راه���������������������������� ز کشتی و ز
دریابار فارغ به
یاد بحر مست
از وهم کشتی���������������������������������� نشسته
احمقی بسیار
فارغ 1298 امروز
روز شادی و
امسال سال لاغ���������������������������� نیکوست
حال ما که نکو
باد حال باغ آمد
بهار و گفت به
نرگس به خنده
گل��������������������������� چشم من و
تو روشن بی
روی زشت زاغ گل
نقل بلبلان و
شکر نقل
طوطیان������������������������������ سبزه ست و
لاله زار و
چمن کوری کلاغ با
سیب انار گفت
که شفتالویی بده������������������������������� گفت
این هوس پزند
همه منبلان
راغ شفتالوی
مسیح به جان
می توان خرید��������������������������� جانی نه
کز دلست ترقیش
نه از دماغ باغ
و بهار هست
رسول بهشت غیب���������������������������� بشنو که
بر رسول نباشد
بجز بلاغ در
آفتاب فضل گشا
پر و بال نو��������������������������������� کز پیش
آفتاب برفتست
میغ و ماغ چندان
شراب ریخت
کنون ساقی ربیع��������������������������� مستسقیان
خاک از این
فیض کرده کاغ خورشید
ما مقیم حمل
در بهار جان����������������������������� فارغ ز
بهمنست و ز
کانون زهی
مساغ سر
همچنین
بجنبان یعنی
سر مرا������������������������������� خاریدن
آرزوست ندارم
بدو فراغ امروز
پایدار که
برپاست ساقیی��������������������������������� کآبست خاک
را و فلک را دو
صد چراغ گه
آب می نماید و
گه آتشی کز او������������������������������� دل
داغ داغ بود و
رهانیده شد ز
داغ غم
چیغ چیغ کرد
چو در چنگ
گربه موش��������������������� گو چیغ
چیغ می کن و گو
چاغ چاغ چاغ آتش
بزن به چرخه و
پنبه دگر مریس��������������������������� گردن چو
دوک گشت این
حرف چون پناغ 1299 گویند
شاه عشق ندارد
وفا دروغ��������������������������������� گویند صبح
نبود شام تو
را دروغ گویند
بهر عشق تو
خود را چه می
کشی������������������������ بعد
از فنای جسم
نباشد بقا
دروغ گویند
اشک چشم تو در
عشق بیهده ست������������������������ چون چشم
بسته گشت
نباشد لقا
دروغ گویند
چون ز دور
زمانه برون
شدیم���������������������������� زان سو
روان نباشد
این جان ما
دروغ گویند
آن کسان که
نرستند از
خیال������������������������������ جمله خیال
بد قصص انبیا
دروغ گویند
آن کسان که
نرفتند راه
راست����������������������������� ره
نیست بنده را
به جناب خدا
دروغ گویند
رازدان دل
اسرار و راز
غیب���������������������������� بی واسطه
نگوید مر بنده
را دروغ گویند
بنده را
نگشایند راز
دل������������������������������������ وز لطف
بنده را نبرد
بر سماع دروغ گویند
آن کسی که بود
در سرشت خاک������������������������� با اهل
آسمان نشود
آشنا دروغ گویند
جان پاک از
این آشیان خاک������������������������������ با پر عشق
برنپرد بر هوا
دروغ گویند
ذره ذره بد و
نیک خلق را�������������������������������� آن آفتاب
حق نرساند جزا
دروغ خاموش
کن ز گفت وگر
گویدت کسی��������������������������� جز حرف و
صوت نیست سخن
را ادا دروغ 1300 عیسی
روح گرسنه ست
چو زاغ�������������������������������� خر او می
کند ز کنجد
کاغ چونک
خر خورد جمله
کنجد را��������������������������������� از چه
روغن کشیم بهر
چراغ چونک
خورشید سوی
عقرب رفت������������������������������ شد جهان
تیره رو ز میغ
و ز ماغ آفتابا
رجوع کن به
محل������������������������������������������ بر جبین
خزان و دی نه
داغ آفتابا
تو در حمل
جانی������������������������������������������� از تو
سرسبز خاک و
خندان باغ آفتابا
چو بشکنی دل
دی������������������������������������������ از تو
گردد بهار گرم
دماغ آفتابا
زکات نور تو
است����������������������������������������� آنچ
این آفتاب کرد
ابلاغ صد
هزار آفتاب
دید احمد���������������������������������������� چون تو را
دیده بود او
مازاغ زان
نگشت او بگرد
پایه حوض��������������������������������� کو ز بحر
حیات دید
اسباغ آفتابت
از آن همی
خوانم����������������������������������������� که عبارت
ز تست تنگ
مساغ مژده
تو چو درفکند
بهار����������������������������������������� باغ
برداشت بزم و
مجلس و لاغ کرده
مستان باغ
اشکوفه����������������������������������������� کرده
سیران خاک
استفراغ حله
بافان غیب می
بافند����������������������������������������� حله ها و پدید
نیست پناغ کی
گذارد خدا تو
را فارغ���������������������������������������� چون خدا
را ز کار نیست
فراغ صد
هزاران بنا و
یک بنا���������������������������������������� رنگ جامه
هزار و یک
صباغ نغزها
را مزاج او
مایه������������������������������������������� پوست ها
را علاج او
دباغ لعل
ها را درخش او
صیقل�������������������������������������� سیم
و زر را
کفایتش صواغ بلبلان
ضمیر خود
دگرند����������������������������������������� نطق حس
پیششان چو
بانگ کلاغ بس
که همراز
بلبلان نبود���������������������������������������� آنک بیرون
بود ز باغ و ز
راغ 1301 ما
دو سه رند
عشرتی جمع
شدیم این طرف�������������������� چون شتران
رو به رو پوز
نهاده در علف از
چپ و راست می
رسد مست طمع
هر اشتری��������������� چون
شتران فکنده
لب مست و
برآوریده کف غم
مخورید هر شتر
ره نبرد بدین
اغل������������������������� زانک به
پستی اند و ما
بر سر کوه بر
شرف کس
به درازگردنی
بر سر کوه کی
رسد������������������������ ور چه
کنند عف عفی
غم نخوریم ما
ز عف بحر
اگر شود جهان
کشتی نوح
اندرآ���������������������������� کشتی نوح
کی بود سخره
غرقه و تلف کان
زمردیم ما آفت
چشم اژدها���������������������������������� آنک
لدیغ غم بود
حصه اوست
وااسف جمله
جهان پرست غم
در پی منصب و
درم�������������������� ما خوش و نوش
و محترم مست
طرب در این
کنف مست
شدند عارفان
مطرب معرفت
بیا�������������������������� زود بگو
رباعیی پیش
درآ بگیر دف باد
به بیشه درفکن
در سر سرو و
بید زن���������������������� تا که
شوند سرفشان
بید و
چنار صف به صف بید
چو خشک و کل
بود برگ ندارد
و ثمر���������������������� جنبش کی
کند سرش از دم
و باد لاتخف چاره
خشک و بی مدد نفخه
ایزدی بود�������������������������� کوست به
فعل یک به یک
نیست ضعیف و
مستخف نخله
خشک ز امر حق
داد ثمر به
مریمی����������������������� یافت ز
نفخ ایزدی
مرده حیات
موتنف ابله
اگر زنخ زند
تو ره عشق گم
مکن�������������������������� پیشه
عشق برگزین
هرزه شمر دگر
حرف چون
غزلی به سر
بری مدحت شمس
دین بگو����������������� وز تبریز
یاد کن کوری
خصم ناخلف 1302 ما
دو سه مست
خلوتی جمع
شدیم این طرف�������������������� چون شتران
رو به رو پوز
نهاده در علف هر
طرفی همی رسد
مست و خراب
جوق جوق���������������� چون شتران
مست لب سست
فکنده کرده کف خوش
بخورید
کاشتران ره
نبرند سوی ما����������������������� زانک
بوادی اندرند
ما سر کوه بر
شرف گر
چه درازگردن
اند تا سر کوه
کی رسند���������������������� ور چه که
عف عفی کنند
غم نخوریم ما
ز عف بحر
اگر شود جهان
کشتی نوح
اندریم�������������������������� کشتی نوح
کی بود سخره
آفت و تلف جمله
جهان پرست غم
در پی منصب و
درم�������������������� ما
خوش و نوش و
محترم مست خرف
در این کنف کان
زمردیم ما آفت
چشم مار غم�������������������������������� آنک اسیر
غم بود حصه
اوست وااسف مطرب
عارفان بیا
مست شدند
عارفان�������������������������� زود بگو
رباعیی پیش
درآ بگیر دف باد
به بیشه درفکن
بر سر هر درخت
زن���������������������� تا که
شوند سرفشان
شاخ درخت صف
به صف ابله
اگر زنخ زند
تو ره عشق گم
مکن�������������������������� عشق
حیات جان بود
مرده بود دگر
حرف چون
غزلی به سر
بری مدحت شمس
دین بگو����������������� از تبریز
یاد کن کوری
خصم ناخلف 1303 گر
تو تنگ آیی ز
ما زوتر برون
رو ای حریف��������������� کز ترش
رویی همی رنجد
دلارام ظریف گر
همی انکار خود
پنهان کنی بر
روی تو��������������������� می
نماید دشمنی
ها بر رخ تو
لیف لیف روز
گردک بر رخ
داماد می باشد
نشان������������������������ از جمال
او که نامش
کرد رومی نیف
نیف چون
خداوند شمس
دین چوگان زند
یارش کجاست������������� ور بر اسب
فضل بنشیند
کجا دارد ردیف خوان
و بزم هر دو
عالم نزد بزم
شمس دین�������������������� چون یکی
کاسه پرآش و
بر سر او یک
رغیف وان
رغیف و آش و
کاسه صدقه
تبریز دان��������������������� از کمال و
حرمت شهر
شهنشاه شریف 1304 باده
نمی بایدم
فارغم از درد
و صاف��������������������������� تشنه خون
خودم آمد وقت
مصاف برکش
شمشیر تیز خون
حسودان بریز�������������������������� تا سر بی
تن کند گرد تن
خود طواف کوه
کن از کله ها
بحر کن از خون
ما�������������������������� تا بخورد
خاک و ریگ
جرعه خون از
گزاف ای
ز دل من خبیر
رو دهنم را
مگیر���������������������������� ور نه
شکافد دلم خون
بجهد از شکاف گوش
به غوغا مکن
هیچ محابا مکن���������������������������� سلطنت و
قهرمان نیست
چنین دست باف در
دل آتش روم
لقمه آتش شوم���������������������������������� جان چو
کبریت را بر
چه بریدند ناف آتش
فرزند ماست
تشنه و دربند
ماست�������������������������� هر دو یکی
می شویم تا
نبود اختلاف چک
چک و دودش
چراست زانک
دورنگی به
جاست��������� چونک شود
هیزم او چک چک
نبود ز لاف ور
بجهد نیم سوز
فحم بود او
هنوز����������������������������� تشنه دل و
رو سیه طالب
وصل و زفاف آتش
گوید برو تو
سیهی من سپید�������������������������������� هیزم گوید
که تو سوخته
ای من معاف این
طرفش روی نی
وان طرفش روی
نی���������������������� کرده
میان دو یار
در سیهی
اعتکاف همچو
مسلمان غریب
نی سوی خلقش
رهی��������������������� نی سوی
شاهنشهی بر
طرفی چون سجاف بلک
چو عنقا که او
از همه مرغان
فزود����������������������� بر فلکش
ره نبود ماند
بر آن کوه قاف با
تو چه گویم که
تو در غم نان
مانده ای����������������������� پشت خمی
همچو لام تنگ
دلی همچو کاف هین
بزن ای فتنه
جو بر سر سنگ
آن سبو��������������������� تا نکشم
آب جو تا نکنم
اغتراف ترک
سقایی کنم
غرقه دریا شوم��������������������������������� دور ز جنگ
و خلاف بی خبر
از اعتراف همچو
روان های پاک
خامش در زیر
خاک�������������������� قالبشان
چون عروس خاک
بر او چون
لحاف 1305 کعبه
جان ها تویی
گرد تو آرم
طواف��������������������������� جغد نیم
بر خراب هیچ
ندارم طواف پیشه
ندارم جز این
کار ندارم جز
این��������������������������� چون فلکم
روز و شب پیشه
و کارم طواف بهتر
از این یار
کیست خوشتر از
این کار چیست�������������� پیش بت من
سجود گرد
نگارم طواف رخت
کشیدم به حج
تا کنم آن جا
قرار�������������������������� برد عرب
رخت من برد
قرارم طواف تشنه
چه بیند به
خواب چشمه و
حوض و سبو������������������ تشنه وصل
توام کی
بگذارم طواف چونک
برآرم سجود
بازرهم از
وجود��������������������������� کعبه
شفیعم شود
چونک گزارم
طواف حاجی
عاقل طواف چند
کند هفت هفت�������������������������� حاجی
دیوانه ام من
نشمارم طواف گفتم
گل را که خار
کیست ز پیشش
بران����������������������� گفت بسی
کرد او گرد
عذارم طواف گفت
به آتش هوا
دود نه درخورد
توست������������������������ گفت
بهل تا کند
گرد شرارم
طواف عشق
مرا می ستود
کو همه شب
همچو ماه��������������������� بر سر و رو
می کند گرد
غبارم طواف همچو
فلک می کند بر
سر خاکم سجود�������������������������� همچو قدح
می کند گرد
خمارم طواف خواجه
عجب نیست اینک
من بدوم پیش
صید������������������� طرفه که
بر گرد من کرد
شکارم طواف چار
طبیعت چو چار
گردن حمال دان��������������������������� همچو
جنازه مبا بر
سر چارم طواف هست
اثرهای یار در
دمن این دیار����������������������������� ور نه
نبودی بر این
تیره دیارم
طواف عاشق
مات ویم تا
ببرد رخت من�������������������������������� ور نه
نبودی چنین
گرد قمارم
طواف سرو
بلندم که من
سبز و خوشم در
خزان����������������������� نی چو
حشیشم بود گرد
بهارم طواف از
سپه رشک ما
تیر قضا می
رسد����������������������������� تا نکنی
بی سپر گرد
حصارم طواف خشت
وجود مرا خرد
کن ای غم چو
گرد����������������������� تا که کنم
همچو گرد گرد
سوارم طواف بس
کن و چون
ماهیان باش
خموش اندر آب������������������� تا نه چو
تابه شود بر
سر نارم طواف 1306 بیا
بیا که تویی
شیر شیر شیر
مصاف��������������������������� ز
مرغزار برون آ
و صف ها بشکاف به
مدحت آنچ
بگویند نیست
هیچ دروغ�������������������������� ز هر چه از
تو بلافند
صادقست نه لاف عجب
که کرت دیگر
ببیند این
چشمم���������������������������� به سلطنت
تو نشسته ملوک
بر اطراف تو
بر مقامه
خویشی وز آنچ
گفتم بیش��������������������������� ولیک دیده
ز هجرت نه
روشنست نه صاف شعاع
چهره او خود
نهان نمی گردد����������������������������� برو
تو غیرت
بافنده پرده
ها می باف تو
دلفریب صفت
های دلفریب
آری������������������������������ ولیک آتش
من کی رها کند
اوصاف چو
عاشقان به
جهان جان ها
فدا کردند������������������������� فدا بکردم
جانی و جان
جان به مصاف اگر
چه کعبه اقبال
جان من باشد��������������������������������� هزار کعبه
جان را بگرد
تست طواف دهان
ببسته ام از
راز چون جنین
غمم�������������������������� که
کودکان به شکم
در غذا خورند
از ناف تو
عقل عقلی و من
مست پرخطای
توام������������������������� خطای مست
بود پیش عقل
عقل معاف خمار
بی حد من
بحرهای می
خواهد���������������������������� که نیست
مست تو را رطل
ها و جره کفاف بجز
به عشق تو
جایی دگر نمی
گنجم��������������������������� که نیست
موضع سیمرغ
عشق جز که قاف نه
عاشق دم خویشم
ولیک بوی تست���������������������������� چو دم زنم
ز غمت از مآت و
از آلاف نه
الف گیرد
اجزای من به
غیر تو دوست���������������������� اگر هزار
بخوانند سوره
ایلاف به
نور دیده سلف
بسته ام به
عشق رخت����������������������� که گوش من
نگشاید به قصه
اسلاف منم
کمانچه نداف
شمس تبریزی��������������������������������� فتاده آتش
او در دکان
این نداف 1307 ای
مونس و غمگسار
عاشق������������������������������������� وی چشم و
چراغ و یار
عاشق ای
داروی فربهی و
صحت�������������������������������������� از بهر تن
نزار عاشق ای
رحمت و
پادشاهی تو����������������������������������������� بربوده دل
و قرار عاشق ای
کرده خیال را
رسولی���������������������������������������� در واسطه
یادگار عاشق آن
را که به خویش
بار ندهی������������������������������������ کی بیند
کار و بار
عاشق از
جذب و کشیدن
تو باشد��������������������������������������� آن
ناله زار زار
عاشق تعلیم
و اشارت تو
باشد������������������������������������������� آن حیله
گری و کار
عاشق از
راه نمودن تو
باشد�������������������������������������������� آن رفتن
راهوار عاشق ای
بند تو دلگشای
عاشق����������������������������������������� وی پند تو
گوشوار عاشق دیرست
که خواب شب
نمانده است������������������������������ در دیده
شرمسار عاشق دیرست
که اشتها
برفتست���������������������������������������� از معده
لقمه خوار
عاشق دیرست
که زعفران
برستست������������������������������������ از چهره
لاله زار عاشق دیرست
کز آب های
دیده����������������������������������������� دریا کردی
کنار عاشق زین
ها چه زیانش
چون تو باشی������������������������������� چاره گر و
غمگسار عاشق صد
گنج فروشیش به
دانگی������������������������������������� وان دانگ
کنی نثار عاشق ای
لاف ابیت عند
ربی������������������������������������������� آرایش و
افتخار عاشق لو
لاک لما خلقت
الافلاک���������������������������������������� نه
چرخ به اختیار
عاشق بس
کن که عنایتش
بسنده است���������������������������������� برهان و
سخن گزار عاشق 1308 گر
خمار آرد
صداعی بر سر
سودای عشق��������������������� دررسد در
حین مدد از
ساقی صهبای
عشق ور
بدرد طبل شادی
لشکر عشاق را���������������������������� مژده
انافتحنا
دردمد سرنای
عشق زهر
اندر کام عاشق
شهد گردد در
زمان����������������������� زان
شکرهایی که
روید هر دم از
نی های عشق یک
زمان ابری
بیاید تا
بپوشد ماه را��������������������������� ابر را در
حین بسوزد برق
جان افزای عشق در
میان ریگ
سوزان در طریق
بادیه�������������������������� بانگ های
رعد بینی می
زند سقای عشق ساقیا
از بهر جانت
ساغری بر خلق
ریز����������������������� یا صلا
درده به سوی
قامت و بالای عشق شمس
تبریز ار
بتاند از قباب
رشک حق������������������������ قبه های
موج خیزد آن
دم از دریای
عشق 1309 ای
جهان را دلگشا
اقبال عشق���������������������������������� یفعل الله
ما یشا اقبال
عشق ای
صفا و ای وفا
در جور عشق�������������������������������� ای خوشا و
ای خوشا اقبال
عشق ای
بده جانتر ز
جان دیدار عشق�������������������������������� وی فزون
از جان و جا
اقبال عشق تا
ز اخلاص و ریا
بیرون شدم���������������������������������� جان اخلاص
و ریا اقبال
عشق گر
بگردد آفتاب
از ضعف نیست�������������������������������� نقل کرد
از جا به جا
اقبال عشق خلق
گوید عاقبت
محمود باد�������������������������������������� عاقبت آمد
به ما اقبال
عشق من
دهان بستم که
بگشادست پر��������������������������������� در دل خلق
خدا اقبال عشق بد
دعا زنبیل و
این دولت خلیل���������������������������������� می
نگنجد در دعا
اقبال عشق وحدت
عشقست این جا
نیست دو�������������������������������� یا تویی
یا عشق یا
اقبال عشق 1310 ای
ناطق الهی و
ای دیده حقایق��������������������������������� زین قلزم
پرآتش ای چاره
خلایق تو
بس قدیم پیری
بس شاه بی
نظیری��������������������������� جان را تو
دستگیری از
آفت علایق در
راه جان سپاری
جان ها تو را
شکاری��������������������� آوخ کز
این شکاران تا
جان کیست لایق مخلوق
خود کی باشد
کز عشق تو
بلافد������������������������� ای عاشق
جمالت نور
جلال خالق گویی
چه چاره دارم
کان عشق را
شکارم���������������������� بیمار عشق
زارم ای تو
طبیب حاذق لطف
تو گفت پیش آ
قهر تو گفت پس
رو����������������������� ما را یکی
خبر کن کز هر
دو کیست صادق ای
آفتاب جان ها
ای شمس
حق تبریز�������������������������� هر ذره از
شعاعت جان
لطیف ناطق 1311 باز
از آن کوه قاف
آمد عنقای عشق����������������������������� باز برآمد
ز جان نعره و
هیهای عشق باز
برآورد عشق سر
به مثال نهنگ���������������������������� تا شکند
زورق عقل به
دریای عشق سینه
گشادست فقر
جانب دل های
پاک�������������������������� در شکم
طور بین سینه
سینای عشق مرغ
دل عاشقان باز
پر نو گشاد�������������������������������� کز
قفص سینه یافت
عالم پهنای
عشق هر
نفس آید نثار
بر سر یاران
کار������������������������������ از بر
جانان که اوست
جان و دل
افزای عشق فتنه
نشان عقل بود
رفت و به یک سو
نشست������������������� هر طرف
اکنون ببین
فتنه دروای
عشق عقل
بدید آتشی گفت
که عشقست و نی�������������������������� عشق ببیند
مگر دیده
بینای عشق عشق
ندای بلند کرد
به آواز پست������������������������������� کای دل
بالا بپر بنگر
بالای عشق بنگر
در شمس دین
خسرو
تبریزیان���������������������������� شادی جان
های پاک دیده
دل های عشق 1312 فریفت
یار شکربار من
مرا به طریق��������������������������� که شعر
تازه بگو و
بگیر جام عتیق چه
چاره آنچ
بگوید ببایدم
کردن��������������������������������� چگونه عاق
شوم با حیات
کان و عقیق غلام
ساقی خویشم
شکار عشوه او������������������������������ که سکر
لذت عیش است و
باده نعم رفیق به
شب مثال
چراغند و روز
چون خورشید��������������������� ز عاشقی و
ز مستی زهی
گزیده فریق شما
و هر چه مراد
شماست از بد و
نیک����������������������� من و
منازل ساقی و
جام های رحیق بیار
باده لعلی که
در معادن روح�������������������������������� درافکند
شررش صد هزار
جوش و حریق روا
بود چو تو
خورشید و در
زمین سایه����������������������� روا بود
چو تو ساقی و
در زمانه مفیق گشای
زانوی اشتر
بدر عقال عقول������������������������������ بجه ز رق
جهانی به جرعه
های رقیق چو
زانوی شتر تو
گشاده شد ز
عقال���������������������������� اگر چه
خفته بود
طایرست در
تحقیق همی
دود به که و
دشت و بر و بحر
روان���������������������� به قدر
عقل تو گفتم
نمی کنم تعمیق کمال
عشق در آمیزش
ست پیش آیید���������������������������� به اختلاط
مخلد چو روغن
و چو سویق چو
اختلاط کند
خاک با حقایق
پاک������������������������������ کند سجود
مخلد به شکر
آن توقیق 1313 جان
و سر تو که بگو
بی نفاق����������������������������������� در کرم و
حسن چرایی تو
طاق روی
چو خورشید تو بخشش
کند�������������������������������� روز وصالی
که ندارد فراق دل
ز همه برکنم
از بهر تو�������������������������������������� بهر وفای
تو ببندم نطاق گر
تو مرا گویی
رو صبر کن����������������������������������� باشد
تکلیف بما
لایطاق سخت
بود هجر و
فراق ای حبیب������������������������������� خاصه
فراقی ز پی
اعتناق چون
پدر و مادر
عقلست و روح�������������������������������� هر دو
تویی چون شوم
ای دوست عاق روم
چو در مهر تو
آهی کنند������������������������������������ دود رسد
جانب شام و
عراق در
تتق سینه عشاق
تو������������������������������������������� ماه رخان
قندلبان سیم
ساق رقص
کنان در خضر
لطف تو���������������������������������� نوش کنان
ساغر صدق و
وفاق دست
زنان جمله و
گویان بلاغ���������������������������������� طاق و
طرنبین و
طرنبین و طاق مژده
کسی را که زرش
دزد برد�������������������������������� مژده کسی
را که دهد زن
طلاق خاصه
کسی را که
جهان را همه�������������������������������� ترک
کند فرد شود
بی شقاق لاجرمش
عشق کشد پیشکش������������������������������������� همچو محمد
به سحرگه براق بربردش
زود براق دلش����������������������������������������� فوق
سماوات رفاع
طباق جان
و سر تو که بگو
باقیش������������������������������������� که دهنم
بسته شد از
اشتیاق هر
چه بگفتم کژ و
مژ راست کن������������������������������� چونک
مهندس تویی و
من مشاق 1314 به
دلجویی و
دلداری درآمد
یار پنهانک������������������������� شب آمد
چون مه تابان
شه خون خوار
پنهانک دهان
بر می نهاد او
دست یعنی دم
مزن خامش����������������� و می
فرمود چشم او
درآ در کار
پنهانک چو
کرد آن لطف او
مستم در گلزار
بشکستم�������������������� همی
دزدیدم آن گل
ها از آن
گلزار پنهانک بدو
گفتم که ای
دلبر چه
مکرانگیز و
عیاری�������������������� برانگیزان
یکی مکری خوش
ای عیار
پنهانک بنه
بر گوش من آن
لب اگر چه
خلوتست و شب���������������� مهل تا
برزند بادی بر
آن اسرار
پنهانک از
آن اسرار عاشق
کش مشو امشب
مها خامش���������������� نوای چنگ
عشرت را بجنبان
تار پنهانک بده
ای دلبر خندان
به رسم صدقه
پنهان������������������������� از آن دو
لعل جان افزای
شکربار
پنهانک که
غمازان همه
مستند اندر
خواب گفت آری�������������������� ولیکن هست
از این مستان
یکی هشیار
پنهانک مکن
ای شمس تبریزی
چنین تندی
چنین تیزی����������������� کجا یابم
تو را ای شاه
دیگربار
پنهانک 1315 روان
شد اشک یاقوتی
ز راه دیدگان
اینک��������������������� ز عشق بی
نشان آمد نشان
بی نشان اینک ببین
در رنگ
معشوقان نگر
در رنگ
مشتاقان����������������� که آمد
این دو رنگ
خوش از آن بی
رنگ جان اینک فلک
مر خاک را هر
دم هزاران رنگ
می بخشد�������������� که نی رنگ
زمین دارد نه
رنگ آسمان
اینک چو
اصل رنگ بی
رنگست و اصل
نقش بی نقشست����������� چو اصل
حرف بی حرفست
چو اصل نقد
کان اینک تویی
عاشق تویی
معشوق تویی
جویان این هر
دو�������������� ولی تو
توی بر تویی ز
رشک این و آن
اینک تو
مشک آب حیوانی
ولی رشکت دهان
بندد�������������������� دهان
خاموش و جان
نالان ز عشق
بی امان اینک سحرگه
ناله مرغان
رسولی از
خموشانست��������������������� جهان خامش
نالان نشانش
در دهان اینک ز
ذوقش گر
ببالیدی چرا
از هجر نالیدی������������������������ تو
منکر می شوی
لیکن هزاران
ترجمان اینک اگر
نه صید یاری
تو بگو چون بی
قراری تو������������������� چو دیدی
آسیا گردان
بدان آب روان
اینک اشارت
می کند جانم
که خامش که
مرنجانم��������������������� خموشم
بنده فرمانم
رها کردم بیان
اینک 1316 رو
رو که نه ای
عاشق ای زلفک
و ای خالک����������������� ای نازک و
ای خشمک
پابسته به
خلخالک با
مرگ کجا پیچد
آن زلفک و آن
پیچک������������������������ بر چرخ
کجا پرد آن
پرک و آن بالک ای
نازک نازک دل
دل جو که دلت
ماند������������������������ روزی که
جدا مانی از
زرک و از مالک اشکسته
چرا باشی
دلتنگ چرا
گردی��������������������������� دل همچو
دل میمک قد همچو
قد دالک تو
رستم دستانی
از زال چه می
ترسی�������������������������� یا
رب برهان او
را از ننگ
چنین زالک من
دوش تو را
دیدم در خواب
و چنان باشد�������������������� بر چرخ
همی گشتی
سرمستک و خوش
حالک می
گشتی و می
گفتی ای زهره
به من بنگر�������������������� سرمستم و
آزادم ز
ادبارک و
اقبالک درویشی
وانگه غم از
مست نبیذی کم��������������������������� رو خدمت
آن مه کن مردانه
یکی سالک بر
هفت فلک بگذر
افسون زحل
مشنو��������������������������� بگذار
منجم را در
اختر و در
فالک من
خرقه ز خور
دارم چون لعل
و گهر دارم������������������� من خرقه
کجا پوشم از
صوفک و از
شالک با
یار عرب گفتم
در چشم ترم
بنگر����������������������������� می گفت به
زیر لب لا
تخدعنی والک می
گفتم و می
پختم در سینه
دو صد حیلت���������������������� می
گفت مرا خندان
کم تکتم
احوالک خامش
کن و شه را بین
چون باز سپیدی
تو�������������������� نی بلبل
قوالی
درمانده در
این قالک 1317 آن
میر دروغین
بین با اسپک و
با زینک����������������������� شنگینک و
منگینک
سربسته به
زرینک چون
منکر مرگست او
گوید که اجل
کو کو��������������������� مرگ آیدش
از شش سو گوید
که منم اینک گوید
اجلش کای خر
کو آن همه کر و
فر����������������������� وان سبلت
و آن بینی وان
کبرک و آن
کینک کو
شاهد و کو
شادی مفرش به
کیان دادی���������������������� خشتست تو
را بالین
خاکست
نهالینک ترک
خور و خفتن گو
رو دین حقیقی
جو����������������������� تا میر
ابد باشی بی
رسمک و آیینک بی
جان مکن این
جان را سرگین
مکن این نان
را������������� ای
آنک فکندی تو
در در تک
سرگینک ما
بسته سرگین
دان از بهر
دریم ای جان����������������������� بشکسته شو
و در جو ای
سرکش خودبینک چون
مرد خدابینی
مردی کن و
خدمت کن���������������������� چون رنج و
بلا بینی در
رخ مفکن چینک این
هجو منست ای
تن وان میر
منم هم من��������������������� تا چند
سخن گفتن از
سینک و از
شینک شمس
الحق تبریزی
خود آب حیاتی
تو�������������������������� وان آب
کجا یابد جز
دیده نمگینک 1318 هر
اول روز ای
جان صد بار
سلام علیک��������������������� در گفتن و
خاموشی ای یار
سلام علیک از
جان همه قدوسی
وز تن همه
سالوسی����������������������� وز گل همه
جباری وز خار
سلام علیک من
ترکم و سرمستم
ترکانه سلح
بستم��������������������������� در ده شدم
و گفتم سالار
سلام علیک بنهاد
یکی صهبا بر
کف من و گفتا������������������������������ این شهره
امانت را
هشدار سلام
علیک گفتم
من دیوانه
پیوسته
خلیلانه����������������������������������� بر مالک
خود گویم در
نار سلام علیک آن
لحظه که
بیرونم عالم ز
سلامم پر���������������������������� وان لحظه
که در غارم با
یار سلام علیک چون
صنع و نشان او
دارد همه صورت
ها�������������������� ای
مور شبت خوش
باد ای مار
سلام علیک داوود
تو را گوید بر
تخت فدیناکم�������������������������������� منصور تو
را گوید بر
دار سلام علیک مشتاق
تو را گوید بی
طمع سلام از
جان������������������������ محتاج همت
گوید ناچار
سلام علیک شاهان
چو سلام تو با
طبل و علم
گویند������������������������� در زیر
زبان گوید
بیمار سلام
علیک چون
باده جان
خوردم ایزار
گرو کردم������������������������� تا مست
مرا گوید ای
زار سلام علیک امسال
ز ماه تو
چندان خوش و
خرم شد������������������������ کز کبر
نمی گوید بر
پار سلام علیک از
لذت زخمه تو
این چنگ فلک
بیخود������������������������� سر زیر
کند هر دم کای
تار سلام علیک مرغان
خلیلی هم
سررفته و
پرکنده������������������������������ آورده از
آن عالم هر
چار سلام علیک بس
سیل سخن راندم
بس قارعه برخواندم���������������������� از کار
فروماندم ای
کار سلام علیک 1319 بباید
عشق را ای
دوست دردک��������������������������������� دل پردرد
و رخساران
زردک ای
بی درد دل و بی
سوز سینه���������������������������������� بود دعوی
مشتاقیت سردک جهان
عشق بس بی حد
جهانست�������������������������������� تو داری
دیدگان نیک
خردک چه
داند روستایی
مخزن شاه������������������������������������� کماج
و دوغ داند
جان کردک بجز
بانگ دفت نبود
نصیبی������������������������������������� چو هستی
چون خصی در
روز گردک اگر
خواهی که مرد
کار گردی���������������������������������� ز کار و
بار خود شو
زود فردک چو
چیزی یافتی
خود را تو
مفروش����������������������������� به پیش هر
دکان مانند
قردک که
دعوی مردیت بی
جان مردان�������������������������������� بدان آرد
که گویندت که
مردک اگر
ناگاه مردی
پیش افتد����������������������������������������� به خون
خود دری کاری
نبردک تو
دیده بسته ای
در زهد می باش������������������������������� به تسبیح
و به ذکر چند
وردک مکن
شیخی دروغی بر
مریدان���������������������������������� ار آن ناز
و کرشمه ای
فسردک شه
شطرنجی ار تو
کژ ببازی����������������������������������� به شمس
الدین تبریزی
تو نردک 1320 اندرآ
با ما نشان ده
راستک�������������������������������������� ماجرا را
در میان نه
راستک چون
کمانی با من
آخر پیش آ������������������������������������ همچو تیری
کآید از زه
راستک ای
فضولی سو به
سو چندین مجه������������������������������� ور جهی
باری برون جه
راستک ده
خدایی نیست جز
تو هیچ کس��������������������������������� کو بگوید
حال این ده
راستک چون
تو آدینه
نخواهی آمدن�������������������������������������� وعده مان
ده روز شنبه
راستک در
دروغ و مکر
ذوقی هست لیک������������������������������ آن نمی
ارزد همان به
راستک گر
بدیدی شمس
تبریزی بگو������������������������������������ یک نشان
با کهترین که
راستک 1321 ایا
هوای تو در
جان ها سلام
علیک����������������������������� غلام می
خری ارزان بها
سلام علیک ایا
کسی که هزاران
هزار جان و
روان������������������������� همی کشند
ز هر سو تو را
سلام علیک به
وقت خواندن آن
نامه های خون
آلود������������������������� بخوان ز
جانب این آشنا
سلام علیک تو
می خرامی و
خورشید و ماه در
پی تو����������������������� همی دوند
که ای خوش لقا
سلام علیک به
خاک پای تو هر
دم همی کنند
پیغام�������������������������� هزار چشم
که ای توتیا
سلام علیک تو
تیزگوش تری از
همه که هر
نفست�������������������������� ز غیب می
رسد از انبیا
سلام علیک سلام
خشک نباشد
خصوص از شاهان�������������������������� هزار خلعت
و هدیه ست با
سلام علیک چنانک
کرد خداوند در
شب معراج������������������������������ به نور
مطلق بر مصطفی
سلام علیک زهی
سلام که دارد
ز نور دنب
دراز���������������������������� چنین بود
چو کند کبریا
سلام علیک گذشت
این همه ای
دوست ماجرا
بشنو�������������������������� ولیک
پیشتر از
ماجرا سلام
علیک 1322 ای
ظریف جهان
سلام علیک������������������������������������ ای غریب
زمان سلام
علیک ای
سلام تو
درنگنجیده������������������������������������������� در خم
آسمان سلام علیک دی
که بگذشت روی
واپس کرد��������������������������������� کای ز
هجرت فغان
سلام علیک روز
فردا ز عشق تو
گوید��������������������������������������� زوترم
دررسان سلام
علیک گوش
پنهان کجاست
تا شنود������������������������������������� از جهان
نهان سلام
علیک هر
سلامی که در
جهان شنوی����������������������������������� چون
صداییست زان
سلام علیک زین
صدا درگذر
برابر کوه�������������������������������������� تا ببینی
عیان سلام
علیک من
ز غیرت سلام
تو پوشم�������������������������������������� تا نداند
دهان سلام
علیک چون
ببستم دهان
سلامت شد������������������������������������� جانب
گلستان سلام
علیک ای
صلاح جهان
صلاح الدین������������������������������������ بر تو تا
جاودان سلام
علیک 1323 ای
ظریف جهان
سلام علیک������������������������������������ ان دائی و
صحتی بیدیک داروی
درد بنده چیست
بگو�������������������������������������� قبله لو
رزقت من شفتیک از
تو آیم بر تو
هم به نفیر��������������������������������������� آه
المستغاث منک
الیک گر
به خدمت نمی
رسم به بدن����������������������������������� انما
الروح و
الفواد لدیک گر
خطابی نمی رسد
بی حرف���������������������������������� پس جهان
پر چرا شد از
لبیک نحس
گوید تو را که
بدلنی��������������������������������������� سعد گوید
تو را که یا
سعدیک 1324 برخیز
ز خواب و ساز
کن چنگ�������������������������������� کان فتنه
مه عذار گلرنگ نی
خواب گذاشت
خواجه نی صبر������������������������������ نی نام
گذاشت خواجه
نی ننگ بدرید
خرد هزار خرقه������������������������������������������� بگریخت
ادب هزار
فرسنگ اندیشه
و دل به خشم با
هم��������������������������������������� استاره و
مه ز رشک در
جنگ استاره
به جنگ کز
فراقش��������������������������������������� این عرصه
چرخ تنگ شد
تنگ مه
گوید بی ز
آفتابش��������������������������������������������� تا کی
باشم ز چرخ
آونگ بازار
وجود بی عقیقش������������������������������������������� گو باش
خراب سنگ بر
سنگ ای
عشق هزارنام
خوش جام������������������������������������ فرهنگ ده
هزار فرهنگ بی
صورت با هزار
صورت������������������������������������ صورت ده
ترک و رومی و
زنگ درده
ز رحیق
خویش یک جام����������������������������������� یا از رز
خویش یک کفی
بنگ بگشا
سر خنب را
دگربار���������������������������������������� تا سر
بنهد هزار
سرهنگ تا
حلقه مطربان
گردون������������������������������������������ مستانه
برآورند آهنگ مخمور
رهد ز قیل و از
قال������������������������������������� تا حشر چو
حشریان بود
دنگ 1325 عشق
خامش طرفه تر
یا نکته های
چنگ چنگ���������������� آتش ساده
عجبتر یا رخ
من رنگ رنگ برق
آن رخ را چه
نسبت با رخان
زرد زرد������������������� تنگ شکر
را چه نسبت با
دل بس تنگ تنگ مه
برای مشتری بر
تخت دل بر تخت
دل����������������������� صد هزاران
جان حیران گرد
تختش دنگ دنگ کوه
طور جان ها
سودای او سودای
او�������������������������� اندر آن
که بهر لعلش
می جهد جان
سنگ سنگ صیقل
عشق ورا بگزین
که تا از آینه
ت������������������������ زود
بزداید به لطف
خویشتن او زنگ
زنگ 1326 عاشقی
و آنگهانی نام
و ننگ������������������������������������ او نشاید
عشق را ده سنگ
سنگ گر
ز هر چیزی
بلنگی دور شو��������������������������������� راه دور و
سنگلاخ و لنگ
لنگ مرگ
اگر مرد است
آید پیش من��������������������������������� تا کشم
خوش در کنارش
تنگ تنگ من
از او جانی
برم بی رنگ و
بو������������������������������ او ز من دلقی
ستاند رنگ رنگ جور
و ظلم دوست را
بر جان بنه������������������������������� ور نخواهی
پس صلای جنگ
جنگ گر
نمی خواهی
تراش صیقلش����������������������������������� باش چون
آیینه پرزنگ
زنگ دست
را بر چشم خود
نه گو به چشم���������������������������� چشم بگشا
خیره منگر دنگ
دنگ 1327 تتار
اگر چه جهان
را خراب کرد
به جنگ��������������������� خراب گنج
تو دارد چرا
شود دلتنگ جهان
شکست و تو یار
شکستگان باشی������������������������ کجاست مست
تو را از چنین
خرابی ننگ فلک
ز مستی امر تو
روز و شب در
چرخ��������������������� زمین ز
شادی گنج تو
خیره مانده و
دنگ وظیفه
تو رسید و
نیافت راه ز
در������������������������������� زهی کرم
که ز روزن
بکردیش آونگ شنیده
ایم که شاهان
به جنگ
بستانند���������������������������� ندیده ایم
که شاهان عطا
دهند به جنگ ز
سنگ چشمه روان
کرده ای و می
گویی���������������������� بیا عطا
بستان ای دل
فسرده چو سنگ کنار
و بوسه رومی
رخانت می باید����������������������������� ز روی
آینه دل به
عشق بزدا زنگ تعلقیست
عجب زنگ را
بدین رومی���������������������������� تعلقیست
نهانی میان
موش و پلنگ دهان
ببند که تا دل
دهانه بگشاید�������������������������������� فروخورد
دو جهان را به
یک زمان چو
نهنگ چو
ما رویم ره دل
هزار فرسنگست���������������������������� چو خطوتین
دل آمد کجا
بود فرسنگ اگر
نه مفخر تبریز
شمس دین
جویاست������������������������� چرا شود
غم عشقش موکل
و سرهنگ 1328 حریف
جنگ گزیند تو
هم درآ در جنگ������������������������ چو سگ
صداع دهد تن
مزن برآور سنگ به
خویش آی و
چنین خویش را
خلاوه مکن�������������������� که
اینت گوید
گولست و آنت
گوید دنگ چه
دست باشد کز
رو مگس نداند
راند�������������������������� ز سست
طبعی کرمی
نمایدش چو
پلنگ 1329 چو
زد فراق تو بر
سر مرا به
نیرو سنگ���������������������� رسید بر
سر من بعد از
آن ز هر سو سنگ هزار
سنگ ز آفاق بر
سرم آید���������������������������������� چنان نباشد
کز دست یار
خوش خو سنگ مرا
ز مطبخ عشق
خوش تو بویی
بود�������������������������� فراق می
زند از بخت من
بر آن بو سنگ ز
دست تو شود آن
سنگ لعل می
دانم�������������������������� به امتحان
به کف آور به
دست خود تو
سنگ اگر
فتد نظر لطف
تو به کوه و به
سنگ������������������������ شود همه
زر و گویند در
جهان کو سنگ سخای
کف تو گر
چربشی به کوه
دهد��������������������������� دهد به
خشک دماغان
همیشه
چربوسنگ ز
لطف گر به
جهان در نظر
کنی یک دم����������������������� روان کند
ز عرق صد فرات
و صد جو سنگ اگر
ز آب حیات تو
سنگ تر گردد������������������������������ حیات گیرد
و مشک آکند چو
آهو سنگ به
آبگینه این دل
نظر کن از سر
لطف�������������������������� که می طلب
کند از وصل تو
به جان او سنگ عصای
هجر تو گویی
عصای
موسی بود����������������������� ز هر دو
چشم روان کرد
آب و هر دو سنگ ز
بخت من ز دل تو
سدیست از آهن���������������������������� که آهن
آید فرزند از
زن و شو سنگ کنون
ز هجر زنم سنگ
بر دلم لیکن���������������������������� بیاورید ز
تبریز نزد من
زو سنگ ز
بس که روی
نهادم به سنگ
در تبریز������������������������ به هر طرف
دهدت خود
نشانه رو سنگ نگردم
از هوسش گر
ببارد از سر
خشم������������������������� به سوی
جان و دلم
درشمار هر مو
سنگ ولیک
از کرم بی
نظیر شمس
الدین����������������������������� کجاست خاک
رهش را امید و
مرجو سنگ دعای
جانم اینست که
جان فدای تو
باد�������������������������� وگر زنند
همه بر سر
دعاگو سنگ 1330 بگردان
شراب ای صنم
بی درنگ������������������������������ که بزمست
و چنگ و
ترنگاترنگ ولی
بزم روحست و
ساقی غیب��������������������������������� ببویید
بوی و نبینید
رنگ تو
صحرای دل بین
در آن قطره
خون�������������������������� زهی دشت
بی حد در آن
کنج تنگ در
آن بزم قدسند
ابدال مست������������������������������������� نه قدسی
که افتد به
دست فرنگ چه
افرنگ عقلی که
بود اصل دین������������������������������� چو حلقه
ست بر در در آن
کوی و دنگ ز
خشکیست این
عقل و دریاست
آن����������������������������� بمانده
است بیرون ز
بیم نهنگ بده
می گزافه به
مستان حق�������������������������������������� که نی
عربده بینی آن
جا نه جنگ یکی
جام بنمودشان
در الست������������������������������������ که از جام
خورشید دارند
ننگ تو
گویی که بی
دست و شیشه که
دید���������������������������� شراب
دلارام و بکنی
و بنگ ببین
نیم شب خلق را
جمله مست�������������������������������� ز سغراق
خواب و ز ساقی
زنگ قطار
شتر بین که
گشتند مست����������������������������������� ندانند
افسار از
پالهنگ خمش
کن که اغلب
همه باخودند��������������������������������� همه شهر
لنگند تو هم
بلنگ ره
سیرت شمس
تبریز گیر�������������������������������������� به جرات
چو شیر و به
حمله پلنگ 1331 هر
کی در او نیست
از این عشق
رنگ������������������������� نزد خدا
نیست بجز چوب
و سنگ عشق
برآورد ز هر
سنگ آب����������������������������������� عشق
تراشید ز
آیینه زنگ کفر
به جنگ آمد و
ایمان به صلح������������������������������� عشق بزد
آتش در صلح و
جنگ عشق
گشاید دهن از
بحر دل������������������������������������� هر دو
جهان را بخورد
چون نهنگ عشق
چو شیرست نه
مکر و نه ریو���������������������������� نیست گهی
روبه و گاهی
پلنگ چونک
مدد بر مدد
آید ز عشق���������������������������������� جان برهد
از تن تاریک و
تنگ عشق
ز آغاز همه
حیرتست������������������������������������� عقل
در او خیره و
جان گشته دنگ در
تبریزست دلم
ای صبا���������������������������������������� خدمت ما
را برسان بی
درنگ 1332 توبه
سفر گیرد با
پای لنگ�������������������������������������� صبر
فروافتد در
چاه تنگ جز
من و ساقی
بنماند کسی�������������������������������������� چون کند
آن چنگ
ترنگاترنگ عقل
چو این دید
برون جست و
رفت���������������������������� با دل
دیوانه که
کردست جنگ صدر
خرابات کسی را
بود�������������������������������������� کو رهد از
صدر و ز نام و ز
ننگ هر
کی ز اندیشه
دلارام ساخت���������������������������������� کشتی
برساخت ز پشت
نهنگ و
آنک در اندیشه
یک جو زر است����������������������������� او خر
پالان بود و
پالهنگ یار
منی زود فروجه
ز خر�������������������������������������� خر بفروش
و برهان بی
درنگ کون
خری دنب خری
گیر و رو��������������������������������� رو که
کلیدی نبود در
مدنگ راز
مگو پیش خران
ای مسیح����������������������������������� باده ستان
از کف ساقی
شنگ 1333 ای
تو ولی احسان
دل ای حسن
رویت دام دل������������������� ای از کرم
پرسان دل وی
پرسشت آرام دل ما
زنده از اکرام
تو ای هر دو
عالم رام تو��������������������� وی از
حیات نام تو
جانی گرفته
نام دل بر
گرد تن دل
حلقه شد تن با
دلم
همخرقه شد������������������� وین هر دو
در تو غرقه شد
ای تو ولی
انعام دل ای
تن گرفته پای
دل وی دل گرفته
دامنت���������������������� دامن ز دل
اندرمکش تا تن
رسد بر بام دل ای
گوهر دریای دل
چه جای جان چه
جای دل����������������� روشن ز تو
شب های دل خرم
ز تو ایام دل ای
عاشق و معشوق
من در غیر عشق
آتش بزن��������������� چون نقطه ای
در جیم تن چون
روشنی بر جام
دل از
بارگاه عقل کل
آید همی بانگ
دهل�������������������������� کآمد سپاه
آسمان نک می
رسد اعلام دل از
زخم تیغ آن
سپه در کشتن
خصمان شه���������������������� پرخون شده
صحرا و ره ره
گشته خون آشام
دل زان
حمله های صف
شکن سرکوفته
دیوان تن������������������ خطبه به
نام شه شده
دیوان پر از
احکام
دل ای
قیل و قالت
چون شکر وی
گوشمالت چون
شکر������������ گر زین
ادب خوارم کنی
خواری منست
اکرام دل گر
سر تو ننهفتمی
من گفتنی ها
گفتمی�������������������������� تا از دلم
واقف شدی
امروز خاص و
عام دل 1334 این
بوالعجب
کاندر خزان شد
آفتاب اندر
حمل������������������ خونم به
جوش آمد کند
در جوی تن رقص
الجمل این
رقص موج خون
نگر صحرا پر
از مجنون نگر����������� وین عشرت
بی چون نگر
ایمن ز شمشیر
اجل مردار
جانی می شود
پیری جوانی می
شود��������������������� مس زر
کانی می شود
در شهر ما نعم
البدل شهری
پر از عشق و
فرح بر دست هر
مستی قدح������������� این سوی
نوش آن سوی صح
این جوی شیر و
آن عسل در
شهر یک سلطان
بود وین شهر
پرسلطان عجب������������ بر
چرخ یک ماهست
بس وین چرخ
پرماه و زحل رو
رو طبیبان را
بگو کان جا
شما را کار
نیست��������������� کان جا
نباشد علتی
وان جا نبیند
کس خلل نی
قاضیی نی شحنه
ای نی میر شهر
و محتسب��������������� بر آب
دریا کی رود
دعوی و خصمی و
جدل 1335 بانگ
زدم نیم شبان
کیست در
این خانه دل��������������������� گفت منم
کز رخ من شد مه
و خورشید خجل گفت
که این خانه
دل پر همه
نقشست چرا���������������������� گفتم این
عکس تو است ای
رخ تو رشک چگل گفت
که این نقش
دگر چیست پر
از خون جگر����������������� گفتم این
نقش من خسته
دل و پای به گل بستم
من گردن جان
بردم پیشش به
نشان����������������������� مجرم عشق
است مکن مجرم
خود را تو بحل داد
سر رشته به من
رشته پرفتنه و
فن�������������������������� گفت بکش
تا بکشم هم
بکش و هم مگسل تافت
از آن خرگه
جان صورت ترکم
به از آن����������������� دست ببردم
سوی او دست
مرا زد که بهل گفتم
تو همچو فلان
ترش شدی گفت
بدان������������������������ من ترش
مصلحتم نی ترش
کینه و غل هر
کی درآید که
منم بر سر
شاخش بزنم����������������������� کاین
حرم عشق بود
ای حیوان نیست
اغل هست
صلاح دل و دین
صورت آن ترک
یقین������������������ چشم
فرومال و ببین
صورت دل صورت
دل 1336 حلقه
دل زدم شبی در
هوس سلام دل���������������������������� بانگ رسید
کیست آن گفتم
من غلام دل شعله
نور آن قمر می
زد از شکاف در������������������������� بر دل و
چشم رهگذر از
بر نیک نام دل موج
ز نور روی دل
پر شده بود
کوی دل���������������������� کوزه
آفتاب و مه
گشته کمینه
جام دل عقل
کل ار سری کند
با دل چاکری
کند������������������������� گردن عقل
و صد چو او
بسته به بند
دام دل رفته
به چرخ ولوله
کون گرفته
مشغله��������������������������� خلق گسسته
سلسله از طرف
پیام دل نور
گرفته از برش
کرسی و عرش
اکبرش��������������������� روح
نشسته بر درش
می نگرد به
بام دل نیست
قلندر از بشر
نک به تو گفت
مختصر�������������������� جمله نظر
بود نظر در
خمشی کلام دل جمله
کون مست دل
گشته زبون به
دست دل�������������������� مرحله های
نه فلک هست
یقین دو گام
دل 1337 الا
ای رو ترش
کرده که تا
نبود مرا مدخل��������������������� نبشته گرد
روی خود صلا نعم
الادام الخل دو
سه گام ار ز
حرص و کین به
حلم آیی عسل
جوشی�������� که عالم ها
کنی شیرین نمی
آیی زهی کاهل غلط
دیدم غلط گفتم
همیشه با غلط
جفتم������������������������� که گر من
دیدمی رویت نماندی
چشم من احول دلا
خود را در
آیینه چو کژ
بینی هرآیینه������������������������ تو کژ
باشی نه آیینه
تو خود را
راست کن اول یکی
می رفت در
چاهی چو در چه
دید او ماهی��������������� مه از
گردون ندا
کردش من این
سویم تو
لاتعجل مجو
مه را در این
پستی که نبود
در عدم هستی���������������� نروید
نیشکر هرگز چو
کارد آدمی حنظل خوشی
در نفی تست ای
جان تو در
اثبات می جویی����������� از آن جا
جو که می آید
نگردد مشکل
این جا حل تو
آن بطی کز
اشتابی ستاره
جست در آبی��������������������� تو آنی کز
برای پا همی
زد او رگ اکحل در
این پایان در
این ساران چو
گم گشتند
هشیاران������������� چه سازم
من که من در ره
چنان مستم که
لاتسال خدایا
دست مست خود
بگیر ار نی در
این مقصد��������������� ز مستی آن
کند با خود که
در مستی کند
منبل گرم
زیر و زبر
کردی به خود
نزدیکتر کردی����������������� که صحت
آید از دردی
چو افشرده شود
دنبل ز
بعد این می و
مستی چو کار
من تو کردستی����������������� توکل کرده
ام بر تو صلا
ای کاهلان
تنبل تویی
ای شمس تبریزی
نه زین مشرق
نه زین مغرب���������� نه آن
شمسی که هر
باری کسوف آید
شود مختل 1338 بقا
اندر
بقا باشد طریق
کم زنان ای دل������������������������� یقین اندر
یقین آمد
قلندر بی گمان
ای دل به
هر لحظه ز
تدبیری به
اقلیمی رود
میری�������������������� ز جاه و
قوت پیری که
باشد غیب دان
ای دل کجا
باشید صاحب دل
دو روز اندر
یکی منزل����������������� چو او را
سیر شد حاصل
از آن سوی
جهان ای دل چو
بگذشتی تو
گردون را بدیدی
بحر پرخون را��������������� ببین تو
ماه بی چون را
به شهر لامکان
ای دل زبون
آن کشش باشد
کسی کان ره
خوشش باشد���������������� روانش
پرچشش باشد
زهی جان و
روان ای دل دهد
نوری طبیعت را
دهد دادی
شریعت را��������������������� چو بسپارد
ودیعت را بدان
سرحد جان ای
دل شنودی
شمس تبریزی
گمان بردی از
او چیزی����������������� یکی
سری دل آمیزی
تو را آمد
عیان ای دل 1339 مهم
را لطف در
لطفست از آنم
بی قرار ای دل����������������� دلم
پرچشمه حیوان
تنم در لاله
زار ای دل به
زیر هر درختی
بین نشسته بهر
روی شه�������������������� ملیحی
یوسفی مه رو
لطیفی گلعذار
ای دل فکنده
در دل خوبان
روحانی و
جسمانی������������������������� ز عشق روح
و جسم
خود ز سوداها
شرار ای دل درآکنده
ز شادی ها
درون چاکران
خود������������������������� مثال دانه
های در که
باشد در انار
ای دل به
بزم او چو
مستان را کنار
و لطف ها باشد������������������ بگیرد آب
با آتش ز عشقش
هم کنار ای دل در
آن خلوت که
خوبان را به
جام خاص
بنوازد���������������� بود روح
الامین حارس و
خضرش پرده دار
ای دل چو
از بزمش برون
آید کمینه
چاکرش سکران������������������ ز ملک و
ملک و تخت و
بخت دارد ننگ
و عار ای دل جهان
بستان او را
دان و این
عالم چو غاری
دان�������������� برون آرد
تو را لطفش از
این تاریک غار
ای دل گلستان
ها و ریحان ها
شقایق های گوناگون�������������������� بنفشه
زارها بر خاک
و باد و آب و
ناز ای دل که
این گل های
خاکی هم ز عکس
آن همی روید��������������� تو خاکی
می خوری این
جا تو را آن جا
چه کار ای دل بزن
دستی و رقصی
کن ز عشق آن
خداوندان������������������ که چون
بوسی از او
یابی کند آفت
کنار ای دل به
جان پاک شمس
الدین خداوند
خداوندان���������������������� که پرها
هم از او یابی
اگر خواهی
فرار ای دل به
خاک پای
تبریزی که
اکسیرست خاک
او�������������������� که جان ها
یابی ار بر وی
کنی جانی نثار
ای دل کنون
از هجر بر
پایم چنین
بندیست از آتش�������������������� ز یادش
مست و مخمورم
اگر چندم نزار
ای دل مثال
چنگ می باشم
هزاران نغمه
ها دارد���������������������� به لحن
عشق انگیزش وگر
نالید زار ای
دل به
سودای چنان
بختی که معشوق
از سر دستی����������������� به
دستم داده بود
از لطف دنبال
مهار ای دل بگرد
مرکبم بودی به
زیر سایه آن
شاه�������������������������� هزاران
شاه در خدمت
به صف ها در
قطار ای دل از
این سو نه از
آن سوی جهان
روح تا دانی������������������ که آن جا
که نه امسالست
و آن سالست
پار ای دل چو
دیدم من عنایت
ها ز صدر غیب
شمس الدین��������������� شدم
مغرور خاصه
مست و مجنون
خمار ای دل چنان
حلمی و تمکینی
چنان صبر
خداوندی��������������������� که اندر
صبر ایوبش
نتاند بود یار
ای دل عنان
از من چنان
برتافت جایی
شد که وهم آن
جا������������� به جسم او
نیابد راه و
نی چشمش غبار
ای دل به
درگاه خدا نالم
که سایه
آفتابی را����������������������������� به
ما آرد که دل
را نیست بی او
پود و تار ای
دل امیدست
ای دل غمگین
که ناگاهان
درآید او��������������������� تو این
جان را به صد
حیله همی کن
داردار ای دل 1340 هر
آن کو صبر کرد
ای دل ز شهوت
ها در این
منزل��������� عوض دیدست او
حاصل به جان
زان سوی آب و
گل چو
شخصی کو دو زن
دارد
یکی را دل شکن
دارد������������ بدان دیگر
وطن دارد که
او خوشتر بدش
در دل تو
گویی کاین
بدین خوبی زهی
صبر وی ایوبی���������������� وزین غبن
اندر آشوبی که
این کاریست بی
طایل و
او گوید ز
سرمستی که آن
را تو بدیدستی�������������������� که آن
علوست و تو
پستی که تو
نقصی و آن
کامل بدو
گر باز رو آرد
و تخم دوستی
کارد������������������������� حجابی
آن دگر دارد
کز این سو
راند او محمل چو
باز آن خوب کم
نازد و با این
شخص درسازد������������� دگربار او
نپردازد از
این سون رخت
دل حاصل سر
رشته صبوری را
ببین بگذار
کوری را�������������������� ببین تو
حسن حوری را
صبوری نبودت
مشکل همه
کدیه از این
حضرت به سجده
و وقفه و رکعت������������ برای دید
این لذت کز او
شهوت شود حامل بفرما
صبر یاران را
به پندی حرص
داران را����������������� بمشنو نفس
زاران را مباش
از دست حرص
آکل کسی
را چون دهی
پندی شود حرص
تو را بندی��������������� صبوری
گرددت قندی پی
آجل در این
عاجل ز
بی چون بین که
چون ها شد ز بی
سون بین که
سون ها شد ز حلمی بین
که خون ها شد ز
حقی چند گون
باطل حروف
تخته کانی
بدین تاویل می
خوانی����������������������� خلاصه صبر
می دانی بر آن
تاویل شو عامل صبوری
کن مکن تیزی ز
شمس الدین
تبریزی����������������� بشر خسپی
ملک خیزی که
او شاهیست بس
مفضل 1341 امروز
بحمدالله از
دی بترست این
دل��������������������������� امروز در
این سودا رنگی
دگرست این دل در
زیر درخت گل
دی باده همی
خورد او���������������������� از خوردن
آن باده زیر و
زبرست این دل از
بس که نی عشقت
نالید در این
پرده�������������������������� از ذوق نی
عشقت همچون
شکرست این دل بند
کمرت گشتم ای
شهره قبای من������������������������������ تا بسته
بگرد تو همچون
کمرست این دل از
پرورش آبت ای
بحر حلاوت ها����������������������������� همچون
صدفست این تن
همچون گهرست
این دل چون
خانه هر مومن
از عشق تو
ویران شد�������������������� هر لحظه
در این شورش
بر بام و درست
این دل شمس
الحق تبریزی
تابنده چو
خورشیدست��������������������� وز تابش
خورشیدش
همچون سحرست
این دل 1342 چه
کارستان که
داری اندر این
دل������������������������������ چه بت ها
می نگاری اندر
این دل بهار
آمد زمان کشت
آمد����������������������������������������� کی داند
تا چه کاری
اندر این دل حجاب
عزت ار بستی ز
بیرون��������������������������������� به غایت
آشکاری اندر
این دل در
آب و گل فروشد
پای طالب���������������������������������� سرش را می
بخاری اندر
این دل دل
از افلاک اگر
افزون نبودی���������������������������������� نکردی مه
سواری اندر
این دل اگر
دل نیستی شهر
معظم���������������������������������������� نکردی
شهریاری اندر
این دل عجایب
بیشه ای آمد
دل ای جان��������������������������������� که تو میر
شکاری اندر
این دل ز
بحر دل هزاران
موج خیزد����������������������������������� چو جوهرها
بیاری اندر
این دل خمش
کردم که در
فکرت نگنجد��������������������������������� چو وصف دل
شماری اندر
این دل 1343 صد
هزاران همچو
ما غرقه در
این دریای دل����������������� تا چه
باشد
عاقبتشان وای
دل ای وای دل گر
امان خواهی
امانی ندهدت
آن بی امان���������������������� می کشد
جان را از این
گل تا به
سربالای دل هر
نواحی فوج فوج
اندر گوی یا
پشته ای���������������������� گاه پشته
گاه گو از
چیست از غوغای
دل قلزم
روحست دل یا
کشتی نوحست دل�������������������������� موج موج
خون فراز جوشش
و گرمای دل شور
می نوشان نگر
وان نور
خاموشان نگر������������������� جملگی
سر گشت آن کو
مرد اندر پای
دل گرد
ما در می پری
ای رشک ماه و
مشتری������������������� آمدی تا
دل بری ای قاف
و ای عنقای دل ای
که کالیوه
بگشتی در جهان
با پر جان����������������������� هیچ دیدی
شیوه ای تو
لایق سودای دل 1344 شتران
مست شدستند
ببین رقص جمل��������������������������� ز اشتر مست که
جوید ادب و
علم و عمل علم
ما داده او و
ره ما جاده او���������������������������������� گرمی ما
دم گرمش نه ز
خورشید حمل دم
او جان دهدت
روز نفخت
بپذیر������������������������������ کار او کن
فیکون ست نه
موقوف علل ما
در این ره همه
نسرین و قرنفل
کوبیم������������������������ ما نه زان
اشتر عامیم که
کوبیم وحل شتران
وحلی بسته این
آب و گلند�������������������������������� پیش جان و
دل ما آب و گلی
را چه محل ناقه
الله بزاده به
دعای صالح������������������������������������ جهت معجزه
دین ز کمرگاه
جبل هان
و هان ناقه
حقیم تعرض
مکنید������������������������������ تا نبرد
سرتان را سر
شمشیر اجل سوی
مشرق نرویم و
سوی مغرب
نرویم������������������������ تا ابد
گام زنان جانب
خورشید ازل هله
بنشین تو
بجنبان سر و
می گوی بلی������������������������ شمس
تبریز نماید
به تو اسرار
غزل 1345 تو
مرا می بده و
مست بخوابان و
بهل��������������������������� چون رسد
نوبت خدمت
نشوم هیچ خجل چو
گه خدمت شه
آید من می
دانم�������������������������������� گر ز آب و
گلم ای دوست
نیم پای به گل در
نمازش چو
خروسم سبک و
وقت شناس�������������������� نه چو
زاغم که بود
نعره او وصل
گسل من
ز راز خوش او
یک دو سخن
خواهم گفت������������������ دل من
دار دمی ای دل
تو بی غش و غل لذت
عشق بتان را ز
زحیران مطلب���������������������������� صبح کاذب
بود این قافله
را سخت مضل من
بحل کردم ای
جان که بریزی
خونم������������������������� ور نریزی
تو مرا مظلمه
داری نه بحل پس
خمش کردم و با
چشم و به ابرو
گفتم����������������������� سخنانی که
نیاید به زبان
و به سجل گر
چه آن فهم
نکردی تو ولی
گرم شدی������������������������ هله گرمی
تو بیفزا چه
کنی جهد مقل سردی
از سایه بود
شمس بود روشن
و گرم�������������������� فانی طلعت
آن شمس شو ای
سرد چو ظل تا
درآمد بت خوبم
ز در صومعه
مست�������������������������� چند قندیل
شکستم پی آن
شمع چگل شمس
تبریز مگر ماه
ندانست حقت������������������������������ که گرفتار
شدست او به
چنین علت سل 1346 رفت
عمرم در سر
سودای دل����������������������������������� وز غم دل
نیستم پروای
دل دل
به قصد جان من
برخاسته������������������������������������ من نشسته
تا چه باشد
رای دل دل
ز حلقه دین
گریزد زانک
هست����������������������������� حلقه
زلفین خوبان
جای دل گرد
او گردم که دل
را گرد کرد��������������������������������� کو رسد
فریادم از
غوغای دل خواب
شب بر چشم خود
کردم حرام���������������������������� تا ببینم
صبحدم سیمای
دل قد
من همچون کمان
شد از رکوع������������������������������� تا ببینم
قامت و بالای
دل آن
جهان یک تابش
از خورشید دل������������������������������ وین جهان
یک قطره از
دریای دل لب
ببند ایرا به
گردون می رسد��������������������������������� بی زبان
هیهای دل
هیهای دل 1347 سوی
آن سلطان
خوبان الرحیل���������������������������������� سوی
آن خورشید
جانان الرحیل کاروان
بس گران آهنگ
کرد������������������������������������ هین سبکتر
ای گرانان
الرحیل سوی
آن دریای مردی
و بقا�������������������������������������� مردوار ای
مردمان هان
الرحیل آفتاب
روی شه عالم
گرفت��������������������������������������� صبح شد ای
پاسبانان
الرحیل همچو
مرغان خلیلی
سوی سر����������������������������������� زانک بی
سر نیست سامان
الرحیل سوی
اصل خویش یعنی
بحر جان������������������������������� جمع
یاران همچو
باران الرحیل ای
شده بگلربگان
ملک غیب������������������������������������ کمترینه
عاشق قان
الرحیل خانه
و فرزند و
بستر ترک کن���������������������������������� اسپ و
استر زین و
پالان الرحیل پیش
شمس الدین
تبریزی شاه������������������������������������ خاک بی
جان گشته با
جان الرحیل 1348 امروز
روز شادی و
امسال سال گل����������������������������� نیکوست
حال ما که نکو
باد حال گل گل
را مدد رسید ز
گلزار روی
دوست�������������������������� تا چشم ما
نبیند دیگر
زوال گل مستست
چشم نرگس و
خندان دهان
باغ������������������������� از کر و فر
و رونق و لطف و
کمال گل سوسن
زبان گشاده و
گفته به گوش
سرو������������������������ اسرار عشق
بلبل و حسن
خصال گل جامه
دران رسید گل
از بهر داد ما������������������������������ زان
می دریم جامه
به بوی وصال
گل گل
آن جهانیست
نگنجد در این
جهان��������������������������� در عالم
خیال چه گنجد
خیال گل گل
کیست قاصدیست
ز بستان عقل و
جان���������������������� گل چیست
رقعه ایست ز
جاه و جمال گل گیریم
دامن گل و
همراه گل شویم�������������������������������� رقصان همی
رویم به اصل و
نهال گل اصل
و نهال گل عرق
لطف مصطفاست������������������������ زان
صدر بدر گردد
آن جا هلال گل زنده
کنند و باز پر
و بال نو دهند������������������������������� هر چند
برکنید شما پر
و بال گل مانند
چار مرغ خلیل
از پی فنا���������������������������������� در دعوت
بهار ببین
امتثال گل خاموش
باش و لب مگشا
خواجه غنچه
وار��������������������� می خند
زیر لب تو به
زیر ظلال گل 1349 تا
نزند آفتاب
خیمه نور جلال������������������������������������ حلقه
مرغان روز کی
بزند پر و بال از
نظر آفتاب گشت
زمین لاله زار������������������������������ خانه
نشستن کنون
هست وبال وبال تیغ
کشید آفتاب
خون شفق را
بریخت��������������������������� خون
هزاران شفق
طلعت او را
حلال چشم
گشا عاشقا بر
فلک جان ببین������������������������������ صورت او
چون قمر قامت
من چون هلال عرضه
کند هر دمی
ساغر جام بقا������������������������������ شیشه
شده من ز لطف
ساغر او مال
مال چشم
پر از خواب
بود گفتم شاها
شبست������������������������� گفت که با
روی من شب بود
اینک محال تا
که کبود است
صبح روز بود
در گمان������������������������ چونک بشد
نیم روز نیست
دگر قیل و قال تیز
نظر کن تو نیز
در رخ خورشید
جان����������������������� وز نظر من
نگر تا تو
ببینی جمال در
لمع قرص او
صورت شه شمس
دین������������������������ زینت
تبریز کوست
سعد مبارک به
فال 1350 چشم
تو با چشم من
هر دم بی قیل و
قال������������������������ دارد در
درس عشق بحث و
جواب و سوال گاه
کند لاغرم
همچو لب ساغرم��������������������������������� گاه کند
فربهم تا نروم
در جوال چون
کشدم سوی طوی
من بکشم گوش
شیر�������������������� چونک نهان
کرد روی ناله
کنم از شغال چون
نگرم سوی نقش
گوید ای بت
پرست���������������������� چشم نهم
سوی مال او
دهدم گوشمال گویمش
ای آفتاب بر
همه دل ها
بتاب��������������������������� جمله جهان
ذره ها نور
خوشت را عیال سر
بزن ای آفتاب
از پس کوه
سحاب��������������������������� هر نظری
را نما بی
سخنی شرح حال بازمگیر
آب پاک از جگر
شوره خاک�������������������������� منع مکن
از جلال پرتو
نور جلال جلوه
چو شد نور ما
آن ملک نورها����������������������������� نور شود
جمله روح عقل
شود بی عقال ای
که میش خورده
ای از چه تو
پژمرده ای�������������������� باغ رخش
دیده ای باز
گشا پر و بال باز
سرم گشت مست
هیچ مگو دست
دست���������������������� باقی این
بایدت رو شب و
فردا تعال 1351 شد
پی این لولیان
در حرم
ذوالجلال����������������������������� چشمه و
سبزه مقام
شوخی و دزدی
حلال رهزنی
آن کس کند کو
نشناسد رهی���������������������������� خانه دغل
او بود کو
نشناسد جمال اهل
جهان عنکبوت
صید همه خرمگس������������������������� هیچ از
ایشان مگو تام
نگیرد ملال دزد
نهان خانه را
شاهد و غماز
کیست������������������������� چهره چون
زعفران اشک چو
آب زلال اشک
چرا می دود تا
بکشد آتشی�������������������������������� زرد
چرا می شود تا
بکند وصف حال اشک
و رخ عاشقان
می کشدت که
بیا�������������������������� پیشگه عشق
رو خیز ز صف
نعال زردی
رخ آینه ست
سرخی معشوق را������������������������� اشک رقم
می کشد بر صحف
خط و خال این
همه خوبی و کش
بر رخ خاک حبش����������������������� تافته از
ماه غیب پرتو
نور کمال صبر
کن این یک دو روز با
همه فر و فروز������������������� بازرود
سوی اصل
بازکند اتصال 1352 چند
از این قیل و
قال عشق پرست
و ببال���������������������� تا تو
بمانی چو عشق
در دو جهان بی
زوال چند
کشی بار هجر
غصه و تیمار
هجر������������������������� خاصه که
منقار هجر کند
تو را پر و بال آه
ز نفس فضول آه
ز ضعف عقول������������������������������ آه ز یار
ملول چند
نماید ملال آن
که همی خوانمش
عجز نمی دانمش�������������������������� تا که
بترسانمش از
ستم و از وبال جمله
سوال و جواب
زوست منم چون
رباب�������������������� می زندم
او شتاب زخمه
که یعنی بنال یک
دم بانگ نجات
یک دم آواز
مات��������������������������� می زند آن
خوش صفات بر
من و بر وصف
حال تصلح
میزاننا تحسن
الحاننا�������������������������������������� تذهب
احزاننا انت
شدید المحال 1353 چگونه
برنپرد جان چو
از جناب جلال������������������������� خطاب لطف
چو شکر به جان
رسد که تعال در
آب چون نجهد
زود ماهی از
خشکی������������������������ چو بانگ
موج به گوشش
رسد ز بحر
زلال چرا
ز صید نپرد به
سوی سلطان باز��������������������������� چو بشنود
خبر ارجعی ز
طبل و دوال چرا
چو ذره نیاید
به رقص هر
صوفی�������������������������� در
آفتاب بقا تا
رهاندش ز زوال چنان
لطافت و خوبی
و حسن و جان
بخشی�������������������� کسی از او
بشکیبد زهی
شقا و ضلال بپر
بپر هله ای
مرغ سوی معدن
خویش������������������������ که از قفص
برهید و باز
شد پر و بال ز
آب شور سفر کن
به سوی آب
حیات������������������������� رجوع کن
به سوی صدر
جان ز صف نعال برو
برو تو که ما
نیز می رسیم ای
جان������������������������ از
این جهان
جدایی بدان
جهان وصال چو
کودکان هله تا
چند ما به
عالم خاک������������������������� کنیم دامن
خود پر ز خاک و
سنگ و سفال ز
خاک دست
بداریم و بر
سما پریم����������������������������� ز کودکی
بگریزیم سوی
بزم رجال مبین
که قالب خاکی
چه در جوالت
کرد������������������������� جوال را
بشکاف و برآر
سر ز جوال به
دست راست بگیر
از هوا تو این
نامه������������������������ نه کودکی
که ندانی یمین
خود ز شمال بگفت
پیک خرد را
خدا که پا
بردار����������������������������� بگفت دست
اجل را که گوش
حرص بمال ندا
رسید روان را
روان شو اندر
غیب�������������������������� منال و
گنج بگیر و
دگر ز رنج
منال تو
کن ندا و تو
آواز ده که
سلطانی������������������������������ تو راست
لطف جواب و تو
راست علم سوال 1354 تو
را سعادت بادا
در آن جمال و
جلال�������������������������� هزار عاشق
اگر مرد خون
مات حلال به
یک دمم بفروزی
به یک دمم
بکشی�������������������������� چو آتشیم
به پیش تو ای
لطیف خصال دل
آب و قالب
کوزه ست و خوف
بر کوزه��������������������� چو آب رفت
به اصلش شکسته
گیر سفال تو
را چگونه
فریبم چه در
جوال کنم���������������������������� که اصل
مکر تویی و
چراغ هر محتال تو
در جوال نگنجی
و دام را بدری������������������������������ که دیده
است که شیری
رود درون جوال نه
گربه ای که
روی در جوال و
بسته شوی�������������������� که شیر
پیش تو بر ریگ
می زند دنبال هزار
صورت زیبا
بروید از دل و
جان������������������������� چو ابر
عشق تو بارید
در بی امثال مثال
آنک ببارد ز
آسمان باران��������������������������������� چو قبه
قبه شود جوی و
حوض و آب زلال چه
قبه قبه کز آن
قبه ها برون
آیند������������������������������ گل و
بنفشه و نسرین
و سنبل چو
هلال بگویمت
که از این ها
کیان برون
آیند��������������������������� شنودم از
تکشان بانگ
ژغرغ خلخال ردای
احمد مرسل
بگیر ای عاشق������������������������������� صلای عشق
شنو هر دم از روان
بلال بهل
مرا که بگوییم
عجایبت ای عشق��������������������������� دری گشایم
در غیب خلق را
ز مقال همه
چو کوس و چو
طبلیم دل تهی
پیشت����������������������� برآوریم
فغان چون زنی
تو زخم دوال چگونه
طبل نپرد بپر
کرمنا�������������������������������������� که باشدش
چو تو سلطان
زننده و طبال خود
آفتاب جهانی
تو شمس تبریزی����������������������������� ولی مدام
نه آن شمس کو
رسد به زوال 1355 دو
چشم اگر
بگشادی به
آفتاب وصال��������������������������� برآ به
چرخ حقایق دگر
مگو ز خیال ستاره
ها بنگر از
ورای ظلمت و
نور�������������������������� چو ذره
رقص کنان در
شعاع نور جلال اگر
چه ذره در آن
آفتاب درنرسد������������������������������� ولی ز تاب
شعاعش شوند
نور خصال هر
آن دلی که به
خدمت خمید چون
ابرو����������������������� گشاد
از نظرش صد
هزار چشم کمال دهان
ببند ز حال
دلم که با لب
دوست��������������������������� خدای داند
کو را چه
واقعه ست و چه
حال مکن
اشارت سوی دلم
که دل آن نیست�������������������������� مپر به
سوی همایان شه
بدان پر و بال جراحت
همه را از نمک
بود فریاد������������������������������ مرا فراق
نمک هاش شد
وبال وبال چو
ملک گشت وصالت
ز شمس تبریزی����������������������� نماند
حیله حال و نه
التفات به قال 1356 اگر
درآید ناگه
صنم زهی اقبال���������������������������������� چو در
بتان زند آتش
بتم زهی اقبال چنانک
دی ز جمالش
هزار توبه
شکست����������������������� اگر رسد
عجب امروز هم
زهی اقبال نشسته
اند در اومید
او قطار قطار������������������������������� اگر ز لطف
نماید کرم زهی
اقبال میان
لشکر هجران که
تیغ در تیغست��������������������������� سپاه
وصل برآرد علم
زهی اقبال هزار
گل بنماید که
خار مست شود������������������������������ هزار خنده
برآرد ز غم
زهی اقبال به
رغم حرص شکم
خوار خوان نهد
با دل��������������������� هزار کاسه
کشد بی شکم
زهی اقبال چو
عشق دست برآرد
سبک شود قالب�������������������������� دود بگرد
فلک بی قدم
زهی اقبال چو
صبحدم برسد
شاه شمس
تبریزی���������������������������� چو
آفتاب جهان بی
حشم زهی اقبال 1357 پیام
کرد مرا
بامداد بحر
عسل����������������������������������� که موج
موج عسل بین
به چشم خلق
غزل به
روزه دار
نیاید ز آب جز
بانگی������������������������������ ولیک
عاقبت آن بانگ
هم رسد به عمل سماع
شرفه آبست و
تشنگان در رقص�������������������������� حیات یابی
از این بانگ
آب اقل اقل بگوید
آب ز من رسته
ای به من آیی���������������������������� به آخر آن
جا آیی که
بوده ای اول به
جان و سر که از
این آب بر سر
ار ریزد������������������� هزار طره
بروید ز مشک
بر سر کل شراب
خوار که
نامیخت با
شراب این آب���������������������� کشد خمار
پیاپی تو باش
لاتعجل 1358 به
گوش دل پنهانی
بگفت رحمت کل���������������������������� که هر چه
خواهی می کن
ولی ز ما مسکل تو
آن ما و من آن
تو همچو دیده
و روز������������������������� چرا روی ز
بر من به هر
غلیظ و عتل بگفت
دل که سکستن ز
تو چگونه بود��������������������������� چگونه بی
ز دهلزن کند
غریو دهل همه
جهان دهلند و
تویی دهلزن و
بس�������������������������� کجا روند
ز تو چونک
بسته است سبل جواب
داد که خود را
دهل شناس و مباش����������������������� گهی دهلزن
و گاهی دهل که
آرد ذل نجنبد
این تن بیچاره
تا نجنبد جان������������������������������� که تا فرس
بنجنبد بر او
نجنبد جل دل
تو شیر خدایست
و نفس تو فرس
است���������������������� چنان که
مرکب شیر خدای
شد دلدل چو
درخور تک دلدل
نبود عرصه عقل������������������������� ز تنگنای
خرد تاخت سوی
عرصه قل تو
را و عقل تو را
عشق و خارخار
چراست������������������� که
وقت شد که
بروید ز خار
تو آن گل از
این غم ار چه
ترش روست مژده
ها بشنو������������������� که گر شبی
سحر آمد وگر
خماری مل ز
آه آه تو جوشید
بحر فضل اله��������������������������������� مسافر امل
تو رسید تا
آمل دمی
رسید که هر
شوق از او رسد
به مشوق������������������� شهی رسید
کز او طوق می
شود هر غل حطام
داد از
این جیفه دایه
تبدیل��������������������������������� در آفتاب
فکنده ست ظل
حق غلغل از
این همه بگذر
بی گه آمدست
حبیب�������������������������� شبم یقین
شب قدرست قل
للیلی طل چو
وحی سر کند از
غیب گوش آن سر
باش������������������� از آنک
اذن من الراس
گفت صدر رسل تو
بلبل چمنی لیک
می توانی شد�������������������������������� به فضل حق
چمن و باغ با
دو صد بلبل خدای
را بنگر در
سیاست عالم���������������������������������� عقول را
بنگر در صناعت
انمل چو
مست باشد عاشق
طمع مکن خمشی������������������������� چو نان
رسد به گرسنه
مگو که لاتاکل ز
حرف بگذر و
چون آب نقش ها
مپذیر������������������������ که حرف و
صوت ز دنیاست
و هست دنیا پل 1359 ز
خود شدم ز
جمال پر از
صفا ای دل�������������������������� بگفتمش که
زهی خوبی خدا
ای دل غلام
تست هزار
آفتاب و چشم و
چراغ������������������������� ز پرتو تو
ظلالست جان ها
ای دل نهایتیست
که خوبی از آن
گذر نکند����������������������������� گذشت حسن
تو از حد و
منتها ای دل پری
و دیو به پیش
تو بسته اند
کمر����������������������������� ملک سجود
کند و اختر و
سما ای دل کدام
دل که بر او
داغ بندگی تو
نیست��������������������������� کدام داغ
غمی کش نه ای
دوا ای دل به
حکم تست همه
گنج های لم
یزلی����������������������������� چه گنج ها
که نداری تو
در فنا ای دل نظر
ز سوختگان
وامگیر کز
نظرت���������������������������� چه کوثرست
و دوا دفع سوز
را ای دل بگفتم
این مه ماند به
شمس تبریزی������������������������������ بگفت دل
که کجایست تا
کجا ای دل 1360 باده
ده ای ساقی
جان باده بی
درد و دغل����������������������� کار
ندارم جز از
این گر بزیم
تا به اجل هات
حبیبی سکرا لا
بفتور و کسل������������������������������ یقطع عن
شاربه کل ملال
و فشل باده
چو زر ده که
زرم ساغر پر
ده که نرم�������������������� غرقه
مقصود شدی تا
چه کنی علم و
عمل اصبح
قلبی سهرا من
سکر مفتخرا������������������������������� ان کذب
الیوم صدق ان
ظلم الیوم عدل ای
قدح امروز تو
را طاق و
طرنبیست بیا���������������������� باده خنب
ملکی داده حق
عز و جل طفت
به معتمرا فزت
به مفتخرا���������������������������������� من سقی
الیوم کذی
جمله ما دام
حصل مست
و خوشی خواجه
حسن نی نی
چنان مست که
من�������� کیسه زر مست
کند لیک نه
چون جام ازل لواء
نا مرتفع و
شملنا مجتمع������������������������������������ و روحنا
کما تری فی
درجات و دول توبه
ما جان عمو
توبه ماهیست ز
جو��������������������������� از دل و
جان توبه کند
هیچ تن ای شیخ
اجل عشقک
قد جادلنا ثم
عدا جادلنا����������������������������������� من سکر
مفتضح شاربه
حیث دخل بحر
که مسجور بود
تلخ بود شور
بود��������������������������� در دل
ماهی روشش به
بود از قند و
عسل یا
اسدا عن لنا
فنعم ما سن
لنا������������������������������������ حبک قد
حببنا فاعف لنا
کل زلل بس
بود ای مست
خمش جان ز بدن
رست خمش��������������� باده ستان
که دگران
عربده دارند و
جدل اسکت
یا صاح کفی
واعف عفا الله
عفا�������������������������� هات رحیقا
به صفا قد وصل
الوصل وصل 1361 عمرک
یا واحدا فی
درجات الکمال������������������������������ قد نزل
الهم بی یا
سندی قم تعال چند
از این قیل و
قال عشق پرست
و ببال���������������������� تا
تو بمانی چو
عشق در دو
جهان بی زوال یا
فرجی مونسی یا
قمر المجلس��������������������������������� وجهک بدر
تمام ریقک خمر
حلال چند
کشی بار هجر
غصه و تیمار
هجر������������������������� خاصه که
منقار هجر کند
تو را پر و بال روحک
بحر الوفا
لونک لمع
الصفا������������������������������ عمرک لو
لا التقی قلت
ایا ذا الجلال آه
ز نفس فضول آه
ز ضعف عقول������������������������������ آه
ز یار ملول
چند نماید
ملال تطرب
قلب الوری
تسکرهم
بالهوی������������������������������ تدرک ما
لا یری انت
لطیف الخیال آنک
همی خوانمش
عجز نمی دانمش���������������������������� تا که
بترسانمش از
ستم و از وبال تدخل
ارواحهم تسکر
اشباحهم����������������������������������� تجلسهم
مجلسا فیه کووس
ثقال جمله
سوال و جواب
زوست و منم
چون رباب������������������ می زندم
او شتاب زخمه
که یعنی بنال تصلح
میزاننا تحسن
الحاننا�������������������������������������� تذهب
احزاننا انت
شدید المحال یک
دم آواز مات
یک دم بانگ
نجات��������������������������� می زند آن
خوش صفات بر
من و بر وصف
حال 1362 لجکنن
اغلن هی بزه
کلکل��������������������������������������� دغدن دغدا
هی کزه کلکل آی
بکی سنسن کن
بکی سنسن����������������������������������� بی
مزه کلمه
بامزه کلکل لذ
لحبی من
حرکاتی���������������������������������������������� ارسل کنزا
للصدقات خلص
روحی من
هفواتی����������������������������������������� اعتق قلبی
من شبکاتی رفتم
آن جا لنگان
لنگان������������������������������������������ شربت
خوردم پنگان
پنگان دیدم
آن جا قومی
شنگان����������������������������������������� گشته ز
ساغر خیره و
دنگان صورت
عشقی صاحب
مخزن����������������������������������� شوخ جهانی
رندی و رهزن آتش
جان را سنگی و
آهن��������������������������������������� هر
که نه عاشق
ریشش برکن یا
رحمونا منه
صبونا��������������������������������������������� یا رهبونا
عز علینا صدر
صدور جاء
الینا�������������������������������������������� بدر بدور
بات لدینا دنب
خری تو ای خر
ملعون������������������������������������� نی کم
گردی نی شوی
افزون ای
دل و جانم از
کژی تو���������������������������������������� وز فن و
مکرت خسته و
پرخون لاح
صباحی طیب
حالی������������������������������������������ جاء ربیعی
هب شمالی خصب
غصنی ماء
زلالی���������������������������������������� اسکر قلبی
خمر وصال 1363 کجکنن
اغلن اودیا
کلکل����������������������������������������� یوک بلمسک
دغدغ کز کل ای
سر مستان ای
شه مقبل��������������������������������������� مکرم و
مشفق پردل و
بی دل اول
ججکی کم یازده
بلدک��������������������������������������� کمیه ورما
خصمنا ور کل سلسله
بنگر گر
بکشندت����������������������������������������� جذب الهی
کردت مقبل نبود
این هم بی سر و
معنی�������������������������������������� هر
متحول بی ز
محول 1364 ایها
النور فی
الفواد تعال����������������������������������������� غایه الجد
و المراد تعال انت
تدری حیاتنا
بیدیک������������������������������������������ لا تضیق
علی العباد
تعال ایها
العشق ایها
المعشوق����������������������������������������� حل عن
الصد و العناد
تعال یا
سلیمان ذی
الهداهد لک���������������������������������������� فتفقد
بالافتقاد
تعال ایها
السابق الذی
سبقت������������������������������������������� منک
مصدوقه
الوداد تعال فمن
الهجر ضجت
الارواح��������������������������������������� انجر
العود یا معاد
تعال استر
العیب و ابذل
المعروف������������������������������������� هکذا عاده
الجواد تعال چه
بود پارسی
تعال بیا������������������������������������������ یا بیا یا
بده تو داد
تعال چون
بیایی زهی
گشاد و مراد����������������������������������� چون نیایی
زهی کساد تعال ای
گشاد عرب قباد
عجم����������������������������������������� تو گشایی
دلم به یاد
تعال ای
درونم تعال
گویان تو����������������������������������������� وی ز بود
تو بود و باد
تعال طفت
فیک البلاد یا
قمرا������������������������������������������ بی محیطا
و بالبلاد
تعال انت
کالشمس اذ دنت
و نات�������������������������������������� یا قریبا
علی العباد
تعال 1365 یا
منیر البدر قد
اوضحت
بالبلبال بال���������������������������� بالهوی
زلزلتنی و
العقل فی
الزلزال زال کم
انادی انظر و
نقتبس من
نورکم������������������������������� قد
رجعنا جانبا
من طور انوار
الجلال من
رآی نورا
انیسا یملا
الدنیا هوی������������������������������ للسری منه
جمال للعدی
منه ملال کل
امر منه حق
مستحق نافذ������������������������������������� ینفع
الامراض طرا
ینجلی منه
الکلال من
شکا مغلاق باب
فلینل مفتاحه�������������������������������� من شکا ضر
الظما
فلیستقی
الماء الزلال لیس
ذا اسماء صفر
باطل سمیته��������������������������������� دعوه
التحقیق حال
خدعه الدنیا
محال حبذا
اسواق اشواق
ربت ارباجها�������������������������������� حبذا نور
یکون الشمس
فیه کالهلال ما
علیکم لو
سهرتم لیله
الف الهوی������������������������������ ربما
تلقون ضیفا
تعرفوا لیل
الرحال یا
محبا قم تنادم
فالمحب لا
ینام����������������������������������� یا نعوسا
قم تفرج حسن
ربات الحجال دولتش
همسایه شد
همسایگان را
مژده شو���������������������� مرغ جان
ها را ببخشد
کر و فرش پر و
بال 1366 یا
بدیع الحسن قد
اوضحت
بالبلبال بال�������������������������� بالهوی
زلزلتنی و
العقل فی
الزلزال زال قد
رجعنا قد
رجعنا جانبا
من طورکم���������������������������� انظرونا
انظرونا
نستقی الماء
الزلال کل
شی ء منکم
عندی لذیذ طیب��������������������������������� منک
طابت کل ارض
ان ذا سحر
حلال 1367 رشاء
العشق حبیبی
لشرود و مضل������������������������������ کل قلب
لهواه وجد
الصبر یصل سنه
الوصل قصیر
عجل معتجل��������������������������������� سنه الهجر
طویل و مدید و
ممل یملاء
الکاس حبیبی و
طبیبی و تذر������������������������������ فعلن
مفتعلن او
فعلاتن و فعل ناول
الکاس نهارا و
جهارا و قحا�������������������������������� لا
یخاف رهقا من
به محیاک قتل 1368 عمرک
یا واحدا فی
درجات الکمال������������������������������ قد نزل
الهم بی یا
سندی قم تعال یا
فرحی مونسی یا
قمر المجلس��������������������������������� وجهک بدر
تمام ریقک خمر
حلال روحک
بحر الوفا
لونک لمع
الصفا������������������������������ عمرک لو
لا التقی قلت
ایا ذا الجلال تسکن
قلب الوری
تسکرهم
بالهوی������������������������������ تدرک
ما لا یری انت
لطیف الخیال تسکن
ارواحهم تسکر
اشباحهم����������������������������������� تجلسهم
مجلسا فیه
کووس ثقال 1369 تعال
یا مدد العیش
و السرور تعال������������������������������� تعال یا
فرج الهم فاتح
الاقفال لقاء
وجهک فی الهم
فالق الاصباح������������������������������� سقا جودک
فی الفقر
منتهی
الاقبال تعال
انک عیسی فاحی
موتانا������������������������������������ تعال و
ادفع عنا
خدیعه الدجال تعال
انک داوود
فاتخذ زردا������������������������������������� تصون
مهجتنا من
اصابه
الانصال تعال
انک موسی تشق
بحر ردی�������������������������������� لکی تغرق
فرعون سیی ء
الافعال تعال
انک نوح و نحن
فی الطوفان������������������������������� اما سفینه
نوح تعد
للاهوال فهم
صفاتک لکن
تصورت بشرا��������������������������������� فکم لفضلک
امثالهم بلا
امثال یحیل
طالب دنیا
وجودک الاعلی��������������������������������� و
فی وجودک
دنیاه باطل و
محال 1370 آمد
بهار ای
دوستان منزل
سوی بستان
کنیم�������������������� گرد
غریبان چمن
خیزید تا
جولان کنیم امروز
چون زنبورها
پران شویم از
گل به گل������������������ تا در عسل
خانه جهان شش
گوشه آبادان
کنیم آمد
رسولی از چمن
کاین طبل را
پنهان مزن������������������� ما
طبل خانه عشق
را از نعره ها
ویران کنیم بشنو
سماع آسمان
خیزید ای
دیوانگان�������������������������� جانم فدای
عاشقان امروز
جان افشان
کنیم زنجیرها
را بردریم ما
هر یکی
آهنگریم������������������������ آهن گزان
چون کلبتین
آهنگ آتشدان
کنیم چون
کوره آهنگران
در آتش دل می
دمیم����������������������� کآهن دلان
را زین نفس
مستعمل فرمان
کنیم آتش
در این عالم
زنیم وین چرخ
را برهم زنیم����������������� وین عقل
پابرجای را
چون خویش
سرگردان کنیم کوبیم
ما بی پا و سر
گه پای میدان
گاه سر��������������������� ما کی به
فرمان خودیم
تا این کنیم و
آن کنیم نی
نی چو چوگانیم
ما در دست شه
گردان شده����������������� تا صد
هزاران گوی را
در پای شه غلطان
کنیم خامش
کنیم و خامشی
هم مایه
دیوانگیست���������������������� این عقل
باشد کآتشی در
پنبه پنهان
کنیم 1371 ای
عاشقان ای
عاشقان
پیمانه را گم
کرده ام�������������������� زان می که
در پیمانه ها
اندرنگنجد
خورده ام مستم
ز خمر من لدن
رو محتسب را
غمز کن������������������ مر محتسب
را و تو را هم
چاشنی آورده
ام ای
پادشاه
صادقان چون من
منافق دیده ای���������������������� با
زندگانت زنده
ام با مردگانت
مرده ام با
دلبران و
گلرخان چون
گلبنان
بشکفته ام��������������������� با منکران
دی صفت همچون
خزان افسرده
ام ای
نان طلب در من
نگر والله که
مستم بی خبر���������������� من گرد
خنبی گشته ام
من شیره
افشرده ام مستم
ولی از روی او
غرقم ولی در
جوی او������������������� از
قند و از
گلزار او چون
گلشکر پرورده
ام روزی
که عکس روی او
بر روی زرد من
فتد����������������� ماهی شوم
رومی رخی گر
زنگی نوبرده
ام در
جام می آویختم
اندیشه را خون
ریختم����������������������� با یار
خود آمیختم
زیرا درون
پرده ام آویختم
اندیشه را
کاندیشه
هشیاری کند�������������������������� ز اندیشه
بیزاری کنم ز
اندیشه ها
پژمرده ام دوران
کنون دوران من
گردون کنون
حیران من��������������� در لامکان
سیران من
فرمان ز قان
آورده ام در
جسم من جانی
دگر در جان من
قانی دگر������������������� با آن من
آنی دگر زیرا
به آن پی برده
ام گر
گویدم بی گاه
شد رو رو که
وقت راه شد�������������������� گویم که
این با زنده
گو من جان به
حق بسپرده ام خامش
که بلبل باز
را گفتا چه
خامش کرده ای����������������� گفتا
خموشی را مبین
در صید شه
صدمرده ام 1372 این
بار من یک
بارگی در
عاشقی پیچیده
ام�������������������� این بار
من یک بارگی
از عافیت
ببریده ام دل
را ز خود
برکنده ام با
چیز دیگر زنده
ام������������������� عقل و دل و
اندیشه را از
بیخ و بن
سوزیده ام ای
مردمان ای
مردمان از من
نیاید مردمی��������������������� دیوانه هم
نندیشد آن
کاندر دل
اندیشیده ام دیوانه
کوکب ریخته از
شور من
بگریخته����������������������� من با اجل
آمیخته در
نیستی پریده
ام امروز
عقل من ز من یک
بارگی بیزار
شد��������������������� خواهد که
ترساند مرا
پنداشت من
نادیده ام من
خود کجا ترسم
از او شکلی
بکردم بهر او������������������ من گیج کی
باشم ولی قاصد
چنین گیجیده
ام از
کاسه
استارگان وز
خون گردون
فارغم���������������������� بهر
گدارویان بسی
من کاسه ها
لیسیده ام من
از برای مصلحت
در حبس دنیا
مانده ام�������������������� حبس از
کجا من از کجا
مال که را
دزدیده ام در
حبس تن غرقم
به خون وز اشک
چشم هر حرون���������� دامان
خون آلود را
در خاک می
مالیده ام مانند
طفلی در شکم
من پرورش دارم
ز خون������������������ یک بار
زاید آدمی من
بارها زاییده
ام چندانک
خواهی درنگر
در من که
نشناسی مرا����������������� زیرا از
آن کم دیده ای
من صدصفت
گردیده ام در
دیده من اندرآ
وز چشم من
بنگر مرا������������������������ زیرا
برون از دیده
ها منزلگهی
بگزیده ام تو
مست مست
سرخوشی من مست
بی سر سرخوشم���������� تو عاشق
خندان لبی من
بی دهان
خندیده ام من
طرفه مرغم کز
چمن با اشتهای
خویشتن������������������� بی دام و
بی گیرنده ای
اندر قفص
خیزیده ام زیرا
قفص با دوستان
خوشتر ز باغ و
بوستان����������������� بهر رضای
یوسفان در چاه
آرامیده ام در
زخم او زاری
مکن دعوی
بیماری مکن��������������������� صد جان
شیرین داده ام
تا این بلا
بخریده ام چون
کرم پیله در
بلا در اطلس و
خز می روی���������������� بشنو ز
کرم پیله هم
کاندر قبا
پوسیده ام پوسیده
ای در گور تن
رو پیش
اسرافیل من�������������������� کز بهر من
در صور دم کز
گور تن
ریزیده ام نی
نی چو باز
ممتحن بردوز
چشم از خویشتن����������������� مانند
طاووسی نکو من
دیبه ها
پوشیده ام پیش
طبیبش سر بنه
یعنی مرا
تریاق ده������������������������� زیرا در
این دام نزه
من زهرها
نوشیده ام تو
پیش حلوایی
جان شیرین و
شیرین جان شوی��������������� زیرا من
از حلوای جان
چون نیشکر
بالیده ام عین
تو را حلوا
کند به زانک
صد حلوا دهد�������������������� من لذت
حلوای جان جز
از لبش نشنیده
ام خاموش
کن کاندر سخن
حلوا بیفتد از
دهن��������������������� بی گفت
مردم بو برد
زان سان که من
بوییده ام هر
غوره ای نالان
شده کای شمس
تبریزی بیا����������������� کز خامی و
بی لذتی در
خویشتن
چغزیده ام 1373 هان
ای طبیب
عاشقان دستی
فروکش بر برم������������������� تا
بخت و رخت و
تخت خود بر
عرش و کرسی بر
برم بر
گردن و بر دست
من بربند آن
زنجیر را�������������������� افسون
مخوان ز افسون
تو هر روز
دیوانه ترم خواهم
که بدهم گنج
زر تا آن گواه
دل بود���������������������� گر چه
گواهی می دهد
رخساره همچون
زرم ور
تو گواهان مرا
رد می کنی ای
پرجفا����������������������� ای قاضی
شیرین قضا
باری فروخوان
محضرم بی
لطف و دلداری
تو یا رب چه می
لرزد دلم����������������� در شوق
خاک پای تو یا
رب چه می گردد
سرم پیشم
نشین پیشم
نشان ای جان
جان جان جان������������������ پر کن دلم
گر کشتیم بیخم
ببر گر لنگرم گه
در طواف آتشم
گه در شکاف
آتشم��������������������������� باد آهن
دل سرخ رو از
دمگه آهنگرم هر
روز نو جامی
دهد تسکین و
آرامی دهد�������������������� هر روز
پیغامی دهد
این عشق چون
پیغامبرم در
سایه ات تا
آمدم چون
آفتابم بر فلک������������������������� تا عشق را
بنده شدم
خاقان و سلطان
سنجرم ای
عشق آخر چند
من وصف تو
گویم بی دهن����������������� گه بلبلم
گه گلبنم گه
خضرم و گه
اخضرم 1374 ای
عاشقان ای
عاشقان من خاک
را گوهر کنم����������������� وی مطربان
ای مطربان دف
شما پرزر کنم ای
تشنگان ای
تشنگان امروز
سقایی کنم����������������������� وین
خاکدان خشک را
جنت کنم کوثر
کنم ای
بی کسان ای بی
کسان جاء
الفرج جاء
الفرج��������������� هر خسته
غمدیده را
سلطان کنم
سنجر کنم ای
کیمیا ای
کیمیا در من
نگر زیرا که
من���������������������� صد
دیر را مسجد
کنم صد دار را
منبر کنم ای
کافران ای
کافران قفل
شما را وا کنم������������������������ زیرا که
مطلق حاکمم
مومن کنم کافر
کنم ای
بوالعلا ای
بوالعلا مومی
تو اندر کف ما��������������������� خنجر شوی
ساغر کنم ساغر
شوی خنجر کنم تو
نطفه بودی خون
شدی وانگه
چنین موزون
شدی������������ سوی
من آ ای آدمی
تا زینت
نیکوتر کنم من
غصه را شادی
کنم گمراه را
هادی کنم��������������������� من گرگ را
یوسف کنم من
زهر را شکر
کنم ای
سردهان ای
سردهان
بگشاده ام زان
سر دهان������������� تا هر
دهان خشک را
جفت لب ساغر
کنم ای
گلستان ای
گلستان از
گلستانم گل
ستان���������������������� آن دم که
ریحان هات را
من جفت
نیلوفر کنم ای
آسمان ای
آسمان
حیرانتر از
نرگس شوی������������������� چون خاک
را عنبر کنم
چون خار را
عبهر کنم ای
عقل کل ای عقل
کل تو هر چه
گفتی صادقی���������������� حاکم تویی
حاتم تویی من
گفت و گو کمتر
کنم 1375 بازآمدم
چون عید نو تا
قفل زندان
بشکنم������������������������ وین چرخ
مردم خوار را
چنگال و دندان بشکنم هفت
اختر بی آب را
کاین خاکیان
را می خورند��������������� هم آب بر
آتش زنم هم
باده هاشان
بشکنم از
شاه بی آغاز
من پران شدم
چون باز من�������������������� تا جغد
طوطی خوار را
در دیر ویران
بشکنم ز
آغاز عهدی
کرده ام کاین
جان فدای شه
کنم������������������ بشکسته
بادا پشت جان
گر عهد و
پیمان بشکنم امروز
همچون آصفم
شمشیر و فرمان
در کفم������������������ تا گردن
گردن کشان در
پیش سلطان
بشکنم روزی
دو باغ طاغیان
گر سبز بینی
غم مخور����������������� چون اصل
های بیخشان از
راه پنهان
بشکنم من
نشکنم جز جور
را یا ظالم
بدغور را����������������������� گر ذره ای
دارد نمک گیرم
اگر آن بشکنم هر
جا یکی گویی
بود چوگان
وحدت وی برد������������������� گویی
که میدان
نسپرد در زخم
چوگان بشکنم گشتم
مقیم بزم او
چون لطف دیدم
عزم او����������������������� گشتم حقیر
راه او تا ساق
شیطان بشکنم چون
در کف سلطان
شدم یک حبه
بودم کان شدم�������������� گر در
ترازویم نهی
می دان که
میزان بشکنم چون
من خراب و مست
را در خانه
خود ره دهی�������������� پس تو
ندانی این قدر
کاین بشکنم آن
بشکنم گر
پاسبان گوید
که هی بر وی
بریزم جام می������������������ دربان اگر
دستم کشد من
دست دربان
بشکنم چرخ
ار نگردد گرد
دل از بیخ و
اصلش برکنم����������������� گردون اگر
دونی کند
گردون گردان
بشکنم خوان
کرم گسترده ای
مهمان خویشم
برده ای������������������� گوشم چرا
مالی اگر من گوشه
نان بشکنم نی
نی منم سرخوان
تو سرخیل
مهمانان تو��������������������� جامی دو
بر مهمان کنم
تا شرم مهمان
بشکنم ای
که میان جان
من تلقین شعرم
می کنی����������������������� گر تن زنم
خامش کنم ترسم
که فرمان
بشکنم از
شمس تبریزی
اگر باده رسد
مستم کند����������������������� من
لاابالی وار
خود استون
کیوان بشکنم 1376 کاری
ندارد این
جهان تا چند
گل کاری کنم��������������������� حاجت
ندارد یار من
تا که منش
یاری کنم من
خاک تیره
نیستم تا باد
بر بادم دهد�������������������������� من چرخ
ازرق نیستم تا
خرقه زنگاری
کنم دکان
چرا گیرم چو
او بازار و
دکانم بود������������������������ سلطان
جانم پس چرا
چون بنده
جانداری کنم دکان
خود ویران کنم
دکان من سودای
او����������������������� چون
کان لعلی
یافتم من چون
دکانداری کنم چون
سرشکسته
نیستم سر را
چرا بندم بگو�������������������� چون من
طبیب عالمم
بهر چه بیماری
کنم چون
بلبلم در باغ
دل ننگست اگر
جغدی کنم�������������������� چون گلبنم
در گلشنش
حیفست اگر
خاری کنم چون
گشته ام نزدیک
شه از ناکسان
دوری کنم����������������� چون خویش
عشق او شدم از
خویش بیزاری
کنم زنجیر
بر دستم نهد
گر دست بر
کاری نهم��������������������� در خنب می
غرقم کند گر
قصد هشیاری
کنم ای
خواجه من جام
میم چون سینه
را غمگین کنم��������������� شمع و
چراغ خانه ام
چون خانه را
تاری کنم یک
شب به مهمان
من آ تا قرص مه
پیشت کشم���������������� دل را به
پیش من بنه تا
لطف و دلداری
کنم در
عشق اگر بی
جان شوی جان و
جهانت من بسم������������ گر دزد
دستارت برد من
رسم دستاری
کنم دل
را منه بر
دیگری چون من
نیابی گوهری������������������� آسان درآ
و غم مخور تا
منت غمخواری
کنم اخرجت
نفسی عن کسل
طهرت روحی عن
فشل��������������� لا موت
الا بالاجل بر
مرگ سالاری
کنم شکری
علی لذاتها
صبری علی
آفاتها��������������������������� یا
ساقیی قم
هاتها تا عیش
و خماری کنم الخمر
ما خمرته و
العیش ما
باشرته����������������������������� پخته ست
انگورم چرا من
غوره افشاری
کنم ای
مطرب صاحب نظر
این پرده می
زن تا سحر�������������� تا زنده
باشم زنده سر
تا چند مرداری
کنم پندار
کامشب شب پری
یا در کنار
دلبری����������������������� بی خواب
شو همچون پری
تا من پری
داری کنم قد
شیدوا
ارکاننا و
استوضحوا
برهاننا��������������������������� حمدا علی
سلطاننا شیرم
چه کفتاری کنم جاء
الصفا زال
الحزن شکر
الوهاب المنن���������������������� ای مشتری
زانو بزن تا
من خریداری
کنم زان
از بگه دف می
زنم زیرا
عروسی می کنم����������������� آتش زنم
اندر تتق تا
چند ستاری کنم زین
آسمان چون تتق
من گوشه گیرم
چون افق����������������� ذوالعرش
را گردم قنق
بر ملک جباری
کنم الدار
من لا دار له و
المال من لا
مال له������������������������ خامش اگر
خامش کنی بهر
تو گفتاری کنم با
شمس تبریزی
اگر همخو و هم
استاره ام��������������������� چون شمس
اندر شش جهت
باید که
انواری کنم 1377 ای
با من و پنهان
چو دل از دل
سلامت می کنم���������������� تو
کعبه ای هر جا
روم قصد مقامت
می کنم هر
جا که هستی
حاضری از دور
در ما ناظری��������������� شب خانه
روشن می شود
چون یاد نامت
می کنم گه
همچو باز آشنا
بر دست تو پر
می زنم���������������������� گه چون
کبوتر پرزنان
آهنگ بامت می
کنم گر
غایبی هر دم
چرا آسیب بر
دل می زنم��������������������� ور
حاضری پس من
چرا در سینه
دامت می کنم دوری
به تن لیک از
دلم اندر دل
تو روزنیست����������������� زان روزن
دزدیده من چون
مه پیامت می
کنم ای
آفتاب از دور
تو بر ما
فرستی نور تو����������������������� ای جان هر
مهجور تو جان
را غلامت می
کنم من
آینه دل را ز
تو این جا
صقالی می دهم��������������������� من گوش
خود را دفتر
لطف کلامت می
کنم در
گوش تو در هوش
تو و اندر دل
پرجوش تو���������������� این ها چه
باشد تو منی
وین وصف عامت
می کنم ای
دل نه اندر
ماجرا می گفت
آن دلبر تو را������������������� هر چند از
تو کم شود از
خود تمامت می
کنم ای
چاره در من
چاره گر حیران
شو و نظاره گر�������������� بنگر کز
این جمله صور
این دم کدامت
می کنم گه
راست مانند
الف گه کژ چو
حرف مختلف������������������� یک لحظه
پخته می شوی
یک لحظه خامت
می کنم گر
سال ها ره می
روی چون مهره
ای در دست من����������� چیزی که
رامش می کنی
زان چیز رامت
می کنم ای
شه حسام الدین
حسن می گوی با
جانان که من������������� جان را
غلاف معرفت
بهر حسامت می
کنم 1378 ای
آسمان این چرخ
من زان ماه رو
آموختم�������������������� خورشید او
را ذره ام این
رقص از او
آموختم ای
مه نقاب روی
او ای آب جان
در جوی او������������������� بر رو
دویدن سوی او
زان آب جو
آموختم گلشن
همی گوید مرا
کاین نافه چون
دزدیده ای����������������� من شیری و
نافه بری ز
آهوی هو
آموختم از
باغ و از
عرجون او وز
طره میگون او��������������������� اینک رسن
بازی خوش
همچون کدو
آموختم از
نقش های این
جهان هم چشم
بستم هم دهان����������������� تا نقش
بندی عجب بی
رنگ و بو
آموختم دیدم
گشاد داد او
وان جود و آن
ایجاد او������������������������ من دادن
جان دم به دم
زان دادخو
آموختم در
خواب بی سو می
روی در
کوی بی کو می
روی����������� شش سو مرو
وز سو مگو چون
غیر سو آموختم 1379 آمد
خیال خوش که
من از گلشن
یار آمدم����������������������� در چشم
مست من نگر کز
کوی خمار آمدم سرمایه
مستی منم هم
دایه هستی منم���������������������������� بالا منم
پستی منم چون
چرخ دوار آمدم آنم
کز آغاز آمدم
با روح دمساز
آمدم��������������������������� برگشتم و
بازآمدم بر
نقطه پرگار
آمدم گفتم
بیا شاد آمدی
دادم بده داد
آمدی����������������������������� گفتا بدید
و داد من کز
بهر این کار
آمدم هم
من مه و مهتاب
تو هم گلشن و
هم آب تو�������������������� چندین ره
از اشتاب تو
بی کفش و
دستار آمدم فرخنده
نامی ای پسر
گر چه که خامی
ای پسر����������������� تلخی مکن
زیرا که من از
لطف
بسیار آمدم خندان
درآ تلخی بکش
شاباش ای تلخی
خوش������������������ گل ها دهم
گر چه که من
اول همه خار
آمدم گل
سر برون کرد
از درج کالصبر
مفتاح الفرج���������������� هر شاخ
گوید لاحرج کز
صبر دربار
آمدم 1380 دی
بر سرم تاج
زری بنهاده
است آن دلبرم��������������������� چندانک
سیلی می زنی
آن می نیفتد
از سرم شاه
کله دوز ابد
بر فرق من از
فرق خود����������������������� شب پوش
عشق خود نهد
پاینده باشد
لاجرم ور
سر نماند با
کله من سر شوم
جمله چو مه������������������� زیرا که
بی حقه و صدف
رخشانتر آید
گوهرم اینک
سر و گرز گران
می زن برای
امتحان������������������� ور بشکند
این استخوان
از عقل و جان
مغزینترم آن
جوز بی مغزی
بود کو پوست
بگزیده بود������������������� او
ذوق کی دیده
بود از لوزی
پیغامبرم لوزینه
پرجوز او
پرشکر و پرلوز
او��������������������������� شیرین کند
حلق و لبم
نوری نهد در
منظرم چون
مغز یابی ای
پسر از پوست
برداری نظر���������������� در کوی
عیسی آمدی
دیگر نگویی کو
خرم ای
جان من تا کی
گله یک خر تو
کم گیر از گله��������������� در زفتی
فارس نگر نی
بارگیر لاغرم زفتی
عاشق را بدان
از زفتی معشوق
او������������������������ زیرا که
کبر عاشقان
خیزد ز الله
اکبرم ای
دردهای آه گو
اه اه مگو
الله گو������������������������������ از چه مگو
از جان گو ای
یوسف جان
پرورم 1381 هرگز
ندانم راندن
مستی که افتد
بر درم������������������������� در خانه
گر می باشدم
پیشش نهم با وی
خورم مستی
که شد مهمان
من جان منست و
آن من������������������� تاج من و
سلطان من تا
برنشیند بر
سرم ای
یار من وی
خویش من مستی
بیاور پیش من���������������� روزی که
مستی کم کنم
از عمر خویشش
نشمرم چون
وقف کردستم پدر
بر باده های
همچو زر����������������� در غیر
ساقی ننگرم وز
امر ساقی
نگذرم چند
آزمایم خویش
را وین جان
عقل اندیش را������������������ روزی
که مستم کشتیم
روزی که عاقل
لنگرم کو
خمر تن کو خمر
جان کو آسمان
کو ریسمان���������������� تو مست
جام ابتری من
مست حوض کوثرم مستی
بیاید قی کند
مستی زمین را
طی کند��������������������� این خوار
و زار اندر
زمین وان
آسمان بر
محترم گر
مستی و روشن
روان امشب
مخسب ای
ساربان������������ خاموش
کن خاموش کن
زین باده نوش
ای بوالکرم 1382 ای
ساقی روشن
دلان بردار
سغراق کرم������������������������ کز بهر
این آورده ای
ما را ز صحرای
عدم تا
جان ز فکرت
بگذرد وین
پرده ها را
بردرد����������������� زیرا که
فکرت جان خورد
جان را کند هر
لحظه کم ای
دل خموش از
قال او واقف
نه ای ز احوال
او�������������� بر
رخ نداری خال
او گر چون مهی
ای جان عم خوبی
جمال عالمان
وان حال حال
عارفان��������������������� کو دیده
کو دانش بگو
کو گلستان کو
بوی و شم زان
می که او سرکه
شود زو ترش
رویی کی رود������������� این می
مجو آن می بجو
کو جام غم کو
جام جم آن
می بیار ای
خوبرو
کاشکوفه اش
حکمت بود���������������� کز بحر
جان دارد مدد
تا درج در شد
زو شکم بر
ریز آن رطل
گران بر آه
سرد منکران���������������������� تا سردشان
سوزان شود
گردد همه
لاشان نعم گر
مجسم خالی بدی
گفتار من عالی
بدی������������������������ یا نور شو
یا دور شو بر
ما مکن چندین
ستم مانند
درد دیده ای
بر دیده
برچفسیده ای������������������������� ای خواجه
برگردان ورق
ور نه شکستم
من قلم هر
کس که هایی می
کند آخر ز
جایی می کند������������������ شاهی بود
یا لشکری تنها
نباشد آن علم خالی
نمی گردد وطن
خالی کن این
تن را ز من��������������� مستست جان
در آب و گل
ترسم که
درلغزد قدم ای
شمس تبریزی
ببین ما را تو
این نعم
المعین����������������� ای قوت پا
در روش وی صحت
جان در سقم 1383 تا
من بدیدم روی
تو ای ماه و
شمع روشنم���������������������� هر جا
نشینم خرمم هر
جا روم در
گلشنم هر
جا خیال شه
بود باغ و
تماشاگه بود������������������������� در هر
مقامی که روم
بر عشرتی بر
می تنم درها
اگر بسته شود
زین خانقاه شش
دری���������������������� آن ماه رو
از لامکان سر
درکند در
روزنم گوید
سلام علیک هی
آوردمت صد نقل
و می������������������� من
شاهم و
شاهنشهم پرده
سپاهان می زنم من
آفتاب انورم
خوش پرده ها
را بردرم������������������������ من
نوبهارم آمدم
تا خارها را
برکنم هر
کس که خواهد
روز و شب عیش و
تماشا و طرب��������� من قندها
را لذتم بادام
ها را روغنم گویم
سخن را بازگو
مردی کرم ز
آغاز گو��������������������� هین بی
ملولی شرح کن
من سخت کند و
کودنم گوید
که آن گوش
گران بهتر ز
هوش دیگران������������������ صد فضل
دارد این بر
آن کان جا هوا
این جا منم رو
رو که صاحب
دولتی جان
حیات و عشرتی���������������� رضوان و
حور و جنتی
زیرا گرفتی
دامنم هم
کوه و هم عنقا
تویی هم عروه
الوثقی تویی������������������ هم آب و هم
سقا تویی هم
باغ و سرو و
سوسنم افلاک
پیشت سر نهد
املاک پیشت پر
نهد����������������������� دل گویدت
مومم تو را با
دیگران چون
آهنم 1384 عشقا
تو را قاضی
برم کاشکستیم
همچون صنم����������������� از من
نخواهد کس گوا
که شاهدم نی
ضامنم مقضی
تویی قاضی
تویی مستقبل و
ماضی تویی���������������� خشمین
تویی راضی
تویی تا چون
نمایی دم به
دم ای
عشق زیبای منی
هم من توام هم
تو منی�������������������� هم سیلی و
هم خرمنی هم
شادیی هم درد
و غم آن
ها تویی وین
ها تویی وزین
و آن تنها
تویی����������������� وان دشت
باپهنا تویی
وان کوه و
صحرای کرم شیرینی
خویشان تویی
سرمستی ایشان
تویی�������������������� دریای
درافشان تویی
کان های پرزر
و درم عشق
سخن کوشی تویی
سودای خاموشی
تویی����������������� ادراک و
بی هوشی تویی
کفر و هدی عدل
و ستم ای
خسرو
شاهنشهان ای
تختگاهت عقل و
جان���������������� ای بی
نشان با صد
نشان ای مخزنت
بحر عدم پیش
تو خوبان و
بتان چون پیش
سوزن لعبتان����������������� زشتش کنی
نغزش کنی
بردری از مرگ
و سقم هر
نقش با نقشی
دگر چون شیر
بودی و شکر����������������� گر
واقفندی نقش
ها که آمدند
از یک قلم آن
کس که آمد سوی
تو تا جان دهد
در کوی تو���������������� رشک تو
گوید که برو
لطف تو خواند
که نعم لطف
تو سابق می
شود جذاب عاشق
می شود������������������ بر قهر
سابق می شود
چون روشنایی
بر ظلم هر
زنده ای را می
کشد وهم خیالی
سو به سو������������������ کرده
خیالی را کفت
لشکرکش و صاحب
علم دیگر
خیالی آوری ز
اول رباید
سروری������������������������ آن را
اسیر این کنی
ای مالک الملک
و حشم هر
دم خیالی نو
رسد از سوی
جان اندر جسد������������������ چون
کودکان قلعه
بزم گوید ز
قسام القسم خامش
کنم بندم دهان
تا برنشورد
این جهان�������������������� چون می
نگنجی در بیان
دیگر نگویم
بیش و کم 1385 بس
جهد می کردم
که من آیینه
نیکی شوم����������������������� تو حکم می
کردی که من
خمخانه سیکی
شوم خمخانه
خاصان شدم
دریای غواصان
شدم���������������������� خورشید بی
نقصان شدم تا
طب تشکیکی شوم نقش
ملایک ساختی
بر آب و گل
افراختی���������������������� دورم بدان
انداختی
کاکسیر
نزدیکی شوم هاروتیی
افروختی
پس جادویش
آموختی������������������������ ز آنم
چنین می سوختی
تا شمع تاریکی
شوم ترکی
همه ترکی کند
تاجیک تاجیکی
کند����������������������� من ساعتی
ترکی شوم یک
لحظه تاجیکی
شوم گه
تاج سلطانان
شوم گه مکر
شیطانان شوم�������������������� گه عقل
چالاکی شوم گه
طفل چالیکی
شوم خون
روی را ریختم
با یوسفی
آمیختم��������������������������� در روی او سرخی
شوم در موش
باریکی شوم 1386 آمد
بهار ای
دوستان منزل
به سروستان
کنیم�������������������� تا بخت در
رو خفته را
چون بخت
سرواستان
کنیم همچون
غریبان چمن بی
پا روان گشته
به فن������������������ هم بسته
پا هم گام زن
عزم غریبستان
کنیم جانی
که رست از
خاکدان نامش
روان آمد روان��������������� ما جان
زانوبسته را
هم منزل ایشان
کنیم ای
برگ قوت یافتی
تا شاخ را
بشکافتی������������������������ چون رستی
از زندان بگو
تا ما در این
حبس آن کنیم ای
سرو بر سرور
زدی تا از
زمین سر ورزدی��������������� سر در چه
سیر آموختت تا
ما در آن
سیران کنیم ای
غنچه گلگون
آمدی وز خویش
بیرون آمدی����������������� با ما بگو
چون آمدی تا
ما ز خود
خیزان کنیم آن
رنگ عبهر از
کجا وان بوی
عنبر از کجا������������������ وین خانه
را در از کجا
تا خدمت دربان
کنیم ای
بلبل آمد داد
تو من بنده
فریاد تو����������������������������� تو شاد گل
ما شاد تو کی
شکر این احسان
کنیم ای
سبزپوشان چون
خضر ای غیب ها
گویان به سر���������� تا حلقه
گوش از شما
پردر و
پرمرجان کنیم بشنو
ز گلشن رازها
بی حرف و بی
آوازها�������������������� برساخت
بلبل سازها گر
فهم آن دستان
کنیم آواز
قمری تا قمر
بررفت و طوطی
بر شکر������������������� می آورد
الحان تر جان
مست آن الحان
کنیم 1387 هین
خیره خیره می
نگر اندر رخ
صفراییم��������������������� هر کس که
او مکی بود
داند که من
بطحاییم زان
لاله روی
دلستان روید ز
رویم زعفران������������������� هر
لحظه زان شادی
فزا بیش است
کارافزاییم مانند
برف آمد دلم
هر لحظه می
کاهد دلم����������������������� آن جا همی
خواهد دلم
زیرا که من آن
جاییم هر
جا حیاتی
بیشتر مردم در
او بی خویشتر������������������� خواهی بیا
در من نگر کز
شید جان
شیداییم آن
برف گوید دم
به دم بگذارم
و سیلی شوم��������������������� غلطان
سوی دریا روم
من بحری و
دریاییم تنها
شدم راکد شدم
بفسردم و جامد
شدم������������������������� تا زیر
دندان بلا چون
برف و یخ می
خاییم چون
آب باش و بی
گره از زخم
دندان ها بجه����������������� من تا گره
دارم یقین می
کوبی و می
ساییم برف
آب را بگذار
هین فقاع های
خاص بین������������������� می جوشد و
بر می جهد که
تیزم و
غوغاییم هر
لحظه
بخروشانترم
برجسته و
جوشانترم�������������������� چون عقل
بی پر می پرم
زیرا چو جان
بالاییم بسیار
گفتم ای پدر
دانم که دانی
این قدر������������������������ که چون
نیم بی پا و سر
در پنجه آن
ناییم گر
تو ملولستی ز
من بنگر در آن
شاه زمن�������������������� تا گرم و
شیرینت کند آن
دلبر حلواییم ای
بی نوایان را
نوا جان
ملولان را دوا������������������������ پران
کننده جان که
من از قافم و
عنقاییم من
بس کنم بس از
حنین او بس
نخواهد کرد از
این����������� من طوطیم
عشقش شکر هست
از شکر
گویاییم 1388 ای
نفس کل صورت
مکن وی عقل کل
بشکن قلم��������������� ای مرد
طالب کم طلب
بر آب جو نقش
قدم ای
عاشق صافی
روان رو صاف
چون آب روان�������������� کاین آب
صافی بی گره
جان می فزاید
دم به دم از
باد آب بی گره
گر ساعتی پوشد
زره������������������������ بر آب جو
تهمت منه کو
را نه ترس است
و نه غم در
نقش بی نقشی
ببین هر نقش
را صد رنگ و بو������������� در برگ بی
برگی نگر هر
شاخ را باغ
ارم زان
صورت صورت گسل
کو منبع جان
است و دل����������� تن
ریخته از شرم
او بگریخته
جان در حرم از
باده و از باد
او بس بنده و
آزاد او��������������������������� چون کان
فروبر نفس چون
که برآورده
شکم از
بحر گویم یا ز
در یا از نفاذ
حکم مر������������������������ نی از
مقالت هم ببر
می تاز تا پای
علم چپ
راست دان این
راه را در چاه دان
این چاه را������������� چون سوی
موج خون روی
در خون بود
خوان کرم در
آتش آبی تعبیه
در آب آتش
تعبیه����������������������������� در آتشش جان
در طرب در آب
او دل در ندم یا
من ولی
انعامنا ثبت
لنا اقدامنا��������������������������������� ای بی تو
راحت ها عنا
ای بی تو صحت
ها سقم 1389 ای
پاک رو چون
جام جم وز عشق
آن مه متهم����������������� این
مرگ خود پیدا
کند پاکی تو
را کم خور تو
غم ای
جان من با جان
تو جویای در
در بحر خون���������������� تا در که
را پیدا شود پیدا
شود ای جان عم من
چون شوم کوته
نظر در عشق آن
بحر گهر����������������� کز ساحل
دریای جان آید
بشارت دم به
دم من
ترک فضل و
فاضلی کردم به
عشق از کاهلی�������������� کز عشق شه کم
بیشی است وز
عشق شه بیشی
است کم بیخ
دل از صفرای
او می خورد زد
زردی به رخ������������� چون دیده
عشقش بر رخم
زد بر رخم آن
شه رقم تلوین
این رخسار بین
در عشق بی
تلوین شهی����������������� گاه از
غمش چون
زعفران گاه از
خجالت چون بقم من
فانی مطلق شدم
تا ترجمان حق
شدم������������������������� گر مست و
هشیارم ز من
کس نشنود خود
بیش و کم بازار
مصر اندرشدم
تا جانب مهتر
شدم������������������������ دیدم یکی
یوسف رخی گفتم
به غفلت ذابکم گفتا
عزیز مصر گر
تو عاشقی
بخشیدمت����������������������� من غایه
الاحسان او من
جوده او من
کرم من
قدر آن
نشناختم آن را
هوس پنداشتم������������������������� یا حسرتی
من هجره یا
غبنتی یا ذا
الندم ای
صد محال
از قوتش گشته
حقیقت عین حال����������������� ما کان فی
الدارین قط و
الله مثل
ذالقدم تبریز
این تعظیم را
تو از الست
آورده ای���������������������� از مفخر
من شمس دین از
اول جف القلم 1390 بازآمدم
بازآمدم از
پیش آن یار
آمدم����������������������������� در من نگر
در من نگر بهر
تو غمخوار
آمدم شاد
آمدم شاد آمدم
از جمله آزاد
آمدم���������������������������� چندین
هزاران سال شد
تا من به
گفتار آمدم آن
جا روم آن جا
روم بالا بدم
بالا روم������������������������� بازم رهان
بازم رهان
کاین جا به
زنهار آمدم من
مرغ لاهوتی
بدم دیدی که
ناسوتی شدم���������������������� دامش
ندیدم ناگهان
در وی گرفتار
آمدم من
نور پاکم ای
پسر نه مشت
خاکم مختصر�������������������� آخر صدف
من نیستم من
در شهوار آمدم ما
را به چشم سر
مبین ما را به
چشم سر ببین����������������� آن جا بیا
ما را ببین
کان جا سبکبار
آمدم از
چار مادر
برترم وز هفت
آبا نیز هم������������������������� من گوهر
کانی بدم کاین
جا به دیدار
آمدم یارم
به بازار آمده
ست چالاک و
هشیار آمده ست�������������� ور نه به
بازارم چه کار
وی را طلبکار
آمدم ای
شمس تبریزی
نظر در کل
عالم کی کنی�������������������� کاندر
بیابان فنا
جان و دل
افگار آمدم 1391 تا
کی به حبس این
جهان من خویش
زندانی کنم���������������� وقت است
جان پاک را تا
میر میدانی
کنم بیرون
شدم ز آلودگی
با قوت
پالودگی��������������������������� اوراد خود
را بعد از این
مقرون سبحانی
کنم نیزه
به دستم داد
شه تا نیزه
بازی ها کنم����������������������� تا کی به
دست هر خسی من
رسم چوگانی
کنم آن
پادشاه لم یزل
داده ست ملک
بی خلل������������������������ باشد بتر
از کافری گر
یاد دربانی
کنم چون
این بنا
برکنده شد آن
گریه هامان
خنده شد���������������� چون در
بنا بستم نظر
آهنگ دربانی
کنم ای
دل مرا در نیم
شب دادی ز
دانایی خبر��������������������� اکنون
به تو در
خلوتم تا آنچ
می دانی کنم در
چاه تخمی
کاشتن بی عقل
را باشد روا���������������������� این جا به
داد عقل کل
کشت بیابانی
کنم دشوارها
رفت از نظر هر
سد شد زیر و
زبر������������������ بر جای پا
چون رست پر
دوران به
آسانی کنم در
حضرت فرد صمد
دل کی رود سوی
عدد������������������� در
خوان سلطان
ابد چون غیر
سرخوانی کنم تا
چند گویم بس
کنم کم یاد
پیش و پس کنم���������������������� اندر حضور
شاه جان تا
چند خط خوانی
کنم 1392 یار
شدم یار شدم
با غم تو یار
شدم������������������������������ تا که
رسیدم بر تو
از همه بیزار
شدم گفت
مرا چرخ فلک
عاجزم از گردش
تو����������������������� گفتم این
نقطه مرا کرد
که پرگار شدم غلغله
ای می شنوم
روز و شب از
قبه دل���������������������� از روش
قبه دل گنبد
دوار شدم تا
که فتادم چو
صدا ناگه در
چنگ غمت������������������������ از هوس
زخمه تو کم ز
یکی تار شدم دزدد
غم گردن خود
از حذر سیلی
من�������������������������� زانک من
از بیشه جان
حیدر کرار شدم تا
که بدیدم قدحش
سرده اوباش
منم������������������������������ تا که
بدیدم کلهش بی
دل و دستار
شدم تا
که قلندردل من
داد می مذهل
من������������������������������ رقص کنان
دلق کشان جانب
خمار شدم گفت
مرا خواجه فرج
صبر رهاند ز
حرج���������������������� هیچ مگو
کز فرج است
اینک گرفتار
شدم چرخ
بگردید بسی تا
که چنین چرخ
زدم������������������������ یار
بنالید بسی تا
که در این غار
شدم نیم
شبی همره مه
روی نهادم سوی
ره�������������������������� در
هوس خوبی او
جانب گلزار
شدم گاه
چو سوسن پی گل
شاعر و مداح
شدم����������������������� گاه چو
بلبل به سحر
سخره تکرار
شدم زوبع
اندیشه شدم
صدفن و صدپیشه
شدم������������������������ کار تو را
دید دلم عاقبت
از کار شدم 1393 مرده
بدم زنده شدم
گریه بدم خنده
شدم�������������������������� دولت عشق
آمد و من دولت
پاینده
شدم دیده
سیر است مرا
جان دلیر است
مرا�������������������������� زهره شیر
است مرا زهره
تابنده شدم گفت
که دیوانه نه
ای لایق این
خانه نه ای���������������������� رفتم
دیوانه شدم
سلسله بندنده
شدم گفت
که سرمست نه
ای رو که از
این دست نه ای������������� رفتم و
سرمست شدم وز
طرب آکنده شدم گفت
که تو کشته نه
ای در طرب
آغشته نه ای����������������� پیش
رخ زنده کنش
کشته و افکنده
شدم گفت
که تو زیرککی
مست خیالی و
شکی����������������������� گول شدم
هول شدم وز
همه برکنده
شدم گفت
که تو شمع شدی
قبله این جمع
شدی����������������������� جمع نیم
شمع نیم دود
پراکنده شدم گفت
که شیخی و سری
پیش رو و
راهبری��������������������� شیخ نیم
پیش نیم امر
تو را بنده
شدم گفت
که با بال و
پری من پر و
بالت ندهم���������������������� در هوس
بال و پرش بی
پر و پرکنده
شدم گفت
مرا دولت نو
راه مرو رنجه
مشو�������������������������� زانک من
از لطف و کرم
سوی تو آینده
شدم گفت
مرا عشق کهن
از بر ما نقل
مکن�������������������������� گفتم آری
نکنم ساکن و
باشنده شدم چشمه
خورشید تویی
سایه گه بید
منم���������������������������� چونک زدی
بر سر من پست و
گدازنده شدم تابش
جان یافت دلم
وا شد و
بشکافت دلم����������������������� اطلس نو
بافت دلم دشمن
این ژنده شدم صورت
جان وقت سحر
لاف همی زد ز
بطر������������������ بنده و
خربنده بدم
شاه و خداونده
شدم شکر
کند کاغذ تو
از شکر بی حد
تو���������������������������� کآمد او
در بر من با وی
ماننده شدم شکر
کند خاک
دژم از فلک و
چرخ به خم��������������������� کز نظر
وگردش او
نورپذیرنده
شدم شکر
کند چرخ فلک
از ملک و ملک و
ملک������������������� کز کرم و
بخشش او روشن
بخشنده شدم شکر
کند عارف حق
کز همه بردیم
سبق����������������������� بر زبر
هفت طبق اختر
رخشنده شدم زهره
بدم ماه شدم
چرخ دو صد تاه
شدم������������������������ یوسف بودم
ز کنون یوسف
زاینده شدم از
توام ای شهره
قمر در من و در
خود بنگر������������������� کز اثر
خنده تو گلشن
خندنده شدم باش
چو شطرنج روان
خامش و خود
جمله زبان��������������� کز رخ آن
شاه جهان فرخ
و فرخنده شدم 1394 دفع
مده دفع مده
من نروم تا
نخورم������������������������������ عشوه مده
عشوه مده عشوه
مستان نخرم وعده
مکن وعده مکن
مشتری وعده
نیم������������������������� یا
بدهی یا ز
دکان تو
گروگان ببرم گر
تو بهایی بنهی
تا که مرا دفع
کنی���������������������������� رو که بجز
حق نبری گر چه
چنین بی خبرم پرده
مکن پرده مدر
در سپس پرده
مرو������������������������� راه بده
راه بده یا تو
برون آ ز حرم ای
دل و جان بنده
تو بند
شکرخنده تو�������������������������� خنده تو
چیست بگو جوشش
دریای کرم طالع
استیز مرا از
مه و مریخ بجو����������������������������� همچو
قضاهای فلک
خیره و استیزه
گرم چرخ
ز استیزه من
خیره و سرگشته
شود����������������������� زانک دو
چندان که ویم
گر چه چنین
مختصرم گر
تو ز من صرفه
بری من ز تو صد
صرفه برم������������� کیسه برم
کاسه برم زانک
دورو همچو زرم گر
چه دورو همچو
زرم مهر تو دارد
نظرم�������������������� از مه و از
مهر فلک مه تر
و افلاک ترم لاف
زنم لاف که تو
راست کنی لاف
مرا����������������������� ناز کنم
ناز که من در
نظرت معتبرم چه
عجب ار خوش
خبرم چونک تو
کردی خبرم��������������� چه عجب ار
خوش نظرم چونک
تویی در نظرم بر
همگان گر ز
فلک زهر ببارد
همه شب��������������������� من شکر
اندر شکر اندر
شکر اندر شکرم هر
کسکی را کسکی
هر جگری را
هوسی��������������������� لیک کجا
تا به کجا من ز
هوایی دگرم من
طلب اندر طلبم
تو طرب اندر
طربی������������������������ آن طربت
در طلبم پا زد
و برگشت سرم تیر
تراشنده تویی
دوک تراشنده
منم����������������������������� ماه
درخشنده تویی
من چو شب تیره
برم میر
شکار فلکی تیر
بزن در دل من����������������������������� ور بزنی
تیر جفا همچو
زمین پی سپرم جمله
سپرهای جهان
باخلل از زخم
بود������������������������� بی خطر آن
گاه بوم کز پی
زخمت سپرم گیج
شد از تو سر من
این سر سرگشته
من��������������������� تا که
ندانم پسرا که
پسرم یا پدرم آن
دل آواره من
گر ز سفر
بازرسد����������������������������� خانه تهی
یابد او هیچ
نبیند اثرم سرکه
فشانی چه کنی
کآتش ما را
بکشی������������������������ کآتشم
از سرکه ات
افزون شود
افزون شررم عشق
چو قربان کندم
عید من آن روز
بود���������������������� ور نبود
عید من آن مرد
نیم بلک غرم چون
عرفه و عید
تویی غره ذی
الحجه منم��������������������� هیچ به تو
درنرسم وز پی
تو هم نبرم باز
توام باز توام
چون شنوم طبل
تو را������������������������� ای شه و
شاهنشه من باز
شود بال و پرم گر
بدهی می بچشم ور
ندهی نیز خوشم������������������������� سر بنهم
پا بکشم بی سر
و پا می نگرم 1395 مطرب
عشق ابدم زخمه
عشرت بزنم��������������������������� ریش طرب
شانه کنم سبلت
غم را بکنم تا
همه جان ناز
شود چونک طرب
ساز شود������������������� تا سر خم
باز شود گل ز
سرش دور کنم چونک
خلیلی بده ام
عاشق آتشکده
ام���������������������������� عاشق
جان و خردم
دشمن نقش وثنم وقت
بهارست و عمل
جفتی خورشید و
حمل�������������������� جوش کند
خون دلم آب
شود برف تنم ای
مه تابان شده
ای از چه
گدازان شده ای��������������������� گفت
گرفتار دلم
عاشق روی حسنم عشق
کسی می کشدم
گوش کشان می
بردم��������������������� تیر بلا
می رسدم زان
همه تن چون
مجنم گر
چه در
این شور و شرم
غرقه بحر شکرم������������������ گر چه
اسیر سفرم تازه
به بوی وطنم یار
وصالی بده ام
جفت جمالی بده
ام���������������������������� فلسفه
برخواند قضا
داد جدایی به
فنم تا
که رگی در تن
من جنبد من
سوی وطن���������������������� باشم پران
و دوان ای شه
شیرین ذقنم دم
به دم آن بوی
خوشش وان طلب
گوش کشش���������������� آب روان
کرد مرا ساقی
سرو و سمنم همره
یعقوب شدم
فتنه آن خوب
شدم����������������������������� هدیه
فرستد به کرم
یوسف جان
پیرهنم الحق
جانا چه خوشی
قوس وفا را تو
کشی��������������������� در دو
جهان دیده بود
هیچ کسی چون
تو صنم بر
بر او بربزنم
گر چه برابر
نزنم������������������������������ شیشه بر
آن سنگ زنم
بنده شیشه
شکنم پیل
به خرطوم جفا
قاصد
کعبه شده است������������������������ من چو
ابابیل حقم
یاور هر
کرگدنم صیقل
هر آینه ام رستم
هر میمنه ام����������������������������� قوت هر
گرسنه ام انجم
هر انجمنم معنی
هر قد و خدم
سایه لطف احدم����������������������������� کعبه هر
نیک و بدم
دایه باغ و
چمنم آتش
بدخوی بود
سوزش هر کوی
بود��������������������������� چونک
نکوروی بود
باشد خوب ختنم گر
تو بدین کژ
نگری کاسه زنی
کوزه خوری������������������ سایه
عدل صمدم جز
که مناسب نتنم وقت
شد ای شاه شهان
سرور خوبان
جهان��������������������� که به کرم
شرح کنی آنک
نگوید دهنم 1396 باز
در اسرار روم
جانب آن یار
روم��������������������������� نعره بلبل
شنوم در گل و
گلزار روم تا
کی از این شرم
و حیا شرم
بسوزان و بیا�������������������� همره دل
گردم خوش جانب
دلدار روم صبر
نمانده ست که
من گوش سوی
نسیه برم������������������� عقل
نمانده ست که
من راه به
هنجار روم چنگ
زن ای زهره من
تا که بر این
تنتن تن������������������� گوش بر
این بانگ نهم
دیده به دیدار
روم خسته
دام است دلم
بر در و بام
است دلم������������������������ شاهد دل
را بکشم سوی
خریدار روم گفت
مرا در چه فنی
کار چرا می
نکنی������������������������� راه
دکانم بنما تا
که پس کار روم تا
که ز خود بد
خبرش رفت دلم
بر اثرش���������������������� کو اثری
از دل من تا که
بر آثار روم تا
ز حریفان حسد
چشم بدی
درنرسد���������������������������� کف به کف
یار دهم در
کنف غار روم درس
رئیسان خوشی
بی هشی است و
خمشی������������������ درس چو
خام است مرا
بر سر تکرار
روم 1397 زین
دو هزاران من
و ما ای عجبا
من چه منم������������������ گوش بنه
عربده را دست
منه بر دهنم چونک
من از دست شدم
در ره من شیشه
منه������������������ ور بنهی
پا بنهم هر چه
بیابم شکنم زانک
دلم هر نفسی
دنگ خیال تو
بود�������������������������� گر طربی
در طربم گر
حزنی در حزنم تلخ
کنی تلخ شوم
لطف کنی لطف
شوم�������������������������� با
تو خوش است ای
صنم لب شکر
خوش ذقنم اصل
تویی من چه
کسم آینه ای
در کف تو���������������������� هر چه
نمایی بشوم
آینه ممتحنم تو
به صفت سرو
چمن من به صفت
سایه تو������������������� چونک شدم
سایه گل پهلوی
گل خیمه زنم بی
تو اگر گل
شکنم خار شود
در کف من���������������������� ور همه
خارم ز تو من
جمله گل و
یاسمنم دم
به دم از خون
جگر ساغر
خونابه کشم���������������������� هر نفسی
کوزه خود بر
در ساقی شکنم دست
برم هر نفسی
سوی گریبان
بتی��������������������������� تا بخراشد
رخ من تا بدرد
پیرهنم لطف
صلاح دل و دین
تافت میان دل
من����������������������� شمع دل
است او به
جهان من کیم
او را لگنم 1398 جمع
تو دیدم پس از
این هیچ پریشان
نشوم��������������������� راه تو
دیدم پس از
این همره
ایشان نشوم ای
که تو شاه
چمنی سیرکن صد
چو منی����������������������� چشم و دلم
سیر کنی سخره
این خوان نشوم کعبه
چو آمد سوی من
جانب کعبه
نروم������������������������� ماه من
آمد به زمین
قاصد کیوان
نشوم فربه
و پرباد توام
مست و خوش و
شاد توام�������������������� بنده و
آزاد توام
بنده شیطان
نشوم شاه
زمینی و زمان
همچو خرد فاش
و نهان�������������������� پیش تو ای
جان و جهان
جمله چرا جان
نشوم 1399 هر
نفسی تازه ترم
کز سر روزن
بپرم�������������������������� چونک
بهارم تو شهی
باغ توام شاخ
ترم چونک
تویی میر مرا
در بر خود گیر
مرا���������������������� خاک تو
بادا کلهم دست
تو بادا کمرم چونک
تو دست شفقت
بر سر ما
داشته ای���������������������� نیست
عجب گر ز شرف
بگذرد از چرخ
سرم 1400 تیز
دوم تیز دوم
تا به سواران
برسم����������������������������� نیست شوم
نیست شوم تا
بر جانان برسم خوش
شده ام خوش
شده ام پاره
آتش شده ام�������������������� خانه
بسوزم بروم تا
به بیابان
برسم خاک
شوم خاک شوم
تا ز تو سرسبز
شوم���������������������� آب شوم
سجده کنان تا
به گلستان
برسم چونک
فتادم ز فلک
ذره صفت
لرزانم�������������������������� ایمن و بی
لرز شوم چونک
به پایان برسم چرخ
بود جای شرف
خاک بود جای
تلف���������������������� بازرهم
زین دو خطر
چون بر سلطان
برسم عالم
این خاک و هوا
گوهر کفر است
و فنا��������������������� در دل کفر
آمده ام تا که
به ایمان برسم آن
شه موزون جهان
عاشق موزون
طلبد����������������������� شد
رخ من سکه زر
تا که به
میزان برسم رحمت
حق آب بود جز
که به پستی
نرود����������������������� خاکی و
مرحوم شوم تا
بر رحمان برسم هیچ
طبیبی ندهد بی
مرضی حب و دوا������������������������� من همگی
درد شوم تا که
به درمان برسم 1401 کوه
نیم سنگ نیم
چونک گدازان
نشوم�������������������������� دیدم
جمعیت تو چونک
پریشان نشوم کوه
ز کوهی برود
سنگ ز سنگی
بشود������������������������ پس من اگر
آدمیم کمتر از
ایشان نشوم آهن
پولاد و حجر
در کف تو موم
شود�������������������������� من که همه
موم توام چونک
بدین سان نشوم 1402 دوش
چه خورده ای
بگو ای بت
همچو شکرم������������������ تا همه
عمر بعد از
این من شب و
روز از آن
خورم ای
که ابیت گفته
ای هر شب عند
ربکم������������������������� شرح
بده از آن ابا
بیشتر ای
پیمبرم گر
تو ز من نهان
کنی شعشعه
جمال تو������������������������� نوبت ملک
می زند ای قمر
مصورم لذت
نامه های تو
ذوق پیام های
تو������������������������������ می نرود
سوی لبم سخت
شده ست در برم لابه
کنم که هی بیا
درده بانگ
الصلا���������������������������� او کتف
این چنین کند
که به درونه
خوشترم گشت
فضای هر سری
میل دل و
میسرش����������������������� شکر که
عشق شد همه
میل دل و
میسرم گفتم
عشق را شبی
راست بگو تو
کیستی������������������������ گفت حیات
باقیم عمر خوش
مکررم گفتمش
ای برون ز جا
خانه تو کجاست
گفت������������������� همره آتش
دلم پهلوی
دیده ترم رنگرزم
ز من بود هر رخ
زعفرانیی��������������������������� چست الاقم
و ولی عاشق
اسب لاغرم غازه
لاله ها منم
قیمت کاله ها
منم������������������������������ لذت ناله
ها منم کاشف
هر مسترم او
به کمینه شیوه
ای صد چو مرا ز
ره برد��������������������� خواجه مرا
تو ره نما من
به چه از رهش
برم چرخ
نداش می کند
کز پی توست
گردشم����������������������� ماه نداش
می کند کز رخ
تو منورم عقل
ز جای می جهد
روح خراج می
دهد���������������������� سر
به سجود می
رود کز پی تو
مدورم من
که فضول این
دهم وز فن
خویش فربهم��������������������� ز آتش
آفتاب او آب
شده ست اکثرم بس
کن ای فسانه
گو سیر شدم ز
گفت و گو�������������������� تا به سخن
درآید آنک مست
شده ست از او
سرم 1403 آمده
ام که سر نهم
عشق تو را به
سر برم���������������������� ور تو
بگوییم که نی
نی شکنم شکر
برم آمده
ام چو عقل و
جان از همه
دیده ها نهان�������������������� تا سوی
جان و دیدگان
مشعله نظر برم آمده
که رهزنم بر
سر گنج شه زنم������������������������������ آمده ام
که زر برم زر
نبرم خبر برم گر
شکند دل مرا
جان بدهم به
دل شکن������������������������� گر ز سرم
کله برد من ز
میان کمر برم اوست
نشسته در نظر
من به کجا نظر
کنم���������������������� اوست
گرفته شهر دل
من به کجا سفر
برم آنک
ز زخم تیر او
کوه شکاف می
کند������������������������� پیش
گشادتیر او
وای اگر سپر
برم گفتم
آفتاب را گر
ببری تو تاب
خود����������������������������� تاب تو را
چو تب کند گفت
بلی اگر برم آنک
ز تاب روی او
نور صفا به دل
کشد����������������������� و آنک ز
جوی حسن او آب
سوی جگر برم در
هوس خیال او
همچو خیال
گشته ام�������������������������� وز سر رشک
نام او نام رخ
قمر برم این
غزلم جواب آن
باده که داشت
پیش من��������������������� گفت بخور
نمی خوری پیش
کسی دگر برم 1404 کار
مرا چو او کند
کار دگر چرا
کنم���������������������������� چونک
چشیدم از لبش
یاد شکر چرا
کنم از
گلزار چون روم
جانب خار چون
شوم����������������������� از
پی شب چو مرغ
شب ترک سحر
چرا کنم باده
اگر چه می
خورم عقل نرفت
از سرم���������������������� مجلس چون
بهشت را زیر و
زبر چرا کنم چونک
کمر ببسته ام
بهر چنان
قمررخی������������������������ از پی هر
ستاره گو ترک
قمر چرا کنم بر
سر چرخ هفتمین
نام زمین چرا
برم������������������������� غیرت هر
فرشته ام ذکر
بشر چرا کنم 1405 میل
هواش می کنم
طال بقاش می
زنم��������������������������� حلقه به
گوش و عاشقم
طبل وفاش می
زنم از
دل و جان
شکسته ام بر
سر ره نشسته
ام������������������� قافله
خیال را بهر
لقاش می زنم غیر
طواشی غمش یا
یلواج مرهمش���������������������������� هر چه سری
برون کند بر
سر و پاش می
زنم این
دل همچو چنگ
را مست خراب
دنگ را������������������� زخمه به
کف گرفته ام
همچو سه تاش
می زنم دل
که خرید جوهری
از تک حوض
کوثری�������������������� خفت و بها
نمی دهد بهر
بهاش می زنم شب
چو به خواب می
رود گوش کشانش
می کشم�������������� چون به
سحر دعا کند
وقت دعاش می
زنم لذت
تازیانه ام کی
برسد به لاشه
اش���������������������������� چون که
گمان برد که
من بهر فناش
می زنم گر
قمر و فلک بود
ور خرد و ملک
بود������������������������ چونک
حجاب دل شود
زود قفاش می
زنم گفتم
شیشه مرا بر
سر سنگ می زنی��������������������������� گفت چو
لاف عشق زد
تیغ بلاش می
زنم هر
رگ این رباب
را ناله نو
نوای نو��������������������������� تا ز نواش
پی برد دل که
کجاش می زنم در
دل هر فغان او
چاشنی سرشته
ام���������������������������� تا نبری
گمان که من سهو
و خطاش می زنم خشم
شهان گه عطا
خنجر و گرز می
زند���������������������� من به
سخاش می کشم
من به عطاش می
زنم سخت
لطیف می زنم
دیده بدان نمی
رسد������������������������ دل که
هوای ما کند
همچو هواش می
زنم خامش
باش زین حنین
پرده راست
نیست این������������������ راه شماست
این نوا پیش
شماش می زنم 1406 هر
شب و هر سحر تو را
من به دعا
بخواستم����������������� تا به چه
شیوه ها تو را
من ز خدا
بخواستم تا
شوی از سجود
من مونس این
وجود من���������������������� خود بشد
این وجود من
چون که تو را
بخواستم در
پی آفتاب تو
سایه بدم
ضیاطلب������������������������������ پاک چو
سایه خوردیم
چون که ضیا
بخواستم آهنیم
ز عشق تو
خواسته نور
آینه������������������������������� آتش و زخم
می خورم چونک صفا
بخواستم سوی
تو چون شتافتم
جای قدم
نیافتم����������������������������� پاک ز جا
ببردیم چون ز
تو جا بخواستم 1407 دوش
چه خورده ای
بگو ای بت
همچو شکرم������������������ تا همه
سال روز و شب
باقی عمر از
آن خورم گر
تو غلط دهی
مرا رنگ تو
غمز می کند��������������������� رنگ تو تا
بدیده ام دنگ
شده ست این
سرم یک
نفسی عنان بکش
تیز مرو ز پیش
من���������������������� تا بفروزد
این دلم تا به
تو سیر بنگرم سخت
دلم همی طپد
یک نفسی قرار
کن������������������������� خون ز دو
دیده می چکد
تیز مرو ز
منظرم چون
ز تو دور می
شوم عبرت خاک
تیره ام������������������� چونک
ببینمت دمی
رونق چرخ
اخضرم چون
رخ آفتاب شد
دور ز دیده
زمین��������������������������� جامه سیاه
می کند شب ز
فراق لاجرم خور
چو به صبح سر
زند جامه سپید
می کند������������������� ای رخت
آفتاب جان دور
مشو ز محضرم خیره
کشی مکن بتا
خیره مریز خون
من����������������������� تنگ دلی
مکن بتا
درمشکن تو
گوهرم ساغر
می خیال تو بر
کف من نهاد دی������������������������� تا
بندیدمت در او
میل نشد به
ساغرم داروی
فربهی ز تو
یافت زمین و
آسمان������������������������ تربیتی
نما مرا از بر
خود که لاغرم ای
صنم ستیزه گر
مست ستیزه ات
شکر����������������������� جان تو
است جان من
اختر توست
اخترم چند
به دل بگفته
ام خون بخور و
خموش کن������������������� دل کتفک
همی زند که تو
خموش من کرم 1408 تا
به کی ای شکر
چو تن بی دل و
جان فغان کنم�������������� چند ز برگ
ریز غم زرد
شوم خزان کنم از
غم و اندهان
من سوخت درون
جان من��������������������� جمله فروغ
آتشین تا به
کیش نهان کنم چند
ز دوست دشمنی
جان شکنی و تن
زنی�������������������� چند من
شکسته دل نوحه
تن به جان کنم مومن
عشقم ای صنم
نعره عشق می
زنم������������������������ همچو
اسیرکان ز غم
تا به کی
الامان کنم چونک
خیال تو سحر
سوی من آید ای
قمر��������������������� چون
گذرد ز موج
خون خاصه که
خون فشان کنم سنگ
شد آب از غمم
آه نه سنگ و
آهنم������������������������ کآتش روید
از تنم چونک
حدیث آن کنم ای
تبریز شمس دین
با تو قرین و
چون قرین������������������� دور قمر
اگر هله با تو
یکی قران کنم 1409 ای
تو بداده در
سحر از کف
خویش باده ام��������������������� ناز
رها کن ای صنم
راست بگو که
داده ام گر
چه برفتی از
برم آن بنرفت
از سرم������������������������� بر سر ره
بیا ببین بر
سر ره فتاده
ام چشم
بدی که بد مرا
حسن تو در
حجاب شد��������������������� دوختم آن
دو چشم را چشم
دگر گشاده ام چون
بگشاید این
دلم جز به
امید عهد دوست�������������������� نامه عهد
دوست را بر سر
دل
نهاده ام زاده
اولم بشد زاده
عشقم این نفس������������������������������� من ز خودم
زیادتم زانک
دو بار زاده
ام چون
ز بلاد کافری
عشق مرا اسیر
برد������������������������� همچو روان
عاشقان صاف و
لطیف و ساده
ام من
به شهی رسیده
ام زلف خوشش
کشیده ام�������������������� خانه شه
گرفته ام گر
چه چنین پیاده
ام از
تبریز شمس دین
بازبیا مرا
ببین����������������������������� مات
شدم ز عشق تو
لیک از او
زیاده ام 1410 تا
که اسیر و
عاشق آن صنم چو
جان شدم���������������������� دیو نیم
پری نیم از
همه چون نهان
شدم برف
بدم گداختم تا
که مرا زمین
بخورد������������������������ تا همه
دود دل شدم تا
سوی آسمان شدم نیستم
از روان ها بر
حذرم ز جان ها�������������������������� جان نکند
حذر ز جان
چیست حذر چو
جان شدم آنک
کسی گمان نبرد
رفت گمان من
بدو������������������������ تا که
چنین به عاقبت
بر سر آن گمان
شدم از
سر بیخودی دلم
داد گواهیی به
دست������������������������� این دل من
ز دست شد و آنچ
بگفت آن شدم این
همه ناله های
من نیست ز من
همه از اوست��������������� کز مدد می
لبش بی دل و بی
زبان شدم گفت
چرا نهان کنی
عشق مرا چو
عاشقی����������������������� من
ز برای این
سخن شهره
عاشقان شدم جان
و جهان ز عشق
تو رفت ز دست
کار من����������������� من به
جهان چه می
کنم چونک از
این جهان شدم 1411 گرم
درآ و دم مده
باده بیار ای
صنم����������������������������� لابه بنده
گوش کن گوش
مخار ای صنم فوق
فلک مکان تو
جان و روان
روان تو����������������������� هل طربی
که برکند بیخ
خمار ای صنم این
دو حریف
دلستان باد
قرین دوستان������������������������� جیم جمال
خوب تو جام
عقار ای صنم مرغ
دل علیل را
شهپر جبرئیل
را������������������������������ غیر بهشت
روی تو نیست
مطار ای صنم خمر
عصیر روح را
نیست نظیر در
جهان��������������������� ذوق کنار
دوست را نیست
کنار ای صنم معجز
موسوی تویی
چون سوی بحر
غم روی������������������ از
تک بحر برجهد
گرد و غبار ای
صنم جام
پر از عقار کن
جان مرا سوار
کن������������������������� زود پیاده
را ببین گشته
سوار ای صنم مرکب
من چو می بود
هر عدمیم شی ء
بود�������������������� موجب حبس
کی بود وام
قمار ای صنم هین
که فزود شور
من هم تو
بخوان زبور من������������������ کرد دل
شکور من ترک
شکار ای صنم 1412 بیا
هر کس که می
خواهد که تا
با وی گرو
بندم���������������� که سنگ
خاره جان گیرد
بپیوند
خداوندم همی
گفتم به گل
روزی زهی
خندان قلاوزی�������������������� مرا گل
گفت می دانی
تو باری کز چه
می خندم خیال
شاه خوش خویم
تبسم کرد در
رویم����������������������� چنین شد
نسل بر نسلم
چنین فرزند
فرزندم شه
من گفت هر
مسکین که عمرش
نیست من عمرم����������� بدین
وعده من مسکین
امید از عمر
برکندم دل
من بانگ بر من
زد چه باشد
قدر عمری خود�������������� چه منت می
نهی بر من تو
خود چندی و من
چندم شهی
کز لطف می آید
اگر منت نهد
شاید������������������������ که چاهی
پرحدث بودی
منت از زر
درآگندم کمر
نابسته در
خدمت مرا تاج
خرد داد او���������������������� تو
خود اندیشه کن
با خود چه
بخشد گر
بپیوندم یقول
العشق لی سرا
تنافس و اغتنم
برا�������������������������� و لا تفجر
و لا تهجر و
الا تبتاس تندم همه
شاهان غلامان
را به خرسندی
ثنا گفته��������������������� همه خشم
خداوندی بر من
این که خرسندم مضی
فی صحوتی یومی
و فاض السکر
فی قومی�������������� فاسرع و
اسقنی خمرا
حمیرا تشبه
العندم بیا
درده یکی جامی
پر از شادی و
آرامی����������������������� که بنمایم
سرانجامی چو
مخموران
بپرسندم میازارید
از خویم که من
بسیار می گویم������������������������ جهانی
طوطیان دارم
اگر بسیار شد
قندم 1413 کشید
این دل
گریبانم به
سوی کوی آن
یارم��������������������� در آن
کویی که می
خوردم گرو شد
کفش و دستارم ز
عقل خود چو
رفتم من سر
زلفش گرفتم من������������������ کنون در
حلقه زلفش
گرفتارم
گرفتارم چو
هر دم می فزون
باشد ببین
حالم که چون
باشد������������� چنان می
های صدساله
چنین عقلی که
من دارم بگوید
در چنان مستی
نهان کن سر ز
من رستی��������������� مسلمانان
در آن حالت چه
پنهان ماند
اسرارم مرا
می گوید آن
دلبر که از
عاشق فنا
خوشتر������������������ نگارا چند
بشتابی نه آخر
اندر این کارم چو
ابر نوبهاری
من چه خوش
گریان و
خندانم����������������� از آن می
های کاری من
چه خوش بی هوش
هشیارم چو
عنقا کوه قافی
را تو پران
بینی از عشقش������������������ اگر آن که
خبر یابد ز
لعل یار عیارم منم
چو آسمان دوتو
ز عشق شمس
تبریزی��������������������� بزن تو
زخمه آهسته که
تا برنسکلد
تارم 1414 درخت
و آتشی دیدم
ندا آمد که
جانانم��������������������������� مرا می
خواند آن آتش
مگر موسی
عمرانم دخلت
التیه بالبلوی
و ذقت المن و
السلوی����������������������� چهل سال
است چون موسی
به گرد این
بیابانم مپرس
از کشتی و
دریا بیا بنگر
عجایب ها�������������������� که چندین
سال من کشتی
در این خشکی
همی رانم بیا
ای جان تویی
موسی وین قالب
عصای تو������������������� چو برگیری
عصا گردم چو
افکندیم
ثعبانم تویی
عیسی و من
مرغت تو مرغی
ساختی از گل������������� چنانک
دردمی در من
چنان در اوج
پرانم منم
استون آن مسجد
که مسند ساخت
پیغامبر������������������� چو او
مسند دگر سازد
ز درد هجر
نالانم خداوند
خداوندان و
صورت ساز بی
صورت������������������� چه صورت
می کشی بر من
تو دانی من
نمی دانم گهی
سنگم گهی آهن
زمانی آتشم
جمله�������������������������� گهی میزان
بی سنگم گهی
هم سنگ و
میزانم زمانی
می چرم این جا
زمانی می چرند
از من����������������� گهی گرگم
گهی میشم گهی
خود شکل
چوپانم هیولایی
نشان آمد نشان
دایم کجا ماند��������������������������� نه این
ماند نه آن
ماند بداند آن
من آنم 1415 ز
فرزین بند آن
رخ من چه
شهماتم چه
شهماتم����������������� مکن ای شه
مکافاتم مکن
ای شه مکافاتم دلم
پر گشت از
مهری که بر
چشمت از او
مهری�������������� اگر در
پیش محرابم
وگر کنج
خراباتم به
لخت این دل
پاره مگر رحمت
شد آواره��������������������� مرا
فریاد رس آخر
که در دریای
آفاتم چو
شاه خوش خرام
آمد جز او بر
من حرام آمد���������������� چه بی
برگم ز هجرانش
اگر در باغ و
جناتم مرا
رخسار او باید
چه سود از ماه
و پروینم�������������������� چو شام
زلف او خواهم
چه سود از شام
و شاماتم چو
از دستش خورم
باده
منم آزاد و
آزاده����������������������� چو پیش او
زمین بوسم به
بالای
سماواتم سعادت
ها که من دارم
ز شمس الدین
تبریزی������������������ سعادت ها
سجود آرد به
پیش این
سعاداتم 1416 ترش
رویی و خشمینی
چنین شیرین
ندیدستم�������������������� ز افسون
هاش مجنونم ز
افسان هاش
سرمستم بتان
بس دیده ام
جانا ولیکن نی
چنین زیبا���������������������� تویی
پیوندم و
خویشم کنون در
خویش درجستم همه
شب از پریشانی
چنان بودم که
می دانی������������������� ولیک این
دم ز حیرانی
کریما از دگر
دستم از
این حالت که
دل دارد بگیر
و برجهان او
را���������������� که من
خاکی ز سعی تو
ز روی خاک
برجستم 1417 به
حق روی تو که
من چنین رویی
ندیدستم��������������������� چه مانی
تو بدان صورت
که از مردم
شنیدستم چنین
باغی در این
عالم نرسته ست
و نروید هم���������������� نه در
خواب و نه
بیداری چنین
میوه نچیدستم دعای
یک پدر نبود
دعای صد نبی
باشد������������������������ کز این
سان دولتی
گشتم بدین
دولت رسیدستم شنیدم
ز آسمان روزی
که دارم از
غمت سوزی���������������� ز رفعت
های سوز او در
این گردش
خمیدستم مرا
می گوید
اندیشه ز عشق
آموختم پیشه����������������������� ز عدل
دوست قفلستم ز
لطف او
کلیدستم گرفته
هر یکی ذره
یکی آیینه پیش
رو�������������������������� کز آن
آیینه گر این
را به نرخ جان
خریدستم کدام
است او یکی
اویی همه اوها
از او بویی������������������� که از بعدش
یزیدستم ز
قربش
بایزیدستم بگفتم
نیشکر را من
که از کی
پرشکر گشتی������������������� اشارت کرد
سوی تو کز
انفاسش
چشیدستم به
جان گفتم که
چون غنچه چرا
چهره نهان
کردی������������� بگفت از
شرم روی او به
جسم اندر
خزیدستم جهان
پیر را گفتم
که هم بندی و
هم پندی����������������������� بگفتا گر
چه پیرم من
ولیک او را مریدستم چو
سوسن صد زبان
دارد جهان در
شکر و آزادی������������ کز آن
جان و جهان
خورش مزید
اندر مزیدستم بهار
آمد چو طاووسی
هزاران رنگ بر
پرش������������������ که من از
باغ حسن او
بدین جانب
پریدستم ز
بهر عشرت جان
ها کشیدم راح
و ریحان ها���������������� برای رنج
رنجوران
عقاقیری
کشیدستم شبی
عشق فریبنده
بیامد جانب
بنده������������������������������ که بسم
الله که
تتماجی برای
تو پزیدستم یکی
تتماج آورد او
که گم کردم سر
رشته���������������������� شکستم
سوزن آن ساعت
گریبان ها
دریدستم چو
نوشیدم ز
تتماجش
فروکوبید چون
سیرم�������������������� چو طزلق
رو ترش کردم
کز آن شیرین
بریدستم به
دست من بجز
سیخی از آن
تتماج او نامد�������������������� ولی چون
سیخ سرتیزم در
آنچ
مستفیدستم به
هر برگی از آن
تتماج بشکفته
ست نوعی گل���������������� شکوفه کرد
هر باغی که
چون من
بشکفیدستم شکوفه
چون همی ریزد
عقیبش میوه می
خیزد����������������� بقا در
نفی دان که من
بدید از
نابدیدستم همه
بالیدن عاشق
پی پالودنی
آید�������������������������������� پی قربان
همی دان تو هر
آنچ
پروریدستم ندارد
فایده چیزی
بجز
هنگام کاهیدن���������������������������� گزافه
نیست این که
من ز غم کاهش
گزیدستم بنال
ای یار چون
سرنا که سرنا
بهر ما نالد�������������������� از آن دم
ها پرآتش که
در سرنا
دمیدستم مجو
از من سخن
دیگر برو در
روضه اخضر����������������� از آن حسن
و از آن منظر
بجو که من
خریدستم 1418 دلا
مشتاق دیدارم
غریب و عاشق و
مستم����������������������� کنون عزم
لقا دارم من
اینک رخت
بربستم تویی
قبله همه عالم
ز قبله رو
نگردانم�������������������������� بدین قبله
نماز آرم به
هر وادی که من
هستم مرا
جانی در این
قالب وانگه جز
توم مذهب�������������������� که من از
نیستی جانا به
عشق تو برون
جستم اگر
جز تو سری
دارم سزاوار
سر دارم������������������������ وگر جز
دامنت گیرم
بریده باد این
دستم به
هر جا که روم
بی تو یکی
حرفیم بی معنی������������������ چو هی دو
چشم بگشادم چو
شین در عشق
بنشستم چو
من هی ام چو من
شینم چرا گم
کرده ام هش را������������ که هش
ترکیب می
خواهد من از
ترکیب بگسستم جهانی
گمره و مرتد ز
وسواس هوای
خود���������������������� به اقبال
چنین عشقی ز
شر خویشتن
رستم به
سربالای عشق
این دل از آن
آمد که صافی
شد�������������� که از
دردی آب و گل
من بی دل در
این پستم زهی
لطف خیال او
که چون در پاش
افتادم��������������������� قدم های
خیالش را به
آسیب دو لب
خستم بشستم
دست از گفتن
طهارت کردم از
منطق������������������� حوادث چون
پیاپی شد وضوی
توبه بشکستم 1419 بگفتم
حال دل گویم
از آن نوعی که
دانستم���������������������� برآمد
موج آب چشم و
خون دل
نتانستم شکسته
بسته می گفتم
پریر از شرح
دل چیزی����������������� تنک شد
جام فکر و من
چو شیشه خرد
بشکستم چو
تخته تخته
بشکستند کشتی
ها در این
طوفان���������������� چه باشد
زورق من خود
که من بی پا و
بی دستم شکست
از موج این
کشتی نه خوبی
ماند و نه
زشتی����������� شدم
بی خویش و خود
را من سبک بر
تخته ای بستم نه
بالایم نه پست
اما ولیک این
حرف پست آمد����������������� که گه زین
موج بر اوجم
گهی زان اوج
در پستم چه
دانم نیستم
هستم ولیک این
مایه می دانم��������������������� چو هستم
نیستم ای جان
ولی چون نیستم
هستم چه
شک ماند مرا
در حشر چون صد
ره در این
محشر������� چو
اندیشه بمردم
زار و چون
اندیشه
برجستم جگر
خون شد ز
صیادی مرا
باری در این
وادی��������������� ز صیدم
چون نبد شادی
شدم من صید و
وارستم بود
اندیشه چون
بیشه در او صد
گرگ و یک میشه������������ چه اندیشه
کنم پیشه که
من ز اندیشه
ده مستم به
هر چاهی که
برکندم ز اول
من درافتادم��������������������� به
هر دامی که
بنهادم من
اندر دام
پیوستم خسی
که مشتریش آمد
خیال خام ریش
آمد���������������������� سبال از
کبر می مالد
که رو من کار
کردستم چه
کردی آخر ای
کودن نشاندی
گل در این
گلخن�������������� نرست از
گلشنت برگی
ولیک از خار
تو خستم مرا
واجب کند که
من برون آیم
چو گل از تن������������������ که
عمرم شد به
شصت و من چو
سین و شین در
این شستم 1420 اگر
شد سود و
سرمایه چه
غمگینی چو من
هستم��������������� برآور سر
ز جود من که
لاتاسوا
نمودستم اگر
فانی شود عالم
ز دریایی بود
شبنم�������������������������� گر افتاده
ست او از خود
نیفتاده ست از
دستم جهان
ماهی عدم دریا
درون ماهی این
غوغا������������������� کنم
صیدش اگر گم
شد که من صیاد
بی شستم 1421 بیا
بشنو که من
پیش و پس اسبت
چرا گردم�������������������� ازیرا نعل
اسبت را به
هنگام چرا
گردم امانی
از ندم دادی
نه لافیدی نه
دم دادی������������������������� زهی عیسی
دم فردم زهی
باکر و بافر
دم چو
دخلم از لبی
دادی که پاک
آمد ز بیدادی��������������������� کی داند
وسعت خرجم کجا
گشته ست هر
خرجم چو
دیدم داد و
جود تو شدم
محو وجود تو����������������������� یکی رنگی
برآوردم که
گویی باغ را
وردم تو
داوود
جوانمردی
امام
قدرالسردی���������������������������� چو من
محصون آن سردم
برون از گرم و
از سردم چو
عکس جیش حسن
تو طراد آورد
بر نقشم������������������� برون جستم
ز فکرت من نه
در عکسم نه در طردم خمش
کن کاندر این
وادی شرابی
بود جاویدی������������������ رواق و
درد او خوردم
که هر دو بود
درخوردم 1422 طواف
حاجیان دارم
بگرد یار می
گردم������������������������ نه اخلاق
سگان دارم نه
بر مردار می
گردم مثال
باغبانانم
نهاده بیل بر
گردن�������������������������������� برای خوشه
خرما به گرد
خار می گردم نه
آن خرما که
چون خوردی شود
بلغم کند صفرا�������������� ولیکن
پر برویاند که
چون طیار می
گردم جهان
مارست و زیر
او یکی گنجی
است بس پنهان������������ سر گنجستم
و بر وی چو دم
مار می گردم ندارم
غصه دانه اگر
چه گرد این
خانه�������������������������� فرورفته
به اندیشه چو
بوتیمار می
گردم نخواهم
خانه ای در ده
نه گاو و گله
فربه����������������������� ولیکن مست
سالارم پی
سالار می گردم رفیق
خضرم و هر دم
قدوم خضر را
جویان������������������� قدم برجا
و سرگردان که
چون پرگار می
گردم نمی
دانی که
رنجورم که
جالینوس می
جویم�������������������� نمی بینی
که مخمورم که
بر خمار می
گردم نمی
دانی که
سیمرغم که گرد
قاف می پرم��������������������� نمی دانی
که بو بردم که
بر گلزار می
گردم مرا
زین مردمان
مشمر خیالی
دان که می
گردد���������������� خیال ار
نیستم ای جان
چه بر اسرار
می گردم چرا
ساکن نمی گردم
بر این و آن
همی گویم������������������� که عقلم
برد و مستم
کرد ناهموار
می گردم مرا
گویی مرو شپشپ
که حرمت را
زیان دارد����������������� ز حرمت
عار می دارم
از آن بر عار
می گردم بهانه
کرده ام نان
را ولیکن مست
خبازم������������������������ نه بر
دینار می گردم
که بر دیدار
می گردم هر
آن نقشی که پیش
آید در او
نقاش می بینم������������������� برای عشق
لیلی دان که
مجنون وار می
گردم در
این ایوان
سربازان که سر
هم در نمی
گنجد���������������� من سرگشته
معذورم که بی
دستار می گردم نیم
پروانه آتش که
پر و بال خود
سوزم������������������������� منم
پروانه سلطان
که بر انوار
می گردم چه
لب را می گزی
پنهان که خامش
باش و کمتر
گوی�������� نه فعل و مکر
توست این هم
که بر گفتار
می گردم بیا
ای شمس تبریزی
شفق وار ار چه
بگریزی����������������� شفق وار
از پی شمست بر
این اقطار می
گردم 1423 تو
تا دوری ز من
جانا چنین بی
جان همی گردم��������������� چو در
چرخم درآوردی
به گردت زان
همی گردم چو
باغ وصل خوش
بویم چو آب
صاف در جویم�������������� چو احسان
است هر سویم
در این احسان
همی گردم مرا
افتاد کار خوش
زهی کار و
شکار خوش������������������� چو باد
نوبهار خوش در
این بستان همی
گردم چه
جای باغ و
بستانش که
نفروشم به صد
جانش�������������� شدم
من گوی میدانش
در این میدان
همی گردم کسی
باشد ملول ای
جان که او
نبود قبول ای
جان�������������� منم آل
رسول ای جان
پس سلطان همی
گردم تو
را گویم چرا
مستم ز لعلش
بوی بردستم��������������������� کلند عشق
در دستم به
گرد کان همی
گردم منم
از کیمیای جان
چه جای دل چه جای
جان������������������ نه چون تو
آسیای نان که
گرد نان همی
گردم قدح
وارم در این
دوران میان
حلقه مستان���������������������� ز دست این
به دست آن
بدین دستان
همی گردم 1424 بگفتم
عذر با دلبر
که بی گه بود و
ترسیدم���������������������� جوابم داد
کای زیرک
بگاهت نیز هم
دیدم بگفتم
ای پسندیده چو
دیدی گیر
نادیده��������������������������� بگفت او
ناپسندت را به
لطف خود
پسندیدم بگفتم
گر چه شد
تقصیر دل هرگز
نگردیده ست���������������� بگفت آن
را هم از من
دان که من از
دل نگردیدم بگفتم
هجر خونم خورد
بشنو آه
مهجوران����������������������� بگفت آن
دام لطف ماست
کاندر پات
پیچیدم چو
یوسف کابن
یامین را به
مکر از دشمنان
بستد�������������� تو را هم
متهم
کردند و من
پیمانه
دزدیدم بگفتم
روز بی گاه
است و بس ره
دور گفتا رو����������������� به من
بنگر به ره
منگر که من ره
را نوردیدم به
گاه و بی گه
عالم چه باشد
پیش این قدرت������������������� که من
اسرار پنهان
را بر این
اسباب نبریدم اگر
عقل خلایق را
همه بر همدگر
بندی������������������������� نیابد سر
لطف ما مگر آن جان که
بگزیدم 1425 دعا
گویی است کار
من بگویم تا
نطق دارم��������������������� قبول تو
دعاها را بر
آن باری چه حق
دارم به
گرد شمع سمع
تو دعاهاام
همی گردد������������������������ از آن چون
پر پروانه
دعای محترق
دارم به
دارالکتب
حاجاتم درآ که
بهر اصغایت����������������������� صحف فوق
صحف دارم ورق
زیر ورق دارم سرم
در چرخ کی
گنجد که سر
بخشیده فضل
است������������� دلم
شاد است و می
گوید غم رب
الفلق دارم چو
شاخ بید
اندیشه ز هر
بادی اگر پیچد������������������������ چو بیخ
سدره خضرا
اصول متفق
دارم 1426 چه
دانی تو که در
باطن چه شاهی
همنشین دارم��������������� رخ زرین
من منگر که
پای آهنین
دارم بدان
شه که مرا
آورد کلی روی
آوردم�������������������������� وزان
کو آفریدستم
هزاران آفرین
دارم گهی
خورشید را
مانم گهی
دریای گوهر را��������������������� درون عز
فلک دارم برون
ذل زمین دارم درون
خمره عالم چو
زنبوری همی
گردم����������������������� مبین تو
ناله ام تنها
که خانه
انگبین دارم دلا
گر طالب مایی
برآ بر چرخ
خضرایی���������������������� چنان قصری
است حصن من که امن
الومنین دارم چه
باهول است آن
آبی که این
چرخ است از او
گردان�������� چو من دولاب
آن آبم چنین
شیرین حنین
دارم چو
دیو و آدمی و
جن همی بینی
به فرمانم���������������������� نمی دانی
سلیمانم که در
خاتم نگین
دارم چرا
پژمرده باشم
من که بشکفته
ست هر جزوم���������������� چرا
خربنده باشم
من براقی زیر
زین دارم چرا
از ماه وامانم
نه عقرب کوفت
بر پایم���������������������� چرا زین
چاه برنایم
چون من حبل
متین دارم کبوترخانه
ای کردم
کبوترهای جان
ها را���������������������� بپر ای
مرغ جان این
سو که صد برج
حصین دارم شعاع
آفتابم من اگر
در خانه ها
گردم��������������������������� عقیق و زر
و یاقوتم
ولادت ز آب و
طین دارم تو
هر گوهر که می
بینی بجو دری
دگر در روی�������������� که هر
ذره همی گوید
که در باطن
دفین دارم تو
را هر گوهری
گوید مشو قانع
به حسن من������������������ که از شمع
ضمیر است آن
که نوری در
جبین دارم خمش
کردم که آن
هوشی که دریابد
نداری تو������������������ مجنبان
گوش و مفریبان
که چشمی هوش
بین دارم 1427 من
از اقلیم
بالایم سر
عالم نمی دارم���������������������������� نه
از آبم نه از
خاکم سر عالم
نمی دارم اگر
بالاست
پراختر وگر
دریاست
پرگوهر��������������������� وگر
صحراست
پرعبهر سر آن
هم نمی دارم مرا
گویی ظریفی کن
دمی با ما
حریفی کن��������������������� مرا گفته
ست لاتسکن تو
را همدم نمی
دارم مرا
چون دایه فضلش
به شیر لطف
پرورده ست��������������� چو من
مخمور آن شیرم
سر زمزم نمی
دارم در
آن شربت که
جان سازد دل
مشتاق جان
بازد��������������� خرد خواهد
که دریازد منش
محرم نمی دارم ز
شادی ها چو
بیزارم سر غم
از کجا دارم�������������������� به غیر
یار دلدارم
خوش و خرم نمی
دارم پی
آن خمر چون
عندم شکم بر
روزه می بندم������������������ که من آن
سرو آزادم که
برگ غم نمی
دارم درافتادم
در آب جو شدم
شسته ز رنگ و
بو�������������������� ز عشق ذوق
زخم او سر
مرهم نمی دارم تو
روز و شب دو
مرکب دان یکی
اشهب یکی ادهم������������ بر اشهب
بر نمی شینم
سر ادهم نمی
دارم جز
این منهاج روز
و شب بود عشاق
را مذهب���������������� که بر
مسلک به زیر
این کهن طارم
نمی دارم به
باغ عشق
مرغانند سوی
بی سویی پران��������������������� من ایشان
را سلیمانم
ولی خاتم نمی
دارم منم
عیسی خوش خنده
که شد عالم به
من زنده������������������ ولی نسبت
ز حق دارم من
از مریم نمی
دارم ز
عشق این حرف
بشنیدم خموشی
راه خود دیدم��������������� بگو عشقا
که من با دوست
لا و لم نمی
دارم 1428 همه
بازان عجب
ماندند در
آهنگ پروازم���������������������� کبوتر
همچو من دیدی
که من در جستن
بازم به
هر هنگام هر
مرغی به هر
پری همی پرد������������������ مگر من
سنگ پولادم که
در پرواز
آغازم دهان
مگشای بی
هنگام و می
ترس از زبان
من��������������� زبانت گر
بود زرین زبان
درکش که من گازم به
دنبل دنبه می
گوید مرا نیشی
است در باطن����������������� تو را
بشکافم ای
دنبل گر از
آغاز بنوازم بمالم
بر تو من خود
را به نرمی تا
شوی ایمن������������������ به
ناگاهانت
بشکافم که تا
دانی چه فن
سازم دهان
مگشای این
ساعت ازیرا
دنبل خامی���������������������� چو وقت
آید شوی پخته
به کار تو
بپردازم کدامین
شوخ برد از ما
که دیده شوخ
کردستی������������������ چه
خوانی دیده
پیهی را که پس
فرداش بگدازم کمان
نطق من بستان
که تیر قهر می
پرد����������������������� که از
مستی مبادا
تیر سوی خویش
اندازم یکی
سوزی است
سازنده عتاب
شمس تبریزی����������������� رهم از
عالم ناری چو
با این سوز
درسازم 1429 نه
آن بی بهره
دلدارم که از
دلدار بگریزم���������������������� نه آن
خنجر به کف
دارم کز این
پیکار بگریزم منم
آن تخته که با
من دروگر
کارها دارد����������������������� نه از
تیشه زبون
گردم نه از
مسمار بگریزم مثال
تخته بی خویشم
خلاف تیشه
نندیشم������������������������ نشایم جز
که آتش را گر
از نجار
بگریزم چو
سنگم خوار و
سرد ار من به
لعلی کم سفر
سازم����������� چو غارم
تنگ و تاری گر
ز یار غار
بگریزم نیابم
بوس شفتالو چو
بگریزم ز بی
برگی����������������������� نبویم مشک
تاتاری گر از
تاتار بگریزم از
آن از خود همی
رنجم که منهم
در نمی گنجم���������������� سزد چون
سر نمی گنجد
گر از دستار
بگریزم هزاران
قرن می باید
که این دولت
به پیش آید������������������ کجا یابم
دگربارش اگر
این بار بگریزم نه
رنجورم نه
نامردم که از
خوبان
بپرهیزم�������������������� نه فاسد
معده ای دارم
که از خمار
بگریزم نیم
بر پشت پالانی
که در میدان
سپس مانم���������������������� نیم فلاح
این ده من که
از سالار
بگریزم همی
گویم دلا بس
کن دلم گوید
جواب من����������������������� که من در
کان زر غرقم
چرا ز ایثار
بگریزم 1430 نهادم
پای در عشق که
بر عشاق سر
باشم���������������������� منم
فرزند عشق جان
ولی پیش از
پدر باشم اگر
چه روغن بادام
از بادام می
زاید��������������������������� همی گوید
که جان داند
که من بیش از
شجر باشم به
ظاهربین همی
گوید چو مسجود
ملایک شد������������������ که ای
ابله روا داری
که جسم مختصر
باشم زمانی
بر کف عشقش چو
سیمابی همی
لرزم������������������� زمانی
در بر معدن
همه دل همچو
زر باشم منم
پیدا و ناپیدا
چو جان و عشق
در قالب���������������������� گهی اندر
میان پنهان
گهی شهره کمر
باشم در
آن زلفین آن
یارم چه
سوداها که من
دارم������������������� گهی در
حلقه می آیم
گهی حلقه شمر
باشم اگر
عالم بقا یابد
هزاران قرن و
من رفته����������������������� میان
عاشقان هر شب سمر
باشم سمر باشم مرا
معشوق پنهانی
چو خود پنهان
همی خواهد����������������� وگر نی
رغم شب کوران
عیان همچون
قمر باشم مرا
گردون همی
گوید که چون
مه بر سرت
دارم�������������� بگفتم نیک
می گویی بپرس
از من اگر
باشم اگر
ساحل شود جنت
در او ماهی
نیارامد����������������������� حدیث شهد
او گویم پس
آنگه در شکر
باشم به
روز وصل اگر
ما را از آن
دلدار بشناسی������������������� پس آن
دلبر دگر باشد
من بی دل دگر
باشم بسوزا
این تنم گر من
ز هر آتش
برافروزم��������������������� مبادم آب
اگر خود من ز
هر سیلاب تر
باشم در
آن محوی که
شمس الدین
تبریزیم
پالاید��������������������� ملک را
بال می ریزد
من آن جا چون
بشر باشم 1431 مرا
چون کم فرستی
غم حزین و تنگ
دل باشم����������������� چو غم بر
من فروریزی ز
لطف غم خجل
باشم غمان
تو مرا نگذاشت
تا غمگین شوم
یک دم������������������� هوای تو
مرا نگذاشت تا
من آب و گل
باشم همه
اجزای عالم را
غم تو زنده می
دارد����������������������� منم کز تو
غمی خواهم که
در وی مستقل
باشم عجب
دردی
برانگیزی که
دردم را دوا
گردد������������������� عجب
گردی
برانگیزی که
از وی مکتحل
باشم فدایی
را کفیلی کو
که ارزد جان
فدا کردن���������������������� کسایی را
کسایی کو که
آن را مشتمل
باشم مرا
رنج تو نگذارد
که رنجوری به
من آید���������������������� مرا گنج
تو نگذارد که
درویش و مقل
باشم صباح
تو مرا نگذاشت
تا شمعی
برافروزم���������������������� عیان تو
مرا نگذاشت تا
من مستدل باشم خیالی
کان به پیش آید
خیالت را
بپوشاند������������������������ اگر خونش
بریزم من ز
خون او بحل
باشم بسوزانم
ز عشق تو خیال
هر دو عالم را����������������������� بسوزند
این دو پروانه
چو من شمع چگل
باشم خمش
کن نقل کمتر
کن ز حال خود
به قال خود���������������� چنان نقلی
که من دارم
چرا من منتقل
باشم 1432 تو
خود دانی که
من بی تو عدم
باشم عدم باشم������������������ عدم خود
قابل هست است
از آن هم نیز
کم باشم چو
زان یوسف جدا
مانم یقین در
بیت احزانم������������������� حریف ظن
بد باشم ندیم
هر ندم باشم چو
شحنه شهر شه
باشم عسس گردم
چو مه باشم�������������� شکنجه دزد
غم باشم سقام
هر سقم باشم ببندم
گردن غم را چو
اشتر می کشم
هر جا�������������������� بجز خارش
ننوشانم چو در
باغ ارم باشم قضایش
گر قصاص آرد
مرا اشتر کند
روزی������������������ جمازه حج
او گردم حمول
آن حرم باشم منم
محکوم امر مر
گه اشتربان و
گه اشتر���������������������� گهی لت
خواره چون
طبلم گهی شقه
علم باشم اگر
طبال اگر طبلم
به لشکرگاه آن
فضلم������������������������ از
این تلوین چه
غم دارم چو
سلطان را حشم
باشم بگیرم
خرس فکرت را
ره رقصش
بیاموزم��������������������� به هنگامه
بتان آرم ز
رقصش مغتنم
باشم چو
شمعی ام که بی
گفتن نمایم
نقش هر چیزی����������������� مکن
اندیشه کژمژ
که غماز رقم
باشم یقول
العشق یا صاحی
تساکر و اغتنم
راحی�������������������� فاشبعناک
یا طاوی و
داویناک یا
اخشم شکرنا
نعمه المولی و
مولانا به
اولی���������������������������� فهذا
العیش لا یفنی
و هذا الکاس
لا یهشم افندی
کالی میراسوذ
لزمونو تا
کالاسو��������������������������� اذی نازس
کنا خارس که
تا من محتشم
باشم یزک
ای یار روحانی
ورر عیسی بکی
جانی������������������� سنک اول
ایلکل قانی
اگر من متهم
باشم خمش
باشم ترش باشم
به قاصد تا
بگوید او��������������������� خمش
چونی ترش چونی
تو را چون من
صنم باشم 1433 من
آنم کز
خیالاتش
تراشنده وثن
باشم��������������������������� چو هنگام
وصال آمد بتان
را بت شکن
باشم مرا
چون او ولی
باشد چه سخره
بوعلی باشم������������������� چو حسن
خویش بنماید
چه بند
بوالحسن باشم دو
صورت پیش می
آرد گهی شمع
است و گه شاهد����������� دوم را من
چو آیینه
نخستین را لگن
باشم مرا
وامی است در
گردن که
بسپارم به
عشقش جان������������ ولی
نگزارمش تا از
تقاضا ممتحن
باشم چو
زندانم بود
چاهی که در
قعرش بود یوسف������������������ خنک جان
من آن روزی که
در زندان شدن
باشم چو
دست او رسن
باشد که دست
چاهیان گیرد������������������ چه دستک
ها زنم آن دم
که پابست رسن
باشم مرا
گوید چه می
نالی ز عشقی
تا که راهت زد���������������� خنک آن
کاروان کش من
در این ره راه
زن باشم چو
چنگم لیک اگر
خواهی که دانی
وقت ساز من�������������� غنیمت دار
آن دم را که در
تن تن تنن
باشم چو
یار ذوفنون من
زند پرده جنون
من�������������������������� خدا داند
دگر کس نی که
آن دم در چه فن
باشم ز
کوب غم چه غم
دارم که با او
پای می کوبم������������������ چه تلخی
آیدم چون من
بر شیرین ذقن
باشم چو
بیش از صد
جهان دارم چرا
در یک جهان
باشم����������� چو پخته
شد کباب من
چرا در بابزن
باشم کبوترباز
عشقش را کبوتر
بود جان من������������������������� چو برج
خویش را دیدم
چرا اندر بدن
باشم گهی
با خویش در
جنگم گهی بی
خویشم و دنگم���������������� چو آمد
یار گلرنگم
چرا با این سه
فن باشم چو
در گرمابه عشقش
حجابی نیست
جان ها را���������������� نیم من
نقش گرمابه
چرا در جامه
کن باشم خمش
کن ای دل گویا
که من آواره
خواهم شد������������������ وطن آتش
گرفت از تو
چگونه در وطن
باشم اگر
من در وطن
باشم وگر
بیرون ز تن
باشم������������������� ز تاب شمس
تبریزی سهیل
اندر یمن باشم 1434 چو
آمد روی مه
رویم که باشم
من که من باشم����������������� چو هر
خاری از او گل
شد چرا من
یاسمن باشم چو
هر سنگی عسل
گردد چرا مومی
کند مومی���������������� همه اجسام
چون جان شد
چرا استیزه تن
باشم یقین
هر چشم جو
گردد چو آن آب
روان آمد�������������������� چو در
جلوه ست حسن
او چه بند
بوالحسن باشم اگر
چه در لگن
بودم مثال شمع
تا اکنون������������������������ چو شمعم
جمله گشت آتش
چرا اندر لگن
باشم چو
از نحس زحل
رستم چه زیر
آسمان باشم������������������� چو محنت
جمله دولت گشت
از چه ممتحن
باشم حسد
بر من حسد
دارد مرا بر
کی حسد
باشد������������������� ز جوی خمر
چون مستم چرا
تشنه لبن باشم 1435 به
گرد دل همی
گردی چه خواهی
کرد می دانم���������������� چه خواهی
کرد دل را خون
و رخ را زرد می
دانم یکی
بازی برآوردی
که رخت دل همه
بردی������������������� چه خواهی
بعد از این
بازی دگر آورد
می دانم به
یک غمزه جگر
خستی پس آتش
اندر او بستی�������������� بخواهی
پخت می بینم
بخواهی خورد
می دانم به
حق اشک گرم من
به حق آه سرد
من������������������������ که گرمم
پرس چون بینی
که گرم از سرد
می دانم مرا
دل سوزد و سینه
تو را دامن
ولی فرق است��������������� که سوز از
سوز و دود از
دود و درد از
درد می دانم به
دل گویم که
چون مردان
صبوری کن دلم
گوید��������������� نه مردم
نی زن ار از غم
ز زن تا مرد می
دانم دلا
چون گرد
برخیزی ز هر
بادی نمی گفتی������������������� که از
مردی برآوردن
ز دریا گرد می
دانم جوابم
داد دل کان مه
چو جفت و طاق
می بازد����������������� چو ترسا
جفت گویم گر ز
جفت و فرد می
دانم چو
در شطرنج شد
قایم بریزد
نرد شش پنجی������������������ بگویم مات غم
باشم اگر این
نرد می دانم 1436 تو
خورشیدی و یا
زهره و یا
ماهی نمی دانم������������������� وزین
سرگشته مجنون
چه می خواهی
نمی دانم در
این درگاه بی
چونی همه لطف
است و موزونی������������� چه صحرایی
چه خضرایی چه
درگاهی نمی
دانم به
خرمنگاه
گردونی که راه
کهکشان دارد���������������������� چو ترکان
گرد تو اختر
چه خرگاهی نمی
دانم ز
رویت جان ما
گلشن بنفشه و
نرگس و سوسن���������������� ز ماهت
ماه ما روشن
چه همراهی نمی
دانم زهی
دریای بی ساحل
پر از ماهی
درون دل������������������� چنین دریا
ندیدستم چنین
ماهی نمی دانم شهی
خلق افسانه
محقر همچو شه
دانه�������������������������� بجز آن
شاه باقی را
شهنشاهی نمی
دانم زهی
خورشید بی
پایان که
ذراتت سخن
گویان����������������� تو
نور ذات اللهی
تو اللهی نمی
دانم هزاران
جان یعقوبی
همی سوزد از
این خوبی����������������� چرا ای
یوسف خوبان در
این چاهی نمی
دانم خمش
کن کز سخن
چینی همیشه
غرق تلوینی������������������ دمی هویی
دمی هایی دمی
آهی نمی دانم خمش
کردم که
سرمستم از آن
افسون که
خوردستم������������� که بی
خویشی و مستی
را ز آگاهی
نمی دانم 1437 چو
رعد و برق می
خندد ثنا و
حمد می خوانم������������������ چو چرخ
صاف پرنورم به
گرد ماه
گردانم زبانم
عقده ای دارد
چو موسی من ز
فرعونان������������������ ز رشک آنک
فرعونی خبر
یابد ز برهانم فروبندید
دستم را چو
دریابید هستم
را��������������������������� به
لشکرگاه
فرعونی که من
جاسوس سلطانم نه
جاسوسم نه
ناموسم من از
اسرار قدوسم��������������������� رها کن
چونک سرمستم
که تا لافی
بپرانم ز
باده باد می
خیزد که باده
باد انگیزد�������������������������� خصوصا این
چنین باده که
من از وی پریشانم همه
زهاد عالم را
اگر بویی رسد
زین می���������������������� چه ویرانی
پدید آید چه
گویم من نمی
دانم چه
جای می که گر
بویی از آن
انفاس
سرمستان��������������� رسد در
سنگ و در مرمر
بلافد کآب
حیوانم وجود
من عزبخانه ست
و آن مستان در
او جمعند�������������� دلم حیران
کز ایشانم عجب
یا خود من
ایشانم اگر
من جنس ایشانم
وگر من غیر
ایشانم������������������������ نمی دانم
همین دانم که
من در روح و
ریحانم 1438 ندارد
پای عشق او دل
بی دست و بی
پایم���������������������� که روز و
شب چو مجنونم
سر زنجیر می
خایم میان
خونم و ترسم
که گر آید
خیال او��������������������������� به خون دل
خیالش را ز بی
خویشی
بیالایم خیالات
همه عالم اگر
چه آشنا داند������������������������������ به خون
غرقه شود
والله اگر این
راه بگشایم منم
افتاده در
سیلی اگر
مجنون آن لیلی�������������������������� ز
من گر یک نشان
خواهد نشانی
هاش بنمایم همه
گردد دل پاره
همه شب همچو
استاره���������������������� شده خواب
من آواره ز
سحر یار
خودرایم ز
شب های من
گریان بپرس از
لشکر پریان������������������ که در
ظلمت ز آمدشد
پری را پای می
سایم اگر
یک دم بیاسایم
روان من
نیاساید���������������������������� من آن
لحظه بیاسایم
که یک لحظه
نیاسایم رها
کن تا چو
خورشیدی
قبایی پوشم از
آتش������������������� در آن آتش
چو خورشیدی
جهانی را
بیارایم که
آن خورشید بر
گردون ز عشق
او همی سوزد�������������� و هر دم
شکر می گوید
که سوزش را
همی شایم رها
کن تا که چون
ماهی گدازان
غمش باشم������������������� که تا چون
مه نکاهم من
چو مه زان پس
نیفزایم 1439 من
این ایوان نه
تو را نمی
دانم نمی دانم������������������������ من این
نقاش جادو را
نمی دانم نمی
دانم مرا
گوید مرو هر
سو تو استادی
بیا این سو�������������������� که من آن
سوی بی سو را
نمی دانم نمی
دانم همی
گیرد گریبانم
همی دارد
پریشانم��������������������������� من این
خوش خوی بدخو
را نمی دانم
نمی دانم مرا
جان طرب پیشه
ست که بی مطرب
نیارامد���������������� من این
جان طرب جو را
نمی دانم نمی
دانم یکی
شیری همی بینم
جهان پیشش گله
آهو���������������������� که من این
شیر و آهو را
نمی دانم نمی
دانم مرا
سیلاب بربوده
مرا جویای جو
کرده������������������������ که این
سیلاب و این
جو را نمی
دانم نمی دانم چو
طفلی گم شدستم
من میان کوی و
بازاری������������������� که
این بازار و
این کو را نمی
دانم نمی دانم مرا
گوید یکی مشفق
بدت گویند
بدگویان������������������������ نکوگو را
و بدگو را نمی
دانم نمی دانم زمین
چون زن فلک چو
شو خورد فرزند
چون گربه���������� من این زن
را و این شو را
نمی دانم نمی
دانم مرا
آن صورت غیبی
به ابرو
نکته می گوید�������������������� که غمزه
چشم و ابرو را
نمی دانم نمی
دانم منم
یعقوب و او
یوسف که چشمم
روشن از بویش�������������� اگر چه
اصل این بو را
نمی دانم نمی
دانم جهان
گر رو ترش
دارد چو مه در
روی من خندد������������� که من جز
میر مه رو را
نمی دانم نمی
دانم ز
دست و بازوی
قدرت به هر دم
تیر می
پرد������������������ که من آن
دست و بازو را
نمی دانم نمی
دانم در
آن مطبخ
درافتادم که
جان و دل کباب
آمد������������������� من این
گندیده طزغو
را نمی دانم
نمی دانم دکان
نانبا دیدم که
قرصش قرص ماه
آمد����������������������� من این
نان و ترازو
را نمی دانم
نمی دانم چو
مردان صف
شکستم من به
طفلی بازرستم
من�������������� که این
لالای لولو را
نمی دانم نمی
دانم تو
گویی شش جهت
منگر به سوی
بی سوی برپر�������������� بیا این
سو من آن سو را
نمی دانم نمی
دانم خمش
کن چند می
گویی چه قیل و
قال می جویی��������������� که قیل و
قال و قالو را
نمی دانم نمی
دانم به
دستم یرلغی
آمد از آن قان
همه قانان������������������������� که من با
چو و با تو را
نمی دانم نمی
دانم دوایی
دارم آخر من ز
جالینوس
پنهانی������������������������� که من این
درد پهلو را
نمی دانم نمی
دانم مرا
دردی است و
دارویی که
جالینوس می
گوید��������������� که من این
درد و دارو را
نمی دانم نمی
دانم برو
ای شب ز پیش من
مپیچان زلف و
گیسو را��������������� که جز آن
جعد و گیسو را
نمی دانم
نمی دانم برو
ای روز گلچهره
که خورشیدت چه
گلگون است����������� که من جز
نور یاهو را
نمی دانم نمی
دانم برو
ای باغ با
نقلت برو ای
شیره با شیرت��������������������� که جز آن
نقل و طزغو را
نمی دانم نمی
دانم اگر
صد منجنیق آید
ز برج آسمان
بر من����������������������� بجز آن
برج و بارو را
نمی دانم نمی
دانم چه
رومی چهرگان
دارم چه ترکان
نهان دارم������������������ چه عیب
است ار هلاوو
را نمی دانم
نمی دانم هلاوو
را بپرس آخر
از آن ترکان
حیران کن������������������ کز آن
حیرت هلا او
را نمی دانم
نمی دانم دلم
چون تیر می
پرد کمان تن
همی غرد����������������������� اگر آن
دست و بازو را
نمی دانم نمی
دانم رها
کن حرف هندو
را ببین ترکان
معنی را�������������������� من
آن ترکم که
هندو را نمی
دانم نمی دانم بیا
ای شمس تبریزی
مکن سنگین دلی
با من������������������� که با تو
سنگ و لولو را
نمی دانم نمی
دانم 1440 بنه
ای سبز خنگ من
فراز آسمان ها
سم����������������������� که بنشست
آن مه زیبا چو
صد تنگ شکر
پیشم روان
شد سوی ما
کوثر پر از
شیر و پر از
شکر�������������� بدران
مشک سقا را
بزن سنگی و
بشکن خم یکی
آهوی جان پرور
برآمد از
بیابانی�������������������������� که شیر نر
ز بیم او زند
بر ریگ سوزان
دم همه
مستیم ای
خواجه به روز
عید می ماند��������������������� دهل مست و
دهلزن مست و
بیخود می زند
لم لم درآمد
عقل در میدان
سر انگشت در
دندان���������������������� که با
سرمست و با
حیران چه گفتم
من که الهاکم یکی
عاقل میان ما
به دارو هم
نمی یابد������������������������� در این
زنجیر
مجنونان چه
مجنون می شود
مردم به
نزد من یکی
ساغر به از صد
خانه پرزر������������������� بریزم بر
تن لاغر از آن
باده یکی قمقم میان
روزه داران
خوش شراب عید
در می کش���������������� نه آن
مستی که شب
آیی ز ترس خلق
چون کزدم بخور
بی رطل و بی
کوزه میی کو
بشکند روزه���������������� نه ز
انگورست و نی
شیره نی از
طزغو نی از
گندم شرابی
نی که درریزی
سحر مخمور
برخیزی������������������ دروغین
است آن باده
از آن افتاده
کوته دم دهان
بربند و محرم
شو به کعبه
خامشان می رو��������������� پیاپی
اندر این مستی
نی اشتر جو و
نی جم جم 1441 بنه
ای سبز خنگ من
فراز آسمان ها
سم����������������������� که بنوشت
آن مه بی کیف
دعوت نامه ای
پیشم روان
شد سوی ما
کوثر که گنجا
نیست ظرف اندر������������� بدران مشک
سقا را بزن
سنگی و بشکن
خم یکی
آهوی چون جانی
برآمد از
بیابانی������������������������� که شیر نر
ز بیم او زند
بر ریگ سوزان
دم همه
مستیم ای
خواجه به روز
عید می ماند��������������������� دهل مست و
دهلزن مست و
بیخود می زند
لم لم درآمد
عقل در میدان
سر انگشت در
دندان���������������������� که بر
سرمست و با
حیران چه
برخوانیم
الهاکم یکی
عاقل میان ما
به دار وهم
نمی یابند������������������������ در این
زنجیر
مجنونان چه
مجنون می شود
مردم بر
مخمور یک ساغر
به از صد خانه
پرزر�������������������� بریزم
بر تن لاغر از
آن باده یکی
قمقم میان
روزه داران
خوش شراب عشق
در می کش�������������� نه آن
مستی که شب
آیی ز شرم خلق
چون کزدم بخور
بی رطل و بی
کوزه میی کو
نشکند روزه���������������� نه ز
انگور است و
نه از شیره نه
از بکنی نه از
گندم شرابی
نی که درریزی
سر
مخمور برخیزی������������������� دروغین
است آن باده
از آن افتاد
کوته دم رسید
از باده خانه
پر به زیر مشک
می اشتر������������������ رها کن
خواب خراخر که
قمقم بانگ زد
قم قم دهان
بربند و محرم
شو به کعبه
خامشان می رو��������������� پیاپی
اندر این مستی
نه اشتر جو و
نی جم جم 1442 زهی
سرگشته در
عالم سر و
سامان که من
دارم��������������� زهی
در راه عشق تو
دل بریان که
من دارم وگر
در راه بازار
غم عشقت
خریدارم�������������������������� به صد جان
ها بنفروشم ز
عشقت آنچ من
دارم 1443 بشستم
تخته هستی سر
عالم نمی دارم��������������������������� دریدم
پرده بی چون
سر آن هم نمی
دارم مرا
چون دایه قدسی
به شیر لطف
پرورده ست����������������� ملامت کی
رسد در من که
برگ غم نمی
دارم چنان
در نیستی غرقم
که معشوقم همی
گوید�������������������� بیا با من
دمی بنشین سر
آن هم نمی
دارم دمی
کاندر وجود
آورد آدم را
به یک لحظه��������������������� از آن دم
نیز بیزارم سر
آن هم نمی
دارم چه
گویی
بوالفضولی را
که یک دم آن
خود نبود���������������� هزاران
بار می گوید
سر آن هم نمی
دارم 1444 ای
عشق که کردستی
تو زیر و زبر
خوابم��������������������� تا غرقه
شده ست از تو
در خون جگر خوابم از
کان شکر جستن
اندر شب آبستن����������������������������� بگداخت در
اندیشه مانند
شکر خوابم بی
لطف وصال او
گشتم چو هلال
او��������������������������� تا شب
نبرد هرگز در
دور قمر خوابم چون
شب بشود تاری
با این همه
بیداری������������������������ با
عشق همی گویم
کای عشق ببر
خوابم چون
خواب مرا بیند
بگریزد و
بنشیند��������������������������� از من
برود آید در
شخص دگر خوابم یاران
که چه یاریدم
تنها
مگذاریدم������������������������������� چون عشق
ملک برده ست
از چشم بشر
خوابم بنشین
اگری عاشق تا
صبحدم صادق��������������������������� با من که
نمی آید تا
صبح و سحر
خوابم 1445 من
دلق گرو کردم
عریان
خراباتم������������������������������� خوردم همه
رخت خود مهمان
خراباتم ای
مطرب زیبارو
دستی بزن و
برگو��������������������������� تو آن
مناجاتی من آن
خراباتم خواهی
که مرا بینی
ای بسته نقش
تن��������������������������� جان را
نتوان دیدن من
جان خراباتم نی
مرد شکم خوارم
نی درد شکم
دارم�������������������������� زین مایده
بیزارم بر
خوان خراباتم من
همدم سلطانم
حقا که
سلیمانم��������������������������������� کلی همه
ایمانم ایمان
خراباتم با
عشق در این
پستی کردم طرب
و مستی��������������������� گفتم چه
کسی گفتا
سلطان
خراباتم هر
جا که همی
باشم همکاسه
اوباشم���������������������������� هر گوشه
که می گردم
گردان
خراباتم گویی
بنما معنی
برهان چنین
دعوی����������������������������� روشنتر از
این برهان
برهان
خراباتم گر
رفت زر و سیمم
با سینه
سیمینم����������������������������� ور بی سر و
سامانم سامان
خراباتم ای
ساقی جان جانی
شمع دل ویرانی���������������������������� ویران دلم
را بین ویران
خراباتم گویی
که تو را
شیطان افکند
در این ویران��������������������� خوبی ملک
دارد شیطان
خراباتم هر
گه که خمش
باشم من خم
خراباتم��������������������������� هر گه که سخن
گویم دربان
خراباتم 1446 گر
بی دل و بی
دستم وز عشق
تو پابستم����������������������� بس بند که
بشکستم آهسته
که سرمستم در
مجلس حیرانی
جانی است مرا
جانی������������������������ زان شد که
تو می دانی
آهسته که
سرمستم پیش
آی دمی جانم
زین بیش
مرنجانم��������������������������� ای دلبر
خندانم آهسته
که سرمستم ساقی
می جانان بگذر
ز گران جانان��������������������������� دزدیده
ز رهبانان
آهسته که
سرمستم رندی
و چو من فاشی
بر ملت قلاشی���������������������������� در پرده
چرا باشی
آهسته که
سرمستم ای
می بترم از تو
من باده ترم
از تو���������������������������� پرجوش ترم
از تو آهسته
که سرمستم از
باده جوشانم
وز خرقه
فروشانم������������������������������� از یار چه
پوشانم آهسته
که سرمستم تا
از خود ببریدم
من عشق تو
بگزیدم��������������������������� خود
را چو فنا
دیدم آهسته که
سرمستم هر
چند به تلبیسم
در صورت قسیسم���������������������������� نور دل
ادریسم آهسته
که سرمستم در
مذهب بی کیشان
بیگانگی
خویشان�������������������������� با دست بر
ایشان آهسته
که سرمستم ای
صاحب صد دستان
بی گاه شد از
مستان�������������������� احداث و
گرو بستان
آهسته که
سرمستم 1447 رفتم
به طبیب جان
گفتم که ببین
دستم��������������������������� هم بی دل و
بیمارم هم
عاشق و سرمستم صد
گونه خلل دارم
ای کاش یکی
بودی������������������������� با این
همه علت ها در
شنقصه پیوستم گفتا
که نه تو مردی
گفتم که بلی
اما����������������������������� چون بوی
توام آمد از
گور برون جستم آن
صورت روحانی
وان مشرق
یزدانی������������������������� وان
یوسف کنعانی
کز وی کف خود
خستم خوش
خوش سوی من
آمد دستی به
دلم برزد������������������� گفتا ز چه
دستی تو گفتم
که از این
دستم چون
عربده می کردم
درداد می و
خوردم���������������������� افروخت رخ
زردم وز عربده
وارستم پس
جامه برون
کردم مستانه
جنون کردم����������������������� در حلقه
آن مستان در
میمنه بنشستم صد
جام بنوشیدم
صد گونه
بجوشیدم����������������������������� صد کاسه
بریزیدم صد
کوزه
دراشکستم گوساله
زرین را آن
قوم پرستیده�������������������������������� گوساله
گرگینم گر عشق
بنپرستم بازم
شه روحانی می
خواند پنهانی������������������������������ بر می
کشدم بالا شاهانه
از این پستم پابست
توام جانا
سرمست توام
جانا����������������������������� در دست
توام جانا گر
تیرم وگر شستم چست
توام ار چستم
مست توام ار
مستم������������������������� پست توام
ار پستم هست
توام ار هستم در
چرخ درآوردی
چون مست خودم
کردی��������������������� چون تو سر
خم بستی من
نیز دهان بستم 1448 در
مجلس آن رستم
در عربده بنشستم��������������������������� صد ساغر
بشکستم آهسته
که سرمستم ای
منکر هر زنده
خنبک زنی و
خنده��������������������������� ای هم خر و
خربنده آهسته
که سرمستم ای
عاقل چون لنگر
ای روت چو
آهنگر������������������������ در دلبر
ما بنگر آهسته
که سرمستم تو
شخصک چوبینی
گر پیشترک
شینی������������������������� صد دجله
خون بینی
آهسته که
سرمستم کاهل
مشو ای ساقی
باقی است ز ما
باقی����������������������� پر ده می
راواقی آهسته
که سرمستم آن
ها که
ملولانند زین راه
چه گولانند�������������������������� بس سرد
فضولانند
آهسته که
سرمستم شمس
الحق آزاده
تبریز و می
ساده����������������������������� تا حشر من
افتاده آهسته
که سرمستم 1449 زان
می که ز بوی او
شوریده و
سرمستم����������������������� دریاب مرا
ساقی والله که
چنینستم ای
ساقی مست من
بنگر به شکست
من������������������������� ای جسته ز
دست من دریاب
کز آن دستم بشکست
مرا دامت
بشکستم من
جامت��������������������������� مستی تو و
مستی من
بشکستی و
بشکستم ای
جان و دل
مستان بستان
سخنم بستان������������������������ گویی که
نه ای محرم
هستم به خدا
هستم پر
کن ز می پیشین
بنشین بر من
بنشین������������������������ بنشین که
چنین وقتی در
خواب همی جستم جان
و سر تو یارا
بر نقد بزن ما
را���������������������������� مفریب و
مگو فردا
بردارم و
بفرستم والله
که بنگذارم
دست از تو چرا
دارم�������������������������� تا لاف
زنی گویی کز
عربده وارستم خواهم
که ز باد می
آتش بفروزانی������������������������������ خواهم که
ز آب خود چون
خاک کنی پستم 1450 بستان
قدح از دستم
ای مست که من
مستم����������������������� کز حلقه هشیاران
این ساعت
وارستم هشیار
بر رندی ضدی
بود و ضدی����������������������������� همرنگ
شو ای خواجه
گر فوقم اگر
پستم هر
چیز که اندیشی
از جنگ از آن
دورم����������������������� هر چیز که
اندیشی از مهر
من آنستم تا
عشق تو بگرفتم
سودای تو
پذرفتم����������������������������� با جنگ تو
یکتاام با صلح
تو همدستم اسپانخ
خویشم دان با
ترش پز و
شیرین������������������������ با هر چه
شدم پخته تا
با تو
بپیوستم بی
کار بود سازش
سازش نبود
نازش�������������������������� گر جست
غلط از من من
مست برون جستم مستی
تو و مستی من
بربسته به هم
دامن����������������������� چون دسته
و چون هاون دو
هست و یکی
هستم 1451 گر
تو بنمی خسپی
بنشین تو که
من خفتم������������������������ تو قصه
خود می گو من
قصه خود گفتم بس
کردم از دستان
زیرا مثل مستان���������������������������� از خواب
به هر سویی می
جنبم و می
افتم من
تشنه آن یارم
گر خفته و
بیدارم������������������������������ با نقش
خیال او
همراهم و هم
جفتم چون
صورت آیینه من
تابع آن رویم���������������������������� زان رو
صفت او را
بنمودم و
بنهفتم آن
دم که بخندید
او من نیز
بخندیدم������������������������������ وان دم که
برآشفت او من
نیز برآشفتم باقیش
بگو تو هم
زیرا که ز بحر
توست������������������������ درهای
معانی که در
رشته دم سفتم 1452 ساقی
چو شه من بد
بیش از دگران
خوردم��������������������� برگشت سر
از مستی تخلیط
و خطا کردم آن
ساقی بایستم
چون دید که
سرمستم��������������������������� بگرفت سر
دستم بوسید رخ
زردم گفتم
که تو سلطانی
جانی و دو صد
جانی����������������������� تو خود
نمکستانی
شوری دگر
آوردم از
جام می خالص
پرعربده شد
مجلس�������������������������� از عربده
کی ترسم من
عربده پروردم بی
او نکنم عشرت
گر تشنه و
مخمورم������������������������� جفت نظرش
باشم گر جفتم
وگر فردم من
شاخ ترم اما
بی باد کجا
رقصم������������������������������ من سایه
آن سروم بی
سرو کجا گردم نور
دل ابر آمد آن
ماه اگر ابرم��������������������������������� شاه همه
مردان است آن
شاه اگر مردم می
رفت شه شیرین
گفتم نفسی
بنشین��������������������������� ای مستی
هر جزوم ای
داروی هر دردم خورشید
حمل کی بود ای
گرمی تو بی حد���������������������� ای محو
شده در تو هم
گرمم و هم
سردم در
کاس تو افتادم
کز باده تو
شادم������������������������������� در طاس تو
افتادم چون
مهره آن نردم ساکن
شوم از گفتن
گر اوم
نشوراند����������������������������� زیرا
که سوار است
او من در قدمش
گردم 1453 در
آینه چون بینم
نقش تو به گفت
آرم��������������������������� آیینه
نخواهد دم ای
وای ز گفتارم در
آب تو را بینم
در آب زنم
دستی������������������������������ هم تیره
شود آبم هم
تیره شود کارم ای
دوست میان ما
ای دوست نمی
گنجد������������������������� ای یار
اگر گویم ای
یار نمی یارم زان
راه که آه آمد
تا باز رود آن
ره����������������������������� من راه
دهان بستم من
ناله نمی آرم گر
ناله و آه آمد
زان پرده ماه
آمد������������������������������� نظاره مه
خوشتر ای ماه
ده و چارم 1454 گفتم
به مهی کز تو
صد گونه طرب
دارم������������������������ گفتا که
به غیر آن صد
چیز عجب دارم گفتم
که در این
بازی ما را
سببی سازی������������������������ گفتا
که من این
بازی بیرون
سبب دارم هر
طایفه با قومی
خویشی و نسب
دارند������������������������ من با غم
عشق تو خویشی
و نسب دارم بیرون
مشو از دیده
ای نور
پسندیده����������������������������� کز دولت
نور تو مطلوب
طلب دارم آنم
که ز هر آهش در
چرخ زنم آتش���������������������������� وز آتش بر
آتش از عشق
لهب دارم 1455 ای
خواجه سلام
علیک من عزم
سفر دارم���������������������� وز بام
فلک پنهان من
راه گذر دارم جان
عزم سفر دارد
تا معدن و اصل
خود����������������������� زان سو که
نظر بخشد آن
سوی نظر دارم نک
می کشدم سیلم
آن سوی که بد
میلم�������������������������� کز فرقت
آن دریا بس
گرم جگر دارم می
تازم ترکانه
تا حضرت
خاقانی������������������������������ کز وی مثل
خرگه صد بند
کمر دارم چون
سایه فنا گردم
در تابش
خورشیدی������������������������ کاندر پی
او دایم من
سیر قمر دارم چون
لعل ز خورشیدش
جز گرمی و جز
تابش����������������� من فر دگر
گیرم من عشق
دگر دارم گر
بشکند این
جوزم هم مغزم
و هم نغزم����������������������� ور بشکندم
چون نی صد قند
شکر دارم چون
سروم و چون
سوسن هم بسته
هم آزادم������������������� چون سنگم
و چون آهن در
سینه شرر دارم یا
من هو فی قلبی
یسبی ادبی
یسبی������������������������������ حسبی ابدا
حسبی آنچ از
تو به بر دارم مولای
فنی صبری لا
تخرج من صدری������������������������ لا تبعد
نستبری کز هجر
ضرر دارم ای
عشق صلا گفتی
می آیم بسم
الله����������������������������� آخر به چه
آرامم گر از
تو حذر دارم گر
در دل تابوتم
مهر تو بود
قوتم�������������������������������� قوت
ملکی دارم گر
شکل بشر دارم آفندی
کلیتیشی
کالیسو کیتیشی������������������������������������ شیلیسو
نسندیشی دل
زیر و زبر
دارم افندی
مناخوسی
بویسی کلیمو
بویسی���������������������������� تینما خو
نتیلوسی یاد
تو سمر دارم باقیش
بفرما تو ای
خسرو دریاخو������������������������������� بستم چو
صدف من لب
یعنی که گهر
دارم 1456 توبه
نکنم هرگز زین
جرم که من
دارم�������������������������� زان
کس که کند
توبه زین
واقعه بیزارم مجنون
ز غم لیلی چون
توبه نکرد ای
جان��������������������� صد لیلی و
صد مجنون
درجست در
اسرارم بس
بی سر و پا
عشقی که عاشق
و معشوقم�������������������� هم زارم و
بیمارم هم صحت
بیمارم اندیشه
پرنده زین
سوخته پر گشته������������������������������� که من قفص
تنگم که جعفر
طیارم 1457 من
خفته وشم اما
بس آگه و
بیدارم������������������������������ هر چند که
بی هوشم در
کار تو هشیارم با
شیره فشارانت
اندر چرش عشقم������������������������������ پای از پی
آن کوبم
کانگور تو
افشارم تو
پای همی بینی
و انگور نمی
بینی���������������������������� بستان
قدحی شیره
دریاب که
عصارم اندر
چرش جان آ گر
پای همی کوبی��������������������������� تا غوطه
خورم یک دم در
شیره بسیارم زین
باده نگردد سر
زین شیره
نشورد دل���������������������� هین
چاشنیی بستان
زین باده که
من دارم زین
باده که داری
تو پیوسته
خماری تو������������������������ دانم که
چه داری تو در
روت نمی آرم دامی
که درافتادی
بنگر سوی دام
افکن�������������������������� تا ناظر
حق باشی ای
مرغ گرفتارم دام
ار تک چه باشد
فردوس کند حقش�������������������������� ور
خار خسک باشد
حق سازد
گلزارم آن
دم که به چاه
آمد یوسف خبرش
آمد�������������������������� که کار تو
می سازد ای
خسته بیمارم داروی
تو می کوبم
خرگاه تو می
روبم�������������������������� از ضد ضدش
انگیزم من
قادر و قهارم گویم
به حجر حی شو
گویم به عدم
شی ء شو������������������� گویم به
چمن دی شو
داری عجب
اقرارم شمس
الحق تبریزی
تو روشنی روزی�������������������������� و اندر پی
روز تو من چون
شب سیارم 1458 یک
لحظه و یک
ساعت دست از
تو نمی دارم����������������� زیرا که
تویی کارم
زیرا که تویی
بارم از
قند تو می
نوشم با پند
تو می کوشم��������������������������� من صید
جگرخسته تو
شیر جگرخوارم جان
من و جان تو
گویی که یکی
بوده ست��������������������� سوگند
بدین یک جان
کز غیر تو
بیزارم از
باغ جمال تو
یک بند گیاهم
من������������������������������� وز خلعت
وصل تو یک
پاره کلهوارم بر
گرد تو این
عالم خار سر
دیوار است������������������������ بر بوی گل
وصلت خاری است
که می خارم چون
خار چنین باشد
گلزار تو چون
باشد����������������������� ای خورده
و ای برده
اسرار تو
اسرارم خورشید
بود مه را بر
چرخ حریف ای
جان�������������������� دانم که
بنگذاری در
مجلس اغیارم رفتم
بر درویشی
گفتا که خدا
یارت����������������������������� گویی به
دعای او شد چون
تو شهی یارم دیدم
همه عالم را
نقش در گرمابه������������������������������� ای برده
تو دستارم هم
سوی تو دست
آرم هر
جنس سوی جنسش
زنجیر همی درد������������������������ من جنس
کیم کاین جا
در دام
گرفتارم گرد
دل من جانا
دزدیده همی
گردی����������������������������� دانم که
چه می جویی ای
دلبر عیارم در
زیر قبا جانا
شمعی پنهان
داری������������������������������ خواهی که
زنی آتش در
خرمن و انبارم ای
گلشن و گلزارم
وی صحت بیمارم��������������������������� ای یوسف
دیدارم وی
رونق بازارم تو
گرد دلم گردان
من گرد درت
گردان������������������������� در دست تو در
گردش سرگشته
چو پرگارم در
شادی روی تو
گر قصه غم
گویم���������������������������� گر غم
بخورد خونم
والله که
سزاوارم بر
ضرب دف حکمت
این خلق همی
رقصند�������������������� بی پرده
تو رقصد یک
پرده نپندارم آواز
دفت پنهان وین
رقص جهان پیدا��������������������������� پنهان بود
این خارش هر
جای که می
خارم خامش
کنم از غیرت
زیرا ز نبات
تو��������������������������� ابر
شکرافشانم جز
قند نمی بارم در
آبم و در خاکم
در آتش و در
بادم���������������������������� این چار
بگرد من اما
نه از این
چارم گه
ترکم و گه
هندو گه رومی
و گه زنگی����������������������� از نقش تو
است ای جان
اقرارم و
انکارم تبریز
دل و جانم با
شمس حق است
این جا��������������������� هر چند به
تن اکنون
تصدیع نمی آرم 1459 تا
عاشق آن یارم
بی کارم و بر
کارم��������������������������� سرگشته و
پابرجا
ماننده
پرگارم ماننده
مریخی با ماه
و فلک خشمم������������������������������� وز چرخ
کله زرین در
ننگم و در
عارم گر
خویش منی یارا
می بین که چه
بی خویشم������������������ ز اسرار
چه می پرسی
چون شهره و
اظهارم جز
خون دل عاشق
آن شیر
نیاشامد����������������������������� من
زاده آن شیرم
دلجویم و خون
خوارم رنجورم
و می دانی هم
فاتحه می
خوانی������������������������ ای دوست
نمی بینی کز
فاتحه بیمارم حلاج
اشارت گو از
خلق به دار
آمد����������������������������� وز تندی
اسرارم حلاج
زند دارم اقرار
مکن خواجه من
با تو نمی
گویم��������������������������� من مرده
نمی شویم من
خاره نمی خارم ای
منکر مخدومی
شمس
الحق تبریزی�������������������������� ز اقرار
چو تو کوری
بیزارم و
بیزارم 1460 بشکسته
سر خلقی سر
بسته که
رنجورم������������������������ برده ز
فلک خرقه
آورده که من
عورم وای
از دل سنگینش
وز عشوه
رنگینش������������������������� او نیست
منم سنگین
کاین فتنه همی
شورم من
در تک خونستم
وز خوردن خون
مستم��������������������� گویی که
نیم در خون در
شیره انگورم ای
عشق که از
زفتی در چرخ
نمی گنجی���������������������� چون است
که می گنجی
اندر دل
مستورم در
خانه دل جستی
در را ز درون
بستی������������������������ مشکات و
زجاجم من یا
نور علی نورم تن
حامله زنگی دل
در شکمش رومی��������������������������� پس نیم ز
مشکم من یک
نیم ز کافورم بردی
دل و من قاصد
دل از دگران
جویم����������������������� نادیده
همی آرم اما
نه چنین کورم گر
چهره زرد من
در خاک رود
روزی������������������������ روید گل
زرد ای جان از
خاک سر گورم آخر
نه سلیمان هم
بشنید غم موری������������������������������ آخر تو
سلیمانی
انگار که من
مورم گفتی
که چه می نالی
صد خانه عسل
داری��������������������� می مالم و
می نالم هم
خرقه زنبورم می
نالم از این
علت اما به دو
صد دولت������������������������ نفروشم
یک ذره زین
علت ناسورم چون
چنگ همی زارم
چون بلبل
گلزارم������������������������ چون مار
همی پیچم چون
بر سر گنجورم گویی
که انا گفتی
با کبر و منی
جفتی��������������������������� آن عکس تو
است ای جان
اما من از آن
دورم من
خامم و بریانم
خندنده و
گریانم������������������������������� حیران کن
و حیرانم در
وصلم و مهجورم 1461 پایی
به میان درنه
تا عیش ز سر
گیرم������������������������� تو تلخ
مشو با من تا
تنگ شکر گیرم بی
رنگ فرورفتم
در عشق تو ای
دلبر������������������������� برکش تو
از این خنبم
تا رنگ دگر
گیرم دلتنگتر
از میمم چون
در طمع و بیمم��������������������������� من قرص به
دو نیمم چون
شکل قمر گیرم ای
از رخ شاه جان
صد بیذق را
سلطان������������������������ بر
اسب نشین ای
جان تا غاشیه
برگیرم وز
باد لجاج خود
وز غصه نیک و
بد�������������������������� هر چند
بدم در خود
والله که بتر
گیرم امنی
است مرا از تو
امنم تویی ای
مه رو����������������������� یا امن
دهم زین سو یا
راه خطر گیرم چون
سرو خمید از
من گلزار چرید
از من��������������������� ایمان چو
رمید از من
ترسم که کفر
گیرم تو
غمزه غمازی از
تیر سپر سازی����������������������������� چون تیر
تو اندازی پس
من چه سپر
گیرم زیر
و زبر عشقم
شمس الحق
تبریز است����������������������� جان را ز
پی عشقش من
زیر و زبر
گیرم 1462 صورتگر
نقاشم هر لحظه
بتی سازم���������������������������� وانگه همه
بت ها را در
پیش تو بگدازم صد
نقش برانگیزم
با روح
درآمیزم����������������������������� چون نقش
تو را بینم در
آتشش اندازم تو
ساقی خماری یا
دشمن هشیاری������������������������������ یا آنک
کنی ویران هر
خانه که می
سازم جان
ریخته شد بر
تو آمیخته شد
با تو��������������������������� چون بوی
تو دارد جان
جان را هله
بنوازم هر
خون که ز من
روید با خاک
تو می گوید������������������� با مهر تو
همرنگم با عشق
تو هنبازم در
خانه آب و گل بی
توست خراب این
دل��������������������� یا خانه
درآ جانا یا
خانه بپردازم 1463 شاگرد
تو می باشم گر
کودن و کژپوزم������������������������� تا زان لب
خندانت یک
خنده بیاموزم ای
چشمه آگاهی
شاگرد نمی
خواهی���������������������������� چه حیله
کنم تا من خود
را به تو
دردوزم باری
ز شکاف در برق
رخ تو بینم����������������������������� زان آتش
دهلیزی صد شمع
برافروزم یک
لحظه بری رختم
در راه که
عشارم������������������������ یک لحظه
روی پیشم یعنی
که قلاوزم گه
در گنهم رانی
گه سوی
پشیمانی������������������������������ کژ کن سر و
دنبم را من
همزه مهموزم در
حوبه و در
توبه چون ماهی
بر تابه������������������������� این پهلو
و آن پهلو بر
تابه همی سوزم بر
تابه توام
گردان این
پهلو و آن
پهلو�������������������������� در
ظلمت شب با تو
براقتر از
روزم بس
کن همه تلوینم
در پیشه و
اندیشه���������������������������� یک لحظه
چو پیروزه یک
لحظه چو
پیروزم 1464 سر
برمزن از هستی
تا راه نگردد
گم��������������������������� در بادیه
مردان محوست
تو را جم جم در
عالم پرآتش در
محو سر اندرکش���������������������������� در عالم
هستی بین
نیلین سر چون
قاقم زیر
فلک ناری در
حلقه بیداری��������������������������������� هر
چند که سر
داری نه سر
هلدت نی دم هر
رنج که دیده
ست او در رنج
شدیدست او������������������� محو است
که عید است او
باقی دهل و لم
لم سرگشتگی
حالم تو فهم
کن از قالم������������������������������� کای هیزم
از آن آتش
برخوان که و
ان منکم کی
روید از این
صحرا جز لقمه
پرصفرا����������������������� کی تازد
بر بالا این
مرکب پشمین سم ور
پرد چون کرکس
خاکش بکشد
واپس������������������������ هر چیز به
اصل خود
بازآید می
دانم رو
آر گر انسانی
در جوهر
پنهانی������������������������������ کو آب
حیات آمد در
قالب همچون خم شمس
الحق تبریزی
ما بیضه مرغ
تو��������������������������� در زیر
پرت جوشان تا
آید وقت قم 1465 ای
کرده تو
مهمانم در پیش
درآ
جانم���������������������������� زان روی
که حیرانم من
خانه نمی دانم ای
گشته ز تو
واله هم شهر و
هم اهل ده����������������������� کو خانه
نشانم ده من
خانه نمی دانم زان
کس که شدی
جانش زان کس
مطلب دانش����������������� پیش آ و
مرنجانش من
خانه نمی دانم وان
کز تو بود
شورش می دار
تو معذورش�������������������� وز خانه
مکن دورش من
خانه نمی دانم من
عاشق و مشتاقم
من شهره آفاقم������������������������������ رحم آر و
مکن طاقم من
خانه نمی دانم ای
مطرب صاحب صف
می زن تو به
زخم کف��������������� بر راه
دلم این دف من
خانه نمی دانم شمس
الحق تبریزم
جز با تو
نیامیزم���������������������������� می افتم و
می خیزم من
خانه نمی دانم 1466 در
عشق سلیمانی
من همدم
مرغانم������������������������������ هم عشق
پری دارم هم
مرد پری خوانم هر
کس که پری
خوتر در شیشه
کنم زودتر�������������������� برخوانم
افسونش حراقه
بجنبانم زین
واقعه مدهوشم
باهوشم و بی
هوشم������������������������� هم ناطق و
خاموشم هم لوح
خموشانم فریاد
که آن مریم
رنگی دگر است
این دم����������������������� فریاد کز
این حالت
فریاد نمی
دانم زان
رنگ چه بی
رنگم زان طره
چو آونگم�������������������� زان شمع
چو پروانه یا
رب چه پریشانم گفتم
که مها جانی
امروز دگر
سانی����������������������������� گفتا که
بر او منگر از
دیده انسانم ای
خواجه اگر
مردی تشویش چه
آوردی����������������������� کز آتش
حرص تو پردود
شود جانم یا
عاشق شیدا شو
یا از بر ما
واشو����������������������������� در پرده
میا با خود تا
پرده نگردانم هم
خونم و هم
شیرم هم طفلم
و هم پیرم������������������������� هم چاکر و
هم میرم هم
اینم و هم آنم هم
شمس شکرریزم
هم خطه تبریزم���������������������������� هم ساقی و
هم مستم هم
شهره و پنهانم 1467 این
شکل که من
دارم ای خواجه
که را مانم�������������������� یک لحظه
پری شکلم یک
لحظه پری
خوانم در
آتش مشتاقی هم
جمعم و هم
شمعم���������������������������� هم
دودم و هم
نورم هم جمع و
پریشانم جز
گوش رباب دل
از خشم نمالم
من��������������������������� جز چنگ
سعادت را از
زخمه نرنجانم چون
شکر و چون
شیرم با خود
زنم و گیرم�������������������� طبعم چو
جنون آرد
زنجیر
بجنبانم ای
خواجه چه مرغم
من نی کبکم و
نی بازم�������������������� نی خوبم و
نی زشتم نی
اینم و نی آنم نی
خواجه بازارم
نی بلبل
گلزارم������������������������������� ای
خواجه تو نامم
نه تا خویش
بدان خوانم نی
بنده نی آزادم
نی موم نه
پولادم������������������������������ نی دل به
کسی دادم نی
دلبر ایشانم گر
در شرم و خیرم
از خود نه ام
از غیرم��������������������� آن سو که
کشد آن کس
ناچار چنان
رانم 1468 امروز
خوشم با تو
جان تو و فردا
هم��������������������������� از تو
شکرافشانم
این جا هم و آن
جا هم دل
باده تو خورده
وز خانه سفر
کرده��������������������������� ما بی دل و
دل با تو با ما
هم و بی ما هم ای
دل که روانی
تو آن سوی که
دانی تو������������������������ خدمت
برسان از ما
آن جا و موصی
هم ما
منتظر وقت و
دل ناظر تو
دایم������������������������������� در حالت
آرامش در شورش
و غوغا هم از
باده و باد تو
چون موج شده
این دل�������������������������� در مستی و
پستی خوش در
رفعت و بالا
هم ابر
خوش لطف تو با
جان و روان ما��������������������������� در خاک
اثر کرده در
صخره و خارا
هم با
تو پس از این
عالم بی نقش
بنی آدم�������������������������� خوش خلوت
جان باشد
آمیزش جان ها
هم زان
غمزه مست تو
زان جادو و
جادوخو����������������������� خیره شده
هر دیده نادان
هم و دانا هم من
ننگ نمی دارم
مجنونم و می
دانی��������������������������� هم عرق
جنون دارم از
مایه و سودا
هم از
آتش و آب او ای
جسته نشان
بنگر��������������������������� در آب دو
چشم ما در
زردی سیما هم در
عالم آب و گل
در پرده جان و
دل��������������������������� هم ایمنی
از عشقت وین
فتنه و غوغا
هم زان
طره روحانی
زان سلسله
جانی����������������������������� زنار
تو بربسته هم
مومن و ترسا
هم 1469 بیخود
شده ام لیکن
بیخودتر از
این خواهم���������������������� با چشم تو
می گویم من
مست چنین
خواهم من
تاج نمی خواهم
من تخت نمی
خواهم������������������������ در خدمتت
افتاده بر روی
زمین خواهم آن
یار نکوی من
بگرفت گلوی من������������������������������ گفتا که
چه می خواهی
گفتم که همین
خواهم با
باد صبا خواهم
تا دم بزنم
لیکن������������������������������� چون من دم
خود دارم
همراز مهین
خواهم در
حلقه میقاتم
ایمن شده ز
آفاتم��������������������������������� مومم ز پی
ختمت زان نقش
نگین خواهم ماهی
دگر است ای
جان اندر دل
مه پنهان���������������������� زین علم
یقینستم آن
عین یقین
خواهم 1470 جانم
به فدا بادا
آن را که نمی
گویم������������������������������ آن
روز سیه بادا
کو را بنمی
جویم یک
باره شوم رسوا
در شهر اگر
فردا�������������������������� من بر در
دل باشم او
آید در کویم گفتم
صنم مه رو گه
گاه مرا می جو����������������������������� کز درد به
خون دل رخساره
همی شویم گفتا
که تو را جستم
در خانه نبودی
تو�������������������������� یا رب که
چنین بهتان می
گوید در رویم یک
روز غزل گویان
والله سپارم
جان�������������������������� زیرا
که چو مو شد
جان از بس که
همی مویم 1471 مخمورم
پرخواره
اندازه نمی
دانم������������������������������� جز شیوه
آن غمزه غمازه
نمی دانم یاران
به خبر بودند
دروازه برون
رفتند������������������������� من بی ره و
سرمستم
دروازه نمی
دانم آوازه
آن یاران چون
مشک جهان پر
شد������������������������ ز آواز
بشد عقلم
آوازه نمی
دانم تا
روی تو را
دیدم من همچو
گل تازه��������������������������� گشتم خرف
و کهنه ار
تازه نمی دانم گویند
که لقمان را
یک کازه تنگی
بد���������������������������� زین کوزه
میی خوردم کان
کازه نمی دانم 1472 دگربار
دگربار ز
زنجیر بجستم��������������������������������� از این
بند و از این
دام زبون گیر
بجستم فلک
پیر دوتایی
پر از
سحر و دغایی��������������������������� به اقبال
جوان تو از
این پیر بجستم شب
و روز دویدم ز
شب و روز
بریدم������������������������� و زین چرخ
بپرسید که چون
تیر بجستم من
از غصه چه
ترسم چو با مرگ
حریفم���������������������� ز سرهنگ
چه ترسم چو از
میر بجستم به
اندیشه
فروبرد مرا
عقل چهل سال���������������������������� به شصت و
دو شدم صید و ز
تدبیر بجستم ز
تقدیر همه خلق
کر و کور
شدستند���������������������������� ز کر و فر
تقدیر و ز
تقدیر بجستم برون
پوست درون
دانه بود میوه
گرفتار������������������������ ازان پوست
وزان دانه چو
انجیر بجستم ز
تاخیر بود آفت
و تعجیل ز
شیطان���������������������������� ز تعجیل
دلم رست و ز
تاخیر بجستم ز
خون بود غذا
اول و آخر شد
خون شیر���������������������� چو دندان
خرد رست از آن
شیر بجستم پی
نان بدویدم
یکی چند به
تزویر������������������������������� خدا داد
غذایی که ز
تزویر بجستم خمش
باش خمش باش
به تفصیل مگو
بیش��������������������� ز تفسیر
بگویم ز تف
سیر بجستم 1473 بیایید
بیایید به
گلزار بگردیم������������������������������������� بر این
نقطه اقبال چو
پرگار بگردیم بیایید
که امروز به
اقبال و به پیروز���������������������������� چو عشاق
نوآموز بر آن
یار بگردیم بسی
تخم بکشتیم بر
این شوره
بگشتیم�������������������������� بر آن حب
که نگنجید در
انبار بگردیم هر
آن روی که پشت
است به آخر
همه زشت است������������ بر آن یار
نکوروی وفادار
بگردیم چو
از خویش
برنجیم زبون
شش و پنجیم����������������������� یکی جانب
خمخانه خمار
بگردیم در
این غم چو
نزاریم در آن
دام شکاریم����������������������� دگر
کار نداریم در
این کار
بگردیم چو
ما بی سر و
پاییم چو ذرات
هواییم�������������������������� بر آن
نادره خورشید
قمروار
بگردیم چو
دولاب چه
گردیم پر از
ناله و افغان������������������������ چو اندیشه
بی شکوت و
گفتار بگردیم 1474 حکیمیم
طبیبیم ز
بغداد رسیدیم����������������������������������� بسی
علتیان را ز
غم بازخریدیم سبل
های کهن را غم
بی سر و بن را��������������������������� ز رگ هاش و
پی هاش به
چنگاله
کشیدیم طبیبان
فصیحیم که
شاگرد مسیحیم������������������������������� بسی مرده
گرفتیم در او
روح دمیدیم بپرسید
از آن ها که
دیدند نشان ها������������������������������ که تا شکر
بگویند که ما
از چه رهیدیم رسیدند
طبیبان ز ره
دور غریبان������������������������������� غریبانه
نمودند دواها
که ندیدیم سر
غصه بکوبیم غم
از خانه
بروبیم���������������������������� همه شاهد
و خوبیم همه
چون مه عیدیم طبیبان
الهیم ز کس
مزد نخواهیم�������������������������������� که ما پاک
روانیم نه
طماع و پلیدیم مپندار
که این نیز
هلیله ست و
بلیله ست������������������������ که این
شهره عقاقیر ز
فردوس کشیدیم حکیمان
خبیریم که
قاروره
نگیریم������������������������������� که
ما در تن
رنجور چو
اندیشه
دویدیم دهان
باز مکن هیچ
که اغلب همه
جغدند������������������������ دگر لاف
مپران که ما
بازپریدیم 1475 بجوشید
بجوشید که ما
اهل شعاریم������������������������������ بجز عشق
بجز عشق دگر
کار نداریم در
این خاک در
این خاک در
این مزرعه پاک����������������� بجز مهر
بجز عشق دگر
تخم نکاریم چه
مستیم چه
مستیم از آن
شاه که هستیم������������������������ بیایید
بیایید که تا
دست برآریم چه
دانیم چه
دانیم که ما
دوش چه خوردیم���������������������� که امروز
همه روز
خمیریم و
خماریم مپرسید
مپرسید ز
احوال حقیقت��������������������������������� که ما
باده پرستیم
نه پیمانه
شماریم شما
مست نگشتید
وزان باده
نخوردید��������������������������� چه دانید
چه
دانید که ما
در چه شکاریم نیفتیم
بر این خاک
ستان ما نه
حصیریم������������������������� برآییم بر
این چرخ که ما
مرد حصاریم 1476 طبیبیم
حکیمیم
طبیبان
قدیمیم������������������������������������� شرابیم و
کبابیم و
سهیلیم و
ادیمیم چو
رنجور تن آید
چو معجون
نجاحیم��������������������������� چو بیمار
دل آید نگاریم
و ندیمیم طبیبان
بگریزند چو
رنجور بمیرد������������������������������� ولی
ما نگریزیم که
ما یار کریمیم شتابید
شتابید که ما
بر سر راهیم�������������������������������� جهان
درخور ما نیست
که ما ناز و
نعیمیم غلط
رفت غلط رفت
که این نقش نه
ماییم����������������������� که تن شاخ
درختی است و
ما باد نسیمیم ولی
جنبش این شاخ
هم از فعل
نسیم است���������������������� خمش باش
خمش باش هم
آنیم و هم
اینیم 1477 از
اول امروز چو
آشفته و مستیم�������������������������������� آشفته
بگوییم که
آشفته شدستیم آن
ساقی بدمست که
امروز درآمد������������������������������� صد عذر
بگفتیم و زان
مست نرستیم آن
باده که دادی
تو و این عقل
که ما راست�������������������� معذور همی
دار اگر جام
شکستیم امروز
سر زلف تو
مستانه گرفتیم������������������������������� صد بار
گشادیمش و صد
بار ببستیم رندان
خرابات
بخوردند و
برفتند�������������������������������� ماییم که
جاوید
بخوردیم و
نشستیم وقت
است که خوبان
همه در رقص
درآیند���������������������� انگشت
زنان گشته که
از پرده
بجستیم یک
لحظه بلانوش
ره عشق قدیمیم������������������������������ یک لحظه
بلی گوی
مناجات
الستیم از
گفت بلی صبر
نداریم ازیرا���������������������������������� بسرشته و
بر رسته سغراق
الستیم بالا
همه باغ آمد و
پستی همگی گنج����������������������������� ما
بوالعجبانیم
نه بالا و نه
پستیم خاموش
که تا هستی او
کرد تجلی������������������������������� هستیم
بدان سان که
ندانیم که
هستیم تو
دست بنه بر رگ
ما خواجه
حکیما��������������������������� کز دست
شدستیم ببین
تا ز چه دستیم هر
چند پرستیدن
بت مایه کفر
است����������������������������� ما کافر
عشقیم گر این
بت نپرستیم جز
قصه شمس حق
تبریز مگویید������������������������������� از ماه
مگویید که
خورشیدپرستیم 1478 المنه
لله که ز
پیکار رهیدیم�������������������������������������� زین وادی
خم در خم
پرخار رهیدیم زین
جان پر از وهم
کژاندیشه
گذشتیم��������������������������� زین چرخ
پر از مکر
جگرخوار
رهیدیم دکان
حریصان به دغل
رخت همه برد�������������������������� دکان
بشکستیم و از
آن کار رهیدیم در
سایه آن گلشن
اقبال بخفتیم����������������������������������� وز غرقه
آن قلزم زخار
رهیدیم بی
اسب همه فارس
و بی می همه
مستیم������������������������ از ساغر و
از منت خمار
رهیدیم ما
توبه شکستیم و
ببستیم دو صد
بار���������������������������� دیدیم مه
توبه به یک
بار رهیدیم زان
عیسی عشاق و ز
افسون مسیحش�������������������������� از
علت و قاروره
و بیمار
رهیدیم چون
شاهد مشهور
بیاراست جهان
را��������������������������� از شاهد و
از برده بلغار
رهیدیم ای
سال چه سالی
تو که از طالع
خوبت������������������������� ز افسانه
پار و غم
پیرار رهیدیم در
عشق ز سه روزه
وز چله گذشتیم��������������������������� مذکور چو
پیش آمد از
اذکار رهیدیم خاموش
کز این عشق و
از این علم
لدنیش���������������������� از
مدرسه و کاغذ
و تکرار
رهیدیم خاموش
کز این کان و
از این گنج
الهی������������������������� از مکسبه
و کیسه و
بازار رهیدیم هین
ختم بر این کن
که چو خورشید
برآمد���������������������� از حارس و
از دزد و شب
تار رهیدیم 1479 آن
خانه که صد
بار در او
مایده خوردیم������������������������ بر گرد
حوالی گه آن
خانه بگردیم ماییم
و حوالی گه آن
خانه دولت��������������������������������� ما نعمت
آن خانه
فراموش
نکردیم آن
خانه مردی است
و در او
شیردلانند������������������������� از خانه
مردی بگریزیم
چه مردیم آن
جا همه مستی
است و برون
جمله خمار است��������������� آن جا همه
لطفیم و دگر
جا همه دردیم آن
جا طرب
انگیزتر از
باده لعلیم������������������������������� وین جا بد
و رخ زردتر از
شیشه زردیم آن
جای به گرمی
همه خورشید
تموزیم������������������������� وین جای
به سردی همه
چون بهمن
سردیم آن
جا همه آمیخته
چون شکر و
شیریم�������������������������� وین جا
همه آویخته در
جنگ و نبردیم آن
جا شه شطرنج
بساط دو
جهانیم������������������������������ وین جا
همه سرگشته تر
از مهره نردیم چرخی
است کز آن چرخ
چو یک برق بتابد�������������������� بر چرخ
برآییم و زمین
را بنوردیم 1480 خیزید
مخسپید که
نزدیک رسیدیم������������������������������� آواز خروس
و سگ آن کوی
شنیدیم والله
که نشان های
قروی ده یارست����������������������������� آن نرگس و
نسرین و قرنفل
که چریدیم از
ذوق چراگاه و
ز اشتاب چریدن������������������������������ وز حرص
زبان و لب و
پدفوز گزیدیم چون
تیر پریدیم و
بسی صید
گرفتیم����������������������������� گر
چه چو کمان از
زه احکام
خمیدیم ما
عاشق مستیم به
صد تیغ نگردیم������������������������������ شیریم که
خون دل فغفور
چشیدیم مستان
الستیم بجز
باده ننوشیم����������������������������������� بر خوان
جهان نی ز پی
آش و ثریدیم حق
داند و حق دید
که در وقت
کشاکش������������������������� از ما چه
کشیدید وز
ایشان چه
کشیدیم خیزید
مخسپید که
هنگام صبوح
است��������������������������� استاره
روز آمد و
آثار بدیدیم شب
بود و همه قافله
محبوس رباطی���������������������������� خیزید کز
آن ظلمت و آن
حبس رهیدیم خورشید
رسولان
بفرستاد در
آفاق������������������������������� کاینک یزک
مشرق و ما جیش
عتیدیم هین
رو به شفق آر
اگر طایر روزی���������������������������� کز سوی
شفق چون نفس
صبح دمیدیم هر
کس که رسولی
شفق را بشناسد����������������������������� ما
نیز در اظهار
بر او فاش و
پدیدیم وان
کس که رسولی
شفق را نپذیرد����������������������������� هم محرم
ما نیست بر او
پرده تنیدیم خفاش
نپذرفت
فرودوخت از او
چشم���������������������������� ما پرده
آن دوخته را
هم بدریدیم تریاق
جهان دید و
گمان برد که
زهر است��������������������� ای مژده
دلی را که ز
پندار خریدیم خامش
کن تا واعظ
خورشید بگوید������������������������������ کو بر سر
منبر شد و ما
جمله مریدیم 1481 ما
آتش عشقیم که
در موم رسیدیم�������������������������������� چون شمع
به پروانه
مظلوم رسیدیم یک
حمله مردانه
مستانه
بکردیم��������������������������������� تا علم
بدادیم و به
معلوم رسیدیم در
منزل اول به
دو فرسنگی
هستی����������������������������� در قافله
امت مرحوم
رسیدیم آن
مه که نه
بالاست نه پست
است بتابید������������������������ وان جا که
نه محمود و نه
مذموم رسیدیم تا
حضرت آن لعل که
در کون نگنجد��������������������������� بر کوری
هر سنگ دل شوم
رسیدیم با
آیت کرسی به
سوی عرش
پریدیم���������������������������� تا حی
بدیدیم و به
قیوم رسیدیم امروز
از آن باغ چه
بابرگ و
نواییم���������������������������� تا ظن
نبری خواجه که
محروم رسیدیم ویرانه
به بومان
بگذاریم چو
بازان������������������������������ ما بوم نه
ایم ار چه در
این بوم
رسیدیم زنار
گسستیم بر
قیصر رومی����������������������������������� تبریز ببر
قصه که در روم
رسیدیم 1482 چون
در عدم آییم و
سر از یار
برآریم�������������������������� از سنگ
سیه نعره
اقرار برآریم بر
کارگه دوست چو
بر کار نشینیم������������������������������ مر جمله
جهان را همه
از کار برآریم گلزار
رخ دوست چو بی
پرده ببینیم����������������������������� صد شعله ز
عشق از گل
گلزار برآریم بر
دلدل دل چون
فکند دولت ما
زین���������������������������� بس گرد که
ما از ره
اسرار برآریم چون
از می شمس
الحق تبریز
بنوشیم�������������������������� صد جوش
عجب از خم و
خمار برآریم 1483 امروز
مها خویش ز
بیگانه
ندانیم�������������������������������� مستیم
بدان حد که ره
خانه ندانیم در
عشق تو از
عاقله عقل
برستیم������������������������������� جز حالت
شوریده
دیوانه
ندانیم در
باغ بجز عکس
رخ دوست
نبینیم���������������������������� وز شاخ
بجز حالت
مستانه
ندانیم گفتند
در این دام
یکی دانه
نهاده ست���������������������������� در دام
چنانیم که ما
دانه ندانیم امروز
از این نکته و
افسانه
مخوانید���������������������������� کافسون
نپذیرد دل و
افسانه
ندانیم چون
شانه در آن
زلف چنان رفت
دل ما������������������������ کز بیخودی
از زلف تو تا
شانه ندانیم باده
ده و کم پرس که
چندم قدح است
این����������������������� کز یاد تو
ما باده ز
پیمانه
ندانیم 1484 بشکن
قدح باده که
امروز چنانیم��������������������������������� کز توبه
شکستن سر توبه
شکنانیم گر
باده فنا گشت
فنا باده ما
بس��������������������������������� ما نیک
بدانیم گر این
رنگ ندانیم باده
ز فنا دارد آن
چیز که دارد��������������������������������� گر باده
بمانیم از آن
چیز نمانیم از
چیزی خود بگذر
ای چیز به
ناچیز�������������������������� کاین چیز
نه پرده ست نه
ما پرده
درانیم با
غمزه سرمست تو
میریم و
اسیریم���������������������������� با عشق جوان بخت
تو پیریم و
جوانیم گفتی
چه دهی پند و
زین پند چه
سود است���������������������� کان نقش
که نقاش ازل
کرد همانیم این
پند من از نقش
ازل هیچ جدا
نیست������������������������� زین نقش
بدان نقش ازل
فرق ندانیم گفتی
که جدا مانده
ای از بر
معشوق���������������������������� ما در بر
معشوق ز انده
در امانیم معشوق
درختی است که
ما از بر
اوییم������������������������� از ما بر
او دور شود
هیچ نمانیم چون
هیچ نمانیم ز
غم هیچ نپیچیم������������������������������� چون هیچ
نمانیم هم
اینیم و هم
آنیم شادی
شود آن غم که
خوریمش چو شکر
خوش���������������� ای غم بر
ما آی که
اکسیر غمانیم چون
برگ خورد پیله
شود برگ بریشم������������������������� ما پیله
عشقیم که بی
برگ جهانیم ماییم
در آن وقت که
ما هیچ نمانیم������������������������������� آن
وقت که پا
نیست شود پای
دوانیم بستیم
دهان خود و
باقی غزل را�������������������������������� آن وقت
بگوییم که ما
بسته دهانیم 1485 صبح
است و صبوح
است بر این
بام برآییم�������������������� از ثور
گریزیم و به
برج قمر آییم پیکار
نجوییم و ز
اغیار نگوییم���������������������������������� هنگام
وصال است بدان
خوش صور آییم روی
تو گلستان و
لب تو شکرستان����������������������������� در سایه
این هر دو همه
گلشکر آییم خورشید
رخ خوب تو چون
تیغ کشیده ست��������������������� شاید که
به پیش تو چو
مه شب سپر
آییم زلف
تو شب قدر و رخ
تو همه نوروز������������������������� ما واسطه
روز و شبش چون
سحر آییم این
شکل ندانیم که
آن شکل نمودی������������������������������ ور زانک
دگرگونه
نمایی دگر
آییم خورشید
جهانی تو و ما
ذره پنهان������������������������������ درتاب در
این روزن تا
در نظر آییم خورشید
چو از روی تو
سرگشته و خیره
ست����������������� ما ذره
عجب نیست که
خیره نگر آییم گفتم
چو بیایید دو
صد در بگشایید������������������������������� گفتند که
این هست ولیکن
اگر آییم گفتم
که چو دریا به
سوی جوی نیاید���������������������������� چون
آب روان جانب
او در سفر
آییم ای
ناطقه غیب تو
برگوی که تا
ما������������������������������� از مخبر و
اخبار خوشت
خوش خبر آییم 1486 چون
آینه رازنما
باشد جانم�������������������������������������� تانم که
نگویم نتوانم
که ندانم از
جسم گریزان
شدم از روح
بپرهیز��������������������������� سوگند
ندانم نه از
اینم نه از
آنم ای
طالب بو بردن
شرط است به
مردن������������������������� زنده
منگر در من
زیرا نه چنانم اندر
کژیم منگر وین
راست سخن بین��������������������������� تیر است
حدیث من و من
همچو کمانم این
سر چو کدو بر
سر وین دلق تن
من������������������������ بازار
جهان در به کی
مانم به کی
مانم وان
گاه کدو بر سر
من پر ز شرابی���������������������������� دارمش
نگوسار از او
من نچکانم ور
زان که چکانم
تو ببین قدرت
حق را������������������������ کز
بحر بدان قطره
جواهر بستانم چون
ابر دو چشمم
بستد جوهر آن
بحر������������������������� بر چرخ
وفا آید این
ابر روانم در
حضرت شمس الحق
تبریز ببارم���������������������������� تا سوسن
ها روید بر
شکل زبانم 1487 امروز
چنانم که خر
از بار ندانم�������������������������������� امروز
چنانم که گل
از خار ندانم امروز
مرا یار بدان
حال ز سر برد����������������������������� با
یار چنانم که
خود از یار
ندانم دی
باده مرا برد
ز مستی به در
یار����������������������������� امروز چه
چاره که در از
دار ندانم از
خوف و رجا پار
دو پر داشت دل
من������������������������ امروز
چنان شد که پر
از پار ندانم از
چهره زار چو
زرم بود شکایت������������������������������ رستم ز
شکایت چو زر
از زار ندانم از
کار جهان کور
بود مردم عاشق������������������������������ اما نه چو
من خود که کر
از کار ندانم جولاهه
تردامن ما تار
بدرید������������������������������������� می گفت ز
مستی که تر از
تار ندانم چون
چنگم از زمزمه
خود خبرم نیست������������������������� اسرار همی
گویم و اسرار
ندانم مانند
ترازو و گزم
من که به بازار������������������������������ بازار همی
سازم و بازار
ندانم در
اصبع عشقم چو
قلم بیخود و
مضطر������������������������� طومار
نویسم من و
طومار ندانم 1488 ای
خواجه بفرما
به کی مانم به
کی مانم������������������������� من مرد
غریبم نه از
این شهر جهانم گر
دم نزنم تا
حسد خلق نجنبد����������������������������������� دانم که
نگویم نتوانم
که ندانم آن
کل کلهی یافت
و کل خویش
نهان کرد����������������������� با بنده
به خشم است که
دانای نهانم گر
صلح کند داروی
کلیش بسازیم������������������������������� از ننگ
کلی و کلهش
بازرهانم 1489 ساقی
ز پی عشق روان
است روانم����������������������������� لیکن ز
ملولی تو کند
است زبانم می
پرم چون تیر
سوی عشرت و
نوشت������������������������ ای دوست
بمشکن به
جفاهات کمانم چون
خیمه به یک
پای به پیش تو
بپایم�������������������������� در خرگهت
ای دوست درآر
و بنشانم هین
آن لب ساغر
بنه اندر لب
خشکم��������������������������� وانگه
بشنو سحر محقق
ز دهانم بشنو
خبر بابل و
افسانه وایل������������������������������������ زیرا ز ره
فکرت سیاح
جهانم معذور
همی دار اگر
شور ز حد شد����������������������������� چون می
ندهد عشق یکی
لحظه امانم آن
دم که ملولی ز
ملولیت ملولم���������������������������������� چون دست
بشویی ز من انگشت
گزانم آن
شب که دهی نور
چو مه تا به
سحرگاه���������������������� من در پی
ماه تو چو
سیاره دوانم وان
روز که سر
برزنی از شرق
چو خورشید����������������� ماننده
خورشید سراسر
همه جانم وان
روز که چون
جان شوی از
چشم نهانی�������������������� من همچو
دل مرغ ز
اندیشه طپانم در
روزن من نور
تو روزی که
بتابد��������������������������� در خانه چو
ذره به طرب
رقص کنانم این
ناطقه خاموش و
چو اندیشه
نهان رو������������������������ تا
بازنیابد سبب
اندیش نشانم 1490 از
شهر تو رفتیم
تو را سیر
ندیدیم������������������������������ از شاخ
درخت تو چنین
خام فتیدیم در
سایه سرو تو
مها سیر
نخفتیم�������������������������������� وز باغ تو
از بیم نگهبان
نچریدیم بر
تابه سودای تو
گشتیم چو ماهی������������������������������� تا
سوخته گشتیم
ولیکن
نپزیدیم گشتیم
به ویرانه به
سودای چو تو
گنج��������������������������� چون مار
به آخر به تک
خاک خزیدیم چون
سایه گذشتیم
به هر پاکی و
ناپاک������������������������� اکنون به
تو محویم نه
پاک و نه
پلیدیم ما
را چو بجویید
بر دوست
بجویید������������������������������ کز پوست
فناییم و بر
دوست پدیدیم تا
بر نمک و نان
تو انگشت
زدستیم����������������������������� در
فرقت و در شور
بس انگشت
گزیدیم چون
طبل رحیل آمد
و آواز جرس ها��������������������������� ما رخت و
قماشات بر
افلاک کشیدیم شکر
است که تریاق
تو با ماست
اگر چه����������������������� زهری که
همه خلق
چشیدند
چشیدیدم آن
دم که بریده
شد از این جوی
جهان آب���������������������� چون ماهی
بی آب بر این
خاک طپیدیم چون
جوی شد این
چشم ز بی آبی
آن جوی��������������������� تا عاقبت
الامر به
سرچشمه
رسیدیم چون
صبر فرج آمد و
بی صبر حرج
بود����������������������� خاموش مکن
ناله که ما
صبر گزیدیم 1491 خلقان
همه نیکند جز
این تن که
گزیدیم�������������������������� که از
سفهش بس سر
انگشت گزیدیم گر
هیچ گریزی
بگریز از هوس
خویش������������������������ زیرا همه
رنج از هوس
بیهده دیدیم والله
که مفری بجز
از فر رخش
نیست�������������������������� کاندر خضر
و گلشن او می
نگریدیم هر
روز که برخیزی
رو پاک بشویی��������������������������� آن سوی دو
ای دل که گه
درد دویدیم آن
سوی که در
ساعت دشوار دل
خلق�������������������������� آید که
خدایا همه
محتاج و
مریدیم هر
دانه که چیدیم
هله دام بلا
بود�������������������������������� سوی
تو پراشکسته و
تن خسته
پریدیم 1492 بار
دگر از راه
سوی چاه
رسیدیم������������������������������� وز غربت
اجسام بالله
رسیدیم با
اسب بدان شاه
کسی چون
نرسیده ست������������������������ ما اسب
بدادیم و بدان
شاه رسیدیم چون
ابر بسی اشک
در این خاک
فشاندیم���������������������� وز ابر
گذشتیم و بدان
ماه رسیدیم ای
طبل زنان نوبت
ما گشت بکوبید����������������������������� وی
ترک برون آ که
به خرگاه
رسیدیم یک
چند چو یوسف
به بن چاه
نشستیم��������������������������� زان سر
رسن آمد به سر
چاه رسیدیم ما
چند صنم پیش
محمد بشکستیم�������������������������������� تا در صنم
دلبر دلخواه
رسیدیم نزدیکتر
آیید که از
دور رسیدیم��������������������������������� و احوال
بپرسید که از
راه رسیدیم 1493 ما
عاشق و سرگشته
و شیدای
دمشقیم��������������������������� جان
داده و دل
بسته سودای
دمشقیم زان
صبح سعادت که
بتابید از آن
سو��������������������������� هر شام و
سحر مست
سحرهای
دمشقیم بر
باب بریدیم که
از یار بریدیم��������������������������������� زان جامع
عشاق به خضرای
دمشقیم از
چشمه بونواس
مگر آب نخوردی����������������������������� ما عاشق
آن ساعد سقای
دمشقیم بر
مصحف عثمان
بنهم دست به
سوگند������������������������� کز
لولوی آن دلبر
لالای دمشقیم از
باب فرج دوری
و از باب
فرادیس��������������������������� کی داند
کاندر چه
تماشای
دمشقیم بر
ربوه برآییم
چو در مهد
مسیحیم������������������������������ چون راهب
سرمست ز حمرای
دمشقیم در
نیرب شاهانه
بدیدیم درختی���������������������������������� در سایه
آن شسته و
دروای دمشقیم اخضر
شده میدان و
بغلطیم چو
گویی��������������������������� از
زلف چو چوگان
که به صحرای
دمشقیم کی
بی مزه مانیم
چو در مزه درآییم����������������������������� دروازه
شرقی سویدای
دمشقیم اندر
جبل صالح کانی
است ز گوهر����������������������������� زان گوهر
ما غرقه دریای
دمشقیم چون
جنت دنیاست
دمشق از پی
دیدار�������������������������� ما منتظر
رایت حسنای
دمشقیم از
روم بتازیم
سوم بار
سوی شام������������������������������� کز طره
چون شام مطرای
دمشقیم مخدومی
شمس الحق
تبریز گر آن
جاست����������������������� مولای
دمشقیم و چه
مولای دمشقیم 1494 افتادم
افتادم در آبی
افتادم���������������������������������������� گر آبی
خوردم من
دلشادم
دلشادم بر
دف نی بر نی نی
یک لحظه
بیگارم������������������������� بر خم نی
بر می نی
پیوسته
بنیادم در
عشق دلداری
مانند گلزاری���������������������������������� جان
دیدم جان دیدم
دل دادم دل
دادم می
خوردم می
خوردم در شهرت
می گردم��������������������� سرتیزم
سرتیزم پربادم
پربادم گر
خودم گر جوشن
پیروزم
پیروزم����������������������������� گر سروم
گر سوسن آزادم
آزادم از
چرخی از اوجی
بر بحری بر
موجی������������������������ خوش تختی
خوش تختی
بنهادم
بنهادم مولایم
مولایم در حکم
دریایم������������������������������������ در
اوجش در موجش
منقادم
منقادم ای
کوکب ای کوکب
بگشا لب بگشا
لب������������������������� شرحی کن
شرحی کن بر
وفق میعادم هر
ذره هر پره می
جوید می گوید������������������������������ ز ارشادش
ز ارشادش
استادم
استادم 1495 اگر
تو نیستی در
عاشقی خام������������������������������������ بیا مگریز
از یاران
بدنام تو
آن مرغی که
میل دانه داری���������������������������������� نباشد
در جهان یک
دانه بی دام مکن
ناموس و با
قلاش بنشین����������������������������������� که پیش
عاشقان چه خاص
و چه عام اگر
ناموس راه تو
بگیرد����������������������������������������� بکش او را
و خونش را
بیاشام که
این سودا
هزاران ناز
دارد����������������������������������� مکن ناز و
بکش ناز و
بیارام حریفا
اندر آتش صبر
می کن������������������������������������ که آتش آب
می گردد به
ایام نشان
ده راه خمخانه
که مستم������������������������������������ که دادم
من جهانی را
به یک جام برادر
کوی قلاشان
کدام است������������������������������������ اگر در
بسته باشد
رفتم از بام به
پیش پیر میخانه
بمیرم����������������������������������������� زهی مرگ و
زهی برگ و
سرانجام 1496 چه
دیدم خواب شب
کامروز مستم������������������������������� چو
مجنونان ز بند
عقل جستم به
بیداری مگر من
خواب بینم����������������������������������� که
خوابم نیست تا
این درد هستم مگر
من صورت عشق
حقیقی����������������������������������� بدیدم
خواب کو را می
پرستم بیا
ای عشق کاندر
تن چو جانی��������������������������������� به اقبالت
ز حبس تن
برستم مرا
گفتی بدر پرده
دریدم���������������������������������������� مرا گفتی
قدح بشکن
شکستم مرا
گفتی ببر از
جمله یاران������������������������������������� بکندم از
همه دل در تو
بستم مرا
دل خسته
کردی جرمم این
بود������������������������������ که از
مژگان خیالت
را بجستم ببر
جان مرا تا در
پناهت���������������������������������������� دو دستک
می زنم کز جان
بسستم چه
عالم هاست در
هر تار مویت�������������������������������� بیفشان
زلف کز عالم
گسستم که
در هفتم زمین
با تو بلندم������������������������������������� که در
هفتم فلک بی
روت پستم 1497 به
جان جمله
مستان که مستم������������������������������������ بگیر ای
دلبر عیار
دستم به
جان جمله
جانبازان که
جانم���������������������������������� به جان
رستگارانش که
رستم عطاردوار
دفترباره
بودم����������������������������������������� زبردست
ادیبان می
نشستم چو
دیدم لوح
پیشانی ساقی��������������������������������������� شدم مست و
قلم ها را
شکستم جمال
یار شد قبله
نمازم������������������������������������������ ز اشک رشک
او شد آبدستم ز
حسن یوسفی
سرمست بودم������������������������������������ که حسنش
هر دمی گوید
الستم در
آن مستی ترنجی
می بریدم����������������������������������� ترنج اینک
درست و دست
خستم مبادم
سر اگر جز تو
سرم هست��������������������������������� بسوزا
هستیم گر بی
تو هستم تویی
معبود در کعبه
و کنشتم������������������������������������ تویی
مقصود از بالا
و پستم شکار
من بود ماهی و
یونس������������������������������������� چو حاصل
شد ز جعدت شصت
شستم چو
دیدم خوان تو
بس چشم
سیرم�������������������������������� چو خوردم
ز آب تو زین
جوی جستم برای
طبع لنگان لنگ
رفتم�������������������������������������� ز بیم چشم
بد سر نیز
بستم همان
ارزد کسی کش
می پرستد��������������������������������� زهی من که
مر او را می
پرستم ببرد
از کسی کآخر
ببرد����������������������������������������� به سوی
عدل بگریزید ز
استم چو
ری با سین و تی
و میم پیوست������������������������������ بدین
پیوند رو
بنمود رستم یقین
شد که جماعت
رحمت آمد���������������������������������� جماعت را
به جان من
چاکرستم خمش
کردم شکار شیر
باشم������������������������������������� که تا
گوید شکار
مفترستم 1498 بیا
کز غیر تو
بیزار گشتم��������������������������������������� وگر خفته
بدم بیدار
گشتم بیا
ای جان که تا
روز قیامت������������������������������������ مقیم خانه
خمار گشتم ز
پر و بال خود
گل را فشاند������������������������������������ به کوه
قاف خود طیار
گشتم ترش
دیدم جهانی را
من از ترس�������������������������������� در آن
دوشاب چون
آچار گشتم عقیده
این چنین
سازید شیرین����������������������������������� که من زین
خمره شکربار
گشتم یکی
چندی بریدم من
از اغیار����������������������������������� کنون با
خویشتن اغیار
گشتم ز
حال دیگران
عبرت گرفتم������������������������������������� کنون من
عبره الابصار
گشتم بیا
ای طالب اسرار
عالم����������������������������������������� به من
بنگر که من
اسرار گشتم بدان
بسیار پیچید
این سر من������������������������������������ که گرد
جبه و دستار
گشتم از
آن محبوس بودم
همچو نقطه���������������������������������� که گرد
نقطه چون
پرگار گشتم 1499 بیا
کز عشق تو
دیوانه گشتم�������������������������������������� وگر شهری
بدم ویرانه
گشتم ز
عشق تو ز خان و
مان بریدم��������������������������������� به درد
عشق تو همخانه
گشتم چیان
کاهل بدم کان
را نگویم������������������������������������ چو
دیدم روی تو
مردانه گشتم چو
خویش جان خود
جان تو دیدم������������������������������� ز خویشان
بهر تو بیگانه
گشتم فسانه
عاشقان
خواندم شب و
روز������������������������������� کنون در
عشق تو افسانه
گشتم 1500 چنان
مست است از آن
دم جان آدم������������������������������ که نشناسد
از آن دم جان آدم ز
شور اوست
چندین جوش
دریا�������������������������������� ز
سرمستی او مست
است عالم زهی
سرده که گردن
زد اجل را�������������������������������� که تا
دنیا نبیند
هیچ ماتم شراب
حق حلال اندر
حلال است������������������������������� می خنب
خدا نبود محرم از
این باده جوان
گر خورده بودی������������������������������ نبودی پشت
پیر چرخ را خم زمین
ار خورده بودی
فارغستی��������������������������������� از آنک
ابر تر بارد
بر او نم دل
محرم بیان این
بگفتی����������������������������������������� اگر
بودی به عالم
نیم محرم ز
آب و گل برون
بردی شما را��������������������������������� اگر بودی
شما را پای
محکم رسید
این عشق تا
پای شما را����������������������������������� کند محکم
ز هر سستی
مسلم بگو
باقی تو شمس
الدین تبریز���������������������������������� که بر تو
ختم شد والله
اعلم -------------------------------------------------------- |